Wykład 2 Ryzyko, niepewność w podejmowaniu decyzji

Instytut Ekonomii
Podejmowanie decyzji w
warunkach ryzyka i
niepewności
Prof. Tomasz Bernat
[email protected]
Instytut Ekonomii
Podstawowe pojęcia
•
•
•
•
•
Niepewność
Pewność
Ryzyko
Prawdopodobieństwo
Pomiar ryzyka: wielkość ryzyka –
odchylenie od oczekiwanej wartości
wyniku
• Skutek ryzyka
Slajd nr 2
Instytut Ekonomii
Slajd nr 3
Instytut Ekonomii
Ryzyko a niepewność
Poziom
niepewności
Brak (100%
pewności)
Poziom 1
niepewność obiektywna
Poziom 2
niepewność subiektywna
Poziom 3
niepewności
Cechy
Przykłady
Rezultaty mogą być
przewidywane z bardzo
dużą dokładnością
Prawa fizyki, nauki
przyrodnicze
Rezultaty są
przewidywalne, prawdopodobieństwa są znane
Gry hazardowe, karty,
gra w kości
Rezultaty są
Pożar, wypadek
przewidywalne, prawdo- samochodowy
podobieństwa są nieznane
Rezultaty są
Badania kosmiczne,
przewidywalne, prawdo- inżynieria genetyczna
podobieństwa są nieznane
Slajd nr 4
Instytut Ekonomii
Determinanty ryzyka
• Niebezpieczeństwo
• Hazard
Zagrożenie
– Fizyczny
Realizacja
Efekt
– Moralny
– Duchowy
Slajd nr 5
Instytut Ekonomii
Reakcja na ryzyko
• Osoby skłonne do ryzyka
• Osoby niechętne ryzyku
• Osoby neutralne wobec ryzyka
Slajd nr 6
Instytut Ekonomii
Wartość oczekiwana jako miara ryzyka
• Definicja
• Sposób kalkulacji E(v)=p1v1+p2v2+...+pnvn
Przykład decyzji inwestycyjnej o wartości 400.000
Wynik decyzji
Pełen sukces
Średni wynik
Niepowodzenie
zysk
1.000.000
500.000
100.000
prawdop.
0,2
0,5
0,3
E(P)=0,2*1.000.000+0,5*500.000+0,3*100.000
E(P)=200.000+250.000+30.000=480.000
Slajd nr 7
Instytut Ekonomii
Właściwości wartości oczekiwanej
• Pozwala oszacować wartość przyszłego,
obciążonego ryzykiem zdarzenia
• Jest definiowana jako przeciętny wynik
pieniężny zdarzeń
• Umożliwia przeprowadzenie
obliczania na kilku
etapach decyzyjnych
Slajd nr 8
Instytut Ekonomii
Wartość oczekiwana a oczekiwana użyteczność
• E(v)=p1v1+p2v2+...+pnvn
• V – w tym przypadku oznacza
oczekiwaną użyteczność z wyboru
Slajd nr 9
Instytut Ekonomii
Awersja do ryzyka
• Przyczyny awersji do ryzyka
– Problem oczekiwanej użyteczności całkowitej
w odniesieniu do wyboru bez ryzyka i wyboru
z ryzykiem
• Determinanty awersji do ryzyka
– Zróżnicowanie preferencji
– Zróżnicowanie początkowego
dochodu lub bogactwa
Slajd nr 10
Instytut Ekonomii
Zabezpieczanie się przeciw ryzyku
• Ubezpieczenie
• Dywersyfikacja ryzyka
• Dalsza problematyka:
– Negatywna selekcja (lemon
market)
– Nadużycie (oszustwo)
Slajd nr 11
Instytut Ekonomii
Asymetria informacji
Ale ten problem to następny wykład…..
Slajd nr 12