Analiza stosowania produktów leczniczych weterynaryjnych u

Analiza stosowania produktów leczniczych weterynaryjnych u zwierząt
gospodarskich
Dorota Krasucka
Zakład Farmacji Weterynaryjnej Państwowego Instytutu Weterynaryjnego-Państwowego
Instytutu Badawczego w Puławach
Puławy 27. 04. 2010 r.
Nadużywanie antybiotyków i chemioterapeutyków oraz ich niewłaściwe stosowanie
między innymi u zwierząt doprowadziło do globalnego zagrożenia jakim jest powstawanie
i szerzenie się mechanizmów oporności. W konsekwencji powoduje to znaczne ograniczenie
możliwości terapeutycznych i zagrożeń dla zdrowia publicznego.
Europejska Agencja Leków (EMA) harmonizuje zbieranie danych i raportów
dotyczących obrotu produktów leczniczych weterynaryjnych w krajach członkowskich UE.
Priorytety EMA: leki o działaniu przeciwdrobnoustrojowym (antimicrobal agents), gatunki
zwierząt oraz producenci żywności, jak również ocena ryzyka nabywania lekooporności,
ocena rozsądnego (prudent use) stosowania środków antybiotycznych oraz rozpoznanie
stosowanych antybiotyków uznanych przez WHO jako critical important w medycynie
człowieka. 25 listopada 2009 roku w Londynie w EMA program monitorowania stosowania
produktów leczniczych weterynaryjnych przedstawiło 9 państw, a 5 poinformowało, iż
rozpoczęło lub rozpocznie zbieranie danych na ten temat.
Fazy programu EMA: faza koncepcyjna i opracowanie metodologii badań, projekt
pilotażowy, zbieranie i przesyłanie raportów przez kraje członkowskie, zbieranie i przesyłanie
danych dotyczących poszczególnych gatunków zwierząt.
W Polsce aktualnie realizowanie są dwa programy:
1. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi na podstawie rozporządzenia z dnia 2 lipca
2008 r. (Dz. U. Nr 123, poz.799), od III kwartału 2008 r. prowadzi badania
monitoringowe dotyczące wielkości obrotu produktami leczniczymi weterynaryjnymi
przez hurtownie farmaceutyczne.
2. Zakład Farmacji Weterynaryjnej PIWet-PIB w Puławach na podstawie Uchwały Rady
Ministrów Nr 244/2008 prowadzi temat w ramach programu wieloletniego „ Ochrona
zdrowia publicznego”.
Zakład Farmacji Weterynaryjnej PIWet-PIB w Puławach prowadzi program wieloletni
„Analiza stosowania produktów leczniczych weterynaryjnych u zwierząt gospodarskich” na
podstawie Uchwały Rady Ministrów Nr 244/2008 w ramach programu wieloletniego
1 „Ochrona zdrowia publicznego”- temat W-135, jako element koordynowanego przez
Europejską Agencję Leków – EMA Project on Monitoring of Sales of Veterinary
Antimicrobial Agents in Europe. Realizowany program dopełnienia Narodowy Program
Ochrony Antybiotyków oraz Krajowy Program Badań Pozostałości Chemicznych
w Tkankach Zwierząt w tym Program Badań Lekooporności.
Założenia realizowanego tematu: dobrowolny udział w badaniach sondażowych podmiotów
uczestniczących w obrocie plw, poufność dotycząca uzyskanych danych (producenci,
importerzy, hurtownie farmaceutyczne, lekarze weterynarii, hodowcy), gatunki zwierząt:
bydło, świnie, drób, opracowanie wyników w przeliczeniu na substancje farmakologicznie
czynne.
Projekt pilotażowy prowadzony przez Zakład Farmacji Weterynaryjnej PIWet-PIB
w Puławach objął obadaniem 24 hurtownie farmaceutyczne (producenci i importerzy). Celem
programu pilotażowego było uzyskanie danych o plw zawierających: antybiotyki
i sulfonamidy z uwzględnieniem nazwy handlowej preparatu, całkowitej ilości
wprowadzonego produktu, wielkości opakowania (np. obj. 25, 50, 100, 250 ml).
Wyniki: Wstępne wyniki otrzymane z hurtowni w przeliczeniu na substancję czynną:
tetracykliny -10371 kg, β-laktamy-8199 kg, pleuromutyliny- 2778 kg, makrolidy- 119 kg,
sulfonamidy – 101 kg.
Wnioski: Z danych przesłanych przez hurtownie weterynaryjne wynika, że tendencje
stosowania PLW są porównywalne do krajów UE.
2