Temat: „Stoliczku nakryj się!” – produkty fermentacji. Klasa: Data

Temat: „Stoliczku nakryj się!” – produkty fermentacji.
Klasa:
Data:
Opracowała: Marta Gołębiewska - Szczykowska
Cele sformułowane w języku ucznia:
Na dzisiejszej lekcji:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
wyjaśnię pojęcia: fermentacja, biokatalizator,
rozróżnię fermentację na tlenową i beztlenową,
opiszę fermentację tlenową i beztlenową,
podam zastosowanie procesu fermentacji w życiu codziennym,
określę rodzaj fermentacji zachodzący podczas wyrabiania ciasta, pieczenia chleba, produkcji
wina, otrzymywania kwaśnego mleka, jogurtów,
przeprowadzę doświadczenie – Fermentacja alkoholowa.
zapiszę wzór sumaryczny kwasu mlekowego, masłowego, octowego, etanolu,
zapiszę równania reakcji fermentacji alkoholowej, mlekowej, octowej i masłowej,
wyjaśnię przyczyny psucia się żywności,
zaproponuję sposoby zapobiegania procesom psucia się żywności,
NaCoBeZU (czyli: Na co będę zwracał uwagę - czego będę oczekiwać i wymagać od uczniów po
lekcji:
Uczeń potrafi:
• wyjaśnić pojęcia: fermentacja, biokatalizator,
• rozróżnić fermentację na tlenową i beztlenową,
• opisać fermentację tlenową i beztlenową,
• podać zastosowanie procesu fermentacji w życiu codziennym,
• określić rodzaj fermentacji zachodzący podczas wyrabiania ciasta, pieczenia chleba, produkcji wina,
otrzymywania kwaśnego mleka, jogurtów,
• zapisać wzór sumaryczny kwasu mlekowego, masłowego, octowego, etanolu,
• zapisać równania reakcji fermentacji alkoholowej, octowej i masłowej,
• wyjaśnić przyczyny psucia się żywności,
• zaproponować sposoby zapobiegania procesom psucia się żywności,
• przeprowadzić doświadczenie – Fermentacja alkoholowa,
• dokonać obserwacji i sformułować wnioski na podstawie przeprowadzonego doświadczenia.
Przebieg lekcji
1. Faza wstępna:
a) Sprawdzenie listy obecności,
b) Przypomnienie wiadomości o składnikach odżywczych naszej diety i ich wpływie na organizm –
pogadanka,
c) Zapoznanie z celami i tematem lekcji.
2. Faza realizacji:
a) wyjaśnienie, na czym polega fermentacja, jakie rozróżniamy rodzaje fermentacji i jaką rolę
w tym procesie pełnią biokatalizatory - pogadanka
b) doświadczenie – Fermentacja alkoholowa
Odczynniki: glukoza, drożdże spożywcze, woda destylowana, woda wapienna.
Szkło i sprzęt laboratoryjny: kolba stożkowa o pojemności 500 cm3, korek z rurką odprowadzającą,
zlewka, bagietka.
Wykonanie:
- do kolby stożkowej wsyp 100g glukozy i wlej 200 cm3 ciepłej wody destylowanej,
- zawartość wymieszaj bagietką do całkowitego rozpuszczenia glukozy,
- dodaj 20g drożdży spożywczych
- kolbę zamknij korkiem, a koniec rurki odprowadzającej umieść w zlewce z wodą wapienną.
Obserwacje – Woda wapienna zmętniała.
Wnioski – W mieszaninie wody, drożdży i glukozy rozpoczyna się proces fermentacji.
- Jednym z produktów fermentacji alkoholowej jest tlenek węgla (IV), który powoduje
mętnienie wody wapiennej.
Równanie reakcji:
C6H12O6
2 C2H5OH +
2 CO2 ↑
Zastosowanie fermentacji alkoholowej w życiu codziennym.
c) inne rodzaje fermentacji i ich zastosowanie – praca w grupach w oparciu o kartę pracy (załącznik)
3. Faza podsumowująca – omówienie zadań z karty pracy.
4. Podanie pracy domowej – Podaj najczęstsze przyczyny psucia się żywności i sposoby zapobiegania
temu procesowi.
Kluczowe pytania dla uczniów:
Dlaczego ciasto drożdżowe rośnie?
Skąd się biorę dziury w serze?
Dlaczego ogórki w słoiku są kwaśne?
Przykłady informacji zwrotnej sformułowanej odpowiednio do "NaCoBeZU":
•
•
•
•
•
•
•
•
Potrafisz wyjaśnić pojęcie fermentacja, ale masz problem z wyjaśnieniem, czym jest biokatalizator.
Potrafisz rozróżnić fermentację na tlenową i beztlenową, ale nie potrafisz opisać tych rodzajów
fermentacji.
Potrafisz podać zastosowanie procesu fermentacji w życiu codziennym.
Bardzo dobrze określasz rodzaj fermentacji zachodzący podczas wyrabiania ciasta, pieczenia chleba,
produkcji wina, otrzymywania kwaśnego mleka, jogurtów.
Masz problem z zapisaniem wzoru sumarycznego kwasu mlekowego, masłowego, octowego, etanolu.
Masz problem z zapisaniem równania reakcji fermentacji alkoholowej, octowej i masłowej.
Bardzo dobrze wyjaśniasz przyczyny psucia się żywności i potrafisz zaproponować sposoby
zapobiegania procesom psucia się żywności.
Potrafisz przeprowadzić doświadczenie dzięki, któremu drożdże przeprowadzają proces fermentacji
alkoholowej.
Dodatkowe informacje. Materiały i pomoce dydaktyczne:
Instrukcja ćwiczeniowa, szkło i sprzęt laboratoryjny, karta pracy, stół z produktami spożywczymi,
podręcznik.
Karta pracy - „Stoliczku nakryj się!” – produkty fermentacji.
Na podstawie informacji uzyskanych w trakcie lekcji i zawartych w podręczniku wykonaj następujące
zadania:
1. Uzupełnij tekst:
Procesy fermentacyjne można podzielić na:
a) fermentacje beztlenowe – np. …………………………………………………………………………….
b) fermentacje tlenowe – np. ………………………………………………………………………………...
2. Stosując wzory chemiczne zapisz równanie reakcji:
a) fermentacji mlekowej
………………………………………………………………………………………………………………..
b) fermentacji octowej
………………………………………………………………………………………………………………..
c) fermentacji masłowej
………………………………………………………………………………………………………………..
3. Spośród znajdujących się na stoliku produktów spożywczych:
wino, chleb, kiszone ogórki, kefir, wędlina np. metka, ser pleśniowy, piwo, salami, kiszona kapusta,
jogurt, ser żółty, koncentraty spożywcze np. kakao, kindziuk, ocet winny, chleb, drożdżówka
wybierz te, w czasie produkcji których wykorzystano procesy fermentacji:
a) alkoholowej............................................................................................................................................
……………………………………………………………………………………………………………
b) mlekowej………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
c) octowej…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………….
4. Dopasuj podane nazwy mikroorganizmów do przeprowadzanego przez nie procesu fermentacji
korzystając z podręcznika i etykiet na produktach spożywczych. Obok rodzaju fermentacji wpisz
odpowiednie oznaczenia literowe.
fermentacja alkoholowa………………..
fermentacja mlekowa…………………..
fermentacja octowa…………………….
Fermentacja masłowa…………………..
A. bakterie Lactococcus,
B. bakterie Lactobacillus
C. drożdże Saccharomycetes
D. grzyby Penicillum camemberti
E. bakterie Streptococcus
F. grzyby Penicillum roqueforti
G. drożdże Pichia
H. bakterie Acetobacter
I. drożdże Candida
J. bakterie Clostridium