orzeczenie - Informator Przetargowy

Warszawa, 14 października 2010 r.
GŁÓWNA KOMISJA ORZEKAJĄCA
w Sprawach o Naruszenie
Dyscypliny Finansów Publicznych
Nr BDF1/4900/74/81-84/10/2159
ORZECZENIE
Główna Komisja Orzekająca w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych
w składzie:
Przewodniczący:
Członkowie:
Protokolant:
Członek GKO:
Członek GKO:
Członek GKO:
Piotr Kaczorkiewicz
Maria Karlikowska
Ireneusz Piasecki (spr.)
Wioletta Domińska-Steć
rozpoznała na rozprawie w dniu 14 października 2010 r. - przy udziale Zastępcy
Głównego Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych – Roberta Wydry – odwołanie
wniesione przez obrońcę Pani (…) – pełniącej w czasie zarzucanego naruszenia dyscypliny
finansów publicznych funkcję inspektora ds. zamówień publicznych w Urzędzie Gminy (…) i
piastującej w ww. jednostce funkcję sekretarza stałej komisji przetargowej, Pani (…) - pełniącej
w czasie zarzucanego naruszenia dyscypliny finansów publicznych funkcję kierownika Referatu
Budownictwa, Gospodarki i Rolnictwa, i piastującej funkcję przewodniczącej stałej komisji
przetargowej w ww. jednostce, Pana (…) – pełniącego w czasie zarzucanego naruszenia
dyscypliny finansów publicznych funkcję inspektora ds. budowlanych i piastującego funkcję
członka stałej komisji przetargowej w ww. jednostce, Pana (…) – pełniącego w czasie
zarzucanego naruszenia dyscypliny finansów publicznych funkcję zastępcy kierownika Referatu
Budownictwa Gospodarki Gruntami i Rolnictwa i piastującego funkcję członka stałej komisji
przetargowej w ww. jednostce, od orzeczenia Regionalnej Komisji Orzekającej w sprawach o
naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Opolu z
dnia 24 maja 2010 r., sygn. akt: ZDB-4100-2/2010 .
ZaskarŜonym orzeczeniem uznano:
1. Panią (…) odpowiedzialną za nieumyślne naruszenie dyscypliny finansów publicznych w
Urzędzie Gminy (…), określone w art. 17 ust. 4 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie
dyscypliny finansów publicznych, polegające na zaniechaniu złoŜenia:
− do dnia 29 maja 2007 r. w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na realizację
zamówienia pn. „Remonty cząstkowe dróg gminnych masą z betonu asfaltowego
o powierzchni 2200 m2 w miejscach wskazanych przez Zamawiającego”, wszczętym dnia
26.04.2007 r., w wyniku którego dnia 29.05.2007 r. Gmina (…) zawarła mowę
Nr BGR/342-5/2007 z Przedsiębiorstwem Drogowym (…), na kwotę 130.174,00 zł brutto,
− do dnia 29 sierpnia 2007 r. w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
na realizację zamówienia pn. „Dowóz uczniów do szkoły z terenu Gminy (…) wraz z
pełnieniem opieki w czasie przewozu”, wszczętym dnia 30.07.2007 r., w wyniku którego
dnia 29.08.2007 r. Gmina (…) zawarła umowę Nr BGR/342-8/2007 z Przedsiębiorstwem
Usługi Transportowe (…), na kwotę 154.567,50 zł brutto,
− do dnia 1 czerwca 2007 r. w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
na realizację zamówienia pn. „Remont ulicy Lotniskowej w (…)”, wszczętym dnia
Orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej
strona 2.
10.05.2007 r., w wyniku którego dnia 1.06.2007 r. Gmina (…) zawarła umowę Nr
BGR/342-6/2007 z Przedsiębiorstwem Drogowym (…), na kwotę 153.334,52 zł brutto,
oświadczeń wymaganych przepisem art. 17 ust. 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 ze zm.);
2. Panią (…) odpowiedzialną za nieumyślne naruszenie dyscypliny finansów publicznych w
Urzędzie Gminy Komprachcice, określone w art. 17 ust. 4 ustawy o odpowiedzialności za
naruszenie dyscypliny finansów publicznych, polegające na zaniechaniu złoŜenia do dnia 29
sierpnia 2007 r. w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na realizację
zamówienia pn. „Dowóz uczniów do szkoły z terenu Gminy (…) wraz z pełnieniem opieki
w czasie przewozu”, wszczętym dnia 30.07.2007 r., w wyniku którego dnia 29.08.2007 r.
Gmina (…)zawarła umowę Nr BGR/342-8/2007 z Przedsiębiorstwem Usługi Transportowe
(…), na kwotę 154.567,50 zł brutto, oświadczenia wymaganego przepisem art. 17 ust. 2
ustawy - Prawo zamówień publicznych;
3. Pana (…) odpowiedzialnym za nieumyślne naruszenie dyscypliny finansów publicznych w
Urzędzie Gminy Komprachcice, określone w art. 17 ust. 4 ustawy o odpowiedzialności za
naruszenie dyscypliny finansów publicznych, polegające na zaniechaniu złoŜenia:
− do dnia 29 maja 2007 r. w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na realizację
zamówienia pn. „Remonty cząstkowe dróg gminnych masą z betonu asfaltowego
o powierzchni 2200 m2 w miejscach wskazanych przez Zamawiającego”, wszczętym dnia
26.04.2007 r., w wyniku którego dnia 29.05.2007 r. Gmina (…) zawarła umowę Nr
BGR/342-5/2007 z Przedsiębiorstwem Drogowym (…), na kwotę 130.174,00 zł brutto,
− do dnia 1 czerwca 2007 r. w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
na realizację zamówienia pn. „Remont ulicy Lotniskowej w (…)”, wszczętym dnia
10.05.2007 r., w wyniku którego dnia 1.06.2007 r. Gmina (…) zawarła umowę Nr
BGR/342-6/2007 z Przedsiębiorstwem Drogowym (…), na kwotę 153.334,52 zł brutto,
oświadczeń wymaganych przepisem art. 17 ust. 2 ustawy - Prawo zamówień
publicznych;
4. Pana (…) odpowiedzialnym za nieumyślne naruszenie dyscypliny finansów publicznych w
Urzędzie Gminy (…), określone w art. 17 ust. 4 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie
dyscypliny finansów publicznych, polegające na zaniechaniu złoŜenia:
−
do dnia 29 maja 2007 r. w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na realizację
zamówienia pn. „Remonty cząstkowe dróg gminnych masą z betonu asfaltowego
o powierzchni 2200 m2 w miejscach wskazanych przez Zamawiającego”, wszczętym dnia
26.04.2007 r., w wyniku którego dnia 29.05.2007 r. Gmina (…) zawarła umowę Nr
BGR/342-5/2007 z Przedsiębiorstwem Drogowym (…), na kwotę 130.174,00 zł brutto,
−
do dnia 29 sierpnia 2007 r. w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
na realizację zamówienia pn. „,Dowóz uczniów do szkoły z terenu Gminy (…) wraz z
pełnieniem opieki w czasie przewozu”, wszczętym dnia 30.07.2007 r., w wyniku którego
dnia 29.08.2007 r. Gmina (…) zawarła umowę Nr BGR/342-8/2007 z Przedsiębiorstwem
Usługi Transportowe (…), na kwotę 154.567,50 zł brutto,
−
do dnia 1 czerwca 2007 r. w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
na realizację zamówienia pn. ‚„Remont ulicy Lotniskowej w (…)”, wszczętym dnia
10.05.2007 r., w wyniku którego dnia 1.06.2007 r. Gmina (…) zawarła umowę Nr
BGR/342-6/2007 z Przedsiębiorstwem Drogowym (…), na kwotę 153.334,52 zł brutto,
oświadczeń wymaganych przepisem art. 17 ust. 2 ustawy - Prawo zamówień publicznych.
Za przypisane czyny Komisja Orzekająca I instancji odstąpiła od wymierzenia kary
Obwinionym oraz obciąŜyła ich obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania na rzecz Skarbu
Państwa w wysokości po 271,67 zł.
Orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej Nr BDF1/4900/74/81-84710/2159
strona 3.
Główna Komisja Orzekająca - biorąc pod uwagę zebrane w sprawie materiały –
na podstawie:
• art. 42 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny
finansów publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114 ze zm.) – zwanej dalej ustawą,
• art. 147 ust. 1 pkt 1ustawy,
orzeka:
1. Utrzymuje zaskarŜone orzeczenie w mocy.
2. Odrzuca wniosek Obwinionych o zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów
zastępstwa procesowego.
Pouczenie:
Orzeczenie niniejsze jest prawomocne w dniu jego wydania (art. 142 ustawy).
Stosownie do art. 169 ustawy na niniejsze orzeczenie - w terminie 30 dni od dnia jego doręczenia
- słuŜy skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Skargę wnosi się za
pośrednictwem Głównej Komisji Orzekającej.
Przewodniczący
Składu Orzekającego GKO
/-/
Członkowie Składu Orzekającego
/-/ /-/
Na oryginale właściwe podpisy.
UZASADNIENIE
Pismem z dnia 23 listopada 2009 r. Znak UKS1691/W2B/42/2/09/9/400 Rzecznik
dyscypliny finansów w Opolu otrzymał zawiadomienie o naruszeniu dyscypliny finansów
publicznych w Urzędzie Gminy (…), złoŜone z upowaŜnienia Dyrektora Urzędu Kontroli
Skarbowej w (…) przez Wicedyrektora.
Rzecznik dyscypliny finansów publicznych w Opolu we wniosku o ukaranie z dnia
22 lutego 2010 r. zarzucił (…) popełnienie naruszenia dyscypliny finansów publicznych z art. 17
ust. 4 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych w ten sposób, Ŝe
nie złoŜyli oświadczenia wymaganego art. 17 ust. 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 z późn. zm.) – dalej zwaną Pzp, w toku
postępowania o udzielenie zamówień publicznych. Wniósł o wymierzenie obwinionym kary
upomnienia i obciąŜenie ich obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania.
Po przeprowadzeniu w dniu 24 maja 2010 r. rozprawy w sprawie naruszenia dyscypliny
finansów publicznych przez (…) Regionalna Komisja Orzekająca I instancji ustaliła co następuje:
Wójt Gminy (…) Zarządzeniem nr 98/2004 z dnia 27 sierpnia 2004 r. powołał stałą komisję
przetargową do przeprowadzenia postępowań o zamówienia publiczne. Zgodnie z § l Zarządzenia
skład komisji przetargowej był następujący:
- (…) - przewodnicząca komisji,
- (…) - sekretarz komisji,
- (…)- członek komisji,
- (…) - członek komisji.
Orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej Nr BDF1/4900/74/81-84710/2159
strona 4.
Zadaniem Komisji - wg § 2 ww. Zarządzenia - było przygotowanie i przeprowadzanie
postępowań o udzielenie zamówienia publicznego, dokonywanie oceny spełniania wymagań,
warunków, ocen ofert i przedkładania propozycji wyboru najkorzystniejszej oferty Wójtowi
Gminy.
Komisja przetargowa działała w oparciu o regulamin pracy komisji. W myśl pkt 3
regulaminu komisja przetargowa nie mogła działać w składzie mniejszym niŜ 3 osobowy.
W dniu 26 kwietnia 2007 r. Gmina (…) wszczęła postępowanie prowadzone w trybie
przetargu nieograniczonego o udzielenie zamówienia publicznego pn. „Remonty cząstkowe dróg
gminnych masą z betonu asfaltowego o powierzchni 2200 m2 w miejscach wskazanych przez
Zamawiającego” o szacunkowej wartości 131.147,54 zł. Ogłoszenie o zamówieniu
zamieszczone zostało dnia 26.04.2007 r. na stronie internetowej. Do upływu terminu składania
ofert, tj. do dnia 11.05.2007 r. złoŜona została l oferta, która została uznana jako spełniająca
wymagane warunki udziału w postępowaniu. Na podstawie streszczenia oceny i porównania
złoŜonych ofert wybrano ofertę Przedsiębiorstwa Drogowego (…), z którym dnia 29 maja 2007 r.
zawarto umowę na realizację wskazanego zamówienia publicznego na kwotę 153.334,52 zł brutto.
Komisja przetargowa przeprowadzająca postępowanie o zamówienie publiczne składała się
z trzech spośród czterech osób wchodzących w skład komisji przetargowej, tj. w jej skład weszli
(…). Dnia 11 maja 2007 r. wskazana komisja sporządziła Protokół BGR/ZP/341-5/2007 z
otwarcia ofert, przedkładając go do zatwierdzenia Wójtowi Gminy. Członkowie komisji
przetargowej wykonujący czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pn.
„Remonty cząstkowe dróg gminnych masą z betonu asfaltowego o powierzchni 2200 m2 w
miejscach wskazanych przez Zamawiającego” (…) nie złoŜyli pisemnego oświadczenia, o którym
mowa w art. 17 ust. 2 Pzp.
W dniu 30 lipca 2007 r. Gmina (…) wszczęła postępowanie w trybie przetargu
nieograniczonego na udzielenie zamówienia publicznego pn. „Dowóz uczniów do szkoły z terenu
Gminy (…) wraz z pełnieniem opieki w czasie przewozu” o wartości szacunkowej 140.190,00 zł.
Ogłoszenie o zamówieniu zamieszczono na stronie internetowej Zamawiającego oraz w
Biuletynie Zamówień Publicznych. Termin składania ofert zakreślono do dnia 09.08.2007 r. i do
terminu tego wpłynęły 2 oferty. Wymagane warunki udziału w postępowaniu spełniał l
wykonawca, z postępowania odrzucono l ofertę. Z treści sporządzonego przez komisję
przetargową w dniu 09.08.2007 r. protokołu nr BGR/ZP/341-9/2007 z otwarcia ofert oraz
protokołu z dnia 10.08.2007 r. nr BGR/ZP/341-9/2007 wynika, iŜ streszczenia oceny i porównania
ofert oraz wyboru oferty Przedsiębiorstwa Usługi Transportowe (…), dokonała komisja w
składzie (…). Z wybranym Wykonawcą w dniu 29 sierpnia 2007 r. Wójt Gminy zawarł umowę
za wynagrodzeniem 154.567,50 zł brutto. Osoby wykonujące czynności, tj. (…) w ww.
postępowaniu nie złoŜyły pisemnego oświadczenia, o którym mowa w art. 17 ust. 2 Pzp.
Dnia 10 maja 2007 r. Gmina (…) wszczęła postępowanie w trybie przetargu
nieograniczonego na udzielenie zamówienia publicznego na zadanie pn. „Remont ulicy
Lotniskowej w (…)” o wartości szacunkowej 212.963,18 zł, co stanowiło równowartość 48.544
euro. Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone na stronie internetowej Zamawiającego
oraz opublikowane dnia 10.05.2007 r. na portalu Urzędu Zamówień Publicznych. Do upływu
terminu składania ofert, tj. do dnia 18.05.2007 r. złoŜono 4 oferty. Z postępowania nie wykluczono
Ŝadnego wykonawcy oraz nie odrzucono Ŝadnej oferty. Na podstawie streszczenia oceny i
porównania złoŜonych ofert wybrano ofertę Przedsiębiorstwa Drogowego (…), oferującego
wykonanie przedmiotu umowy za kwotę 153.334,52 zł brutto. W dniu l czerwca 2007 r. ze
wskazanym Wykonawcą Gmina (…) zawarła umowę Nr BGR/342-6/2007. Postępowanie
przeprowadziła komisja przetargowa w składzie: (…). Protokół z otwarcia ofert sporządzono dnia
18.05.2007 r., natomiast pismem BGR/ZP/341-6/2007 z dnia 21.05.2007 r. komisja zaproponowała
wybór oferty. Osoby wykonujące czynności tj. (…) w ww. postępowaniu nie złoŜyły pisemnego
oświadczenia, o którym mowa w art. 17 ust. 2 Pzp.
Orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej Nr BDF1/4900/74/81-84710/2159
strona 5.
W toku postępowania Obwinieni akcentowali, iŜ w czasie jego prowadzenia, tj. do 14
listopada 2007 r. obowiązywało rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r.
w sprawie protokołu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Przepis § 3
rozporządzenia stanowił, iŜ „w postępowaniu o udzielenie zamówienia, którego wartość nie
przekracza wyraŜonej w złotych równowartości kwoty 60.000 euro zamawiający nie ma
obowiązku sporządzania druków dodatkowych wymienionych w załączniku nr 3 do rozporządzenia
z wyjątkiem druku ZP-14, ZP-21 i ZP-23”. W ocenie Obwinionych, przepis ten róŜnicował
istnienie obowiązku składania oświadczeń, z uwagi na wartość zamówienia.
Regionalna Komisja Orzekająca I instancji na wstępie wskazała, Ŝe przepisy ustawy z dnia
29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych mające zastosowanie w sprawie są
analogiczne w swej treści z zakresem pojęciowym odpowiednich przepisów ustawy - Prawo
zamówień publicznych obowiązujących w dacie popełnienia czynów przez Obwinionych.
Dla potrzeby materialno-prawnej oceny niniejszej sprawy przyjęto stosowanie norm
obowiązujących w czasie orzekania. śaden z porównywanych przepisów nie jest względniejszy dla
Obwinionych, a skoro tak, to kierując się zasadą określoną w art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 2004
r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2005 r., Nr 14,
poz. 114 ze zm., zwanej dalej: „ustawą o odpowiedzialności [...]") przyznającej priorytet ustawie
nowej jako podstawie orzekania, a ustawie starej jedynie wówczas, gdy jest ona względniejsza dla
sprawcy, Komisja Orzekająca przystępując do procedowania ustaliła, iŜ w mniejszej sprawie
zastosowanie ma ustawa Pzp w brzmieniu obowiązującym w dacie orzekania.
Zgodnie z art. 17 ust. l ustawy Pzp osoby wykonujące czynności w postępowaniu
o udzielenie zamówienia podlegają wyłączeniu, jeŜeli:
1) ubiegają się o udzielenie tego zamówienia;
2) pozostają w związku małŜeńskim, w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii
prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia lub są związane
z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli z wykonawcą, jego zastępcą prawnym lub
członkami organów zarządzających lub organów nadzorczych wykonawców ubiegających się
o udzielenie zamówienia;
3) przed upływem 3 lat od dnia wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia pozostawały
w stosunku pracy lub zlecenia z wykonawcą lub były członkami organów zarządzających lub
organów nadzorczych wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia;
4) pozostają z wykonawcą w takim stosunku prawnym lub faktycznym, Ŝe moŜe to budzić
uzasadnione wątpliwości co do bezstronności tych osób;
5) zostały prawomocnie skazane za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem
o udzielenie zamówienia, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi
gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych.
Z art. 17 ust. 2 tejŜe ustawy wynika, Ŝe osoby wykonujące czynności w postępowaniu
o udzielenie zamówienia składają, pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania,
pisemne oświadczenie o braku lub istnieniu okoliczności, o których mowa w ust. 1. ustawa - Prawo
zamówień publicznych nakazuje wszystkim osobom po stronie zamawiającego, wykonującym
czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia, składanie pisemnych oświadczeń o braku
lub istnieniu okoliczności skutkujących wyłączeniem z postępowania. Przepis ten stanowi
gwarancję, wyraŜonych w art. 7 ust. 2 ustawy Pzp, zasad uczciwej konkurencji oraz
bezstronności i obiektywizmu, czego konsekwencją jest fakt, iŜ ustawodawca określił formę
pisemną takich oświadczeń oraz obwarował je rygorem odpowiedzialności za składanie fałszywych
zeznań.
W przedmiotowej sprawie zapis art. 17 ust. 2 ustawy Pzp, odnoszący się do obowiązku
składania oświadczeń przez osoby biorące udział w postępowaniu jest zapisem jasnym
Orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej Nr BDF1/4900/74/81-84710/2159
strona 6.
i czytelnym, nie wymaga zatem dodatkowych zabiegów interpretacyjnych, w tym posługiwania
się innymi metodami wykładni niŜ wykładnia językowa.
ZłoŜone oświadczenia stanowią załącznik do protokołu postępowania o udzielenie
zamówienia. Wzór oświadczenia zawiera druk ZP-11 stanowiący załącznik do rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 października 2008 r. w sprawie protokołu postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego (Dz. U. z 2008 r. Nr 188 poz. 1154) toŜsame zapisy
zawierało rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie protokołu
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego obowiązującego w dacie popełnienia czynów.
Zgodnie z brzmieniem § 4 ust. l cyt. rozporządzenia, wzór protokołu postępowania
o udzielenie zamówienia o wartości:
1) równej lub przekraczającej kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8
ustawy stanowi załącznik nr l do rozporządzenia;
2) mniejszej niŜ kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy
stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia.
Jednocześnie postanowiono w § 4 ust. 2, iŜ wzory druków dodatkowych do protokołu,
o którym mowa w ust. l, stanowią załącznik nr 3 do rozporządzenia.
Z powyŜszego wynika, iŜ wzory druków dodatkowych (w tym ZP-11) odnoszą się
bezsprzecznie do protokołów wskazanych w § 4 ust. l rozporządzenia, a zatem sytuowanych
w § 4 ust. l pkt l i pkt 2.
Jednocześnie, odnosząc się do interpretacji przepisów rozporządzenia przedstawionych
przez Obwinionych, wskazać naleŜy, iŜ zgodnie z przepisami ustawy oświadczenia dotyczące
okoliczności wymienionych w art. 17 składane są w kaŜdym postępowaniu, niezaleŜnie od
wartości przedmiotu zamówienia. Wskazać równieŜ naleŜy, iŜ przepisy rozporządzenia, nawet
w sytuacji subiektywnych wątpliwości, naleŜy interpretować zawsze w zgodzie z ustawą.
Ustalony stan faktyczny sprawy niezbicie dowodzi, iŜ Obwinieni byli osobami
wykonującymi czynności w postępowaniach o udzielenie zamówienia w rozumieniu art. 17 ust. 2
Prawo zamówień publicznych, poniewaŜ w przedmiotowych postępowaniach o udzielenie
zamówienia publicznego:
− Pani (…) wykonywała czynności w postępowaniach na realizację zamówień: „Remonty
cząstkowe dróg gminnych masą z betonu asfaltowego o powierzchni 2200 m2 w miejscach
wskazanych przez Zamawiającego”, „Dowóz uczniów do szkoły z terenu Gminy (…) wraz z
pełnieniem opieki w czasie przewozu” oraz „Remont ulicy Lotniskowej w (…)”,
− Pani (…), wykonywała czynności w postępowaniu na realizację zamówienia pn. „Dowóz
uczniów do szkoły z terenu Gminy (…) wraz z pełnieniem opieki w czasie przewozu”,
− Pan (…) wykonywał czynności w postępowaniach na realizację zamówień: „Remonty
cząstkowe dróg gminnych masą z betonu asfaltowego o powierzchni 2200 m2 w miejscach
wskazanych przez Zamawiającego” oraz „Remont ulicy Lotniskowej w (…)”,
− Pan (…) wykonywał czynności w postępowaniach na realizację zamówień: „Remonty
cząstkowe dróg gminnych masą z betonu asfaltowego o powierzchni 2200 m2 w miejscach
wskazanych przez Zamawiającego”, „Dowóz uczniów do szkoły z terenu Gminy
Komprachcice wraz z pełnieniem opieki w czasie przewozu” oraz „Remont ulicy Lotniskowej
w (…)”.
Zgodnie z ustawą o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych,
za niezłoŜenie wymaganych oświadczeń odpowiadają osoby zobowiązane do ich składania, o ile
oczywiście mieszczą się w katalogu osób podlegających odpowiedzialności za naruszenie
dyscypliny finansów publicznych (art. 4). Bezsporne jest, w odniesieniu do naruszeń
stwierdzonych w Gminie (…), Ŝe osoby objęte wnioskiem o ukaranie objęte są dyspozycją art. 4
uondfp. W zakresie przypisania odpowiedzialności, Komisja Orzekająca stwierdziła, iŜ Obwinieni,
są osobami podlegającymi odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, o
Orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej Nr BDF1/4900/74/81-84710/2159
strona 7.
których mowa w art. 4 pkt 3 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów
publicznych, jako pracownicy jednostki sektora finansów publicznych, którym powierzono
obowiązki w zakresie czynności przewidzianych w przepisach o zamówieniach publicznych. W
ustalonym stanie faktycznym przypisanie sprawstwa popełnienia czynu (…) w zakresie niezłoŜenia
oświadczenia o braku lub istnieniu okoliczności przesądzających o wyłączeniu z postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego, o których mowa w art. 17 ust. l ustawy Pzp w związku
z udzielonymi zamówieniami, czym naruszono art. 17 ust. 2 cyt. ustawy, znajduje w pełni
uzasadnienie.
Komisja Orzekająca I instancji uznała, iŜ bezsporne jest w świetle art. 19 ust. l i 2
powołanej wyŜej ustawy, Ŝe Obwinieni (…) ponoszą odpowiedzialność za przypisane naruszenia.
Stosownie do art. 22 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych,
odpowiedzialność jest ponoszona zarówno za umyślne, jak i nieumyślne naruszenie dyscypliny
finansów publicznych. W ocenie Komisji Orzekającej, zebrany materiał dowodowy jednoznacznie
wskazuje, iŜ Obwinieni dopuścili się nieumyślnego naruszenia dyscypliny finansów publicznych,
gdyŜ nie działali w zamiarze popełnienia naruszenia, jednak nie zachowali ostroŜności wymaganej
w zaistniałych okolicznościach, mimo Ŝe moŜliwość popełnienia naruszenia dyscypliny finansów
publicznych mogli przewidzieć.
Komisja Orzekająca I instancji podkreśliła fakt, iŜ w ustawie o odpowiedzialności
za naruszenie dyscypliny finansów publicznych ustawodawca wyodrębnił czyn niezłoŜenia
oświadczenia w art. 17 ust. 4 uondfp, uznając, Ŝe juŜ samo niezłoŜenie oświadczenia jest na tyle
szkodliwe, iŜ powinno skutkować odpowiedzialnością, niezaleŜnie od wpływu na wynik
postępowania. PowyŜsze znalazło potwierdzenie w orzeczeniu Głównej Komisji Orzekającej z dnia
19 stycznia 2006 r., sygn. akt DF/GKO/Odw.-86/113/2005/735. W związku z powyŜszym wniosek
Pełnomocnika Obwinionych o umorzenie postępowania lub uniewinnienie - w ocenie Komisji
Orzekającej I instancji - nie zasługuje na uwzględnienie. Mając jednak na uwadze okoliczności
naruszenia, charakter naruszenia, w tym w szczególności podnoszone przez Obwinionych
niespójności w przepisach, warunki osobiste Obwinionych, jak równieŜ fakt, iŜ nie byli dotychczas
karani za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, dobrą opinię o wywiązywaniu się
z powierzonych obowiązków oraz brak uszczerbku finansowego dla budŜetu, Komisja uznała,
iŜ zachodzą przesłanki, by, zgodnie z art. 36 ust. l ustawy o odpowiedzialności za naruszenie
dyscypliny finansów publicznych, odstąpić od wymierzenia Obwinionym kary.
Z uwagi na przypisaną Paniom (…) odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów
publicznych Komisja Orzekająca, działając na podstawie art. 167 ust. l ustawy o odpowiedzialności
za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, który stanowi, Ŝe kaŜdy uznany za
odpowiedzialnego za naruszenie dyscypliny finansów publicznych zwraca na rzecz Skarbu Państwa
koszty postępowania w wysokości 10 % przeciętnego wynagrodzenia, obciąŜyła Obwinionych
zapłatą kwoty 271,67 zł.
Pismem z dnia 13 lipca 2010 r. Obwinieni (…) zastępowani przez radcę prawnego (…)
wnieśli odwołanie od orzeczenia Regionalnej Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie
dyscypliny finansów publicznych w Opolu z dnia 24 maja 2010 sygn. akt ZDB-4100-2/2010
zaskarŜając je w całości i wnosząc pismem z dnia 14 lipca 2010 r. o uniewinnienie od zarzucanego
im naruszenia dyscypliny finansów publicznych, polegającego na zaniechaniu złoŜenia w
postępowaniu o zamówienie publiczne wymienionym w zaskarŜonym orzeczeniu oświadczeniu, o
którym mowa w art. 17 ust. 2 ustawy prawo zamówień publicznych.
Pełnomocnik zarzuciła rozstrzygnięciu Komisji I instancji:
1) naruszenie art. 112 ust. 2 ustawy z dnia z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności
za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114)- dalej uondfp
poprzez jego niezastosowanie mimo, Ŝe wniosek o ukaranie, złoŜony przez Rzecznika dyscypliny
finansów publicznych I instancji w Opolu w dniu 22 lutego 2010 r. sygn. akt ZRD-4110-59/2009 nie
Orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej Nr BDF1/4900/74/81-84710/2159
strona 8.
odpowiada warunkom wymienionym w art. 110 ust. 1 i 2 uondfp, a zatem winien być zwrócony do
uzupełnienia na podstawie art. 112 ust. 2 uondfp;
2) naruszenie art. 78 ust. l w związku z art. 116 ust. 3 i 135 ust. 1 uondfp poprzez
niezastosowanie tej normy, mimo zaistnienia przesłanek określonych w tych przepisach
do umorzenia postępowania w sprawie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przez Panią
(…) - z wniosku o ukaranie, złoŜonego przez Rzecznika dyscypliny finansów publicznych I instancji
w Opolu w dniu 22 lutego 2010 r. sygn. akt ZRD-4110-59/2009;
3) naruszenie art. 78 ust.2 uondfp poprzez jego niezastosowanie, mimo, Ŝe w sprawie
zaistniały przesłanki do umorzenia postępowania, na tej podstawie;
4) naruszenie art. 78 ust. 3 w związku z art. 135 uondfp poprzez przyjęcie, Ŝe nie zachodzą
podstawy do uniewinnienia (…) od zarzucanych im czynów;
5) naruszenie art. 17 ust. 4 w związku z art.19 ust.1 i 2 i art. 22 ust.3 oraz art. 167 ust. 1
uondfp poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, Ŝe obwinieni ponoszą
odpowiedzialność za przypisane im we wniosku Rzecznika, opisanym w pkt 1 nieumyślne
naruszenie dyscypliny finansów publicznych poprzez nie złoŜenie oświadczenia o którym mowa
w art.. 17 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych i Ŝe są w konsekwencji obowiązani
do poniesienia kosztów postępowania, mimo Ŝe obowiązujący wówczas przepis § 3 ust. 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie protokołu postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego (Dz. U. Nr 87, poz. 606) - dalej zwany rozporządzeniem z dnia
19 maja 2006 r. nie przewidywał załączenia do protokołu załącznika ZP 11 stanowiącego opisane
oświadczenie;
6) pominięcie w uzasadnieniu wskazywanego przez obwinionych przepisu § 3 ust. 2
rozporządzenia z dnia 19 maja 2006 r. mającego istotne znaczenie w sprawie.
Wskazując na powyŜsze wniósł o :
I. uchylenie orzeczenia w całości i rozstrzygnięcie sprawy co do istoty (art. 747 ust.1 pkt 2
uondfp) ewentualnie
II. uchylenie orzeczenia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez
Regionalną Komisję Orzekającą w Opolu (art. 147 ust.1 pkt 3 uondfp)
III. zasadzenie na rzecz Obwinionych kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa
procesowego wg norm przepisanych.
Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, iŜ zaskarŜonym orzeczeniem Regionalna Komisja
Orzekająca w Opolu uznała obwinionych (…) odpowiedzialnymi za nieumyślne naruszenie
dyscypliny finansów publicznych w Urzędzie Gminy w (…) określone w art.17 ust. 4 ustawy
o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych polegające na zaniechaniu
złoŜenia do określonych w orzeczeniu dat w postępowaniach o zamówienia publiczne -oświadczeń
o których mowa w art.17 ust. 2 ustawy Pzp.
W dniu 22 lutego 2010 r. Rzecznik dyscypliny finansów publicznych pierwszej instancji
właściwy w sprawach rozpoznawanych przez Regionalną Komisję Orzekającą w sprawach
o naruszenie dyscypliny finansów publicznych w Opolu złoŜył wniosek o ukaranie (…) zatrudnionych w Urzędzie Gminy (…).
Rzecznik wniósł o uznanie wymienionych osób za odpowiedzialnych na zasadach
określonych w art. 19 ust. 1 i 2, art. 22 ust. 3 uondfp za nieumyślne naruszenie dyscypliny finansów
publicznych tj. pełnienie czynu określonego w art. 17 ust 4 uondfp.
W toku postępowania wyjaśniającego Obwinieni złoŜyli pisemne wyjaśnienia, w których
tłumaczyli przyczyny niezłoŜenia tych oświadczeń, wskazując na brak obowiązku sporządzania
druku ZP -11, który to jest wzorem oświadczenia określonego w art. 17 ust. 2 Pzp., co wynikało
z obowiązującego w dacie udzielania zamówień wymienionych we wniosku o ukaranie przepisu § 3
ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie protokołu
Orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej Nr BDF1/4900/74/81-84710/2159
strona 9.
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (Dz. U. Nr 87, poz. 606) - dalej zwanego
rozporządzeniem z dnia 19 maja 2006 r. Rozporządzenie to obowiązywało od 26 maja 2006 r. do 14
listopada 2007 r., a więc w czasie udzielania zamówień, o których mowa we wniosku o ukaranie.
Obwinieni wskazywali równieŜ, iŜ w 2007 r. Regionalna Izba Obrachunkowa prowadziła w Urzędzie
Gminy (…) kompleksową kontrolę zamówień publicznych równieŜ tych udzielonych pod rządami
cyt. rozporządzenia z dnia 19 maja 2006 r., i nie wykazała Ŝadnych nieprawidłowości w udzielaniu
zamówień, w tym dot. nie złoŜenia oświadczeń określonych w art. 17 ust. 2 P.z.p. w kontrolowanych
postępowaniach .
Rzecznik po ustaleniu stanu faktycznego, co do którego Obwinieni nie wnoszą zastrzeŜeń
i uwag, w tym po ustaleniu przyczyn, dla których Obwinieni nie złoŜyli przedmiotowych oświadczeń
wnosząc o ukaranie - nie odniósł się w Ŝaden sposób do wyjaśnień Obwinionych, pomijając je
całkowicie, przez co wniosek staje się nieweryfikowalny i nie pozwala na przyjęcie go jako
odpowiadającego warunkom określonym w przepisach prawa. Zgodnie z art. 110 ust. 1 pkt 9 uondfp,
wniosek o ukaranie zawiera uzasadnienie oparte na wynikach postępowania wyjaśniającego.
Obwinieni ponownie jak w piśmie z dnia 15 kwietnia 2010 r. wskazują, Ŝe opierając się na
ogólnych regułach uzasadniania oraz celu uzasadnienia wniosku inicjującego postępowanie przed
komisją orzekającą, przyjąć naleŜało, Ŝe poza przytoczeniem faktów i dowodów, na których
oskarŜenie się opiera, poza wyjaśnieniem podstawy prawnej stawianych zarzutów naleŜało omówić
okoliczności, na które powoływali się obwinieni w swej obronie. Treść uzasadnienia winna zawierać
argumenty uzasadniające stanowisko Rzecznika i jego rozwinięcie. Uzasadnienie powinno być
przejrzyste i przekonywać o zasadności stawianych zarzutów. W kaŜdym zaś razie winno zawierać
choćby krótkie ujęcie wyjaśnień obwinionego w związku z zarzucanym naruszeniem dyscypliny
finansowej i wyniki ich sprawdzenia. Takiego zaś uzasadnienia nie sposób się doszukać we wniosku
Rzecznika, stąd teŜ zasadnie obwinieni wnosili o zarządzenie zwrotu wniosku w oparciu o art. 112
ust. 2 uondfp jako Ŝe nie odpowiadał on warunkom wymienionym w art. 110 ust. 1 i 2 uondfp
(p. Lipiec-Warzecha Ludmiła, Oficyna 2008 Komentarz do art. 110 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r.
o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. 05.14.114)).
Komisja nie odniosła się do tego wniosku obwinionych i nie rozstrzygnęła o zwrocie
wniosku, stąd zasadnym jest zarzut naruszenia tego przepisu.
Zgodnie z art. 96 ust. 2 Pzp, w trakcie prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia
zamawiający sporządza pisemny protokół postępowania o udzielenie zamówienia, a załączniki
do protokołu, stanowią oferty, opinie biegłych, oświadczenia, informacja z zebrania, o którym mowa
w art. 38 ust. 3, zawiadomienia, wnioski, inne dokumenty i informacje składane przez
zamawiającego i wykonawców oraz umowa w sprawie zamówienia publicznego.
Osoba wykonująca czynności w postępowaniu obowiązana jest do złoŜenia oświadczenia
o istnieniu bądź braku okoliczności wymienionych w art. 17 ust. 1 Pzp. Oświadczenia składane są
pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. ZłoŜone oświadczenia stanowią
załącznik do protokołu postępowania o udzielenie zamówienia. Wzór oświadczenia zawierał w dacie
postępowania o udzielenie zamówień wymienionych we wniosku Rzecznika druk ZP-11
wymieniony w załączniku nr 3 do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r.
w sprawie protokołu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (Dz. U. Nr 87, poz. 606)
wydanego na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 96 ust. 5 Pzp.) - dalej rozporządzenie
z 19 maja 2006 r., w którym Prezes określił wzór protokołu postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego oraz zakres dodatkowych informacji zawartych w protokole, a takŜe sposób oraz formę
udostępniania zainteresowanym protokołu wraz z załącznikami, które obowiązywało w dacie
udzielania wymienionych wyŜej zamówień.
Przepis § 3 ust. 2 rozporządzenia z 19 maja 2006 r. stanowił, iŜ w postępowaniu o udzielenie
zamówienia, którego wartość nie przekracza wyraŜonej w złotych równowartości kwoty 60.000 euro,
zamawiający nie ma obowiązku sporządzania druków dodatkowych wymienionych w załączniku
nr 3 do rozporządzenia, z wyjątkiem druku ZP-14, ZP-21 i ZP-23. W załączniku nr 3
Orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej Nr BDF1/4900/74/81-84710/2159
strona 10.
do rozporządzenia wymieniony zaś został m. in. druk ZP-11 Oświadczenie kierownika
zamawiającego/pracownika zamawiającego, któremu kierownik zamawiającego powierzył
wykonanie zastrzeŜonych dla siebie czynności/członka komisji przetargowej/biegłego/innej osoby
wykonującej czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia a więc druk oświadczenia,
o którym mowa w art. 17 ust. 2 Pzp.
Komisja Orzekająca, wbrew temu zapisowi, uznała, iŜ zgodnie z przepisami ustawy
oświadczenie dotyczące okoliczności wymienionych w art. 17 są składane w kaŜdym postępowaniu
niezaleŜnie od wartości zamówienia i Ŝe w razie subiektywnych wątpliwości naleŜy interpelować
przepisy rozporządzenia w zgodzie z ustawą. Wskazała teŜ uzasadniając orzeczenie o odstąpieniu
od wymierzenia kary, iŜ ma na uwadze w szczególności podnoszone przez Obwinionych
niespójności w przepisach.
Powtórzyć przyjdzie zatem w uzasadnieniu zarzutu naruszenia przepisów art.17 ust.4
w związku z art. 19 ust. 1 i 2 i art. 22 ust. 3 oraz art. 167 ust. 1 uondfp uzasadnienie z pisma
Obwinionych z dnia 15.04.2010 r., w którym to podnosili, iŜ dla Obwinionych zapis tego paragrafu
(§ 3 ust. 2 rozporządzenia z 19 maja 2006 r.) stanowił czytelną informacje, iŜ w postępowaniu
o udzielenie zamówień wymienionych we wniosku o ukaranie, z uwagi na ich mniejszą niŜ
wymieniona w tym przepisie wartość (mniejsza niŜ 60 000 euro) nie ma obowiązku złoŜenia
oświadczenia o istnieniu bądź braku okoliczności wymienionych w art. 17 ust. 1 Pzp.
Nie moŜna więc Obwinionym zarzucić popełnienia czynu penalnego, o którym mowa
w art.17 ust. 4 uondfp. Przepis ten bowiem stanowi, iŜ cyt. „Naruszeniem dyscypliny finansów
publicznych jest niezłoŜenie przez członka komisji przetargowej lub inną osobę występującą
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego w imieniu zamawiającego oświadczeń
wymaganych przepisami o zamówieniach publicznych”.
Dla przypisania Obwinionym naruszenia dyscypliny finansów publicznych określonego
w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
naleŜy ustalić czy w toku postępowania w sprawie zamówienia publicznego naruszono konkretny
przepis lub przepisy o zamówieniach publicznych. Pomijając zupełnie wskazany przez Obwinionych
przepis § 3 ust. 2 rozporządzenia z 19 maja 2006 r. Rzecznik błędnie wskazał, Ŝe złoŜenie
przedmiotowego oświadczenia przez Obwinionych w postępowaniach o udzielenie zamówień
publicznych wskazanych we wniosku było wymagane, co skutkowało przyjęciem ich
odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych w oparciu o art. 19 ust. 1, art. 22
ust. 3 uondfp. Wg tych przepisów odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
ponosi osoba, która popełniła czyn naruszający dyscyplinę finansów publicznych określony przez
ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia (art. 19 ust. 1), a naruszenie dyscypliny finansów
publicznych jest popełnione nieumyślnie, jeŜeli sprawca nie mając zamiaru jego popełnienia popełnił
je jednak na skutek niezachowania ostroŜności wymaganej w danych okolicznościach, mimo
Ŝe moŜliwość popełnienia naruszenia dyscypliny finansów publicznych przewidywał albo mógł
przewidzieć.(art. 22 ust. 3 ).
JeŜeli więc nie było obowiązku składania oświadczenia, o którym mowa w art. 17 ust.2 Pzp
z mocy § 3 ust. 2 rozporządzenia z 19 maja 2006 r., to Obwinieni nie mogą odpowiadać
za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Gdyby nawet przyjąć z ostroŜności, Ŝe obowiązek ten naleŜało wyinterpretować z ustawy nie
z rozporządzenia ,,jak wskazuje Komisja Orzekająca, mimo obowiązywania w tym czasie § 3 ust. 2
rozporządzenia z 19 maja 2006 r. to nie moŜna przypisać Obwinionym niezachowania ostroŜności
wymaganej w tych konkretnych okolicznościach i jednoczesnego przewidywania moŜliwości
naruszenia przepisu art. 17 ust. 2 Pzp, czyli świadomej nieumyślności albo popełnienie tego
naruszenia z towarzyszącą mu moŜliwością przewidzenia, tj. nieświadomej nieumyślności. Jak się
wskazuje w orzecznictwie i piśmiennictwie niezachowanie reguł wymaganych w danych
okolicznościach oznacza, Ŝe naruszenie dyscypliny finansów publicznych wymaga wykazania,
Ŝe zostały przekroczone przez sprawcę naruszenia dyscypliny finansów publicznych jakiejś reguły
Orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej Nr BDF1/4900/74/81-84710/2159
strona 11.
i Ŝe istnieje związek przyczynowy pomiędzy przekroczeniem tej reguły, a naruszeniem dyscypliny
finansów publicznych. Dla ustalenia reguł ostroŜności konieczne jest sięgnięcie do standardów
zachowań typowych dla podmiotu dysponującego kwalifikacjami do dokonania jakiejś czynności
oraz w naleŜyty sposób wykonującego swoje obowiązki. Nie moŜna zarzucić Ŝadnemu
z Obwinionych, którzy cieszą się opinią rzetelnych, sumiennych pracowników posiadających
odpowiednie kwalifikacje oraz wykonujących swoje obowiązki naleŜycie, Ŝe nie zachowali
ostroŜności stosując obowiązujące w czasie postępowania o udzielenie wymienionych we wniosku
zamówień prawo (tu § 3 ust. 2 rozporządzenia z 19 maja 2006 r.). NaleŜy wręcz odwrotnie ocenić ich
zachowanie, a mianowicie, Ŝe wykazali szczególną ostroŜność stosując się do obowiązującego
przepisu, co świadczyć moŜe jedynie o ich wysokim stopniu zaangaŜowania w bieŜące pogłębianie
znajomości przepisów prawa mających zastosowanie w zakresie udzielania zamówień publicznych.
MoŜna nie zgadzać się z wykładnią zastosowanych przepisów, czy rzeczywiście taki był cel
ustawodawcy, aby pomijać w jakimkolwiek postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, tak
waŜy element jak złoŜenie przedmiotowego oświadczenia, ale treść tej normy jest czytelna i nie
powinna budzić wątpliwości. Ewentualne wątpliwości interpretacyjne bądź jak moŜna by się
spodziewać, błąd (omyłka) ustanawiającego akt prawny, nie mogą przemawiać na niekorzyść
Obwinionych. Oni właśnie zastosowali się do norm regulujących postępowanie, w którym
uczestniczyli jako członkowie komisji przetargowej. Regulacja ta obowiązywała, bo od 26 maja
2006 r. do 14 listopada 2007 r. i powtórzona została, choć nie dosłownie w kolejnym rozporządzeniu,
które obowiązywało od 15 listopada 2007 r. (§ 3 pkt 2 i załącznik nr 3 rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 24 października 2007 r. w sprawie protokołu postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego (Dz. U. Nr 202, poz. 1463). Zmiany w tym zakresie dokonano dopiero
w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 października 2008 r. w sprawie protokołu
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (Dz. U. Nr 188, poz. 1154), gdzie wskazano juŜ
na obowiązek zawierania w protokole informacji zawartych w druku dodatkowym ZP-11(p.§ 3 pkt 2
cyt. rozporządzenia).
Nieumyślne naruszenie dyscypliny finansowej zachodzi wówczas, gdy sprawca, nie mając
zamiaru jego popełnienia, popełnił je jednak na skutek niezachowania ostroŜności wymaganej
w danych okolicznościach, mimo Ŝe moŜliwość popełnienia naruszenia dyscypliny finansów
publicznych przewidywał (lekkomyślność) albo mógł przewidzieć (niedbalstwo).
„PoniewaŜ bezwzględnym warunkiem przypisania odpowiedzialności za naruszenie
dyscypliny finansów publicznych jest wina sprawcy (art. 19 ust. 2 uondfp.), zatem takŜe przesłanką
nie wszczynania albo umorzenia postępowania juŜ wszczętego jest brak podmiotowego znamienia
naruszenia dyscypliny finansów publicznych, tj. umyślności bądź nieumyślności, w tym przypadku
zaniechania sprawcy tego naruszenia” (p. orzeczenie GKO z dnia 5 grudnia 2002 r., DF/GKO/Odw.78/105/2002, LEX nr 80031). „Nie podlega odpowiedzialności osoba, która wprawdzie swym
zachowaniem wyczerpała przesłanki naruszeń dyscypliny budŜetowej [obecnie: dyscypliny finansów
publicznych - L L. W.], ale której nie moŜna przypisać winy” (p. wyrok NSA z dnia 8 stycznia
2002 r., III SA 2079/02). O winie Obwinionych naruszenia dyscypliny finansów publicznych
w niniejszej sprawie moŜna mówić wówczas, gdy moŜliwe jest postawienie im zarzutu, Ŝe nie dali
oni posłuchu normie prawnej określającej zasady postępowania przy udzielaniu zamówienia
publicznego, choć mieli obiektywnie moŜliwość postąpienia zgodnego z tą normą. „Przypisanie winy
polega teŜ na wskazaniu Obwinionym, jak powinni działać, aby naruszenia dyscypliny finansów
publicznych nie popełnić” (p. orzeczenie GKO z dnia 23 września 2004 r., DF/GKO/Odw.-37/5254/RN-16-17/2004/596, niepubl.). „Wina to określony stosunek psychiczny sprawcy do czynu
w chwili jego popełnienia. Udowodnienie winy sprowadza się więc do wskazania określonej
świadomości faktycznej i prawnej w czasie popełnienia czyn oraz określonego stosunku sprawcy
do popełnionego czynu. Sam fakt posiadania naleŜytej wiedzy o swoich obowiązkach ani znajomość
przepisów nie dowodzi winy sprawcy ani tym bardziej jej rodzaju” (p. orzeczenie GKO z dnia
3 listopada 2003 r., DF/GKO/Odw. -26/41-42/2003, LEX Nr 81709). Oceniając przy badaniu
Orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej Nr BDF1/4900/74/81-84710/2159
strona 12.
elementu zawinienia prawidłowość lub wadliwość procesu decyzyjnego w sytuacji, gdy podjęcie
decyzji zgodnej z przepisami prawa było moŜliwe, w tej konkretnej sprawie naleŜy stwierdzić,
iŜ Obwinieni właśnie w oparciu o wskazany przepis prawa, a mianowicie § 3 ust. 2 rozporządzenia
z 19 maja 2006 r. podejmowali decyzje o nie złoŜeniu oświadczenia, o którym mowa w art. 17 ust. 2
Pzp, będąc przekonanymi, Ŝe podejmują tę decyzję zgodnej z przepisami prawa.
JeŜeli więc Obwinieni działali w oparciu o obowiązujące przepisy prawa nie mogli popełnić
naruszenia dyscypliny finansów publicznych, o które są obwiniani.
W niniejszej sprawie wykazano, Ŝe Obwinieni nie naruszyli dyscypliny finansów publicznych
o której mowa w art.17 ust. 4, bowiem złoŜenie oświadczenia, o którym mowa w art. 17 ust.2 Pzp nie
było wymagane z mocy § 3 ust. 2 rozporządzenia z 19 maja 2006 r. Nie mogli więc popełnić tym
bardziej tego naruszenia nieumyślnie (art. 22 ust. 3 uondfp.).
W tych okolicznościach faktycznych i prawnych zarzucane naruszenie wskazanych przepisów
zachodzi, zatem zaskarŜone orzeczenie nie powinno się ostać.
W sprawie więc jawiły się przesłanki do umorzenia postępowania w sprawie z mocy art. 78
ust.1 pkt 1 lub 2 uondfp .
Nie wszczyna się bowiem postępowania, a wszczęte umarza, gdy:
1) zarzucanego czynu nie popełniono;
2) w zarzucanym czynie brak jest znamion naruszenia dyscypliny finansów publicznych;
Z przepisu art. 78 ust.3 uondfp wynika, Ŝe jeŜeli okoliczność, o której mowa w ust. 1 pkt 1 i 2,
czyli ,Ŝe czynu zarzucanego nie popełniono bądź w zarzucanym czynie brak jest znamion naruszenia
dyscypliny finansów publicznych stwierdzono po przeprowadzeniu postępowania dowodowego
przed organem orzekającym, wydaje się orzeczenie o uniewinnieniu.
JeŜeli więc Komisja nie uwzględniła wniosków o umorzenie postępowania mimo zaistnienia
przesłanek określonych we wskazanych przepisach, winna uniewinnić Obwinionych od zarzucanych
im czynów, co w okolicznościach faktycznych i prawnych niniejszej sprawy jest zasadne.
Główna Komisja Orzekająca (GKO) na rozprawie w dniu 14 października 2010 roku nie
znalazła podstaw do zmiany orzeczenia Komisji I Instancji a tym samym uwzględniła stanowisko
Zastępcy Głównego Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych Roberta Wydry wnioskującego
o utrzymanie w mocy zaskarŜonego orzeczenia i oddalenie odwołania.
Stan faktyczny ustalony przez Regionalną Komisję Orzekającą nie był kwestionowany
w odwołaniu i nie budził wątpliwości GKO.
Odwołanie wniesione przez Pełnomocnika Obwinionych zarzucające Orzeczeniu RKO
błędną ocenę prawną niespornego stanu faktycznego, zdaniem GKO, nie jest zasadne. Główna teza
odwołania sugerująca, Ŝe oświadczenia, o których jest mowa w art.17 ust. 2 ustawy Pzp, Obwinieni
nie musieli ich obowiązkowo składać, gdyŜ ówczesny przepis paragrafu 3 ustępu 2 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie protokołu postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego (Dz. U. Nr 87, poz.606) na to pozwalał, jest chybiona. W dacie
popełnionych naruszeń obowiązywała ustawa - Prawo zamówień publicznych, która w zakresie
dotyczącym składania oświadczeń określonych w ustawie w z art. 17- nie zmieniła się przez cały
okres jego istnienia a jego ustęp 2 imperatywnie stwierdza konieczność składania pisemnych
oświadczeń o braku lub istnieniu okoliczności, o których mowa w ust. 1. Taki zapis ustawowy nie
przewiduje Ŝadnych wyjątków i ma zapewnić bezstronność osób uczestniczących w postępowaniu
w imieniu zamawiającego. Jest on więc jednym ze środków prawnych gwarantujących zachowanie
zasady uczciwej konkurencji, przewidzianej w art. 7 ust. 1 Pzp. Zapewnia bowiem obligatoryjne
wyłączenie z postępowania osób, których bezstronność mogłaby budzić wątpliwość. Inna sytuacja
byłaby moŜliwa tylko wtedy, gdyby przepisy ustawy - Prawo zamówień publicznych zwalniały
w określonych rodzajach postępowań z obowiązku składania oświadczeń, ale to nigdy nie miało
miejsca.
Orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej Nr BDF1/4900/74/81-84710/2159
strona 13.
Przepisy rozporządzenia z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie protokołu postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego mówiły ówcześnie tylko o stosowanych wzorach protokołów
i druków, ale nigdzie nie zwalniały z obowiązku składania przedmiotowych oświadczeń.
Rozporządzenie to, odnośnie do postępowań, których wartość nie przekraczała kwoty 60 000 euro
pozwalało jedynie na niedokumentowanie tych oświadczeń na drukach dodatkowych wymienionych
w załączniku nr 3 do rozporządzenia, tj. w tym przypadku druku ZP-11, co nie oznacza zwolnienia
w ogóle z obowiązku składania tego oświadczenia w innej niesformalizowanej formie np. wpisu do
protokołu postępowania lub dołączenia do dokumentacji przetargowej na zwykłej kartce papieru.
Pogląd taki potwierdzają komentatorzy w zakresie wykładni art.17 Pzp tezy zamieszczone
na s. 66-69 Komentarza pod redakcją Jerzego Pieróga „Prawo Zamówień Publicznych” z 2004 r.
Główna Komisja Orzekająca, rozpoznała odwołanie wniesione na korzyść Obwinionych
i była związana zasadami orzekania określonymi w art. 146 uondfp.
W konsekwencji GKO uznała, Ŝe orzeczenie RKO w pełni odpowiada wymaganiom
przewidzianym w art. 33 i art. 36 uondfp. Odstępując od wymierzania kary RKO działała według
własnego uznania, w granicach określonych w ustawie, uwzględniając skutki i stopień szkodliwości
naruszenia dyscypliny finansów publicznych, jak i stopień winy oraz efekt orzeczenia w zakresie
społecznego oddziaływania, a takŜe cele zapobiegawcze i dyscyplinujące. RKO uwzględniła teŜ
motywy i sposób działania okoliczności działania, jak równieŜ właściwości osobiste Obwinionych.
GKO podzieliła ustalenia RKO dotyczące winy Obwinionych.
Ze względu na to, Ŝe Obwinieni została uznani winnymi naruszenia dyscypliny finansów
publicznych, zasadne jest obciąŜenie ich kosztami postępowania ( art. 167 ust.1 uondfp ).
GKO, utrzymując zaskarŜone Orzeczenie w mocy odrzuciła jednocześnie wniosek
Pełnomocnika Obwinionych o zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa
procesowego poniewaŜ ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie
dyscypliny finansów publicznych nie przewidziała takich moŜliwości.
Dlatego teŜ, GKO nie znalazła podstaw do zmiany orzeczenia wydanego w postępowaniu,
w I instancji, a zarzuty i argumenty podniesione w odwołaniu uznała za chybione i nie zasługujące
na uwzględnienie. W tym stanie rzeczy orzeczono jak w sentencji.
Przewodniczący
Składu Orzekającego GKO
/-/
Orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej Nr BDF1/4900/74/81-84710/2159