Zakres wiadomości i umiejętności oraz literatury wymaganych na

Zakres wiadomości i umiejętności oraz literatury wymaganych
na poszczególnych stopniach Konkursu Języka Polskiego
w roku szkolnym 2011/2012
Motyw przewodni:
„Tak więc trwają wiara, nadzieja, miłość - te trzy: z nich zaś największa jest miłość "
św. Paweł
Zadania konkursowe sprawdzają wybrane zagadnienia z zakresu wiedzy i umiejętności nowej
podstawy programowej kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (rozporządzenie
Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r.), a także treści poszerzające
wymienione zagadnienia ( na każdym etapie stopień trudności będzie wzrastał) ze
szczególnym uwzględnieniem następujących kompetencji uczniów
Stopień szkolny:
− Czytanie i rozumienie tekstów kultury w kontekstach historycznym, biograficznym,
oraz wypowiadanie się na ich temat,
− rozumienie czytanego tekstu kultury na poziomie dosłownym, metaforycznym i
symbolicznym,
− dostrzeganie w tekstach kultury uniwersalnych wartości i refleksji,
− formułowanie problematyki tekstu kultury i wypowiadanie się na ten temat,
uzasadnianie swego zdania fragmentami z tekstu,
− definiowanie pojęć służących opisowi dzieła literackiego
− wyszukiwanie i porządkowanie informacji zawartych w tekstach kultury
− odróżnianie faktów od opinii, formułowanie opinii z uzasadnieniem
− argumentowanie, uzasadnianie i wnioskowanie zgodne z zasadami logiki i
wewnętrznej organizacji tekstu,
− wyszukiwanie i definiowanie i określanie funkcji środków artystycznego wyrazu
typowych dla czytanego tekstu,
− dostrzeganie i nazywanie cech charakterystycznych dla różnych gatunków literackich:
powieść, mit, opowiadanie, wiersz, fraszka,
− budowanie własnych tekstów poprawnych pod względem językowym, stylistycznym i
ortograficznym w następujących formach: notatka, ogłoszenie, zaproszenie, plan, opis,
charakterystyka, pamiętnik
− stosowanie organizacji tekstu zgodnie z wymogami gatunku,
− dokonywanie celowych operacji na tekście: streszczanie, rozwijanie, wprowadzanie
dialogu i opisu
− sprawne posługiwanie się wiedzą o języku w ćwiczeniach gramatycznych i
redakcyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem fleksji i składni oraz norm
ortograficznych i interpunkcyjnych,
− sprawne posługiwanie się synonimami, antonimami, homonimami
− posługiwanie się ze zrozumieniem związkami frazeologicznymi.
.
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
Stopień rejonowy:
Czytanie i rozumienie tekstów kultury w kontekstach historycznym, biograficznym,
religijnym, literackim, plastycznym oraz wypowiadanie się na ich temat,
rozumienie czytanego tekstu kultury na poziomie dosłownym, metaforycznym i
symbolicznym,
ogólna znajomość biografii twórców i charakteru epok, w których żyli w odniesieniu
do ich twórczości,
dostrzeganie w tekstach kultury uniwersalnych wartości i refleksji,
analiza i interpretacja tekstów kultury ze świadomym wykorzystaniem pojęć
wymienionych w podstawie programowej oraz wynikających ze specyfiki tekstów,
dostrzeganie w tekstach kultury uniwersalnych wartości i refleksji,
formułowanie problematyki tekstu kultury i wypowiadanie się na ten temat,
uzasadnianie swego zdania fragmentami z tekstu,
definiowanie pojęć służących opisowi dzieła literackiego, malarskiego i rzeźby,
dostrzeganie i nazywanie cech charakterystycznych dla różnych gatunków literackich:
powieść (w różnych odmianach np. historyczna, fantasty, dokumentalna, współczesna,
obyczajowa),nowela, mit, opowiadanie, epopeja, dramat (z podziałem na tragedię,
komedię i dramat właściwy), poemat, elegia, wiersz, fraszka, bajka, tren, sonet
omawianie na podstawie dzieł literackich i innych tekstów kultury ponadczasowych
zagadnień egzystencjalnych, takich jak bohaterstwo, poświecenie, miłość, solidarność,
sprawiedliwość, wiara, nadzieja,
odróżnianie stylów językowych, dostrzeganie ich cech i zjawiska stylizacji,
wyszukiwanie i porządkowanie informacji zawartych w tekstach kultury,
odróżnianie faktów od opinii, formułowanie argumentów z uzasadnieniem
wyszukiwanie i określanie funkcji środków artystycznego wyrazu typowych dla
czytanego tekstu,
budowanie własnych tekstów poprawnych pod względem językowym, stylistycznym i
ortograficznym w następujących formach: dedykacja, opowiadanie, przemówienie,
wywiad, podanie, rozprawka, sprawozdanie, list, pamiętnik,
sprawne posługiwanie się wiedzą o języku w ćwiczeniach gramatycznych i
redakcyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem fleksji, składni, fonetyki,
słowotwórstwa oraz norm ortograficznych i interpunkcyjnych,
stosowanie organizacji tekstu zgodnie z wymogami gatunku,
dokonywanie celowych operacji na tekście: przekształcanie stylistyczne, cytowanie,
sprawne posługiwanie się synonimami i antonimami,
posługiwanie się ze zrozumieniem związkami frazeologicznymi
.
Stopień wojewódzki
- Czytanie i rozumienie tekstów kultury w kontekstach historycznym, biograficznym,
filozoficznym, religijnym, literackim, plastycznym oraz wypowiadanie się na ich temat,
- rozumienie czytanego tekstu kultury na poziomie dosłownym, metaforycznym i
symbolicznym,
- dostrzeganie w tekstach kultury uniwersalnych wartości i refleksji,
- ogólna znajomość biografii twórców i charakteru epok, w których żyli w odniesieniu do
ich twórczości
− analiza i interpretacja tekstów kultury ze świadomym wykorzystaniem pojęć
wymienionych w podstawie programowej oraz wynikających ze specyfiki tekstów
− formułowanie problematyki tekstu kultury i wypowiadanie się na ten temat,
uzasadnianie swego zdania fragmentami z tekstu
− definiowanie pojęć służących opisowi dzieła literackiego, malarskiego i rzeźby oraz
posługiwanie się słownictwem teatralnym i filmowym
− porównywanie tworzywa literatury i innych dzieł sztuki
− dostrzeganie i nazywanie cech charakterystycznych dla różnych gatunków literackich:
powieść (w różnych odmianach np. historyczna, fantastyczna, dokumentalna,
współczesna, obyczajowa),nowela, mit, opowiadanie, epopeja, dramat (z podziałem na
tragedię, komedię i dramat właściwy), pieśń, hymn, poemat, elegia, wiersz, fraszka,
tren, bajka, ballada
− dostrzeganie literackich „motywów wędrownych” i ich analizowanie
− odróżnianie stylów językowych, dostrzeganie ich cech i zjawiska stylizacji,
− wyszukiwanie i porządkowanie informacji zawartych w tekstach kultury,
− odróżnianie faktów od opinii,
− wyszukiwanie i definiowanie i określanie funkcji środków artystycznego wyrazu
typowych dla czytanego tekstu,
− budowanie własnych tekstów poprawnych pod względem językowym, stylistycznym i
ortograficznym w następujących formach: recenzja, reportaż, felieton, opowiadanie z
dialogiem, charakterystyka porównawcza , reportaż
− stosowanie organizacji tekstu zgodnie z wymogami gatunku,
− dokonywanie celowych operacji na tekście: streszczanie, rozwijanie, przekształcanie
stylistyczne, cytowanie,
− sprawne posługiwanie się wiedzą o języku w ćwiczeniach gramatycznych i
redakcyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem fleksji, składni, fonetyki,
słowotwórstwa oraz norm ortograficznych i interpunkcyjnych
− sprawne posługiwanie się synonimami, antonimami, eufemizmami, homonimami
− posługiwanie się ze zrozumieniem związkami frazeologicznymi
Na wyższych stopniach konkursu obowiązuje również wiedza ze stopni wcześniejszych.
Lektura
Uczestników Konkursu obowiązuje znajomość tekstów ujętych w podstawie programowej z
23 grudnia 2008 oraz lektura dodatkowa ze szczególnym uwzględnieniem:
Stopień szkolny:
św. Paweł
Hymn
J. Parandowski
Mitologia
W. Szekspir
Romeo i Julia
H. Poświatowska
Wiersze
K. Iłłakowiczówna Opowieść małżonki św. Aleksego
J. Kochanowski
Fraszki, Treny
H. Sienkiewicz
Krzyżacy
czasopismo "Victor gimnazjalista"
Stopień rejonowy:
Wymienione wcześniej utwory oraz:
H. Sienkiewicz
A. Mickiewicz
M. Pawlikowska- Jasnorzewska
ks J. Twardowski
Dzieje Tristana i Izoldy
Trylogia
Pieśń o Rolandzie (Przeł. Tadeusz Żeleński - Boy)
Pan Tadeusz (Księga X. Emigracja. Jacek.),
Ballady i romanse
Wiersze wybrane
Wiersze wybrane
czasopismo "Victor gimnazjalista"
Stopień wojewódzki
Wymienione wyżej lektury oraz:
Evans Nicholas Zaklinacz koni
K. Siesicka Zapałka na zakręcie
Filmy:
Brad Silberling Miasto aniołów
Jerome Robins, Robert Wise West Side Story