„ Troska o dziecko jest pierwszym i podstawowym sprawdzianem

Wprowadzenie do konferencji
„Troska o dziecko jest pierwszym i podstawowym
sprawdzianem stosunku człowieka do człowieka”
Jan Paweł II
Szanowni Paostwo
Rodzice mają niezbywalne prawo do opieki i wychowania dziecka. Miłośd,
zapewnienie właściwej opieki i wspomaganie wielostronnego rozwoju małego dziecka to
budowanie mocnego fundamentu osobowości człowieka. To rodzina ma obowiązek
zapewnid dziecku najodpowiedniejsze środowisko wychowawcze, przekazuje dziecku
wartości tj. uczenie się, zdobywanie wiedzy, twórcze, samodzielne rozwiązywanie
problemów, podejmowanie niezależnych decyzji; uczy sposobów radzenia sobie w życiu, ale
może też kształtowad bierne postawy, hamowad, ograniczad aktywnośd dziecka.
Przedszkole, szkoła - mają tylko wspomagad funkcję opiekuoczo-wychowawczą
rodziny. Rodzice doceniając stymulujący wpływ przedszkola na rozwój dzieci coraz częściej
zabiegają o miejsce w przedszkolu dla swojego dziecka.
Roli wychowania przedszkolnego nie da się przecenid, podkreślają ją zarówno
psychologowie, jaki i kolejni ministrowie resortu, tworząc plany upowszechniania wczesnej
edukacji i wyrównywania szans w dostępie do niej. W trosce o wzmocnienie roli i znaczenia
edukacji przedszkolnej Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło rok szkolny 2008/2009
"Rokiem Przedszkolaka". Program Małopolskiego Roku Przedszkolaka zakłada różnorodne
działania mające na celu upowszechnienie edukacji przedszkolnej dla dzieci w wieku 3-5 lat:
uświadomienie
rodziców
dzieci
nie
uczęszczających
do
przedszkola
o potrzebie wczesnej edukacji dziecka,
informowanie o możliwościach dostosowania form wychowania przedszkolnego do
potrzeb lokalnego środowiska,
propagowanie rozwiązao dotyczących kształcenia i wychowywania dzieci
o specjalnych potrzebach edukacyjnych,
wyzwalania aktywności zawodowej nauczycieli wychowania przedszkolnego.
W większości krajów europejskich z różnych form wychowania przedszkolnego
korzysta średnio 85 % dzieci, podczas gdy w Polsce tylko 47% przedszkolaków, szczególnie
niekorzystny wskaźnik udziału dzieci w edukacji przedszkolnej występuje na terenach
wiejskich - tylko 21,4 % . Ministerstwo Edukacji Narodowej podejmuje szereg działao, aby do
2012 roku polskie wskaźniki w skali kraju podwyższyły się do 60-70%, a do ponad 40 proc. na
wsi.
Nasze województwo pod względem wskaźnika upowszechnienia wychowania
przedszkolnego dla dzieci w wieku od 3 do 5 lat zajmuje po województwach: opolskim,
śląskim, wielkopolskim czwarte miejsce w kraju. Zmiany ustawy o systemie oświaty oraz
zapisy Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 stycznia 2008 roku w sprawie
innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form
oraz sposobu ich działania (Dz. U. Nr 7 poz. 667 ze zmianami) stwarzają możliwości prawne
Małopolski Kurator Oświaty
Strona 1
uzupełnienia sieci przedszkoli publicznych i niepublicznych o inne formy wychowania
przedszkolnego:
zespoły wychowania przedszkolnego organizujące zajęcia w niektóre dni tygodnia
punkty przedszkolne organizujące zajęcia codziennie.
Zaistniała prawna możliwośd tworzenia i prowadzenia innych form edukacji przedszkolnej dla
dzieci 3-5 letnich, gdy nie ma możliwości utworzenia przedszkola.
Aktualnie Kuratorium Oświaty w Krakowie przeprowadza diagnozę powszechności
i dostępności wychowania przedszkolnego z uwzględnieniem powoływania i funkcjonowania
innych (publicznych i niepublicznych) form wychowania przedszkolnego w roku szkolnym
2008/2009, wyniki badao zostaną opublikowane w maju 2009 roku. Dostęp do edukacji
przedszkolnej ma znaczenie dla prawidłowego rozwoju dziecka, a także dla podniesienia
skuteczności systemu edukacji. Wyniki badao psychologiczno-pedagogicznych wskazują, że
dzieci, które uczestniczą co najmniej dwa lata w zajęciach przedszkolnych, prowadzonych
w oparciu o dobre programy dydaktyczno-wychowawcze, wykazują się znaczniejszymi
umiejętnościami: społecznymi, emocjonalnymi i intelektualnymi niż dzieci, które nie brały
udziału w takich zajęciach.
Edukacja w pierwszych latach życia dziecka ma kluczowe znaczenie z punktu widzenia
prawidłowego rozwoju intelektualnego i społecznego. W tym okresie kształtuje się większośd
zdolności, które są doskonalone na kolejnych etapach życia. To w przedszkolu dzieci przez
zabawę uczą się, poznają świat, uczą się pokonywania trudności, wprowadzane są w proste
obowiązki. Szczególne miejsce w edukacji przedszkolnej należy zapewniad dzieciom ze
środowisk zagrożonych społecznie i zdrowotnie. Wspólne nasze działania należałoby
nakierowad na wspomagania rozwoju dziecka niepełnosprawnego i specjalistyczną pomoc
Jego rodzinie. Działania związane z realizacją programu Małopolskiego Roku Przedszkolaka
przyczynią się do współtworzenia Małopolskiego Modelu Edukacji Małego Dziecka.
Obniżenie wieku szkolnego to znacząca zmiana w naszym systemie edukacji,
zmierzająca w kierunku integrowania wychowania przedszkolnego z nauczaniem
wczesnoszkolnym, to przede wszystkim troska o dobry start dziecka, co ma wpływ na jego
stosunek do szkoły, na jego nastawienie, na motywację do uczenia się. Istotne zadania na
etapie przygotowao do tej zmiany to budowanie pomostu pomiędzy doświadczeniami
przedszkola i szkoły, minimalizowanie kontrastów miedzy przedszkolem i szkołą,
przekształcenie środowiska szkoły tak, by dzieci odbierały je jako otwarte i przyjazne,
wspieranie rodziców w nowej roli.
Dzisiejsza konferencja „Miejsce dziecka w edukacji” jest wyrazem naszej wspólnej
troski o dzieci.
Życzę Wszystkim, by treści zaprezentowane podczas konferencji przyczyniły się do
tworzenia warunków do pełnego rozwoju psychofizycznego i społecznego małopolskich
dzieci.
„W dzieciostwie niewiele zależy od nas, wiele zaś od tych którzy są z nami…”
Bronisław Rocławski
Małopolski Kurator Oświaty
Artur Dzigaoski
Małopolski Kurator Oświaty
Strona 2