Zadania organów samorządu zawodowego diagnostów

diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics
2013 • Volume 49 • Number 1 • 59-63
Praca poglądowa • Review Article
Zadania organów samorządu zawodowego diagnostów
laboratoryjnych zadaniami publicznymi?
Can tasks of organs of laboratory diagnosticians’ selfgovernment be compared with public services?
Anna Augustynowicz1, Henryk Owczarek2
1
Zakład Zdrowia Publicznego, Warszawski Uniwersytet Medyczny, 2Katedra Analityki Medycznej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
Streszczenie
Streszczenie: W artykule przedstawiono kompetencje organów samorządu zawodowego diagnostów laboratoryjnych związane z realizacją zadań publicznych. Autorzy dokonali analizy regulacji prawnych w tym zakresie oraz przedstawili postulaty
zmian w obowiązujących przepisach prawnych. Zwrócono także uwagę na źródła finansowania realizacji zadań publicznych.
Summary
Summary: The article presents competences of organs of laboratory diagnosticians’ self-government connected with realization of public services. The authors have analyzed law regulations in this field and have shown postulates of changes in valid
law regulations. Furthermore, attention has been paid to sources of funding of public services’ realization.
Słowa kluczowe:zadania publiczne, diagnostyka, samorząd zawodowy
Key words:public services, diagnostics, self-government
Wstęp
Przez zadania publiczne rozumieć należy te, które służą
zaspokajaniu potrzeb zbiorowych, potrzeb określonych społeczności [1]. O publiczności zadań świadczy to, że państwo
lub samorząd terytorialny ponoszą w świetle prawa odpowiedzialność za ich realizowanie. Przy czym nie jest konieczne
aby wykonywanie zadań odbywało się w ramach struktur
organizacyjnych administracji rządowej czy samorządowej
[2]. Dopuszczalne jest zatem powierzenie określonych zadań publicznych powołanym m.in. w tym celu samorządom
zawodowym. W tej mierze istotnego znaczenia nabiera zasada subsydiarności, której podstawowym założeniem jest
efektywne powierzenie zadań. Wedle tej zasady nie powierza się jednostce większej zadań, które efektywnie mogą
zostać efektywnie zrealizowane przez jednostkę mniejszą.
W zasadzie tej nie chodzi tylko i wyłącznie o skuteczność
realizacji zadań publicznych, ale także o dobro obywatela.
To obywatel jest najważniejszą wartością każdego organizmu państwowego i jego dobro powinno stanowić podstawę
wszystkich zadań publicznych [3].
Podstawowym zadaniem każdego samorządu zawodowego jest reprezentowanie, wobec obywateli i ich organizacji
i przed organami państwa, osób wykonujących określony zawód a także zapewnienie należytego wykonywania tych za-
wodów, w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony
[4]. Do reprezentacyjnych zadań samorządu zawodowego
należy współdziałanie z organami administracji publicznej,
opiniowanie lub występowanie z inicjatywami dotyczącymi
uchwalania aktów normatywnych dotyczących danego zawodu, prowadzenie inicjatyw w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Szczególny charakter ma drugi typ
zadań – zapewnienie należytego wykonywania zawodu.
Realizacja tej funkcji wymaga powierzenia samorządowi wykonywania funkcji publicznych, w tym uprawnień władczych.
Do takich kompetencji należy m.in. ustalanie zasad deontologii zawodowej, pociąganie do odpowiedzialności dyscyplinarnej, prowadzenie rejestru osób wykonujących zawód,
kontrolowanie sposobu wykonywania zawodu itp. [4].
Od 2001 r. na zasadach samorządu zawodowego zorganizowani są także diagności laboratoryjni. Już na początku
naszych rozważań stawiamy tezę, że samorząd zawodowy
diagnostów laboratoryjnych realizuje zadania publiczne. Do
takiego wniosku musi prowadzić analiza podstawowych zadań samorządu zawodowego diagnostów laboratoryjnych.
Zgodnie z ustawą o diagnostyce laboratoryjnej [5] samorząd
zawodowy m.in. sprawuje nadzór nad należytym wykonywaniem czynności diagnostyki laboratoryjnej, reprezentuje
diagnostów laboratoryjnych oraz chroni ich interesów za59
Zadania organów samorządu zawodowego diagnostów laboratoryjnych zadaniami publicznymi?
wodowych, działa na rzecz stałego podnoszenia kwalifikacji
zawodowych przez diagnostów laboratoryjnych, uczestniczy
w ustalaniu standardów i zasad oceny pracy w diagnostyce
laboratoryjnej, integruje środowisko diagnostów laboratoryjnych oraz prowadzi badania w zakresie ochrony zdrowia (art.
35 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej). Zadania publiczne
samorządu zawodowego diagnostów laboratoryjnych są
związane z uczestnictwem w procesie legislacyjnym, udziałem w opracowaniu zasad podnoszenia kwalifikacji zawodowych, czy wreszcie sprawowaniem nadzoru nad należytym
wykonywaniem zawodu diagnosty laboratoryjnego. Samorząd zawodowy wykonuje swoje zadania przy pomocy organów samorządu. Oczywistym jest, że nie wszystkie organy
samorządu uczestniczą bezpośrednio w realizacji zadań publicznych. Nie mniej jednak ich działalność pośrednio wpływa na efektywność i skuteczność realizacji tych zadań. Stąd
też warto prześledzić kompetencje organów samorządu zawodowego diagnostów laboratoryjnych. Pośredni wpływ na
realizację zadań publicznych będą miały przede wszystkim
kompetencje Krajowego Zjazdu Diagnostów Laboratoryjnych oraz Komisji Rewizyjnej.
Na wstępie warto także podkreślić, że samorząd zawodowy
diagnostów laboratoryjnych realizując zadania publiczne,
w przeciwieństwie do innych samorządów zawodów medycznych [6] [7] [8], nie korzysta ze środków budżetu państwa. Podstawowym źródłem finansowania tych zadań są
środki pochodzące ze składek członkowskich.
Krajowy Zjazd Diagnostów Laboratoryjnych
Krajowy Zjazd Diagnostów Laboratoryjnych jest najwyższym
organem samorządu zawodowego diagnostów laboratoryjnych. Biorą w nim udział delegaci wybrani przez zgromadzenia wojewódzkie diagnostów laboratoryjnych oraz z głosem
doradczym, niebędący delegatami, członkowie ustępujących
organów samorządu (art. 43 ust. 1 ustawy o diagnostyce
laboratoryjnej).
Mimo najważniejszego charakteru, jaki został nadany temu
organowi ustawą o diagnostyce laboratoryjnej, działa on
sporadycznie i z reguły krótkoterminowo. Zorganizowanie
warunków do stałej lub nawet systematycznej pracy dla
kilkuset przedstawicieli jest, bowiem z technicznego i logistycznego punktu widzenia trudne i kosztowne. Tym samym
Krajowy Zjazd Diagnostów Laboratoryjnych jest ograniczony
w bieżącym stanowieniu o najistotniejszych aspektach organizacji samorządności zawodowej diagnostów [3]. Nie mniej
podejmowane przez ten organ decyzje, tak personalne jak
też inne, w istotny sposób wpływają na funkcjonowanie samorządu, w tym m.in. na realizację powierzonych samorządowi zadań publicznych.
Funkcją bezpośrednio związaną z realizacją zadań publicznych, a ściślej mówiąc ze sprawowaniem nadzoru nad należytym wykonywaniem zawodu diagnosty laboratoryjnego
jest kodyfikacja zasad etyki zawodowej diagnostów laboratoryjnych (art. 44 pkt. 7 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej). Obowiązujący Kodeks Etyki Diagnosty Laboratoryj60
nego został przyjęty podczas Nadzwyczajnego Krajowego
Zjazdu Diagnostów Laboratoryjnych w styczniu 2006 roku.
Stanowi on załącznik do uchwały nr 4/2006 tegoż Zjazdu.
Rolę Kodeksu w zakresie należytego wykonywania zawodu
diagnosty laboratoryjnego podkreślono już w słowie wstępnym „(…) Kodeks Etyki Diagnosty Laboratoryjnego, którego sygnatariuszami są indywidualni diagności laboratoryjni
poprzez swoich przedstawicieli zebranych na Nadzwyczajnym Krajowym Zjeździe Diagnostów Laboratoryjnych w dniu
13 stycznia 2006 r., odgrywać będzie ważną rolę w procesie kształcenia specjalistów o wysokim poziomie moralnym
i właściwych postawach zawodowych. Kodeks, stanowiąc
wyraz ukształtowanej świadomości moralnej środowiska,
jest podstawą do oceny zawodowego zaangażowania i postaw moralnych członków korporacji”.
Krajowy Zjazd Diagnostów Laboratoryjnych ma także pośredni i nie mniej istotny wpływ na realizacje zadań publicznych samorządu. Dokonuje bowiem wyboru Prezesa Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych oraz pozostałych
organów samorządu zawodowego (art. 44 pkt. 1 i 2). Chodzi
tu o Krajową Radę Diagnostów Laboratoryjnych, Komisję
Rewizyjną, Sąd Dyscyplinarny oraz Wyższy Sąd Dyscyplinarny, a także Rzecznika Dyscypliny i jego Zastępców. Zadaniem Krajowego Zjazdu jest nie tylko wybór nowych władz
samorządu, ale również zamknięcie upływającej kadencji
organów, w tym w szczególności rozpatrywanie i zatwierdzanie sprawozdań z ich działalności (art. 44 pkt 5 ustawy
o diagnostyce laboratoryjnej). Jest to niewątpliwie element
sprawowania funkcji kontrolnej, będącej jednym z gwarantów prawidłowości działania organów samorządu.
Do funkcji pośrednio wpływających na realizację zadań samorządu należy także uchwalenie wytycznych działania samorządu i jego organów (art. 44 pkt 3 ustawy o diagnostyce
laboratoryjnej). Wytyczne te zawarte zostały w uchwałach:
Nr 19/2002 Pierwszego Krajowego Zjazdu Diagnostów Laboratoryjnych z 5 - 7 grudnia 2002 r. w sprawie programu działania Krajowej Izby Diagnostów Laboratoryjnych;
Nr 22/2006 Drugiego Krajowego Zjazdu Diagnostów Laboratoryjnych z 8 – 9 grudnia 2006 r. w sprawie programu działania w latach 2006 – 2010; Nr 30/2010 Trzeciego Krajowego Zjazdu Diagnostów Laboratoryjnych z 10 grudnia 2006
r. w sprawie programu działania Krajowej Izby Diagnostów
Laboratoryjnych w latach 2006 – 2010. Do tego katalogu
funkcji należy również ustalanie podstawowych zasad gospodarki finansowej samorządu. Zasady te określa uchwała
Nr 28/2010Trzeciego Krajowego Zjazdu Diagnostów Laboratoryjnych z 10 grudnia 2010 r. w sprawie podstawowych
zasad gospodarki finansowej.
Krajowa Rada Diagnostów Laboratoryjnych
Do zadań Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych związanych bezpośrednio z realizacja zadań publicznych należą
kompetencje związane z reprezentowaniem samorządu na
zewnątrz oraz sprawowaniem nadzoru nad należytym wykonywaniem zawodu diagnosty laboratoryjnego.
W ramach funkcji reprezentacyjnej Krajowa Rada Diagnostów Laboratoryjnych reprezentuje samorząd wobec organów państwowych i samorządowych, sądów, Narodowego
Funduszu Zdrowia, instytucji i organizacji (art. 47 pkt. 1
ustawy o diagnostyce laboratoryjnej). Realizacja ustawowego obowiązku reprezentacji polegać będzie w szczególności
na: prawnym zapewnieniu udziału Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych w uzgodnieniach międzyresortowych
w zakresie projektów ustaw oraz aktów wykonawczych dotyczących diagnostyki laboratoryjnej, obowiązkowym opiniowaniu projektów ustaw opracowywanych w parlamencie, uczestniczeniu z głosem doradczym w pracach komisji
i podkomisji Sejmu i Senatu debatujących nad projektami
ustaw, opracowywaniu raportów oceniających funkcjonowanie prawa dotyczącego diagnostyki laboratoryjnej przekazywanych Parlamentowi, Prezydentowi, Radzie Ministrów oraz
Ministrowi Zdrowia, podejmowanie działań zmierzających do
wyeliminowania wadliwości przepisów dotyczących prawa
podatkowego w tym ich stosowania i interpretacji. W zakresie
kompetencji reprezentacyjnych mieszczą się również uprawnienia Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych związane
z opiniowaniem programu studiów wyższych i studiów podyplomowych z zakresu diagnostyki laboratoryjnej (art. 47 pkt 4
ustawy o diagnostyce laboratoryjnej) oraz koordynowaniem
doskonalenia zawodowego diagnostów laboratoryjnych (art.
47 pkt 8 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej).
W związku z konstytucyjnym obowiązkiem sprawowania
pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu, jako zadanie
samorządu zawodowego diagnostów laboratoryjnych zostało wskazane sprawowanie nadzoru nad należytym wykonywaniem czynności diagnostyki laboratoryjnej. W ramach
tejże funkcji Krajowa Rada Diagnostów Laboratoryjnych
prowadzi listę diagnostów laboratoryjnych (art. 8 ustawy
o diagnostyce laboratoryjnej); określa tryb i zakres przeszkolenia dla diagnostów laboratoryjnych, którzy nie wykonywali
czynności diagnostyki laboratoryjnej przez okres dłuższy niż
5 lat (art. 14 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej); powołuje
komisję której celem jest wydanie orzeczenia w przedmiocie niezdolności diagnosty laboratoryjnego do wykonywania
zawodu albo ograniczenia wykonywania ściśle określonych
czynności (art. 15 ustawy), prowadzi ewidencję laboratoriów (art. 19 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej). W ramach
tej funkcji Krajowa Rada Diagnostów Laboratoryjnych jest
uprawniona do kontroli i oceny wykonywania czynności
diagnostyki laboratoryjnej przez diagnostę laboratoryjnego (art. 13 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej). Kontrolę
przeprowadzają i oceny dokonują wizytatorzy powołani
przez Krajową Radę Diagnostów Laboratoryjnych spośród
diagnostów laboratoryjnych. Do Krajowej Rady Diagnostów
Laboratoryjnych należy także wybór przewodniczącego
Zespołu Wizytatorów i jego zastępcy (art. 47 pkt 7 ustawy
o diagnostyce laboratoryjnej) [9].
Komisja Rewizyjna
Zadaniem Komisji Rewizyjnej jest kontrola działalności fi-
nansowej i gospodarczej Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych (art. 48 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej).
Sprawując funkcję kontrolną Komisja Rewizyjna jest organem niezależnym od Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych.
Określając kompetencje Komisji Rewizyjnej ustawodawca
nie użył sformułowania „do zadań Komisji Rewizyjnej należy
sprawowanie nadzoru”, a posłużył się pojęciem „kontrola”.
Pojęcie nadzoru jest rozumiane, jako szersze w stosunku do
pojęcia kontroli. Nadzór wiąże się z możliwością władczego
ingerowania w działalność podległej jednostki. Podstawową
przesłanką odróżniającą nadzór od kontroli jest możliwość
posłużenia się środkami wiążącymi podmiot skontrolowany.
Kolejna istotna cecha nadzoru dotyczy odpowiedzialności organu nadzorującego za działalność jednostki nadzorowanej.
Organ kontroli nie ponosi takiej odpowiedzialności. Kontrola
najczęściej jest definiowana, jako sprawdzenie działalności
jednostki, ale bez możliwości stałego wpływania na bieżącą
działalność jednostki kontrolowanej, poprzez system nakazów i poleceń. Organ kontrolujący jest wyposażony jedynie
w uprawnienie wydawania zaleceń pokontrolnych uwzględniających wyniki przeprowadzanej kontroli. Celem kontroli
jest z reguły ustalenie istniejącego stanu rzeczy oraz stanu pożądanego, wyznaczonego odpowiednimi wzorcami
i normami postępowania. Kolejnym krokiem jest porównanie
i wskazanie różnic tych dwóch stanów i ich przyczyn, oraz
wyartykułowanie wniosków mających na celu przeciwdziałanie powstawaniu nieprawidłowości. Kontrola sprawowana
przez Komisję Rewizyjną jako wykonywana przez organ
działający w ramach samorządu ma charakter wewnętrzny.
Jest także kontrolą fragmentaryczną, ograniczoną do badania działalności finansowej i gospodarczej Krajowej Rady
Diagnostów Laboratoryjnych. Dokonując kontroli Komisja
Rewizyjna stosuje kryteria legalności, celowości, gospodarności i rzetelności. Kontroluje zatem czy działalność finansowa i gospodarcza jest zgodna z obowiązującymi przepisami
prawa, ocenia sposób dysponowania środkami finansowymi
i materialnymi, jakimi dysponuje Krajowa Rada Diagnostów
Laboratoryjnych [3].
Komisja Rewizyjna może wnioskować o zwołanie Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Diagnostów Laboratoryjnych
(art. 45 ust. 1 pkt 3 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej).
Wówczas Nadzwyczajny Zjazd powinien być zwołany w terminie 3 miesięcy od dnia wpływu wniosku o jego zwołanie.
W tej materii powstaje pytanie, czy Komisja Rewizyjna może
wnioskować o zwołanie Nadzwyczajnego Zjazdu kierując się
tylko i wyłącznie wnioskami z kontroli działalności finansowej
i gospodarczej Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych?
Ustawodawca przyznając Komisji Rewizyjnej kompetencję
do wnioskowania o zwołanie Nadzwyczajnego Zjazdu nie
obwarował jej żadnymi dodatkowymi wymogami. Uznać zatem należy, że
Komisja Rewizyjna może wnioskować o zwołanie Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Diagnostów Laboratoryjnych we
wszystkich sprawach należących do właściwości Krajowego
61
Zadania organów samorządu zawodowego diagnostów laboratoryjnych zadaniami publicznymi?
Zjazdu Diagnostów Laboratoryjnych. Wniosek Komisji Rewizyjnej może dotyczyć chociażby kodyfikowania zasad etyki zawodowej, ustalenia zasad gospodarki finansowej, czy
też wyboru nowych organów samorządu w trakcie trwania
kadencji organów wybranych przez Krajowy Zjazd Diagnostów Laboratoryjnych. Co istotne Nadzwyczajny Zjazd Diagnostów Laboratoryjnych może obradować tylko i wyłącznie
nad sprawami dla których został zwołany. Żadne dodatkowe
kwestie, nie objęte wnioskiem uprawnionych o jego zwołanie, nie mogą być przedmiotem obrad.
Rzecznik Dyscyplinarny, Sąd Dyscyplinarny, Wyższy
Sąd Dyscyplinarny
Rzecznik Dyscyplinarny, Sąd Dyscyplinarny i Wyższy Sąd
Dyscyplinarny, uczestniczą w realizacji zadań samorządu
zawodowego związanych z nadzorem nad należytym wykonywaniem zawodu diagnosty laboratoryjnego (art. 17 ust.
1 Konstytucji RP). Wykonywanie przez nich zadań wiąże
się z przyznaniem samorządowi zawodowemu uprawnień
władczych w zakresie pociągnięcia do odpowiedzialności
dyscyplinarnej i sprawowania sądownictwa dyscyplinarnego. Rzecznik Dyscyplinarny, Sąd Dyscyplinarny i Wyższy
Sąd Dyscyplinarny są, pod względem merytorycznym, niezależni od pozostałych organów samorządu zawodowego.
Co za tym idzie pod względem merytorycznym nie podlegają
kontroli tych organów. Ze swej działalności składają jedynie
sprawozdania do Krajowego Zjazdu Diagnostów Laboratoryjnych.
Niestety Rzecznik Dyscyplinarny nie został wymieniony
wśród organów samorządu zawodowego diagnostów Laboratoryjnych (art. 36 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej).
Jednocześnie w art. 44 określającym kompetencje Krajowego Zjazdu Diagnostów Laboratoryjnych, a także w art.
51, ustawodawca odnosi się do niego analogicznie jak do
wymienionych expressis verbis organów samorządu zawodowego. Stosując wykładnię systemową można uznać, iż
z racji redakcyjnego ujęcia regulacji instytucji Rzecznika
Dyscyplinarnego w rozdziale pt. „Samorząd diagnostów
laboratoryjnych” i wymienienia jej bezpośrednio po określonych expressis verbis organach samorządu, Rzecznik Dyscyplinarny jest sui generis organem samorządu zawodowego diagnostów laboratoryjnych. Aby w przyszłości uniknąć
jakichkolwiek nieścisłości w interpretacji charakteru tej instytucji należy, jako postulat de lege ferenda zgłosić potrzebę
zmiany w tym zakresie ustawy i dopisać w art. 36 expressis
verbis Rzecznika Dyscyplinarnego do listy organów samorządu zawodowego diagnostów laboratoryjnych [3].
Wyboru Rzecznika Dyscyplinarnego dokonuje Krajowy
Zjazd Diagnostów Laboratoryjnych (art. 44 pkt 2 ustawy
o diagnostyce laboratoryjnej). Jeżeli mandat Rzecznika wygasł w okresie pomiędzy Krajowymi Zjazdami wyboru nowego Rzecznika dokonuje Krajowa Rada Diagnostów Laboratoryjnych (art. 44 pkt 6 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej).
W tym drugim przypadku przepis nie wskazuje jednak, spośród jakiego grona Rzecznik ma zostać wybrany. Najszersze
62
teoretycznie dopuszczalne grono kandydatów to niewybrani
do innych organów delegaci na ostatni Krajowy Zjazd Diagnostów Laboratoryjnych. Inna możliwość to kandydat na
Rzecznika, który dostał kolejną największą liczbę głosów
i nie pełni w danym momencie innych funkcji w organach
samorządu [3].
Zgodnie z art. 51 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej,
Rzecznik Dyscyplinarny przygotowuje postępowanie dyscyplinarne i wykonuje czynności oskarżyciela przed Sądem
Dyscyplinarnym i Wyższym Sądem Dyscyplinarnym. Przepis ten w bardzo skrótowy sposób opisuje zadania Rzecznika Dyscyplinarnego, posługując się przy tym nie do końca fortunnym sformułowaniem, iż Rzecznik Dyscyplinarny
„przygotowuje” postępowanie dyscyplinarne. Należałoby
w tej mierze przyjąć, że zadaniem Rzecznika Dyscyplinarnego jest prowadzenie, a nie tylko przygotowanie, postępowania wyjaśniającego w sprawach odpowiedzialności
dyscyplinarnej. Wskazuje na to również bardzo wyraźnie
druga część zdania tego przepisu, która powierza Rzecznikowi Dyscyplinarnemu wykonywanie czynności oskarżyciela
w postępowaniu przed Sądem Dyscyplinarnym. Warto także
zwrócić uwagę na treść art. 49 ust 1 ustawy o diagnostyce
laboratoryjnej, który stanowi, że „Sąd Dyscyplinarny rozpatruje sprawy dyscyplinarne diagnostów laboratoryjnych,
wniesione przez Rzecznika Dyscyplinarnego”[3]. Rzecznik
Dyscyplinarny, podobnie jak prokurator w postępowaniu karnym, pełni w postępowaniu dyscyplinarnym podwójną rolę.
Jest stroną a jednocześnie reprezentantem interesu publicznego [10].
Ustrój sądów dyscyplinarnych uregulowany został w art. 49
i 50 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej. Przepisy dotyczące ustalania liczby członków tych sądów i dokonywania wyborów usytuowane zostały w art. 44, który stanowi, że wybór
Sądu Dyscyplinarnego oraz Wyższego Sądu Dyscyplinarnego należy do kompetencji Krajowego Zjazdu Diagnostów Laboratoryjnych. W ustawie brak jest jakiejkolwiek wzmianki,
co do możliwości odwołania członka sądu dyscyplinarnego
przed upływem kadencji. Jest to istotne głownie z punktu
widzenia funkcji przewodniczącego i zastępców przewodniczących sądów dyscyplinarnych. Pomijając oczywiste okoliczności związane ze śmiercią, zrzeczeniem się stanowiska
sędziego – brak jest jakichkolwiek innych podstaw odwołania
członków sądów dyscyplinarnych, a także ich przewodniczących i zastępców w czasie kadencji. Wydaje się, że ustawa
powinna przewidywać taką możliwość w wypadku wszczęcia przeciwko członkowi sądu dyscyplinarnego postępowania dyscyplinarnego lub karnego, a także zawieszenia go
w prawie wykonywania zawodu.
Sąd Dyscyplinarny rozpatruje sprawy dyscyplinarne diagnostów laboratoryjnych oraz sprawuje sądownictwo polubowne. W przypadkach spraw rozpatrywanych w trybie polubownym sąd dyscyplinarny działający ma obowiązek stosować
przepisy kodeksu postępowania cywilnego [11]. Sądownictwo dyscyplinarne w strukturach samorządu ustanowiono,
jako dwuinstancyjne poprzez powołanie Sądu Dyscyplinar-
nego i Wyższego Sądu Dyscyplinarnego, należy również
nadmienić, iż właściwym w sprawach dyscyplinarnych, jako
sąd apelacyjny jest sąd pracy i ubezpieczeń społecznych.
Od orzeczeń Sądu Dyscyplinarnego stronom przysługuje
odwołanie do Wyższego Sądu Dyscyplinarnego.
Podsumowanie
Zawód diagnosty laboratoryjnego jest zawodem zaufania
publicznego [9]. Dla osób wykonujących zawód zaufania
publicznego Konstytucja RP [12] w art. 17 ust. 1 przewiduje
możliwość tworzenia w drodze ustawy samorządów zawodowych reprezentujących te osoby i sprawujących pieczę
nad należytym wykonywaniem zawodów w graniach interesu publicznego i dla jego ochrony. Takie ukształtowanie
funkcji samorządu zawodowego wiąże się z obowiązkową
przynależnością osób wykonujących dany zawód do samorządu zawodowego. A ponadto wiąże się z powierzeniem
samorządowi wykonywania zadań publicznych. Realizacja
zadań publicznych została również powierzona samorządowi zawodowemu diagnostów laboratoryjnych. Z tym jednakże zastrzeżeniem, że samorząd zawodowy diagnostów
laboratoryjnych na ich realizację nie otrzymuje środków
publicznych. Sprawna realizacja zadań publicznych, oprócz
środków finansowych, wymaga również regulacji prawnych,
określających kompetencje poszczególnych organów samorządu zawodowego oraz wzajemne relacje pomiędzy poszczególnymi organami.
Adres do korespondencji:
Dr n. prawn. Anna Augustynowicz
Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowe
01 - 826 Warszawa, ul. Kleczewska 61/63
tel. 22 5601140
e-mail: [email protected]
Zaakceptowano do publikacji: 11.02.2013
Pismiennictwo
1. Zacharko L. Prywatyzacja zadań publicznych gminy. Studium
administracyjnoprawne, Wyd. UŚ, Katowice 2000; 17.
2. Biernat S. Prywatyzacja zadań publicznych. Problematyka
prawna, Warszawa – Kraków 1994; 29.
3. Waszkiewicz M. Samorząd diagnostów laboratoryjnych, Augustynowicz A i wsp. Ustawa o diagnostyce laboratoryjnej. Komentarz, CeDeWu, Warszawa 2010; 167-207.
4. Zielińska E, Barcikowska-Szydło E, Kapko M i wsp. Ustawa
o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Komentarz, Wolters Kluwer Polska Warszawa 2008; 30-34.
5. Ustawa z 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej (Dz.U.
z 2004 r. Nr 144, poz. 1529 z późn.).
6. Ustawa z 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich (Dz.U. Nr 219,
poz. 1708 z późn. zm.).
7. Ustawa z 1 lipca 2011 r. o samorządzie zawodowym pielęgniarek i położnych (Dz.U. Nr 174, poz. 1038).
8. Ustawa z 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (Dz.U.
z 2003 r., Nr 9, poz. 108 z późn. zm.).
9. Augustynowicz A, Owczarek H. Charakter publiczny kompetencji Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych. Diagn Lab
2012; 48: 229-236.
10. Tymiński R. Odpowiedzialność dyscyplinarna (w:) Augustynowicz A. i wsp. Ustawa o diagnostyce laboratoryjnej. Komentarz,
CeDeWu, Warszawa 2010; 167-207.
11. Ustawa z 17 listopada 1965 r. Kodeks postępowania cywilnego
(Dz. U. z r. Nr43, poz. 296, ze zm.).
12. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r.
(Dz.U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.).
63