Meteorologia i klimatologia - BIOL-CHEM UWB

METEOROLOGIA I KLIMATOLOGIA
SYLABUS
A. Informacje ogólne
Elementy sylabusu
Opis
Nazwa jednostki
prowadzącej kierunek
Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologiczno – Chemiczny
Nazwa kierunku studiów
Ochrona Środowiska
Poziom kształcenia
studia pierwszego stopnia
Profil studiów
ogólnoakademicki
Forma studiów
stacjonarne
Kod przedmiotu
0200–OS1–1MIK
Język przedmiotu
polski
Rodzaj przedmiotu
przedmiot obowiązkowy, moduł kierunkowy
Rok studiów/semestr
I rok / I semestr
Wymagania wstępne
Student powinien posiadać zakres wiadomości ogólnogeograficznych na poziomie
podstawowym matury z geografii.
Liczba godzin zajęć
dydaktycznych z podziałem
na formy prowadzenia zajęć
wykład – 30 godzin
laboratorium – 30 godzin
Założenia i cele przedmiotu
Poznanie budowy atmosfery ziemskiej, jej pochodzenia, składu oraz budowy. Zapoznanie
studentów ze zjawiskiem promieniowania w atmosferze: pochłanianie, odbicie,
rozpraszanie, bilans atmosfery, bilans promieniowania. Omówienie gazów cieplarnianych:
para wodna, dwutlenek węgla, metan, ozon troposferyczny i stratosferyczny.
Scharakteryzowanie: temperatury, ciśnienia w atmosferze, stanu równowagi, ruchów
powietrza. Omówienie globalnej cyrkulacja atmosfery, pola ciśnienia, stacjonarne ośrodki
baryczne.
Gospodarcze wykorzystanie wiatru. Typu mas powietrza i frontów
atmosferycznych, cyklogenezy w umiarkowanych i niskich szerokościach geograficznych.
Zapoznanie studentów z genezą i budową chmur, opady, mgły, smog, osady atmosferyczne.
Zapoznanie studentów z funkcjonowaniem systemu obserwacyjnego pogody i stacji
meteorologicznych, aparatury pomiarowej, metodami graficznymi prezentacji danych
obserwacyjnych na Ziemi. Analiza sytuacji pogodowej na mapach dolnych.
Metody dydaktyczne oraz
ogólna forma zaliczenia
przedmiotu
Metody dydaktyczne: wykład, konsultacje, wykonywanie ćwiczeń według instrukcji
podczas zajęć laboratoryjnych, analiza wyników.
Formy zaliczenia przedmiotu: zaliczenie laboratorium na ocenę, egzamin.
Efekty kształceniai
Odniesienie do kierunkowych
efektów kształcenia
1. Student charakteryzuje uwarunkowania klimatyczne funkcjonowania przyrody.
K_W05, K_W01, K_K01, K_W13,
2. Student posługuje się terminologią fachową w celu opisu procesów zachodzących
w atmosferze.
K_W10, K_K11,
3. Student interpretuje zjawiska i procesy fizykochemiczne zachodzące w atmosferze.
K_U02, K_U01, K_U06,
4. Student korzysta z informacji źródłowych w języku polskim i obcym (np. mapy
synoptyczne, fotografie – zdjęcia chmur, internet)
K_U06, K_U01, K_U07, K_U05,
Punkty ECTS
6
Bilans nakładu pracy
studentaii
Ogólny nakład pracy studenta: 150 godz. w tym: udział w wykładach: 30 godz.; udział
w zajęciach laboratoryjnych: 30 godz.; przygotowanie się do zajęć, zaliczeń, egzaminów:
82,5 godz.; udział w konsultacjach, zaliczeniach, egzaminie: 7,5 godz.
Nakład pracy studenta związany z zajęciami iii:
Wskaźniki ilościowe
Data opracowania:
Liczba godzin
Punkty ECTS
wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela
67,5
2,7
o charakterze praktycznym
120,0
4,8
15.05.2012
Koordynator
przedmiotu:
prof. dr hab. Andrzej Stefan Górniak
SYLABUS
B. Informacje szczegółowe
Elementy składowe sylabusu
Opis
Nazwa przedmiotu
Meteorologia i klimatologia
Kod przedmiotu
0200–OS1–1MIK
Nazwa kierunku
Ochrona Środowiska
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Wydział Biologiczno – Chemiczny UwB
Język przedmiotu
polski
Rok studiów/ semestr
pierwszy rok, pierwszy semestr (zimowy)
Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz
forma prowadzenia zajęć
30 godzin wykładu
Prowadzący
prof. dr hab. Andrzej Stefan Górniak
Treści merytoryczne przedmiotu:
1. Przedmiot i cel badań meteorologii. Elementy meteorologiczne.
2. Czynniki klimatyczne, system klimatyczny.
3. Promieniowanie atmosfery i Ziemi.
4. Pochodzenie, budowa pionowa i skład atmosfery.
5. Cyrkulacja globalna atmosfery.
6. Ciepło w atmosferze. Promieniowanie słoneczne.
7. Cyrkulacja oceanów. Nagrzewanie i ochładzanie powierzchni
Ziemi.
8. Albedo różnych powierzchni Ziemi.
9. Bilans cieplny układu: powierzchnia Ziemi - atmosfera.
10. Równowaga atmosfery.
11. Ciśnienie atmosferyczne.
12. Ogólna cyrkulacja atmosfery na kuli ziemskiej.
13. Masy powietrza i fronty atmosferyczne.
14. Poziomy ruch powietrza - wiatr.
15. Proces kondensacji pary wodnej w atmosferze.
16. Produkty kondensacji pary wodnej: chmury i mgła.
17. Opady. Rodzaje opadów i osadów.
18. Meteory w atmosferze. Zjawiska świetlne.
19. Klimat i mikroklimat.
20. Biometeorologia.
Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich
weryfikacji
Efekty kształcenia:
Student identyfikuje czynniki powodujące zmiany klimatu. Student
rozróżnia antropogeniczne i naturalne czynniki zmian klimatu.
Student wyjaśnia w jaki sposób z danych pośrednich można
uzyskać informację o klimacie. Student identyfikuje podstawowe
sprzężenia zwrotne między ewolucją klimatu a biosfery. Student
odtwarza zmiany klimatu w holocenie. Student tłumaczy cykl
obiegu węgla i jego współczesne zakłócenia. Student identyfikuje
współczesne symptomy zmian klimatu. Student interpretuje skutki,
jakie współczesne zmiany klimatu wywierają na życie i zdrowie
człowieka, ekosystemy i różne gałęzie gospodarki.
Sposoby weryfikacji:
Egzamin pisemny podsumowujący przedmiot (test zamknięty,
pytania otwarte opisowe, schematy i rysunki do uzupełnienia
opisów i objaśnień).
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
1. Pozytywna ocena zaliczenia laboratorium.
2. Pozytywna ocena egzaminu.
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej
Literatura podstawowa:
1. S. Bac, M. Rojek, Meteorologia i klimatologia w inżynierii
środowiska, Wydawnictwo Akademii Rolniczej, Wrocław.
2. S. Bac, C. Koźmiński, M. Rojek, Agrometeorologia, PWN.
4. K. Kożuchowski i inni, Meteorologia i klimatologia, PWN,
Warszawa
3. K. Kożuchowski, Atmosfera, klimat, ekoklimat, PWN,
Warszawa
4. J. Weiner, Życie i ewolucja biosfery, PWN, Warszawa
Wiadomości IMGW
Literatura uzupełniająca:
1. A. Gaudie, Klimat. Prognozy XXI wieku, Prószyński i S-ka,
Warszawa
2. K. Kożuchowski, R. Przybylak, Efekt cieplarniany, Wiedza
Powszechna, Warszawa
3. D. Matuszko, Chmury. Klasyfikacja, rozpoznawanie, pogoda,
Wyd. UJ, Kraków
……………………………….
podpis osoby składającej sylabus
SYLABUS
C. Informacje szczegółowe
Elementy składowe sylabusu
Opis
Nazwa przedmiotu
Meteorologia i klimatologia
Kod przedmiotu
0200–OS1–1MIK
Nazwa kierunku
Ochrona Środowiska
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Wydział Biologiczno – Chemiczny UwB
Język przedmiotu
polski
Rok studiów/ semestr
pierwszy rok, pierwszy semestr (zimowy)
Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz
forma prowadzenia zajęć
30 godzin laboratorium
Prowadzący
dr Adam Cudowski, mgr Adam Więcko
1.
2.
3.
4.
Treści merytoryczne przedmiotu:
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
1.
2.
3.
4.
Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich
weryfikacji
Budowa
atmosfery.
Organizacja
pomiarów
meteorologicznych.
Promieniowanie słoneczne i jego charakterystyka.
Bilans cieplny, pomiary temperatury
Temperatura powietrza. Skala odczuwalności cieplnej.
Adiabatyczne zmiany temperatury powietrza.
Ciśnienie atmosferyczne. Stopień baryczny.
Interpolacja – wykreślanie izobar.
Cyrkulacja mas powietrza w atmosferze.
Woda w atmosferze.
Opady i osady atmosferyczne – klasyfikacja chmur.
Podstawy synoptyki.
Podstawy klimatologii. Graficzna charakterystyka klimatu.
Klimat Polski ze szczególnym uwzględnieniem województwa
podlaskiego.
Klimat na Ziemi. Klasyfikacja klimatu na Ziemi wg Köppena
– Geigera.
Klimat Ziemi wg Okołowicza, strefy klimatyczno – roślinne.
Efekty kształcenia:
Rozpoznawanie i interpretowanie stanów atmosfery
Określanie typów pogody
Prognozowanie
pogody
na
podstawie
danych
meteorologicznych z sieci stacji oraz map synoptycznych
zaczerpniętych z materiałów źródłowych
Określanie wpływu warunków pogodowych na zdrowie
człowieka, gospodarkę i środowisko geograficzne.
Sposoby weryfikacji:
Bieżąca kontrola stanu wiedzy studentów przed zajęciami
(wejściówki).
2.
Dwa przekrojowe sprawdziany pisemne w formie
kolokwium.
3.
Bieżąca ocena pracy zespołowej podczas analizy
uzyskanych w trakcie zajęć wyników.
1.
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
1. Obecność na zajęciach (dopuszcza się możliwość opuszczenia
jednych zajęć z koniecznością ich odpracowania).
2. Pozytywna ocena pracy studenta podczas zajęć.
3. Pozytywna ocena zaliczenia laboratoriów (pozytywna ocena
dwóch sprawdzianów - kolokwiów).
Literatura podstawowa:
1. Kossowska - Cezak U. i in. „Meteorologia i klimatologia pomiary, obserwacje, opracowania”, PWN, Warszawa - Łódź
2000
2. Woś A., „Meteorologia dla geografów”, UAM, Poznań 2006
3. Roth G. D., „Pogoda i klimat”, Świat Książki, Warszawa 2000
4. Martyn D., „Klimaty kuli ziemskiej”, PWN, Warszawa 2000
5. Górniak A., „Klimat województwa podlaskiego”, IMGW,
Białystok 2000
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej
Literatura uzupełniająca:
1. Bac St., Rojek M., „Meteorologia i klimatologia w inżynierii
środowiska”, PWN, Warszawa 1981
2. Szwejkowski Z., „Pogoda, klimat i środowisko”, UWM,
Olsztyn 2004
3. Kożuchowski K., „Meteorologia i klimatologia”, PWN,
Warszawa 2005
4. J.V. Iribame, H. R. Cho „Fizyka atmosfery”, PWN, Warszawa
1988
5. Woś A., „ABC meteorologii”, UAM, Poznań 1999
6. Woś A., „Klimat Polski”, PWN, Warszawa 1999
7. Rup K., „Procesy przenoszenia zanieczyszczeń w środowisku
naturalnym”, Wydawnictwa Naukowo - Techniczne,
Warszawa 2006
8. Czaja St., „Globalne zmiany klimatyczne”, Ekonomia i
Środowisko, Białystok 1998
9. Batman L. J., „Pogoda”, PWN, Warszawa 1979
10. Mrugała Sz., „Problematyka pomiarów i opracowań
elementów meteorologicznych” UMCS, Lublin 2001
11. CIBET „Pogoda” z serii Poznawaj z Nami, CIBET, Warszawa
1996
12. IMGW, „Międzynarodowy atlas chmur”, Wydawnictwa
Geologiczne, Warszawa 1987
……………………………….
podpis osoby składającej sylabus
i
Opis zakładanych efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, z uwzględnieniem form zajęć.
Uwzględnia się tylko efekty możliwe do sprawdzenia (mierzalne / weryfikowalne).
ii
Przykładowe rodzaje aktywności: udział w wykładach, ćwiczeniach, przygotowanie do zajęć, udział w konsultacjach,
realizacja zadań projektowych, pisanie eseju, przygotowanie do egzaminu. Liczba godzin nakładu pracy studenta powinna
być zgodna z przypisanymi do tego przedmiotu punktami ECTS wg przelicznika : 1 ECTS – 25÷30 h.
iii
Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela są to tzw. godziny kontaktowe (również te nieujęte w rozkładzie
zajęć, np. konsultacje lub zaliczenia/egzaminy). Suma punktów ECTS obu nakładów może być większa od ogólnej liczby
punktów ECTS przypisanej temu przedmiotowi.