1 MAM PRAWO NR 2 (133) / 2015 BIULETYN FEDERACJI NA

MAM PRAWO NR 2 (133) / 2015
BIULETYN FEDERACJI NA RZECZ KOBIET I PLANOWANIA RODZINY
FEDERACJA OD 1999 ROKU POSIADA SPECJALNY STATUS KONSULTACYJNY
PRZY RADZIE EKONOMICZNO- SPOŁECZNEJ ONZ (ECOSOC)
**************************************************
Jeśli nie możesz odczytać Biuletynu, wejdź na stronę Federacji
**************************************************
POLUB NAS NA FACEBOOKU
Od Redakcji
Działalność Federacji
Konferencja Federacji Pokolenie 1993
Federacja w rządowej delegacji na sesji Komisji ds. Statusu Kobiet ONZ
Walentynki z Grupą Edukatorów Seksualnych Ponton już po raz dziewiąty
Konsultacje społeczne w sprawie antykoncepcji awaryjnej dla nastolatek
Federacja na UW i UAM
Federacja w Sejmie o antykoncepcji doraźnej
Wiadomości z kraju
Sejm za Konwencją antyprzemocową
Badania CBOS o pigułce “po”
Międzynarodowy Dzień Zerowej Tolerancji dla Okaleczania Żeńskich Narządów Płciowych
Wiadomości ze świata
Federacja w mediach – wybrane wystąpienia
Karolina Więckiewicz w TVN24
Portal Interia o antykoncepcji doraźnej
Polecamy
1
Projekt Fundacji Rodzić po Ludzku dla migrantek „Mama w Polsce”
Rakoobrona – szkoły mogą zamówić materiały do zajęć profilaktycznych
Publikacje
Ulotka Ministerstwa Zdrowia – prawa kobiety w ciąży i w trakcie/po porodzie
Najbliższe wydarzenia
Manify w całej Polsce w marcu
Linki
Od Redakcji
Początek roku to czas dyskusji na temat obowiązującej w Polsce restrykcyjnej ustawy o planowaniu
rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, które została przez
Sejm przyjęta w styczniu, a weszła w życie w marcu 1993 roku. Przepisy nie istnieją w abstrakcji i mają
ogromny wpływ na codzienne życie milionów osób w naszym kraju. Głos młodego pokolenia –
nastolatek i nastolatków oraz młodych dorosłych jest często ignorowany, a ta grupa traktowana jest
jako przedmiot debat a nie jej aktywny uczestnik. Federacja, przy której od kilkunastu lat funkcjonuje
Grupa Edukatorów Seksualnych Ponton, dostrzega potrzebę oddania głosu młodym kobietom i
mężczyznom, dlatego w tym roku postanowiłyśmy zaprosić ich do szczerej wymiany opinii i
doświadczeń. Debata „Pokolenie 1993” okazała się strzałem w dziesiątkę. Mieliśmy okazje usłyszeć „z
pierwszej ręki” historie dziewczyn, które jako nastolatki nie mogą same pójść do
ginekologa/ginekolożki po poradę antykoncepcyjną. Małoletnie rodzące nie mogą nawet swobodnie
decydować o przebiegu swojego porodu, więc gdy ich opiekun prawny nie zgadza się np. na
znieczulenie, dziewczyna musi rodzić bez niego! Większość rozmówców i rozmówczyń przyznała, że w
czasie ich edukacji wiedza o życiu seksualnym prezentowana była w sposób szczątkowy, a wiele treści
nie miało nic wspólnego ze współczesnym stanem wiedzy naukowej. Zastanawiałyśmy się na ile język
dzisiejszej debaty medialnej ma wpływ na poglądy młodych. Okazuje się, że czują oni ogromny niedosyt
i złość, że po włączeniu radia czy telewizora zamiast konkretów na danym temat są tylko świadkami
kolejnej kłótni, z której nic nie wynika. Na pytanie, czy chcą liberalizacji obowiązującego w Polsce
prawa, nasi rozmówcy odpowiedzieli, że tak – chcą żyć, w kraju, w którym kobiety i dziewczyny mają
pełnię praw reprodukcyjnych. Cieszymy się, że swoje przekonania zamieniają w realne działania –
kilkoro panelistów z własnej inicjatywy prowadzi pogadanki dla młodzieży i angażuje się w różne
działania społeczne. Mamy nadzieję, że jest to początek wspólnej pracy i mobilizacji młodych z całej
Polski do walki o dostęp do bezpiecznej i legalnej aborcji, refundacje antykoncepcji i rzetelną edukację
seksualną. Już za chwilę ruszamy z naszą nową kampanią „Solidarne w zdrowiu”. Bądźcie z nami!
Działalność Federacji
Konferencja Federacji Pokolenie 1993
26 lutego 2015 roku odbyła się dyskusja Federacji „Pokolenie 1993”. Dlaczego taki tytuł spotkania? To
w tym roku Sejm przyjął restrykcyjna ustawę antyaborcyjną. Osoby, które dziś wchodzą w dorosłość i
2
mają po 20-30 lat, całe swoje życie spędziły w kraju, w którym takie tematy jak aborcja, antykoncepcja
czy edukacja seksualna są uważane za tabu.
Do dyskusji, prowadzonej przez pisarkę i prezeskę Fundacji MaMa Sylwię Chutnik zaprosiłyśmy tym
razem, zamiast ekspertek i ekspertów, młodych ludzi niezwiązanych zawodowo i niedziałających
aktywnie w temacie praw reprodukcyjnych. Usłyszeliśmy Annę, położną i doktorantkę
Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, parę licealistów Kubę i Tosię, Michała – studenta prawa,
Karolinę – studentkę bioetyki oraz Julię, która wcześnie została mamą. Opowiadały/li o tym, czy w
szkołach mieli/miały edukację seksualną, czy jako nastolatkowie mieli dostęp do antykoncepcji, jeśli jej
potrzebowały/li oraz co to znaczy być bardzo młodym rodzicem w Polsce.
Na spotkaniu rozmawialiśmy o wpływie mediów i o języku debaty publicznej, na kształtowanie
poglądów społeczeństwa, szczególnie na temat aborcji. Było też o nagonce na rzetelną edukację
seksualną i równościową. Pytałyśmy o poziom nauczania na temat zdrowia reprodukcyjnego na
uczelniach medycznych. Wspólnie próbowaliśmy odpowiedzieć na pytanie, czy młode pokolenie
akceptuje obecne regulacje, czy może chciałoby liberalizacji prawa? Czy jest mniej czy bardziej
konserwatywne od swoich rodziców? Czego oczekują od rządu i państwa, aby móc w pełni realizować
się w życiu prywatnym, seksualnym i w rodzicielstwie? Wkrótce zamieścimy relację video z debaty.
Federacja w rządowej delegacji na sesji Komisji ds. Statusu Kobiet ONZ
W dniach 9-20 marca br. odbędzie się w Nowym Jorku 59. Sesja Komisji ds. Statusu Kobiet ONZ. Już po
raz drugi przedstawicielki Federacji, która od wielu lat posiada status organizacji doradczej przy
ECOSOC, znajdą się w składzie oficjalnej polskiej delegacji. Na czele delegacji stanie Pełnomocniczka
Rządu ds. Równego Traktowania prof. Małgorzata Fuszara. W pierwszym tygodniu naszą organizację
będzie reprezentowała jej dyrektorka Krystyna Kacpura, w drugim prawniczka Karolina Więckiewicz.
W obradach jako reprezentantka trzeciego sektora weźmie także udział koordynatorka regionalnej
sieci ASTRA Marta Szostak.
Federacja zgłosiła na sesję swoje pisemne stanowisko. Zwraca w nim uwagę na trudności i bariery w
realizacji praw reprodukcyjnych dla dziewcząt i kobiet w Europie Środkowej i Wschodniej. Tekst
stanowiska można przeczytać tutaj [EN]
Walentynki z Grupą Edukatorów Seksualnych Ponton już po raz dziewiąty
W sobotę 14 lutego 2015 roku już po raz dziewiąty Grupa Edukatorów Seksualnych Ponton
zorganizowała uliczną akcję walentynkową pod hasłem „Zarażaj miłością, nie zakażaj HIV!”.
Choć nie był to pierwszy raz, dla edukatorek i edukatorów Pontonu było to wydarzenie dość szczególne.
Na pokład wstąpiło w niedawnym czasie sporo nowych osób, które w akcji ulicznej nigdy nie
uczestniczyły ani jej nie organizowały. Akcja spotkała się z pozytywnym odzewem nie tylko ze strony
młodzieży, ale i starszych osób. Za udział w zabawie można było dostać ulotki na temat edukacji
seksualnej i profilaktyki chorób przenoszonych drogą płciową, prezerwatywy, długopisy, pocztówki,
podkładki oraz rzeczone różowe balony. Atrakcją było Bezpieczne Serduszko, w którym można było
zrobić sobie zdjęcie. Serce właściwie przez cały czas akcji przechodziło z rąk do rąk, fantastycznie
obrazując ideę zarażania miłością, ale nie HIV.
Konsultacje społeczne w sprawie antykoncepcji awaryjnej dla nastolatek
3
Federacja wraz z Fundacją rodzić po Ludzku, Fundacja Feminoteka i Stowarzyszeniem "Nasz Bocian"
skierowała do Ministerstwa Zdrowia uwagi w ramach konsultacji społecznych na temat projektu
Rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie wydawania z apteki
produktów leczniczych i wyrobów medycznych. Dokument zakłada ograniczenia w dostępie do środka
ellaone, który w Polsce ma od niedawna status OTC (bez recepty) dla młodzieży poniżej 15 roku życia.
Federacja uważa proponowane rozwiązania za nieuzasadnione. Pełny tekst uwag można przeczytać
tutaj.
Federacja na UW i UAM
Federacja zawsze chętnie wspiera środowiska akademickie i studenckie. W styczniu miały miejsce dwa
wydarzenia, na których prawniczka Federacji wystąpiła w roli ekspertki. Pierwszym z nich była
Konferencja organizowana 15 stycznia na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu przez Koło
Naukowe Prawa Międzynarodowego i Dyplomacji „Inter Gentes” pod tytułem „Ewolucja standardów
orzecznictwa strasburskiego. 65-lecie Konwencji”. Karolina Więckiewicz wygłosiła tam wystąpienie na
temat praw reprodukcyjnych w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
26 stycznia Koło Naukowe Bioetyki Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z Kołem Naukowym
Prawa Medycznego i Farmaceutycznego „Ius et medicina” zorganizowało spotkanie pod tytułem
„Wyjscie awaryjne czy coś więcej? Prawne i etyczne aspekty antykoncepcji postkoitalnej” poświęcone
zagadnieniom związanym ze zmianą statusu środka antykoncepcji doraźnej „EllaOne”. W spotkaniu
wzięła udział również prof. Anna Zawidzka-Łojek, która jest ekspertką prawa Unii Europejskiej. Po
spotkaniu było wiele pytań do naszej prawniczki i wywiązała się ciekawa dyskusja.
Federacja w Sejmie o antykoncepcji doraźnej
18 lutego 2015 roku odbyła się w Sejmie debata z cyklu "Polska 2.0", zorganizowana przez posła
Wincentego Elsnera. Tym razem tematem dyskusji była antykoncepcja awaryjna. Przedstawicielka
Federacji Karolina Więckiewicz została poproszona o moderowanie spotkania. Zaproszono również
eksperta - ginekologa dr Medarda Lecha.
Zapis debaty można obejrzeć na stronie Sejmu tutaj
Wiadomości z kraju
Sejm za Konwencją antyprzemocową
6 lutego Sejm uchwalił „Ustawę o ratyfikacji o ratyfikacji Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i
zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej”. Polska podpisała konwencję w grudniu 2012
roku, od tamtej pory toczyły się polityczne spory. Ustawę przekazano Prezydentowi i Marszałkowi
Senatu. Według badania IBRiS dla „Rzeczpospolitej” 89 % Polek i Polaków opowiada się za
ratyfikacją konwencji. Senat jest w tej sprawie podzielony. 5 marca planowane jest głosowanie w
Senacie w tej sprawie.
Badania CBOS o pigułce “po”
CBOS opublikował komunikat z badań „Pigułka „po” w ocenie społecznej.” 43% respondentów i
respondentek ocenia decyzję rządu, że pigułki ellaOne będą sprzedawane w aptekach bez recepty
osobom powyżej 15 roku życia, za słuszną. 44% jest przeciwnego zdania, a duża grupa (13%) nie ma
zdania na ten temat. Wśród osób nastawionych krytycznie do decyzji dominuje pogląd, że
4
problematyczna jest dostępność środka bez konieczności konsultacji lekarskiej, nie zaś sama forma
antykoncepcji.
Niepokojące są wyniki świadczące o niskiej świadomości społecznej na temat mechanizmów działania
tabletek antykoncepcji doraźnej. 49% uważa, że jest ona niebezpieczna dla zdrowia kobiety, a 45% myli
ją z tabletka aborcyjną, która nie jest w Polsce zarejestrowana. Nie dziwi nas ten wynik, gdyż w
ostatnich tygodniach w debacie publicznej dominowały głosy skrajnie konserwatywne oraz padło wiele
stwierdzeń wprowadzających społeczeństwo w błąd. Opinie, że pigułka „po” ma działanie poronne (co
jest niezgodne z klasyfikacją Światowej Organizacji Zdrowia) wygaszali nawet lekarze i lekarki.
Potrzebna jest zakrojona na szeroką skalę edukacja społeczna oraz kształcenie farmaceutów, którzy
będą w pierwszej kolejności odpowiadali na pytania osób zainteresowanych zakupem tej formy
antykoncepcji.
[Badanie CBOS luty 2015 r. komunikat nr 27/2015]
Międzynarodowy Dzień Zerowej Tolerancji dla Okaleczania Żeńskich Narządów Płciowych
6 lutego z inicjatywy ONZ obchodzimy Międzynarodowy Dzień Zerowej Tolerancji dla Okaleczania
Żeńskich Narządów Płciowych. Na całym świecie żyje dziś ok. 140 milionów kobiet i dziewcząt, które
poddano jakiejś formie tego zabiegu. Wycinanie zewnętrznych kobiecych narządów płciowych (Female
genital mutilation, FGM) jest pogwałceniem praw człowieka. Zwyczaj ten praktykowany jest głównie w
państwach Afryki i Bliskiego Wschodu. Więcej informacji na temat tych praktyk tutaj.
Wiadomości ze świata
Chile bliżej depenalizacji aborcji
Rząd Chile skierował do parlamentu projekt prawa, które pozwoli legalnie usunąć ciążę w przypadku
ciąży powstałej w wyniku gwałtu, gdy donoszenie ciąży zagraża życiu i zdrowiu kobiety lub gdy płód
ma trwałe wady genetyczne. Ustawa ma szansę wejść w życie za parę miesięcy. Dziś Chile to jeden z
siedmiu krajów na świecie, gdzie obowiązuje absolutny zakaz aborcji.
[źródło: Wyborcza.pl]
Federacja w mediach – wybrane wystąpienia
Karolina Więckiewicz w TVN24
6 lutego w TVN24.pl wyemitowano program "Tak jest", w którym Andrzej Morozowski rozmawiał ze
Stanisławem Neumannem z Ministerstwa Zdrowia oraz naszą prawniczką, Karolina Więckiewicz, na
temat planów Ministerstwa dotyczących ograniczenia dostępności EllaOne bez recepty dla osób
poniżej 15. roku życia.
Portal Interia o antykoncepcji doraźnej
2 lutego ukazał się na portalu Interia tekst „Lęki antykoncepcyjne” Aleksandry Suławy z
komentarzami Anki Grzywacz z Federy.
Polecamy
5
Projekt Fundacji Rodzić po Ludzku dla migrantek „Mama w Polsce”
Wsparcie dla migrantek spodziewających się dziecka w Polsce i młodych mam z różnych stron świata
https://mamawpolsce.wordpress.com/
Rakoobrona – szkoły mogą zamówić materiały do zajęć profilaktycznych
Projekt Rakoobrona zajmuje się profilaktyką raka szyjki macicy, płuca i czerniaka. Szkoły z całej Polski
mogą dołączyć do tego programu, otrzymają bezpłatne materiały do przeprowadzenia lekcji
profilaktycznych m.in. na temat raka szyjki macicy.
http://www.rakoobrona.pl/
Publikacje
Ulotka Ministerstwa Zdrowia – prawa kobiety w ciąży i w trakcie/po porodzie
Ministerstwo Zdrowia wydało ulotkę zawierającą zbiór podstawowych informacji na temat praw
kobiety ciężarnej oraz badań, jakie zaleca się wykonywać w tym czasie.
Najbliższe wydarzenia
Manify w całej Polsce w marcu
Kraków
Krakowska
Manifa
"Feminizm
dla
zdrowia"
7.03,
Rynek
Główny
Łódź
Manifa
Łódź
"Rewolucja
kobiet"
7.03,
Pasaż
Schillera
Koszalin "MANIFA GŁOSEM KOBIET" 7.03, Dom Związków Zawodowych w Koszalinie ul. Zwycięstwa
137/139
Poznań "Dość przekrętów w sprawie alimentów” 8.03, ul. Półwiejska (przy Starym Browarze)
Wrocław Manifa Wrocław „Strajk kobiet! Teraz" 8.03 pod pomnikiem Fredry
Warszawa Manifa Warszawa „Wszystkie jesteśmy u siebie!” 8.03, Aleja Wyzwolenia.
Manifa Trójmiasto: "TAK, odważę się!". W tym roku wsiadamy do Manifobusu i przejeżdżamy przez
Gdynię, Sopot i Gdańsk. Start: w niedzielę 8 Marca 2015 godz. 12.00 – Gdynia, Skwer Kościuszki
Manifa Bydgoszcz organizowana przez Nieformalna Grupa Inicjatywna - 7 marca 2015 r. o godz. 14.00
z Wełnianego Rynku
[ Żródło: Szprotest]
Linki
Strona Grupy Edukatorów Seksualnych Ponton
http://www.ponton.org.pl/
Sieć ASTRA
www.astra.org.pl
Sieć ASTRA Youth
6
http://www.astra.org.pl/youth/
Otrzymałaś/łeś ten biuletyn, ponieważ został on zaprenumerowany ze strony Federacji lub została
zadeklarowana chęć otrzymania tej publikacji elektronicznej poprzez e-mail lub zapisanie się na listę
dystrybucyjną. Jest to jednoznaczne ze zgodą na wykorzystanie i przetwarzanie danych osobowych w
celach dystrybucyjnych przez Federację na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny oraz na umieszczenie ich
w adresowej bazie danych Federacji z siedzibą: 00-150 Warszawa, Nowolipie 13/15. Jeśli chcesz
zrezygnować z subskrypcji napisz na adres
Biuletyn przygotowała Anka Grzywacz współpraca: zespół Federacji
UWAGA: Jeżeli cytujesz informacje z naszego Biuletynu lub naszej strony www.federa.org.pl, prosimy
o podanie źródła cytatu. Propozycje, ciekawe newsy itp. prosimy przesyłać na Ten adres redakcji
Biuletynu Mam Prawo
Pomóż nam być zawsze po stronie kobiet!
Wpłać dowolną kwotę na nasze cele statutowe lub ustal polecenie zapłaty.
Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny
ul. Nowolipie 13/15; 00-150 Warszawa
BP PKO S.A. 15 Oddział w Warszawie, Aleje Jerozolimskie 7
45 1020 1156 0000 7902 0060 3951
Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny
ul. Nowolipie 13/15, 00-150 Warszawa tel/fax 022 6359395,
e-mail: [email protected]
http://www.federa.org.pl
Telefon Zaufania dla Kobiet 022 635 93 92 od poniedziałku do piątku 16.00-20.00
7