UTP - nowy system obrotu Giełdy Papierów Wartościowych

Dom Maklerski Banku BPS
UTP
UTP - nowy system obrotu Giełdy Papierów Wartościowych - materiały edukacyjne
Na spotkaniu GPW i przedstawicieli domów maklerskich - Członków Giełdy, które
odbyło się 26 marca potwierdzono że nowy system ruszy 15 kwietnia 2013 r.
Jakie to będzie rodzić konsekwencje dla przysłowiowych „Kowalskich"? Pytanie jest tym
bardziej istotne, że weterani giełdowego parkietu pamiętają, że wprowadzenie przez GPW w
roku 2000 systemu WARSET skutkowało znaczącymi zmianami wśród których do
najistotniejszych należały wydłużenie sesji giełdowej z przeniesieniem ciężaru obrotu z
notowań w systemie jednolitego kursu dnia do notowań ciągłych oraz wprowadzenie nowych
rodzajów zleceń.
Zmiany były istotne, więc pytanie „czy teraz też grozi nam taka rewolucja?", jest jak najbardziej
zasadne. Od razu jednak uspokoję nie trzeba bać się UTP, z punktu widzenia przeciętnego
inwestora rewolucji nie będzie, ale zacznijmy od początku - co to jest to całe UTP. Termin UTP jest skrótem angielskiej nazwy - Universal Trading Platform, oznaczającej
giełdowy system transakcyjny, który jest obecnie wykorzystywany na giełdach grupy NYSE
Euronext z siedzibami w Nowym Jorku, Paryżu, Lizbonie, Amsterdamie i Brukseli. Trwające od
kilku lat prace nad jego wdrożeniem na warszawskiej giełdzie dobiegają właśnie końca i 21
lutego 2013 r. GPW poinformowała w komunikacie o dokonaniu formalnego odbioru Universal
Trading Platform (UTP) od jej dostawcy - NYSE Technologies. Potwierdzono także termin 15
kwietnia 2013 r., jako dzień startu notowań na nowej platformie. Mamy więc około półtora
miesiąca by zapoznać się z czekającymi nas nowościami. Jak, już wcześniej zaznaczyłem, UTP dla przeciętnych inwestorów nie przynosi rewolucyjnych
zmian. Poszczególne instrumenty będą, tak jak dotychczas, notowane w systemie ciągłym lub
jednolitym. Tak samo kwalifikacji do poszczególnego systemu notowań będzie dokonywać
GPW i według tych samych co obecnie kryteriów. Nie będzie także zmian w harmonogramie sesji. Dla wszystkich rodzajów notowanych
instrumentów harmonogram pozostanie taki sam jak w obecnym systemie. Inwestorzy nie
będą musieli przyzwyczajać się do nowego rozkładu dnia sesyjnego.
Co się więc zmienia i po co całe to wdrożenie? System UTP zapewni zwiększoną prędkość i
skalowalność w porównaniu z dotychczasowym systemem. Maksymalna wydajność systemu
WARSET to przetwarzanie około 330 zleceń na sekundę. W systemie UTP będzie to około 20
000 zleceń na sekundę, czyli ponad 60 razy więcej. Ponadto nowy system umożliwia łatwą
skalowalność, czyli zwiększenie maksymalnej liczby przetwarzanych operacji. UTP oferuje też
więcej różnych funkcjonalności, co powinno przyczynić się do wzrostu wolumenu obrotów w
szerszym spektrum instrumentów. Dla inwestorów indywidualnych UTP oznaczać będzie przede wszystkim nowe możliwości
zawierania transakcji - za pomocą nowych rodzajów zleceń i inaczej określanych terminów
realizacji. Na jakie zmiany musimy się zatem przygotować?
1/3
Dom Maklerski Banku BPS
Dużą zmianą będzie nowy sposób realizacji zleceń bez limitu ceny typu PKC (Market
Order). Dotychczas miały one najwyższy priorytet realizacji i musiały się zrealizować w całości
lub jeżeli nie było to możliwe powodowały zawieszenie notowań. W systemie UTP zlecenie
PKC będzie można złożyć zawsze, nawet wtedy, gdy po drugiej stronie rynku nie będzie
zleceń pozwalających na jego całkowitą realizację. Nie będzie już automatycznie powodować
zawieszenia notowań. Zlecenie będzie mogło być zrealizowane w wielu transakcjach i po
różnych cenach, a niezrealizowana część będzie oczekiwać w arkuszu i będzie
systematycznie realizowana po kursie najkorzystniejszym dla napływających zleceń
przeciwstawnych. W przypadku gdy zlecenie PKC doprowadzi do uruchomienia statycznych
ograniczeń wahań kursu, jego niezrealizowana część pozostanie w arkuszu. W przypadku, gdy
zlecenie PKC doprowadzi do uruchomienia dynamicznych ograniczeń wahań kursu, jego
niezrealizowana część będzie mogła pozostać w arkuszu, zostać odrzucona automatycznie
bez zawieszenia instrumentu, bądź też odrzucona z zwieszeniem instrumentu. Obecnie w systemie WARSET funkcjonują zlecenia PCR i PCRO, czyli Po Cenie Rynkowej i
Po Cenie Rynkowej na Otwarcie. Zostaną one zastąpione jednym zleceniem PCR (Market
To Limit). Zlecenia takie będą akceptowane zarówno przed otwarciem, jak i podczas notowań
ciągłych. Jeśli w czasie otwarcia notowań w arkuszu będzie przynajmniej jedno zlecenie PCR,
a po drugiej stronie rynku nie będzie zleceń, to obrót zostanie zawieszony. W fazie notowań
ciągłych, złożenie zlecenia PCR do pustego arkusza po przeciwnej stronie spowoduje
odrzucane takiego zlecenia. Istotną nowością wprowadzoną wraz z systemem UTP będą zlecenia Peg, czyli zlecenia
podążającym za zmianami kursu najlepszego zlecenia po tej samej stronie arkusza. Limit
zlecenia Peg jest aktualizowany w sposób ciągły, jeżeli zmieni się kurs najlepszego zlecenia
np. napłynie zlecenie kupna z wyższym limitem, to w oczekującym zleceniu Peg też zmieni się
limit i zostanie on, z zastrzeżeniem, wyrównany do nowego najwyższego limitu zlecenia kupna.
Zastrzeżeniem, o którym wspomniałem powyżej jest możliwość zdefiniowania dodatkowego
limitu: maksymalnego dla zleceń kupna lub minimalnego dla zleceń sprzedaży, po
przekroczeniu którego podstawowy limit zlecenia Peg przestaje być automatycznie
aktualizowany przez system. W UTP wprowadzone zostaną także nowe rodzaje terminu ważności zlecenia. Będzie
możliwość złozenia zleceń Ważne Na najbliższy Fixing (WNF), Ważne Na Zamknięcie
(WNZ) oraz Ważne Do Czasu (WDC). W systemie UTP, tak jak obecnie w systemie WARSET, będą obowiązywać statyczne i
dynamiczne ograniczenia wahań kursów. Istotną zmianą w sposobie realizacji zleceń będzie
to, że możliwa do realizacji wewnątrz widełek (statycznych i dynamicznych), część
zlecenia będzie realizowana, a dopiero pozostała część zlecenia, której realizacja
spowodowałaby zmianę kursu poza widełki będzie - w przypadku ograniczeń statycznych
wstrzymywać obrót, a w przypadku ograniczeń dynamicznych wstrzymywać obrót z wyjątkiem
akcji zakwalifikowanych do Indeksu WIG20 gdzie niezrealizowana część zlecenia będzie
odrzucana.
Podsumowując można stwierdzić krótko - nie trzeba się bać UTP. Zmiany, z którymi się
spotkamy nie spowodują rewolucji, choć w niektórych przypadkach (np. zlecenia PKC) będą
istotne i ich nieznajomość może okazać się kosztowna. Do wdrożenia systemu pozostał
niespełna miesiąc, więc zachęcam do odwiedzania stron internetowych GPW, jak i Domu
Maklerskiego Banku BPS, gdzie znajdziecie Państwo więcej i bardziej szczegółowych
informacji o czekających z momentem uruchomienia UTP zmianach. 2/3
Dom Maklerski Banku BPS
Tomasz Lis
makler papierów wartościowych
Dom Maklerski Banku BPS SA
________________
Opracowanie według stanu prawnego na dzień 11 marca 2013 r. na podstawie materiałów
podanych przez GPW do publicznej wiadomości.
3/3