Program profilaktyczny

Szkolny Program
Profilaktyki
Gimnazjum nr 2
im. H.Sienkiewicza
w śurominie
1
SPIS TREŚCI
1. Wstęp....................................................................................................................................3
2. Adresaci programu............................................... ............................................................... 4
3. ZałoŜenia Szkolnego Programu Profilaktyki.....................................................................4
4. Podstawa Programowa a program profilaktyczny.......................................................... 4
5. Cele programu profilaktycznego................................................................. ..................... 5
6. Treści SPP.................................................................................................... ..................... 5
7. Szkolny Program Profilaktyczny................................................................ ..................... 6
8. Przewidywane osiągnięcia uczniów........................................................... .................... 11
9. Sposoby realizacji........................................................................................ ................... 11
10. Ewaluacja...................................................................................................... ................... 11
11. Postępowanie osób odpowiedzialnych za realizację programu.........................................12
12. Czynniki ryzyka………………………………………………………………………….12
13. Przykładowe tematy zajęć ........................................ .................................................... 14
2
WSTĘP
Środowisko, w którym dorasta młody człowiek jest coraz bardziej
zróŜnicowane pod względem moralnym, kulturowym i społeczno – ekonomicznym.
Polska znajduje się w sytuacji sprzyjającej deprywacji potrzeb, określonej
transformacji – niesie to zagroŜenia egzystencjonalne. Kraj nasz atakowany jest przez
media, w których wylewa się róŜnorodne mniej lub bardziej odpowiednie wzory
zachowania. Sprzyja to uleganiu przez młodzieŜ róŜnym kulturom, wchodzeniu w
subkultury, ujawnianiu zachowań agresywnych, jak i sięganiu po środki uzaleŜniające.
Najlepszą formą przeciwdziałania zachowaniom agresywnym i uzaleŜnieniom
od środków psychoaktywnych jest oddziaływanie na środowisko szkolne oraz rodzinę.
Konieczne jest wychowanie prozdrowotne oraz propagowanie wśród młodzieŜy
modelu zdrowego stylu Ŝycia, spędzania wolnego czasu bez alkoholu, papierosów i
narkotyków. SłuŜą temu m.in. oddziaływania psychowychowawcze, zabawy
integracyjne i zajęcia warsztatowe, indywidualne rozmowy z uczniami i ich rodzicami
oraz badania ankietowe jako wskaźnik dla działań projektujących.
Praca z młodzieŜą prowadzona jest metodami aktywnymi – poprzez aktywność
własną tj. zdobywanie wiedzy , zmianę przekonań , zachowań oraz rozwój osobisty
ucznia .
3
ADRESACI PROGRAMU
Adresatami Szkolnego Programu Profilaktycznego Gimnazjum Nr 2 w śurominie są:
uczniowie, rodzice oraz nauczyciele.
ZAŁOśENIA Szkolnego Programu Profilaktycznego
A. Szkolny Program Profilaktyczny został opracowany na potrzeby Gimnazjum
Nr 2 im. H. Sienkiewicza w śurominie po zdiagnozowaniu środowiska
szkolnego.
B. Analiza ankiet wskazała, Ŝe SPP powinien obejmować w szczególności
działania i środki stosowane w celu zapobiegania agresji, przemocy i
narkomanii.
C. W SPP przedstawiono takŜe działania mające na celu zapobieganie takim
zachowaniom problemowym jak brak kultury osobistej, wagary, brak
zainteresowania nauką, wczesna inicjacja seksualna i znieczulica społeczna.
D. Działania realizowane w ramach SPP dotyczą takŜe osób odpowiedzialnych
za młodzieŜ tj. rodziców, opiekunów i nauczycieli.
E. Osobą kierującą realizacją SPP jest nauczyciel – koordynator powołany przez
dyrektora szkoły.
F. Poszczególne elementy programu (np.: proponowany przez autora sposób
realizacji) mogą ulegać modyfikacji.
PODSTAWA PROGRAMOWA A PROGRAM PROFILAKTYCZNY
Rozporządzenie MEN i Sportu z 26.02.2002r. w sprawie podstawy
programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w
poszczególnych typach szkół (Dz.U. Nr 51/2002r., poz.458)
Działalność edukacyjna szkoły jest określona przez:
1. Szkolny zestaw programów nauczania, który obejmuje całą działalność
szkoły z punktu widzenia dydaktycznego.
2. Program wychowawczy szkoły, który opisuje w sposób całościowy
wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym i jest
realizowany przez wszystkich nauczycieli.
3. Program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów
oraz potrzeb danego środowiska, który opisuje w sposób całościowy
wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do
uczniów, nauczycieli i rodziców.
Szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły oraz
program profilaktyki tworzą wspólną całość. Ich przygotowanie i
realizacja są zadaniem zarówno całej szkoły, jak kaŜdego nauczyciela.
4
Rozporządzenie MEN i Sportu z 31.01.2002r. zmieniająca rozporządzenie w
sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół
(Dz.U. Nr 10/220r., poz.96)
- Ust. 2 otrzymuje brzmienie:
Program wychowawczy szkoły i program profilaktyki, o których mowa w
ust. 1 pkt.1, uchwala Rada Pedagogiczna po zasięgnięciu opinii Rady
Rodziców i Samorządu Uczniowskiego.
CELE SPP
1.
2.
3.
4.
Ochrona uczniów przed zagroŜeniami.
Reagowanie na pojawiające się zagroŜenia.
Pomoc w rozwijaniu zdolności do samokontroli, samoobserwacji.
Osłabienie czynników ryzyka przez dostarczenie adekwatnych informacji na
temat skutków zachowań ryzykownych.
TREŚCI SPP
1. Umiejętność radzenia sobie z własną i cudzą agresją
2. Sposób bronienia się (odmawiania) przed namowami
próbowania środków uzaleŜniających.
3. Istota zakaŜenia się wirusem HIV, powodującym AIDS.
4. Osiąganie celów Ŝyciowych i zainteresowanie nauką.
5. Modelowanie pozytywnych wzorców zachowań.
do
uŜywania,
5
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY
CZYNNIKI
RYZYKA
PRZEMOC, AGRESJA
Nacisk kolegów.
Uległość wobec grupy.
Niskie poczucie własnej
wartości.
CELE
ZADANIA
SPOSOBY REALIZACJI
Zwiększenie świadomości, Ŝe
uczeń moŜe skutecznie poradzić
sobie z sytuacjami nacisku
(przemocy, agresji).
Rozwijanie umiejętności radzenia
sobie z własną i cudzą agresją.
Zwiększenie poczucia własnej
wartości i poszanowanie
toŜsamości własnej i rówieśników.
Zwiększenie umiejętność radzenia
sobie z emocjami, stresem i
zagroŜeniem.
Nauczyć jak rozpoznać naciski
ze strony kolegów.
Rozwijać umiejętności radzenia
sobie w sytuacji przemocy.
Dostarczyć uczniom wiedzę na
temat sposobów radzenia sobie z
emocjami, stresem i
zagroŜeniem.
Integrować zespoły klasowe.
Zwiększyć samoocenę u
uczniów.
Przeciwdziałanie przemocy i
agresji
Zajęcia wychowawcze na temat
radzenia sobie w sytuacjach
trudnych.
Zajęcia wychowawcze integrujące
zespoły klasowe
Wykorzystanie elementów
motywacji w systemie oceniania
Nagradzanie uczniów za
rzeczywiste osiągnięcia i
umiejętności.
ODPOW.
Wychowawcy
Wychowawcy
Wychowawcy
N-le przedm.
N-le przedm
6
Moda na branie, palenie
tytoniu i picie alkoholu.
Brak umiejętności
zachowań asertywnych.
Łatwość dostępu do
środków
psychoaktywnych.
Ryzykowne zachowania
powodujące zagroŜenia
wirusem HIV.
Wczesna inicjacja
seksualna.
CELE
Zapobieganie uzaleŜnieniom.
Zmniejszenie motywacji do picia,
palenia, „brania” w celu osiągania
poŜądanych stanów
emocjonalnych.
Zapobiegania ryzykownym
zachowaniom.
Opóźnienie inicjacji seksualnej.
ZADANIA
Dostarczyć uczniom i rodzicom
wiedzę na temat konsekwencji
„brania”, picia, palenia.
Wzmacniać w uczniach
umiejętność odmawiania.
Utrudniać młodzieŜy dostęp do
środków alkoholu i środków
psychoaktywnych.
Dostarczyć wiedzę o HIV i
AIDS.
SPOSOBY REALIZACJI
ODPOW.
Profilaktyka uzaleŜnień.
Gromadzenie i udostępnianie
materiałów nt. profilaktyki
uzaleŜnień.
Lekcje wych. nt. uzaleŜnień i
asertywności.
Gazetki informacyjne w klasach.
Gazetki informacyjne w holu
szkoły.
Spektakle teatralne oraz spotkania
z uzaleŜnionymi.
List do właścicieli sklepów.
Pedagog,
N-le bibliotekarze
Wychowawcy
Obserwacja uczniów podczas
przerw, lekcji, zajęć
pozalekcyjnych, dyskotek
szkolnych.
Nie dopuszczać do przebywania na
terenie szkoły osób obcych.
Happening- Dzień bez papierosa
N-le dyŜurni
Pedagog,
koordynator
programu, SANEPID
Wg harmonogramu
N-l wych. do Ŝ.w
rodz.
Sam. klasowy
Pielęgniarka
Pełnomocnik ds.
Rozwiąz. Pr.
Alkoholowych
Wszyscy n-le
Podnieść poziom
uświadomienia.
Lenistwo.
Niska samoocena
uczniów.
Poziom absencji.
IW
NAUCE
,
NARKOTYKI, ALKOHOL, NIKOTYNA, HIV, AIDS
CZYNNIKI
RYZYKA
Osiąganie lepszych wyników
nauce.
Zwiększenie motywacji do nauki.
Zwiększenie zdolności i
Upowszechnić aktywizujące
metody nauczania.
Aktywizować uczniów.
Pogadanki, zajęcia warsztatowe,
konkursy
Lekcje wych. do Ŝycia w rodzinie.
Zorganizować formę doskonalenia Dyrektor
zawodowego lin nt. metod
aktywizujących w nauczaniu.
Stosowanie metod
N-le przedm.
7
CZYNNIKI
RYZYKA
Problemy rozwoju.
Brak celów Ŝyciowych.
Wagary.
Nieciekawe lekcje.
CELE
motywacji do osiągania i
stanowienia celu.
Eliminowanie nieciekawych
lekcji.
ZADANIA
Prowadzić kółka zainteresowań,
umoŜliwić zdobycie nowych
umiejętności wg potrzeb
młodzieŜy.
Prezentować osiągnięcia
uczniów
SPOSOBY REALIZACJI
aktywizujących.
Informacja w holu szkoły o
zajęciach pozalekcyjnych, czasie
trwania, terminie spotkań.
Nagradzanie uczniów za
rzeczywiste osiągnięcia i
umiejętności.
Elementy motywacji w systemie
oceniania.
Konkursy przedmiotowe,
czytelnicze i sportowe:
Gimnazjum na Medal,
Szkolna Liga Siatkówki,
Przegląd Dorobku Artystycznegowystawa prac, występy uczniów,
prezentacja dyplomów i pucharów.
Prezentacja pucharów-witryna w
holu szkoły.
Nagrody na koniec roku
Ograniczyć rozmiary absencji.
Rozpoznać problemy rozwojowe szkolnego.
Monitorowanie absencji uczniów.
uczniów.
Kontakt z PPP i PCPR i MOPS
Rejestr uczniów z opinią PPP i
monitorowanie realizacji zaleceń.
ODPOW.
N-le prowadź.
Wicedyrektor
N-le przedm.
N-le przedm.
N-le przedm.
Wg. przydz.
czynności
N-le przedm.
Wychowawcy
Wychowawcy,
dyrektor
Wychowawcy,
pedagog.
Wicedyrektor
8
CZYNNIKI
RYZYKA
BEZROBOCIE, UBÓSTWO
Brak umiejętności
radzenia sobie z trudami
Ŝycia.
Brak celów Ŝyciowych.
Znieczulica społeczna.
CELE
Ukazanie alternatywnych
sposobów organizowania Ŝycia.
Właściwa orientacja zawodowa,
moŜliwości kształcenia.
Postrzeganie ubóstwa,
zwiększenie wraŜliwości na biedę,
UwraŜliwienie na drugiego
człowieka.
ZADANIA
Dostarczyć wiedzę na temat
alternatywnych sposobów
organizowania Ŝycia.
Wolontariat.
Dostarczyć wiedzę o
moŜliwościach kształcenia
ponadgimnazjalnego.
Dostarczyć wiedzę o
moŜliwościach lokalnego rynku
pracy.
Dostarczyć wiedzę o własnych
zdolnościach, zainteresowaniach
i ograniczeniach zdrowotnych
przy wyborze dalszego kierunku
kształcenia.
Ukształtowanie umiejętności
zaprezentowania własnej osoby.
Nauczyć aktywności w
pomaganiu ubogim i starszym.
PrzybliŜyć problemy osób
niepełnosprawnych.
SPOSOBY REALIZACJI
Informacja o kółkach
zainteresowań (jw.).
Spotkanie z osobą posiadającą
kilka umiejętności(zawodów).
Lekcje KOSS-u.
Spotkanie uczniów i rodziców z
dyrektorami szkół
ponadgimnazjalnych.
Gazetka inf. w klasie.
Informator dla kandydatów do
szkół.
Spotkanie uczniów i rodziców z
przedstawicielem PUP.
Zajęcia warsztatowe, pogadanki.
ODPOW.
Wicedyrektor
Wych. wg
moŜliwości
N-l KOSS
Dyrektor
Sam. klasowy
N-l bibliotekarz
Dyrektor
Pedagog,
wychowawcy
Lekcje twórczości-kl.I i KOSS-u.
Kwesty świateczne - wolontariat.
Zbiórka Ŝywności na rzecz ludzi
ubogich.
Dyskusja:
1. Dlaczego ludzie są ubodzy?
2.Skromny, biedny, modny,
czyli... nie oceniam ludzi po
wyglądzie.
N-l KOSS-u
przydz.czynności
Wolontariusze
N-l świetlicy
Wychowawcy, n-l
KOSS-u
9
ŚRODOWISKO SPOŁECZNE
CZYNNIKI
RYZYKA
Negatywne wzorce w
mediach.
Niski poziom kultury
osobistej.
Brak dyscypliny (na
lekcjach).
CELE
ZADANIA
SPOSOBY REALIZACJI
Uczenie krytycznego stosunku do
mediów.
Podniesienie kultury osobistej
uczniów.
Szacunek dla norm poprawnego
zachowania.
Wskazać zagroŜenia i pozytywną
rolę środków masowego
przekazu.
Respektować normy
poprawnego zachowania.
Zwiększyć częstotliwość
kontaktu z domem ucznia
sprawiającego kłopoty
wychowawcze.
Lekcje j. polskiego, informatyki,
wych. do Ŝycia w rodzinie.
Przypomnienie norm poprawnego
zachowania.
Wewnątrzszkolny system
oceniania – egzekwowanie
ustalonych norm zachowania.
Pedagogizacja rodziców:
pogadanki, wywiadówki
profilaktyczne, „wezwania” do
szkoły
ODPOW.
N-le przedm.
Wychowawcy, n-le
przedm.
Wszyscy n-le
Wych klas wg.
potrzeb, pedagog,
Dyrektor
10
PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW
W wyniku działań profilaktycznych uczeń potrafi:
- Radzić sobie w sytuacji przemocy, stresu i zagroŜenia,
- Być asertywnym,
- Zna konsekwencje zaŜywania narkotyków, palenia tytoniu, picia alkoholu i
wpływu uŜywek na własne zdrowie,
- Prowadzić zdrowy styl Ŝycia,
- Ocenić swoje moŜliwości i szanse na dalsze kształcenie.
SPOSOBY REALIZACJI
Treści SPP w większości realizuje się na godzinach wychowawczych i
poszczególnych przedmiotach. MoŜna je realizować podczas szkolnego festynu,
zajęć pozalekcyjnych, wycieczkach i zajęciach terenowych. Nauczyciel sam
decyduje o metodzie słuŜącej do realizacji celu, przewaŜnie będą to zajęcia
warsztatowe, pogadanki, dyskusje, „burze mózgów”.
Formą realizacji będzie teŜ propaganda wizualna, czyli gazetki informacyjne,
plakaty, ulotki informacyjne, wystawy i projekty.
EWALUACJA
Ocenie poddawane są następujące elementy:
- Realizacja programów profilaktycznych
- Realizacja zaleceń zawartych w opiniach PPP
- Realizacja tematyki profilaktyki zawartych w planach pracy wychowawców
klas
- Pedagogizacja rodziców uczniów na spotkaniach z wychowawcami klas
- Występowanie czynników, rodzajów i przyczyn zachowań ryzykownych
- Występowanie czynników chroniących: więź z rodzicami, opieka dorosłych,
zainteresowanie nauką i własnym rozwojem, aktywność, ciekawość
poznawcza, praktyki religijne, zakorzenienie w tradycji społeczności i
szacunek dla jej norm, konstruktywna grupa rówieśnicza, autorytety.
Oceny efektów realizacji SPP, obok bieŜącego monitorowania oraz samooceny
przeprowadzanej przez zainteresowane podmioty, dokonuje się w trakcie
posiedzeń RP – podsumowujących pracę w pierwszym i drugim półroczu roku
szkolnego.
Podstawa do formułowania ocen będą narzędzia stosowane w ramach
wewnątrzszkolnego mierzenia jakości pracy szkoły, czyli sprawozdania, analizy,
dane statystyczne, obserwacje, hospitacje, zapisy w dokumentacji, badania
ankietowe, opinie, wnioski, zgłoszone innowacje i projekty działań,
scenariusze, dezyderaty, wykresy.
programy,
CZYNNIKI RYZYKA
1. Przemoc
2. Agresja
3. Narkotyki
4. Alkohol
5. Nikotyna
6. Hiv, Aids
7. Słabe wyniki w nauce
8. Wagary
9. Bezrobocie
10. Ubóstwo
11. Środowisko społeczne
POSTĘPOWANIE OSÓB ODPOWIEDZIALNYCH ZA REALIZACJĘ
PROGRAMU
DZIAŁANIA INTERWENCYJNE
1. W przypadku uzyskania informacji, Ŝe uczeń który nie ukończył 18 lat uŜywa
alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawia
nierząd, bądź przejawia inne zachowania świadczące o demoralizacji (narusza
zasady współŜycia społecznego, popełnia czyny zabronione, uchyla się od
obowiązku szkolnego lub nauki, udziela się w grupach przestępczych) nauczyciel
powinien podjąć następujące kroki:
-
-
przekazać uzyskaną informację wychowawcy klasy,
wychowawca informuje o fakcie pedagoga szkolnego i dyrektora szkoły,
wychowawca wzywa do szkoły rodziców ucznia i przekazuje uzyskaną informacje,
dyrektor szkoły powiadamia policję, odpowiedni organ prowadzący oraz
kuratorium.
jeśli demoralizacji dopuścił się uczeń pełnoletni, a nie jest to udział w działalności
grup przestępczych czy popełnienie przestępstwa, to postępowanie powinno być
określone przez wewnętrzny regulamin,
jeśli uczeń, który ukończył 17 lat dopuścił się przestępstwa ściganego urzędu lub
jego udziału w działalności grup przestępczych, zgodnie z art. 304 § 2 kpk,
dyrektor szkoły jako przedstawiciel instytucji jest obowiązany niezwłocznie
zawiadomić o tym prokuratora lub policję.
12
2. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, Ŝe na terenie szkoły znajduje się
uczeń będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków powinien podjąć
następujące kroki:
-
powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy,
odizolowuje ucznia od reszty klasy, ale dla bezpieczeństwa nie pozostawia go
samego,
wzywa pielęgniarkę szkolną, aby stwierdzić jego stan trzeźwości lub odurzenia,
ewentualnie udziela pomocy medycznej,
zawiadamia o tym fakcie dyrektora szkoły oraz rodziców ucznia,
dyrektor szkoły ma obowiązek powiadamiać o tym fakcie policję, odpowiedni
organ prowadzący oraz kuratorium,
spoŜywanie alkoholu na terenia szkoły przez ucznia, który ukończył 17 lat, stanowi
wykroczenie z art. 43 ust. 1 Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu
w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. NaleŜy o tym fakcie powiadomić
policję.
3. W przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancje
przypominającą wyglądem narkotyk powinien podjąć następujące kroki:
- nauczyciel zachowując środki ostroŜności zabezpiecza substancję przed dostępem
do niej osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu
przyjazdu policji, próbuje (o ile to jest moŜliwe w zakresie działań
pedagogicznych) ustalić, do kogo znaleziona substancja naleŜy.
- powiadamia o zaistniałym zdarzeniu dyrektora szkoły wzywa policję.
- po przyjeździe policji niezwłocznie przekazuje zabezpieczoną substancję i
przekazuje informacje dotyczącą szczegółów zdarzenia.
4. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, Ŝe uczeń posiada przy sobie
substancje przypominające narkotyki, powinien podjąć następujące kroki:
-
-
nauczyciel w obecności innej osoby (wychowawca, pedagog, dyrektor) ma prawo
Ŝądać, aby uczeń przekazał mu te substancję, pokazał zawartość torby szkolnej
oraz kieszeni.
nauczyciel nie ma prawa samodzielnie wykonać czynności przeszukania odzieŜy
ani teczki ucznia – jest to czynność zastrzeŜona wyłącznie dla policji.
o swoich spostrzeŜeniach powiadamia dyrektora szkoły oraz rodziców ucznia i
wzywa ich do natychmiastowego stawiennictwa,
gdy uczeń odmawia przekazania nauczycielowi substancji i pokazania zawartości
teczki, dyrektor wzywa policję, która go przeszukuje,
gdy uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel, po odpowiednim
zabezpieczeniu, zobowiązany jest przekazać ja bezzwłocznie do policji.
5. W przypadku, gdy nauczyciel zauwaŜy, Ŝe uczeń zachowuje się agresywnie
w stosunku do swoich kolegów nauczycieli i pracowników szkoły ,
powinien podjąć następujące kroki:
13
- powiadamia wychowawcę klasy,
- zawiadamia o tym fakcie dyrektora szkoły oraz rodziców ucznia,
- dyrektor szkoły ma obowiązek powiadamiać o tym fakcie policję, odpowiedni
organ prowadzący oraz kuratorium,
PRZYKŁADOWE TEMATY ZAJĘĆ
1. Asertywność
2. Przeciwdziałanie agresji i przemocy
3. Świat bez uzaleŜnień
4. UzaleŜnienie od alkoholu
5. Promocja zdrowego stylu Ŝycia
6. Przeciwdziałanie agresji
7. Listy właścicieli sklepów
8. Zasady savoir –vivre`u.
9. Wolontariat– słuŜba na rzecz innych.
10. Piękno i radość przyjaźni.
11. Piękne kłamstwo – o języku reklamy.
12. Super pamięć – efektywne techniki zapamiętywania.
13. Organizacja pracy umysłowej i samokształcenie.
14. Dokąd po gimnazjum. ? Planowanie kariery zawodowej.
14