Postępowanie w przypadku podejrzenia choroby zawodowej

Postępowanie w przypadku podejrzenia choroby zawodowej
Etapy postępowania - proces wieloetapowy obejmujący kolejno :
- zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej
- przeprowadzenie oceny narażenia zawodowego ( wywiad epidemiologiczny )
- wykonanie badao diagnostycznych celowanych i różnicowych w celu ustalenia rozpoznania
bądź wykluczenia podłoża zawodowego choroby
- wydanie orzeczenia lekarskiego stosownego do wyników badao ( orzeczenie o rozpoznaniu
choroby zawodowej lub braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej )
analiza zgromadzonego materiału dowodowego ( wszystkich dowodów i faktów ustalonych
w sprawie ) w tym ocena wniosków medycznych - jeśli właściwy paostwowy powiatowy inspektor
sanitarny uzna , że materiał jest niewystarczający, może wystąpid do lekarza , który wydał orzeczenie
lekarskie o uzupełnienie lub dodatkowe wyjaśnienie lub wystąpid do jednostki orzeczniczej II stopnia
o dodatkową konsultację ( najważniejszymi dowodami w sprawie są orzeczenie lekarskie i ocena
narażenia zawodowego )
- wystawienie decyzji administracyjnej stosownej do orzeczenia lekarskiego (o stwierdzeniu
choroby zawodowej lub braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej )
Podstawa prawna postępowania
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz. U.
Nr 105 z 2009, poz. 869), które określa :
wykaz chorób zawodowych
okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do
rozpoznawania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakooczenia pracy w narażeniu
zawodowym
sposób i tryb postępowania dotyczący zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania
chorób zawodowych
podmioty właściwe w sprawie rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych
( właściwośd jest uwarunkowana miejscem zatrudnienia a nie miejscem zamieszkania )
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 01 sierpnia 2002 r. w sprawie sposobu dokumentowania
chorób zawodowych i skutków tych chorób (Dz. U. z 2002 r., Nr 132. poz.1121), które określa:
sposób dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób
sposób prowadzenia rejestrów chorób zawodowych
wzory formularzy dokumentów stosowanych w postępowaniu chorób zawodowych
dane objęte rejestrem chorób zawodowych
Ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks Pracy ( Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, ze zmianą
z dnia 22 maja 2009 r. w części dot. art. 235 rozbudowanego o art. 2351 i 2352) ; zmiany definiują
chorobę zawodową i ustalają kryteria jej rozpoznania , dla którego konieczne jest spełnienie
następujących warunków :
choroba wymieniona jest w wykazie chorób zawodowych
w środowisku pracy występuje czynnik sprawczy choroby ( czynnik fizyczny ,chemiczny ,
biologiczny, rakotwórczy , uczulający lub sposób wykonywania pracy )
wielkośd, rodzaj i czas trwania narażenia muszą byd potwierdzone w ocenie narażenia i
muszą osiągad wartości na poziomie stwarzającym ryzyko wystąpienia danej choroby
zespół objawów klinicznych choroby musi odpowiadad skutkom biologicznym działania czynnika
szkodliwego
powinien występowad związek czasowy między narażeniem a powstaniem choroby zawodowej
zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej musi nastąpid w okresie uprawniającym do
rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakooczenia pracy w narażeniu
na czynnik etiologiczny –czas ten określony jest w wykazie chorób zawodowych dla każdej
jednostki chorobowej z wykazu
materiał dowodowy w sprawie musi wykazad bezsporny związek przyczynowy między chorobą a
warunkami pracy / lub sposobem jej wykonywania a ustalenie rozpoznania choroby zawodowej
powinno byd dokonane z uwzględnieniem zasady wysokiego prawdopodobieostwa
Zgłoszenia choroby zawodowej może dokonad :
pracodawca , który jest obowiązany niezwłocznie zgłosid właściwemu paostwowemu
inspektorowi sanitarnemu i właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy każdy przypadek
podejrzenia choroby zawodowej
lekarz
lekarz dentysta, któremu nasuwa się podejrzenie choroby zawodowej u leczonego pacjenta
pracownik aktualnie zatrudniony, który podejrzewa u siebie taką chorobę – zgłasza przez lekarza
sprawującego opiekę zdrowotną
były pracownik, u którego objawy mogą wskazywad na chorobę zawodową – zgłasza sam
Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się:
- właściwemu paostwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu
- właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy
Właściwy paostwowy powiatowy inspektor sanitarny po otrzymaniu zgłoszenia podejrzenia choroby
zawodowej wszczyna postępowanie administracyjne z urzędu , nadając sprawie bieg administracyjny.
Kierowanie na badania diagnostyczno-orzecznicze w celu ustalenia etiologii choroby
Lekarz , albo właściwy paostwowy powiatowy inspektor sanitarny - kierują pracownika / byłego
pracownika na badanie do jednostki orzeczniczej I stopnia w celu przeprowadzenia badao
diagnostycznych ( celowanych i różnicowych ) zakooczonych wydaniem wiążącego do badao
orzeczenia lekarskiego o rozpoznaniu / bądź braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej
Jednostki właściwe do orzekania o rozpoznaniu choroby zawodowej ( model dwuinstancyjny )
I. Jednostkami orzeczniczymi I stopnia są:
- poradnie chorób zawodowych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy ( dla powiatu
kutnowskiego WOMP Przychodnia Diagnostyczno-Konsultacyjna Poradnia Chorób Zawodowych
w Łodzi ul. Aleksandrowska )
- kliniki i poradnie chorób zawodowych uniwersytetów medycznych (akademii medycznych);
- poradnie chorób zakaźnych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy albo przychodnie i oddziały
chorób zakaźnych poziomu wojewódzkiego - w zakresie chorób zawodowych zakaźnych
i pasożytniczych ( dla powiatu kutnowskiego Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Zakaźny im.
dr Biegaoskiego w Łodzi ul. Kniaziewicza )
- jednostki organizacyjne zakładów opieki zdrowotnej, w których nastąpiła hospitalizacja w zakresie rozpoznawania chorób zawodowych u pracowników hospitalizowanych z powodu
wystąpienia ostrych objawów choroby
II. Jednostkami orzeczniczymi II stopnia są :
- jednostki badawczo-rozwojowe w dziedzinie medycyny pracy ( na terenie działalności PPIS
w Kutnie - Poradnia Chorób Zawodowych Kliniki Chorób Zawodowych i Toksykologii IMP w Łodzi
ul. Teresy 8 )
Orzeczenie lekarskie przesyła się :
- właściwemu paostwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu,
- zainteresowanemu pracownikowi lub byłemu pracownikowi oraz osobie zgłaszającej podejrzenie
choroby zawodowej
- w przypadku gdy orzeczenie lekarskie zostało wydane przez lekarza zatrudnionego w jednostce
orzeczniczej II stopnia - również jednostce orzeczniczej I stopnia.
Decyzja adresowana jest do :
- pracownika lub byłego pracownika ubiegającego się o uznanie choroby zawodowej
- pracodawcy / pracodawców zatrudniających pracownika w warunkach , które mogły spowodowad
skutki zdrowotne uzasadniające postępowanie w sprawie rozpoznania i stwierdzenia choroby
zawodowej
- jednostki orzeczniczej zatrudniającej lekarza , który wydał orzeczenie lekarskie
- właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy
Tryb odwoławczy ( kto może się odwołać , na jakim etapie postępowania i w jakim terminie )
- obowiązuje dwustopniowy model odwoławczy zarówno na etapie procedury medycznej jak
i administracyjnej
- na etapie orzecznictwa od orzeczenia lekarskiego wydanego przez jednostkę orzeczniczą
stopnia I - może odwoład się pacjent , który nie zgadza się z treścią orzeczenia lekarskiego
do jednostki orzeczniczej stopnia II z wnioskiem o przeprowadzenie ponownego badania ;
wniosek składa za pośrednictwem jednostki orzeczniczej stopnia I , zatrudniającej lekarza , który
wydał orzeczenie
- na etapie decyzji administracyjnej – mogą odwoład się niezadowolone z decyzji strony
postępowania ( pracownik / pracodawca ) – w I kolejności do Wojewódzkiego Paostwowego
Inspektora Sanitarnego jako organu decyzyjnego II instancji , a od decyzji Paostwowego
Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego przysługuje skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego
( u nas Oddział Zamiejscowy w Łodzi ), jeśli w procedurze miały miejsce uchybienia formalne prawne)
- termin odwołania od wyników badao lub decyzji - 14 dni od daty otrzymania orzeczenia
lekarskiego lub decyzji administracyjnej
- orzeczenia / decyzje wydane w II instancji mają charakter ostateczny ( nie przysługuje od nich
odwołanie , jedynie skarga)
Skutki finansowe stwierdzenia choroby zawodowej
Dopiero uprawomocniona decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej ( czyli po upływie 14 dni
od jej otrzymania i jeśli żadna ze stron się od niej nie odwoła ) stanowi podstawą prawną do
uzyskania przysługujących z tego tytułu skutków finansowych (jak jednorazowe odszkodowanie,
świadczenie rehabilitacyjne, renta z tytułu niezdolności do pracy ); świadczenia wypłacane są przez
ZUS / KRUS po złożeniu wniosku ( na określonych przez te urzędy formularzach ) o skierowanie na
komisję lekarską i ustalenie przez lekarza orzecznika ZUS / KRUS procentowego uszczerbku na
zdrowiu i/lub skierowanie na rentę z powodu niezdolności do pracy ) i wypłacenie należnych
świadczeo. Dla pracownika aktualnie zatrudnionego wnioskodawcą jest zakład pracy .
Uproszczony schemat postępowania w przypadku podejrzenia choroby zawodowej
Kutno 23.04.2012 r.