Formy własności i struktura majątku

Formy własności i struktura majątku
1. Formy własności.
Nieruchomości wykorzystywane na cele obronności stanowią własność Skarbu Państwa.
Tytułem prawnym, na podstawie którego jednostki organizacyjne Ministerstwa Obrony Narodowej korzystają z większości nieruchomości, jest – ustanowione na
podstawie decyzji właściwego starosty, jako organu administracji samorządowej wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej – prawo trwałego zarządu. Prawo to ustanawiane jest na czas oznaczony lub nieoznaczony i podlega ujawnieniu w
księgach wieczystych. W ramach uprawnień wynikających z posiadania tego prawa
jednostka zarządzająca ma prawo korzystania z nieruchomości oddanej w trwały zarząd, a w szczególności do:
- korzystania z nieruchomości w celu prowadzenia działalności należącej do zakresu
jej działania,
- zabudowy, odbudowy, rozbudowy, nadbudowy, przebudowy lub modernizacji
obiektu budowlanego na nieruchomości, zgodnie z przepisami Prawa budowlanego, za zgodą organu nadzorującego,
- oddania, za zgodą organu nadzorującego, nieruchomości lub jej części w najem,
dzierżawę albo jej użyczenia w drodze umowy zawartej na okres nie dłuższy niż
czas, na który został ustanowiony trwały zarząd, z równoczesnym zawiadomieniem właściwego organu, jeżeli umowa jest zawierana na okres do 3 lat, lub za
zgodą właściwego organu, jeżeli umowa jest zawierana na okres powyżej 3 lat.
Obowiązujące uregulowania prawne nie wykluczają również używania przez
wojsko nieruchomości na podstawie innych, niż trwały zarząd tytułów, np. w formie
najmu, dzierżawy, użyczenia lub użytkowania.
Użytkowanie - odnosi się przede wszystkim do terenów leśnych zarządzanych
w imieniu Skarbu Państwa przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.
Nieruchomości leśne udostępniane są jednostkom resortu ON w użytkowanie, na podstawie umowy zawieranej z właściwym organem Lasów Państwowych, na warunkach
określonych przez Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych. W przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia umowy na użytkowanie terenów leśnych, nieruchomość
podlega zwrotowi właściwej jednostce Lasów Państwowych.
2. Struktura majątku i jej zmiany
Istotne znaczenie ma dostosowanie wielkości zasobu do obecnych i docelowych potrzeb armii. Działania w tym względzie przyniosły wymierne efekty, a ich
tempo gwarantuje osiągnięcie poziomu założonego w „Programie rozwoju Sił Zbrojnych”. W okresie od 1997 do 2003 roku przekazano do zagospodarowania poza Siłami
Zbrojnymi RP blisko 1/4 część całkowitego zasobu nieruchomości kubaturowych wojska i prawie 1/6 część zasobu nieruchomości gruntowych.
Dynamika zmian zasobu nieruchomości
w latach 1997 - 2003
oraz przewidywana do 2008 roku
80,0
88,9
70,0
87,8
mln m3
60,0
85,2
83,7
78,2
50,0
72,2
69,5
40,0
56,0
30,0
20,0
10,0
0,0
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
W konsekwencji podjętych działań nastąpiły korzystne zmiany w strukturze
wiekowej zasobu, pozostającej w ścisłym związku z kosztami eksploatacji i wielkością
nakładów niezbędnych w procesach modernizacji do osiągnięcia współczesnych standardów użytkowych oraz bezpieczeństwa.
Wielkość i struktura wiekowa obiektów użytkowanych
przez Siły Zbrojne RP w latach 1997-2003r.
17,5%
24,3%
do 1918r.
22%
lata 1946 - 1970r.
po 1970r.
1997 rok
26%
lata 1918 - 1945r.
18%
34%
2003rok
32,4% pierścień
25,8%
wewnętrzny obrazuje
strukturę
wiekową
obiektów
określoną podczas kontroli w 1997
roku, natomiast zewnętrzny podczas
kontroli w 2003 roku
Nadal 50% obiektów koszar pochodzi sprzed 1945 roku. Ta część zasobu decyduje o konieczności angażowania znacznego potencjału ludzkiego do obsługi obiektów i urządzeń koszar, a także o ich energochłonności.
Wskaźnik energochłonności budynków
wykorzystywanych w Siłach Zbrojnych w latach 1997-2003
217
kWh/m2/rok
250 220
216
190
187
183
180
2000
2001
2002
2003
200
150
100
50
0
1997
1998
1999
Zmniejszenie energochłonności w ocenianym przedziale czasowym o blisko
20% przy jednoczesnej, stopniowej poprawie komfortu cieplnego izb żołnierskich, a
także ułatwieniu dostępu do urządzeń sanitarno-higienicznych – kąpiel stosownie do
potrzeb – jest znacznym osiągnięciem ekonomiczno-technicznym.
Jednym z istotnych elementów różnicujących tempo pozytywnych zmian pomiędzy średnią energochłonnością obiektów w kraju i w wojsku jest wyłączenie zasobu pozostającego w zarządzie MON z dobrodziejstwa ustawy „O wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych (Dz. U. Nr 162 z 1998 roku poz. 1121,
z późniejszymi zmianami). Resort obrony narodowej bezskutecznie zabiegał w procesie
legislacyjnym ww. ustawy o możliwość korzystania z premii termomodernizacyjnej.
Zasób administrowanej i utrzymywanej przez wojsko infrastruktury ogólnej - koszarowej - obejmuje 6 zasadniczych grup obiektów. Strukturę ich udziału oraz wielkość obrazuje poniższy wykres.
Udział poszczególnych grup budynków w zasobie
infrastruktury ogólnej
koszarowo - administracyjne - 20,9 mln
m3
gospodarcze - 3,7 mln m3
11,7%
3,5%
32,1%
techniczno-eksploatacyjne i usługowe 16,1 mln m3
magazynowe - 14,6 mln m3
22,4%
5,7%
lotniskowe - 2,3 mln m3
24,7%
pozostałe - 7,6 mln m3
W wyniku zmian restrukturyzacyjnych stan posiadania nieruchomości generujących koszty eksploatacji zmniejszył się w latach 1998 – 2003 o 22,0%. Odpowiednio
w roku 2003 - 2,7%. Skutkuje to zmniejszeniem wydatków budżetowych.
Dynamika zmian zasobu nieruchomości
w poszczególnych grupach budynków
w latach 1998 - 2008
30
mln m3
25
20
15
10
27,0
21,0
18,0
15,0
20,9
7,6
5
2,3
6,0
5
16,4
14,4
12,7
6,6
2,7
2,2
16,1
14,8
3,0
0
1998
2003
2008
budynki koszrowo-administracyjne
tech.-usług.-eks.
magazynowe
pozostałe
gospodarcze
lotniskowe
Infrastruktura będąca przedmiotem użytkowania przez Siły Zbrojne :
INFRASTRUKTURA SIŁ ZBROJNYCH RP
INFRASTRUKTURA
OGÓLNA
84 %
BUDYNKI
66%
BUDOWLE
18%
INFRASTRUKTURA
SPECJALISTYCZNA
16 %
SZKOLENIOWA
2%
LOTNISKOWA
13 %
MORSKA
1%
Zasób nieruchomości gruntowych wynosił w dniu 01.01.2004 r. 246,12 tys. ha, w tym
83,9% stanowiły lasy.
Nieruchomości uznane za zbędne dla potrzeb resortu obrony narodowej przekazuje się głównie:
- do Agencji Mienia Wojskowego, stosownie do uregulowań ustawy z dnia 30
maja 1996 r. o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia Skarbu Państwa
oraz o Agencji Mienia Wojskowego (Dz. U. nr 90, poz. 405 ze zm.). Przekazywanie ma charakter zróżnicowany, w zależności od sposobu zagospodarowania ich
przez Agencję:
a) przekazywanie nieruchomości do komercyjnego zagospodarowania przez
Agencję odbywa się w trybie art. 18 ww. ustawy, zgodnie z planem przekazywania nieruchomości zbędnych dla potrzeb resortu obrony narodowej do
Agencji mienia Wojskowego,
b) przekazywanie nieruchomości w celu wyposażenia Agencji w środki niezbędne do podjęcia działalności , które będą stanowić jej własność, odbywa
się w trybie art. 8 ust. 1 ww. ustawy, zgodnie z decyzją Ministra Obrony
Narodowej w sprawie wyposażenia Biura Agencji Mienia Wojskowego i jej
oddziałów terenowych oraz filii tych oddziałów w mienie niezbędne do
podjęcia działalności,
c) przekazywanie nieruchomości, jeżeli są one niezbędne do wykonywania
zadań Agencji, odbywa się w trybie art. 8 ust. 1a ww. ustawy.
-
-
do Wojskowej Agencji Mieszkaniowej stosownie do zapisu art. 14 ustawy z
dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej
Polskiej (Dz. U. Nr 42 z 2002 r. poz. 368 – tekst jednolity – ze zmianami),
do Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe zgodnie z przepisami ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. Nr 56 z 2000 r.,
poz. 679 – tekst jednolity – ze zmianami) oraz warunkami użytkowania lasów gruntów i innych nieruchomości na potrzeby związane z obronnością i
bezpieczeństwem Państwa z dnia 30 czerwca 2004 r., wydanymi przez Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych.
na rzecz innych organów w trybie art. 46 ust 4, art. 47 oraz art. 48 ustawy z
dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. Nr 46 z
2000 r. poz. 543 – tekst jednolity – ze zmianami).
W latach 1997 - 2003 przekazano z zasobu nieruchomości gruntowych wykorzystywanych przez Siły Zbrojne RP:
- 20,49 tys. ha do Agencji Mienia Wojskowego,
0,45 tys. ha do Wojskowej Agencji Mieszkaniowej,
- 25,10 tys. ha na rzecz innych organów oraz do Lasów Państwowych.
W roku 2004 zaplanowano przekazanie dalszych 3,2 tys. ha.