Szkolny program profilaktyczny

Program profilaktyki Gimnazjum nr 37
z Oddziałami Integracyjnymi im. K.K.
Baczyńskiego
„Nie idź za mną, bo nie
umiem prowadzić.
Nie idź przede mną, bo mogę za tobą nie nadążyć.
Idź po prostu obok mnie i bądź moim przyjacielem.”
ZAŁOŻENIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI
Szkolny Program Profilaktyki
został
opracowany na potrzeby Gimnazjum
nr 37 w Warszawie po zdiagnozowaniu środowiska szkolnego.
Badania ankietowe przeprowadzone na terenie szkoły we wrześniu 2016 roku pomogły ustalić
priorytetowe zadania naszej szkoły oraz stworzyć najważniejsze cele programu
profilaktycznego.
W programie przedstawiono także działania mające na celu zapobieganie takim
zachowaniom problemowym jak brak kultury osobistej, wagary, brak zainteresowania
nauką, agresja i przemoc, sięganie po papierosy, alkohol, środki odurzające.
Osobą kierującą realizacją programu jest pedagog szkolna.
Poszczególne elementy programu (np.: proponowany przez autorów sposób realizacji)
mogą ulegać modyfikacji.
PODSTAWA PROGRAMOWA A PROGRAM PROFILAKTYKI
Akty prawne obowiązujące przy konstruowaniu Szkolnego Programu Profilaktyki:
1. Konstytucja RP
- Art.72 ust.1: „Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo
żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem,
wyzyskiem i demoralizacją.”
2. Konwencja o Prawach Dziecka (przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów
Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989r)
- Art. 3 pkt 1 „ We wszystkich działaniach dotyczących dzieci, podejmowanych przez
publiczne lub prywatne instytucje opieki społecznej, sądy, władze administracyjne lub ciała
ustawodawcze, sprawą nadrzędną będzie najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka.”
- Art. 19 pkt1 „ Państwa – Strony będą podejmowały wszelkie kroki w dziedzinie,
administracyjnej, społecznej oraz wychowawczej dla ochrony dziecka przed wszelkimi
formami przemocy fizycznej bądź psychicznej, krzywdy lub nadużyć, zaniedbania bądź
niedbałego traktowania lub wyzysku, a w tym wykorzystywania w celach seksualnych dzieci
pozostających pod opieką rodzica/ów/, opiekuna/ów/ prawnego/ych lub innej osoby
sprawującej opiekę nad dzieckiem.”
- Art.33 „ Państwa – Strony będą podejmowały wszelkie odpowiednie kroki, w tym
środki ustawodawcze, administracyjne, socjalne oraz środki w dziedzinie oświaty, w celu
zapewnienia ochrony dzieci przed nielegalnym używaniem środków narkotycznych i
substancji psychotropowych, zgodnie z ich zdefiniowaniem w odpowiednich umowach
międzynarodowych, oraz w celu im zapobiegania wykorzystywania dzieci do nielegalnej
produkcji tego typu substancji i handlu nimi.”
3. Rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 9 lutego 2007 zmieniające rozporządzenie w
sprawie statutów publicznych przedszkoli oraz publicznych szkół
- W załączniku nr 2 do rozporządzenia z dnia 21 maja 2001r wprowadza się następujący
zapis:
- §2 ust 1: Statut szkoły określa w szczególności:
Cele i zadania szkoły wynikające z przepisów prawa oraz uwzględniające program
wychowawczy szkoły i program profilaktyczny dostosowany do potrzeb rozwojowych
uczniów oraz potrzeb danego środowiska, o których mowa w odrębnych przepisach(…)
wychowawczy szkoły i program profilaktyczny, o którym mowa w ust1 pkt1 uchwala
Rada Pedagogiczna po zasięgnięciu opinii Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego.
4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. sprawie podstawy
programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych
typach szkół.
- „Działalność edukacyjna szkoły jest określona przez:
• Szkolny zestaw programów nauczania, który uwzględniając wymiar wychowawczy –
obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego,
• Program wychowawczy szkoły, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i
działania o charakterze wychowawczym i jest realizowany przez wszystkich nauczycieli,
• Program Profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb
środowiska, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze
profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców”
Szkolny zestaw programów nauczania, Program Wychowawczy szkoły oraz Program
Profilaktyki tworzą spójną całość. Ich przygotowanie i realizacja są zadaniami zarówno
całej szkoły, jak i moralnego nauczyciela.
5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 15 stycznia 2001r w sprawie
zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno- pedagogicznej w publicznych
przedszkolach, szkołach i placówkach.
6. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 25 lipca 2005 r.
7. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
8. UCHWAŁA Nr 172/2008 Rady Ministrów z dnia 19 sierpnia 2008r. w sprawie przyjęcia
Rządowego programu na lata szkolne „Bezpieczna i przyjazna szkoła”.
9. Dokumentacja pedagoga szkolnego.
Działalność edukacyjna szkoły jest określona przez:
1. Szkolny zestaw programów nauczania, który uwzględniając wymiar wychowawczy,
obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego;
2. Program wychowawczy szkoły, obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze
wychowawczym;
3. Program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego
środowiska, obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym.
Szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły oraz program
profilaktyki tworzą spójną całość i muszą uwzględniać wszystkie wymagania
opisane w podstawie programowej. Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem zarówno
całej szkoły, jak i każdego nauczyciela.
CELE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI
1. Ochrona uczniów przed zagrożeniami.
2. Reagowanie na pojawiające się zagrożenia.
3. Pomoc w rozwijaniu zdolności do samokontroli, samoobserwacji.
4. Osłabienie czynników ryzyka przez dostarczenie adekwatnych informacji na temat
skutków zachowań ryzykownych.
TREŚCI SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI
Cele
Zadania programu
Treści
Przeciwdziałanie
agresji i przemocy
fizycznej i
psychicznej
- zwiększenie
umiejętności
radzenia sobie z
emocjami
- zwiększenie
umiejętności
radzenia sobie z
agresja innych
- rozwiązywanie
konfliktów
- zwiększanie
umiejętności
komunikacji
interpersonalnej
- poprawa jakości
pracy w grupie
- zajęcia integracyjne
- tworzenie
przyjaznego
środowiska
lokalnego
- wyrabianie w
uczniu poczucia
odpowiedzialności
oraz świadomości
zagrożeń
współczesnego
świata
- program
profilaktyczny
- godziny
wychowawcze
- ankiety
efektywna
i
Zasady udzielania skuteczna znajomość
pierwszej pomocy
zasad
pierwszej
pomocy
-godziny
wychowawcze
- pogadanki
- dyskusje
- ankiety
Bezpieczeństwo,
świadomość
zagrożeń
współczesnego
świata
-godziny
wychowawcze
- pogadanki
- dyskusje
- ankiety
- profilaktyka
HIV/AIDS
- Profilaktyka
zagrożeń
dopalaczami
Osoby
odpowiedzial
ne
- pedagog
- psycholog
wychowawcy
- zewnętrzne
instytucje
Efekty
Nauczyciele
przedmiotowi,
wychowawcy,
specjaliści,
pielęgniarka
- uczeń jest
bezpieczny w
szkole
Nauczyciele
przedmiotowi,
wychowawcy,
specjaliści,
EMSA
Warszawa
wprowadzanie godziny Nauczyciele
Bezpieczeństwo na przedmiotowi,
wycieczce szkolnej uczniów do zasad wychowawcze
przestrzegania
wychowawcy,
- pogadanki
bezpieczeństwa na - dyskusje
specjaliści.
wycieczce szkolnej
BHP w szkole
- zapoznanie
uczniów oraz kadry
- godziny
wychowawcze
Nauczyciele
przedmiotowi,
Uczeń lepiej radzi
sobie z emocjami
z agresją swoją i
innych.
Uczeń zna
techniki
komunikacji
interpersonalnej i
sposoby
rozwiązywania
konfliktów.
Uczeń posiada
umiejętności
nawiązywania
dobrej relacji w
grupie oraz
tworzenia dobrej
atmosfery pracy w
najbliższym
otoczeniu
Uczeń zna zasady
udzielania
pierwszej pomocy
oraz
procedurę
postępowania w
razie wypadku
Uczeń
potrafi
przestrzegać zasad
bezpieczeństwa na
wycieczce
szkolnej.
Uczeń i kadra
znają zasady BHP
z zasadami BHP
obowiązującymi w
szkole
Higiena
umysłowej
pracy - zapoznanie
uczniów z zasadami
higieny pracy
umysłowej
Profilaktyka
antynikotynowa,
antyalkoholowa,
antynarkotykowa
- zwiększenie
świadomości
uczniów dotyczącej
zagrożeń
związanych z
zażywaniem
narkotyków, piciem
alkoholu, paleniem
papierosów,
używaniem
dopalaczy
Profilaktyka
uzależnień
- zwiększenie
świadomości
uczniów dotyczącej
zagrożeń
związanych z
uzależnieniami
behawioralnymi
- zwiększenie
świadomości ucznia
o zagrożeniach
płynących z
Internetu
Bezpieczeństwo w
Internecie oraz
przemoc i agresja
Stosowana w
mediach
społecznych
- pogadanki
- dyskusje
- ankiety
wychowawcy,
specjaliści.
obowiązujące w
szkole.
- godziny
wychowawcze
- pogadanki
- dyskusje
Nauczyciele
przedmiotowi,
wychowawcy,
specjaliści.
Uczeń zna i
stosuje zasady
higieny pracy
umysłowej
- zajęcia
socjoterapeutyc
zne
- profilaktyka
uzależnień pt.
„fakty i mity na
temat
uzależnień”,
„narkotyki –
nie, dziękuję”,
„zagrożenia
dopalaczami”
-godziny
wychowawcze
- ankieta
- profilaktyka
uzależnień „Jak
być wolnym od
uzależnień?”
-godziny
wychowawcze
- pedagog
- psycholog
wychowawcy
Uczeń ma
świadomość
zagrożeń
związanych z
zażywaniem
narkotyków,
piciem alkoholu,
paleniem
papierosów
- pedagog
- psycholog
wychowawcy
Uczeń ma
świadomość
zagrożeń
związanych z
uzależnieniami
behawioralnymi
-godziny
wychowawcze
- ankieta
- pedagog
- psycholog
wychowawcy
Uczeń jest
świadomy
zagrożeń
płynących z
niewłaściwego
korzystania z
Internetu w tym
mediów
społecznościach
(Facebook,
telefony)
Profilaktyka
zaburzeń
emocjonalnych
Profilaktyka
zaburzeń
odżywiania
- zwiększenie
umiejętności
radzenia sobie z
emocjami
- zwiększenie
umiejętności
rozpoznawania
emocji i ich źródeł
- dostarczenie
wiedzy na temat
mechanizmu
działania emocji
- zwiększenie
świadomości ucznia
dotyczącej rodzajów
zaburzeń odżywiania
- zapobieganie
występowaniu
zaburzeń odżywiania
- dostarczenie
wiedzy na temat
prawidłowego
odżywiania
- zajęcia
profilaktyczne
- godziny
wychowawcze
- pedagog
- psycholog
wychowawcy
Uczeń potrafi
Radzic sobie z
emocjami,
rozpoznawać
emocje i ich
źródła oraz wie,
jaki jest
mechanizm
działania emocji.
- programy
profilaktyki
zdrowego
odżywiania
- promocja
zdrowego trybu
życia
- warsztaty z
akceptacji
swojego ciała
- pedagog
- psycholog
wychowawcy
- pielęgniarka
Uczeń zna zasady
prawidłowego
odżywiania i ma
świadomość
zagrożeń
związanych z
zaburzeniami
odżywiania.
Uczeń zyskuje
większą pewność
siebie.
1. Sposoby realizacji celów
•
Podnoszenie kwalifikacji zawodowych (udział w szkoleniach)
Nauczyciele w naszej szkole oraz specjaliści nieustannie podnoszą poziom swoich
kwalifikacji zawodowych uczestnicząc w licznych szkoleniach, kursach i studiach
podyplomowych. Kadra naszej szkoły jest wysoko wyspecjalizowana, profesjonalna i
bardzo dobrze przygotowana do pracy z młodzieżą. Dzięki posiadanej wiedzy oraz
posiadanych umiejętności zawsze adekwatnie reagują do danej sytuacji i potrafią
zaradzić wszystkim uczniowskim problemom. Nauczyciele i specjaliści będą
uczestniczyć m.in. w następujących szkoleniach:
- praca z dzieckiem doświadczającym przemocy w rodzinie
•
Profesjonalna pomoc psychologiczno-pedagogiczna
- dyżury w szkole pedagoga i psychologa oraz przedstawiciela poradni
psychologiczno-pedagogicznej
- klasy integracyjne; nauczyciel wspierający w każdej z nich
- prowadzenie zajęć warsztatowych w trakcie godzin wychowawczych
•
Aktywne metody wychowawcze
- innowacje pedagogiczne
- praca metodą projektów
- prowadzenie zajęć warsztatowych w trakcie godzin wychowawczych
- organizowanie konkursów
- uczestnictwo w sportowych olimpiadach międzyszkolnych
- zajęcia sportowe: turniej im. Józefa Grotkowskiego
- wolontariat
•
Tworzenie pozytywnej atmosfery wychowawczej
- zajęcia dodatkowe, rozwijające zainteresowania oraz wyrównujące szanse
edukacyjne
- warsztaty psychoedukacyjne i uspołeczniające
- rozmowy w trakcie godzin wychowawczych
•
Organizowanie dodatkowych zajęć
- kółka zainteresowań
- turnieje sportowe
- Święto Latawca
- Święto Patrona szkoły
•
Współpraca z rodzicami
- organizowanie raz w miesiącu zebrań z rodzicami
- stały kontakt z rodzicami
•
Współpraca z instytucjami wspomagającymi pracę szkoły
- współpraca z: Poradnią Psychologiczno – Pedagogiczną, Instytutem Psychiatrii i
Neurologii, Strażą Miejską, Komendą Policji, Centrum Pomocy Społecznej, Miejskim
Ośrodkiem Socjoterapeutycznym, Fundacją Rozwoju Systemu Edukacji – FRSE,
Biurem Promocji Dzielnicy Śródmieście, Warsaw Tour, Komisją Europejską
•
Organizowanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej
- zajęcia z psychologiem szkolnym
- zajęcia warsztatowe z pedagogiem szkolnym
- organizowanie dodatkowych warsztatów z zakresu profilaktyki i wychowania
2. Diagnoza

analiza dokumentacji szkolnej, ankieta, wywiad, rozmowa, analiza pracy i wytworów
uczniów, informacje do instytucji, z którymi szkoła współpracuje, kierunki polityki
światowej MEN, analiza aktów prawnych
3. Priorytety wychowawcze
Priorytetowym zadaniem naszej szkoły jest na początku każdego roku zapewnienie
pomocy socjalnej w formie: stypendium szkolnego, zapomogi oraz stypendium w postaci
dożywiania dziecka w szkole. Pod względem wychowawczym w naszej szkole jest duże
zapotrzebowanie na naukę tolerancji, wzajemnej akceptacji i poszanowania godności
osobistej drugiego człowieka. W gimnazjum w trakcie przerw obserwuje się u uczniów
niestosowanie się regulaminu szkolnego m.in. do zakazu wyjmowania komórek,
odpowiedniego ubioru, zmiany obuwia oraz nie stosowania makijażu. Incydentalnie
spotyka się uczniów, którzy chowają się z papierosami. Jednak jest to zdarzenie coraz
rzadziej występujące.
W naszej szkole częstymi problemami, z jakimi się spotykamy są spóźnianie się i wagary
uczniów. Spóźnieni uczniowie są zapisywani zaraz po wejściu do budynku. Każdorazowe
spóźnienie musi być usprawiedliwione. W razie częstszego pojawiania się problemu,
uczeń zapraszany jest na rozmowę z pedagogiem, psychologiem szkolnym, lub zespołem
wychowawczym. Podejmuje się stały monitoring frekwencji uczniów i podejmowanie
działań interwencyjnych w razie budzącej wątpliwości absencji szkolnej.
4. Strategia oddziaływań wychowawczych
Dyrektor szkoły koordynuje i monitoruje przebieg realizacji programu, włącza
rodziców do współpracy, umacnia pozytywne relacje interpersonalne w szkole,
organizuje szkolenia i warsztaty, współpracuje z członkami Rady Pedagogicznej.
5. Nauczyciele i wychowawcy

promują zdrowy styl życia i wartościowe formy spędzania czasu wolnego,

realizują zadania wynikające z programu wychowawczego i profilaktyki,

indywidualizują pracę z uczniem,

włączają rodziców do czynnej współpracy ze szkołą,

doskonalą wiedzę i umiejętności w zakresie tematyki profilaktycznej i wychowawczej,

umacniają pozytywne relacje interpersonalne w klasie, szkole.
6. Rodzice

utrzymują kontakt ze szkołą,

współpracują ze szkołą,

zdobywają wiedzę na temat potrzeb dzieci, zagrożeń wieku dojrzewania i sposobów
przeciwdziałania im,

dbają o dobry kontakt z dzieckiem.

wspierają wysiłki wychowawcze szkoły.
7. Propozycje zajęć
Rodzaj zajęć
„Zajęcia integracyjne”
Aspekt wychowawczy
- integracja uczniów
zagrożeń rodzących się z oddziaływania
mediów
- zwiększenie tolerancji
„Inny nie znaczy gorszy”
- zwiększenie wiedzy na temat różnic między
ludźmi
- zagrożeń rodzących się z oddziaływania
mediów
- zwiększenie świadomości zagrożeń
„Profilaktyka uzależnienia od Internetu i
rodzących się z oddziaływania mediów
cyberprzemocy”
- zwiększenie wiedzy na temat higieny oraz
różnych form spędzania wolnego czasu
„Odpowiedzialność prawna gimnazjalisty” - zwiększenie świadomości uczniów w
zakresie odpowiedzialności za własne czyny
- znajomość przepisów prawa
- wiedza na temat konsekwencji łamania
norm
- zwiększenie świadomości rozpoznawania i
„Sposoby rozwiązywania konfliktów
nazywania emocji
rówieśniczych”
- zwiększenie umiejętności radzenia sobie z
trudnymi emocjami i sytuacjami w klasie
szkolnej
- zwiększenie kompetencji komunikacyjnych
- zwiększenie umiejętności radzenia sobie z
„Profilaktyka zachowań agresywnych,
emocjami
budowanie współpracy – rozwijanie
kompetencji społecznych”
- zwiększenie umiejętności różnych
sposobów radzenia sobie ze złością
- zwiększenie umiejętności radzenia sobie z
agresją innych
- zwiększenie umiejętności rozróżniania
złości od agresji
„Jak odnaleźć motywację do działania?”
Zajęcia „Udzielanie pierwszej pomocy”
Warsztaty mnemotechniczne
8. Ewaluacja
Metody ewaluacji:
- obserwacja,
- ankiety,
- rozmowy
- analiza dokumentacji,
- sprawozdania.
- dostarczenie wiedzy na temat
mechanizmów motywacyjnych
- zwiększenie motywacji uczestników do
działania
- znajomość zasad udzielania pierwszej
pomocy
- wyrabianie w uczniu poczucia
odpowiedzialności oraz empatii
- rozwijanie umiejętności konstruktywnego
uczenia się
- znajomość skutecznych metod nauki