Czechy to państwo położone w Europie Środkowej
Transkrypt
Czechy to państwo położone w Europie Środkowej
WĘGRY Od 2004 roku Węgry są członkiem Unii Europejskiej. Stolicą Węgier jest Budapeszt. Flaga Węgier to trzy poziome pasy: czerwony, biały i zielony. Węgrzy obchodzą święto narodowe 20 sierpnia i jest to Dzień św. Stefana, patrona Węgier. Drugą ważną datą w historii Węgier jest dzień 23 października. Tego dnia w 1956 r. wybuchło Powstanie węgierskie, nazywane dziś rewolucją 1956. Od 1989 r., właśnie dnia 23 października Węgrzy uroczyście obchodzą Narodowe Święto Niepodległości – Dzień Republiki, w celu upamiętnienia wybuchu rewolucji z 1956 r. Głową państwa jest prezydent. 1 Węgry leżą w Europie Środkowej, bez dostępu do morza. Węgrzy lubią wypoczywać nad Balatonem – największym jeziorem Europy Środkowej. Najdłuższą rzeką Węgier jest Cisa. To kraj niemal w całości położony na nizinach i równinach. Najwyższym wzniesieniem jest góra Kekes, którą porastają lasy, dlatego panoramę okolicy można podziwiać tylko z tarasu widokowego lub obrotowej kawiarni, które znajdują się na wieży telewizyjnej zbudowanej na wierzchołku wzniesienia. Dzięki wspaniałemu położeniu, stolica Węgier jest uważana za jedno z najpiękniejszych miast Europy. Powstała ona w 1873 r. z połączenia trzech istniejących miast: Budy, Óbudy i Pesztu. Modry, szeroki i kręty Dunaj rozdziela górzystą pofałdowaną Budę od płaskiego Pesztu. W czasie II Wojny Światowej miasto zostało praktycznie doszczętnie zniszczone, jednakże w ciągu kilkudziesięciu lat zostało odbudowane. Budynek parlamentu w Budapeszcie, zwany Orszaghaz jest najbardziej charakterystycznym budynkiem Budapesztu. Istnieje podobieństwo między parlamentami w Londynie i tym w Budapeszcie, z tym że budapesztański rozciąga się aż na 269 metrach wzdłuż Dunaju. Charakterystyczną cechą tej budowli są setki podpór, 88 postaci władców węgierskich oraz potężna 96 metrowa kopuła. Wysokość kopuły jest aluzją do 896 roku, kiedy to plemiona madziarskie zdobyły te rejony dając początek dzisiejszym Węgrom. (stąd określenie Madziar – inaczej Węgier) Węgry mają jedne z największych w Europie (po Islandii) zasoby powierzchniowych wód termalnych. Pod ziemią ukryte są ogromne ilości gorącej wody, która ma właściwości lecznicze. Na Węgrzech znajduje się około 1300 wypływów wód termalnych, przy których zbudowano kąpieliska, baseny lecznicze lub hotele zdrojowe. W samym Budapeszcie znajduje się około 80 źródeł wód termalnych, a reszta rozsiana jest po całym kraju. 2 Tokaj to trunek wytwarzany w okolicy miasta o tej samej nazwie w regionie winiarskim z historycznymi tradycjami. Od wieków produkowany jest tu tokaj aszú określany jako „król win i wino królów”. Wino z dojrzewających do późnej jesieni winogron o wysokiej zawartości cukru, przeznaczone było jedynie dla głów państw; stałymi odbiorcami byli cesarze rosyjscy, królowie polscy, a także papieże. Najczęściej odwiedzane przez turystów jest Muzeum Tokaju, gdzie obejrzeć można wystawę poświęconą tutejszemu trunkowi, cerkiew prawosławną i dawną rodzinną piwnicę winną – Piwnicę Rákóczi. Z Węgrami kojarzy się muzyka cygańska. Zazwyczaj gra jeden lub dwóch skrzypków, basista i cymbalista (cymbały to instrument strunowy, na którym gra się przy pomocy pałeczek). Co dziwniejsze, ta tradycyjna muzyka węgierska nie jest z pochodzenia ani węgierska, ani cygańska. Wykonywana przez Cyganów w ich własnych społecznościach. W rzeczywistości bliższa jest muzyce Indii i środkowej Azji. Węgierska muzyka ludowa (Magyar népzene) jest zupełnie odmienna i jej korzeni trzeba by szukać na Uralu i w stepach turkmeńskich – około tysiąca lat temu. Tańce są szybkie i pełne temperamentu. Najlepszym przykładem jest tutaj gorący czardasz, czyli taniec z tawerny. „Polak, Węgier – dwa bratanki i do szabli i do szklanki” – to znane powiedzenie z czasów króla Stefana Batorego (XVI w). Historyczne przysłowie obecnie występujące zarówno w języku polskim jak i węgierskim, krótka rymująca się formuła mówi o zażyłej przyjaźni i pokrewieństwie narodu polskiego i węgierskiego. Dzień 23 marca został ustanowiony Dniem Przyjaźni Polsko–Węgierskiej. 13 grudnia – Św. Łucji – to dzień wykonywania zabiegów magicznych (np. chroniących przed złym urokiem). Tego dnia obowiązuje zakaz wykonywania prac kobiecych (nie obejmuje on jednak łuskania fasoli lub skubania pierza, gdyż to mogło pomóc kurom łatwiej się nieść), wstawia się też gałązki do wody oraz pszenicę do kiełkowania. 3 Tego dnia rozpoczyna się przygotowywanie „krzesła czarownicy” (z określonej liczby i rodzajów drzewa, bez użycia gwoździ), na którym jeśli ktoś stanie podczas pasterki w kościele może rozpoznać obecne tam czarownice (będą miały widoczne rogi). Typowe madziarskie danie to gulasz. Rodowód gulaszu jest bardzo stary. Już w IX wieku Madziarzy wiodący koczowniczy tryb życia zajadali się gulaszem (gulyás) – zawiesistą, ostrą zupą przyrządzaną z ziemniaków i właściwie każdego rodzaju mięsa (wołowe, wieprzowe, baranie, drób), którą później doprawiano przyprawami i wkładano przeróżne dodatki. Od XVII wieku, czasu jej odkrycia, podstawową przyprawą dodawaną do gulaszu jest papryka. Tradycyjnie gulasz podawany jest w kociołku, w którym jest przyrządzany. Należy go jeść na gorąco. Innym typowym, choć mniej znanym węgierskim specjalem jest halaszle, zupa z ryb. To niegdyś chłopskie danie pod koniec ubiegłego wieku trafiło na wykwintne stoły. Podobnie jak gulasz, także halaszle musi zawierać paprykę. Chleb pojawia się na stole automatycznie, ponieważ „posiłek bez chleba, to nie posiłek”. Stare porzekadło mówi, że Węgrzy „nawet chleb jedzą z chlebem”. Biały chleb (kenyér) wciąż pozostaje podstawą pożywienia Węgrów. Wszyscy Węgrzy są nałogowymi miłośnikami kawy. Przez cały okrągły dzień ludzie piją z malusieńkich filiżaneczek kávé – czarną, bardzo mocną i słodzoną do smaku. Zwolennicy herbaty są tutaj w mniejszości. Świąteczne zwyczaje Węgrów: Podobnie jak w naszym kraju, tak i u naszych bratanków, pierwszego dnia Świąt Bożego Narodzenia Węgrzy odwiedzają rodzinę, wymieniają się prezentami i życzeniami. Tego dnia każda gospodyni domowa powinna poczęstować wszystkich członków rodziny struclą orzechową lub makowcem. 4 Niezbędnym smakołykiem na świątecznym stole jest szaloncukor. Cukierki nadziewane masą waniliową, orzechową, marcepanową lub z galaretką. Służą także jako ozdoba choinkowa. Na wigilijnym stole obowiązkowo znaleźć się też musi pieczony karp, zupa rybna halászlé z różnych gatunków ryb oraz chłodnik z wiśni. Puszta (pusta) Przyrodniczą ciekawostką Węgier jest puszta, która powstała przez wyrąb lasów za panowania Turków, zamieszkiwali ją zbiegli pasterze bydła i zbiegli opryszkowie. Puszta stała się węgierskim Dzikim Zachodem, symbolem madziarskiego życia. 5