Wykład 3 Asymetria i model pryncypał-agent

Instytut Ekonomii
Asymetria informacji
i
model pryncypał-agent
Prof. Tomasz Bernat
[email protected]
Instytut Ekonomii
Asymetria informacji
• Definicja
– sytuacja, w której jedna ze stron
transakcji dysponuje większą
ilością informacji od drugiej
strony
Slajd nr 2
Instytut Ekonomii
Strony relacji
• Agent – strona relacji, która jest
lepiej poinformowana, ma pełną
informację
• Pryncypał - strona relacji, która jest
gorzej poinformowana, nie
dysponuje pełną informacją
Slajd nr 3
Instytut Ekonomii
Przykład ogólny
• Asymetria informacji występuje w
przedsiębiorstwie gdyż pracownicy
posiadają znacznie pełniejsze i lepsze
informacje niż zarząd firmy!
• Kto i jak na tym korzysta?
• Kto i jak na tym traci?
Slajd nr 4
Instytut Ekonomii
Asymetria a problem agencji
• Problem agencji, występujący, gdy
współpracujące strony mają inne cele
oraz podział pracy.
• Szczególnie dotyczy to związku
agencyjnego, w którym jedna strona
(pryncypał) deleguje pracę drugiej
(agentowi).
Slajd nr 5
Instytut Ekonomii
Problem agencji
• Występuje konflikt celów i pragnień
pomiędzy agentem i pryncypałem
• Występują trudności lub wysokie
koszty weryfikacji przez pryncypała
tego co właściwie agent wykonuje
Slajd nr 6
Instytut Ekonomii
Na czym polega problem związany z asymetrią informacji?
• Występowanie asymetrii
informacji prowadzi do zaburzeń
w rachunku
ekonomicznym podmiotów
transakcji
Slajd nr 7
Instytut Ekonomii
Asymetria informacji w skali mikro
• Prowadzi do podejmowania
suboptymalnych decyzji gospodarczych
– Optymalna – efektywna w sensie
ekonomicznym
– Suboptymalna – efektywna w mniejszym
stopniu, najlepszym możliwym
• Prowadzi do nieefektywnej
(w sensie Pareto) alokacji zasobów
Slajd nr 8
Instytut Ekonomii
Asymetria informacji w skali rynku
• Jest jedną z przyczyn zawodności
rynku, czyli sytuacji, w
której mechanizm rynkowy nie
zapewnia optymalnej alokacji
Slajd nr 9
Instytut Ekonomii
Agencja, asymetria a transakcje rynkowe
• Asymetria informacyjna może być blokadą w
zawarciu transakcji
– strona, która czuje się niedoinformowana może z niej
zrezygnować – nie podjąć ryzyka
• Asymetria może prowadzić do oszustwa ze strony
lepiej poinformowanej, która wykorzystuje
swoją uprzywilejowaną pozycję
• Strona poinformowana gorzej musi polegać na
stronie poinformowanej lepiej
• Zatem………
Slajd nr 10
Instytut Ekonomii
Powrót do źródeł problemu
•negatywna selekcja
•pokusa nadużycia
Slajd nr 11
Instytut Ekonomii
Ochrona przed asymetrią
• Realistycznie – brak dobrej metody
• Rozwiązanie suboptymalne:
– zapewnić w miarę równy dostęp do
informacji wszystkim uczestnikom
rynku
Slajd nr 12
Instytut Ekonomii
Pytania???
Slajd nr 13