Rzeczywiste możliwości zmniejszania liczby wypadków na

Transkrypt

Rzeczywiste możliwości zmniejszania liczby wypadków na
DAWNIEJ:
Elementy regulacji prawnych, wpływające na
bezpieczeństwo na przejazdach kolejowo-drogowych,
wymagające dalszego doskonalenia po wprowadzeniu
nowego rozporządzenia nr 1744 z 20.10.2015r.
mgr inż. Witold Olpiński
SEMINARIUM IK: „Elementy regulacji prawnych, wpływające na
bezpieczeństwo na przejazdach kolejowo-drogowych, wymagające
dalszego doskonalenia po wprowadzeniu nowego rozporządzenia
nr 1744 z20.10.2015r."
Warszawa
8 marca 2016 r.
1 z 18
DAWNIEJ:
Plan prezentacji (1):
• Wprowadzenie
- udział w krajowej i międzynarodowej współpracy badawczej
- rys historyczny (od Locomotive Act do rozp. 1744)
- nazewnictwo, statystyka, ...
• Problemy podstawowe
- regulacje ustawowe
- zasada odpowiedzialności sprawcy
- jednolitość od strony użytkownika
- wykorzystywanie wszystkich czterech „E”
• Elementy rozwiązań systemowych
- iloczyn ruchu czy indywidualna ocena ryzyka?
- narodowe programy poprawy bezpieczeństwa
- wskazanie podstawowego wyposażenia przejazdów
- spójność przepisów (na poziomie rozporządzeń)
- dostosowanie dla osób o ograniczonej możliwości poruszania
SEMINARIUM IK: „Elementy regulacji prawnych, wpływające na
bezpieczeństwo na przejazdach kolejowo-drogowych, wymagające
dalszego doskonalenia po wprowadzeniu nowego rozporządzenia
nr 1744 z20.10.2015r."
Warszawa
8 marca 2016 r.
2 z 18
DAWNIEJ:
Plan prezentacji (2):
• Zagadnienia techniczne
- wprowadzanie nowych rozwiązań – potrzeby
- spójność przepisów (wewnątrz i poza sektorem kolejowym)
- nazewnictwo
• Problem sam w sobie: widoczność
- aktualnie: blokada budowy i modernizacji?
- łamanie starszych i nowych wymagań (zwłaszcza ekrany!)
- lokalizacja rozsuniętych peronów przystanków
• Tezy do dyskusji
• Dyskusja (oby starczyło czasu!)
- zachęcam do głosów w trakcie wystąpienia
(ale tylko w kwestiach naprawdę koniecznych)
• Podsumowanie i wnioski
SEMINARIUM IK: „Elementy regulacji prawnych, wpływające na
bezpieczeństwo na przejazdach kolejowo-drogowych, wymagające
dalszego doskonalenia po wprowadzeniu nowego rozporządzenia
nr 1744 z20.10.2015r."
Warszawa
8 marca 2016 r.
3 z 18
DAWNIEJ:
Zastrzeżenia:
•
Wystąpienie zawiera wyłącznie wnioski i opinie autora
i NIE JEST stanowiskiem Instytutu Kolejnictwa
•
Jakiekolwiek ewentualne konotacje „polityczne”
artykułowanych tu stwierdzeń są zupełnie
niezamierzone; proszę o uwagi celem sprostowania
•
Celowo postawiono tezy kontrowersyjne i/lub
nierealistyczne, szczególnie ekonomicznie;
część z nich może stać w sprzeczności
z obowiązującym stanem regulacji prawnych, a także
z opiniami „drogowników”, nie podzielających
zazwyczaj „kolejowego” punktu widzenia;
zapraszam do dyskusji, zwłaszcza na temat tych tez
SEMINARIUM IK: „Elementy regulacji prawnych, wpływające na
bezpieczeństwo na przejazdach kolejowo-drogowych, wymagające
dalszego doskonalenia po wprowadzeniu nowego rozporządzenia
nr 1744 z20.10.2015r."
Warszawa
8 marca 2016 r.
4 z 18
Międzynarodowa współpraca badawcza (1)
Follow-up:
Association – EURNEX Network of Excellence
6.FR UE Project – “Network of Excellence”
(Pole 6: Safety and Secutrity)
→
01/2004 – 12/2007
13.07.2005
Pole 6 & 8
from 01/2008 –→
7.11.2011
kick-off
1.EC Workshop 2.EC Workshop
18.06 Brussels 16.03 Tallin
31.07.2008
project end
28.09.2006
kick-off
DAWNIEJ:
London Mainz Dublin Malmö Roma Helsinki Bern Koege Vienna London Brux. Paris Tallin Lisbon Hamar London
London
2/05
2/05
9/05
2005
8. LC
Symp.
Sheffield
04/2004
3/06
11/06 3/07
2006
9. LC Symp.
Montreal
10/07
2007
4/08
10/08
2008
4/09
10/09
2009
10. LC Symp.
Paris
3/10 9/10
3/11
2010
10/11
2011
11. LC Symp.
Tokyo
5/12
10/12
2012
12. LC Symp.
London
3. Workshop
SELCAT
25.06
22.06
9.06
SEMINARIUM IK: „Elementy regulacji prawnych, wpływające na
bezpieczeństwo na przejazdach kolejowo-drogowych, wymagające
dalszego doskonalenia po wprowadzeniu nowego rozporządzenia
nr 1744 z20.10.2015r."
7.06.2012
Warszawa
8 marca 2016 r.
5 z 18
Międzynarodowa współpraca badawcza (2)
DAWNIEJ:
Stowarzyszenie – EURNEX Network of Excellence
od 01/2008 –→
Hamar
---
3/05
---
30.10.2014
project end
Utrecht W-wa Rzym
3/06 11/06 3/07
--10/07
--- Antwerp Riga/Tallin
4/08
10/08
10/11.06
UNECE
2012
2013
2014
13. LC Symp.
Urbana (IL)
12. LC Symp.
London
7.06
2015
7.05
3.06
2016
2017
2018
2019
14. LC Symp.
Helsinki
3.06.
SEMINARIUM IK: „Elementy regulacji prawnych, wpływające na
bezpieczeństwo na przejazdach kolejowo-drogowych, wymagające
dalszego doskonalenia po wprowadzeniu nowego rozporządzenia
nr 1744 z20.10.2015r."
Warszawa
8 marca 2016 r.
6 z 18
DAWNIEJ:
Krótki rys historyczny
•
pokutowanie ducha „Locomotive Act” ?
Obowiązywał on przez 30 lat od 1865 roku i stanowił m.in. że:
„/.../ - Co najmniej na 55 metrów przed pojazdem ma iść człowiek z czerwoną
chorągiewką i ostrzegać innych użytkowników drogi o zbliżaniu się pojazdu.
Ma on ponadto pomagać w usuwaniu z drogi innych pojazdów, a w razie
potrzeby zatrzymać lokomotywę drogową. /.../
- Każda lokomotywa drogowa ma być natychmiast zatrzymana na każde
żądanie przechodniów, woźniców i jeźdźców, którzy wyrażą to podniesieniem ręki. /…/
- Największa
dopuszczalna
szybkość
lokomotyw
drogowych
ograniczona
zostaje poza obrębem osiedli do 6 kilometrów na godzinę, a w osiedlach
do 3 kilometrów na godzinę. /.../”
a może, jak chyba chcą niektórzy, powinniśmy do tego wrócić?
•
•
•
skutki definicji „wypadku kolejowego”; klasyfikacja ERA
fiasko inicjatywy MI z ok. 2009/2010 roku
wyczekiwane (zwłaszcza przez PKP PLK S.A.)
„nowe” rozporządzenie – nr 1744 z 20.10.2015 r.
SEMINARIUM IK: „Elementy regulacji prawnych, wpływające na
bezpieczeństwo na przejazdach kolejowo-drogowych, wymagające
dalszego doskonalenia po wprowadzeniu nowego rozporządzenia
nr 1744 z20.10.2015r."
Warszawa
8 marca 2016 r.
7 z 18
Problemy podstawowe
DAWNIEJ:
Ustawowe uregulowanie (współ)odpowiedzialności sektorów,
szczególnie odnośnie kosztów budowy i eksploatacji
Zasada odpowiedzialności „sprawcy” za spowodowanie
konieczności budowy, przebudowy lub doposażania przejazdu
Jednolitość przejazdów dla użytkowników drogi:
- oznakowanie, sygnalizacja, oświetlenie, nawierzchnia, widoczność,
- czasy trwania poszczególnych faz
- działanie w stanach ograniczonej funkcjonalności (awaryjnych)
- potrzeba uzupełnienia rozporządzeń o szczegółowe wymagania techniczne IM
Poprawa sytuacji jest możliwa dzięki synergii wszystkich sił
i środków – stosowanie europejskich „4 x E”
SEMINARIUM IK: „Elementy regulacji prawnych, wpływające na
bezpieczeństwo na przejazdach kolejowo-drogowych, wymagające
dalszego doskonalenia po wprowadzeniu nowego rozporządzenia
nr 1744 z20.10.2015r."
Warszawa
8 marca 2016 r.
8 z 18
DAWNIEJ:
Główne grupy działań - europejskie „4 E” (alfabetycznie)
•
Education – edukacja (użytkowników dróg)
- w tym szczególnie kampanie profilaktyczne:
ILCAD, Operation Lifesaver, wolontariat!
•
Enforcement – penalizacja wykroczeń
- nieuchronność,
- niezwłoczność,
- dolegliwość.
Wprowadzenie automatycznych kamer – rozwiązanie problemów?
•
Engagement – uzgodnienia, kompromisy...
•
Equipment – wyposażenie techniczne
SEMINARIUM IK: „Elementy regulacji prawnych, wpływające na
bezpieczeństwo na przejazdach kolejowo-drogowych, wymagające
dalszego doskonalenia po wprowadzeniu nowego rozporządzenia
nr 1744 z20.10.2015r."
Warszawa
8 marca 2016 r.
9 z 18
DAWNIEJ:
Edukacja
•
Zapewne wszystko już powiedziano, ale...
- kształtowanie zachowań od najmłodszych lat,
- podniesienie zaufania do urządzeń, wyjaśnianie zasad „fail-safe”,
- adresowanie działań do różnych grup:
Sprawcy/przyczyny:
„Chuligani drogowi”
Samobójcy
Metody poprawy stanu:
– nadzór, kary
– separacja ruchu, inne metody
Nieświadomość,
– profilaktyka, ELCAD / ILCAD, (kary)
nieuwaga, prędkość ...
Stan techniczny, awarie – separacja ruchu (choć mało zdarzeń)
Alkohol i inne podobnie – profilaktyka, kontrola, kary
działające środki
Inne przyczyny
(„naturalne”)
– tylko separacja ruchu (albo zgoda na
pewien niezerowy odsetek wypadków)
SEMINARIUM IK: „Elementy regulacji prawnych, wpływające na
bezpieczeństwo na przejazdach kolejowo-drogowych, wymagające
dalszego doskonalenia po wprowadzeniu nowego rozporządzenia
nr 1744 z20.10.2015r."
Warszawa
8 marca 2016 r.
10 z 18
DAWNIEJ:
Edukacja
•
Zapewne wszystko już powiedziano, ale...
- kształtowanie zachowań od najmłodszych lat,
- adresowanie działań do różnych grup:
Teza:
Nawet największe, rosnące wykładniczo
nakłady na poprawę bezpieczeństwa
nie będą w stanie zmniejszyć liczby wypadków
poniżej pewnej naturalnej granicy.
Nakłady
SEMINARIUM IK: „Elementy regulacji prawnych, wpływające na
bezpieczeństwo na przejazdach kolejowo-drogowych, wymagające
dalszego doskonalenia po wprowadzeniu nowego rozporządzenia
nr 1744 z20.10.2015r."
Wypadki
minimum?
Warszawa
8 marca 2016 r.
11 z 18
DAWNIEJ:
Główne grupy działań - europejskie „4 E” (alfabetycznie)
•
Education – edukacja (użytkowników dróg)
- w tym szczególnie kampanie profilaktyczne:
ILCAD, Operation Liffesaver, wolontariat!
•
Enforcement – penalizacja wykroczeń
- nieuchronność,
- niezwłoczność,
- dolegliwość.
Wprowadzenie automatycznych kamer – rozwiązanie problemów?
•
Engagement – uzgodnienia, kompromisy...
•
Equipment – wyposażenie techniczne
SEMINARIUM IK: „Elementy regulacji prawnych, wpływające na
bezpieczeństwo na przejazdach kolejowo-drogowych, wymagające
dalszego doskonalenia po wprowadzeniu nowego rozporządzenia
nr 1744 z20.10.2015r."
Warszawa
8 marca 2016 r.
12 z 18
Rozwiązania systemowe
DAWNIEJ:
• Odejście od iloczynu ruchu na rzecz indywidualnej oceny ryzyka
- kompletne i ścisłe zasady:
skład komisji oceniającej ryzyko (wszystkie zainteresowane podmioty)
obowiązkowo uwzględniane czynniki i ich waga
- sporządzenie pełnego „rankingu” przejazdów wg. stopnia ryzyka
- szeroka, maksymalna lista elementów wyposażenia przejazdów
- ustalone wyposażenie obligatoryjne dla przedziałów ryzyka (~kategorie)
- narzędzia doboru wyposażenia opcjonalnego
• Narodowe programy poprawy bezpieczeństwa na przejazdach:
- wyposażanie, doposażanie, eliminacja: likwidacja lub dwupoziomowe
• Podstawowe wyposażenie: ssp z 2 lub 4 półrogatkami i
KONIECZNIE foto-rejestracją automatycznie wysyłającą dane
• Dlaczego przejazdy obsługiwane przez człowieka do 160 km/h?
• Jedno miejsce regulacji prawnych dla wyposażenia drogi
• Całość oznakowania przejazdu w gestii zarządców infrastruktury
• Wprowadzenie elementów wspomagających osoby
o ograniczonej możliwości poruszania się (PRM)
SEMINARIUM IK: „Elementy regulacji prawnych, wpływające na
bezpieczeństwo na przejazdach kolejowo-drogowych, wymagające
dalszego doskonalenia po wprowadzeniu nowego rozporządzenia
nr 1744 z20.10.2015r."
Warszawa
8 marca 2016 r.
13 z 18
Zagadnienia techniczne
DAWNIEJ:
• Wprowadzenie otwartości na nowe rozwiązania (ww. lista), np.:
- trzecie, białe światło
- zapewnienie uwalniania drogi dla opuszczania strefy przejazdu:
pierwszeństwo na pobliskich skrzyżowaniach dróg
powiązanie z sygnalizacją uliczną
dodatkowe sygnalizatory drogowe (casus „Radzymińska/Naczelnikowska”)
• Problem braków i niespójności przepisów lub wymagań:
- wewnętrznych, w systemie kolejowym – przykłady:
działanie sygnalizatorów drogowych
lampki na drągach
wymagania na sygnalizację akustyczną
wymagania na czasy trwania faz, minimalne ale i maksymalne:
jednolitość działania
problem drugiego pociągu (i kolejnych), 3 tory, banalizacja
czas oczekiwania i dojazdu pociągu, zasady obowiązujące maszynistów
- między rozporządzeniami z różnych sektorów (transportu)
rozbieżności definicyjne (przejazd kolejowy, sygnalizator drogowy, ...)
regulacje w kilku miejscach, utrudnienie wprowadzania zmian
SEMINARIUM IK: „Elementy regulacji prawnych, wpływające na
bezpieczeństwo na przejazdach kolejowo-drogowych, wymagające
dalszego doskonalenia po wprowadzeniu nowego rozporządzenia
nr 1744 z20.10.2015r."
Warszawa
8 marca 2016 r.
14 z 18
Problem widoczności
DAWNIEJ:
• Widoczność: problem szczególnie istotny i złożony
- słuszne, lecz nierealne wymaganie na widoczność z 5 m
(Załącznik nr 3 do rozporządzenia nr 1744)
- zła jakość projektów, łamanie wymagań dotyczących widoczności
(ekrany akustyczne, strażnice przejazdowe, inne obiekty, takie jak
np. perony, ogrodzenia, szafy aparatowe...); brak koordynacji
• Podproblem dotyczący bezpieczeństwa ogólnego i widoczności:
- lokalizacja rozsuniętych peronów względem przejazdu:
TAK:
czy (raczej) TAK:
SEMINARIUM IK: „Elementy regulacji prawnych, wpływające na
bezpieczeństwo na przejazdach kolejowo-drogowych, wymagające
dalszego doskonalenia po wprowadzeniu nowego rozporządzenia
nr 1744 z20.10.2015r."
???
Warszawa
8 marca 2016 r.
15 z 18
Tezy autora – do dyskusji (1)
DAWNIEJ:
1. Linia kolejowa nie może coraz bardziej dezintegrować
obszaru, szczególnie zurbanizowanego. Prawo decyzji
odnośnie zagospodarowania przestrzennego terenu
(jego przeznaczenia i wykorzystania) mają użytkownicy
końcowi tego terenu i usług transportowych, nie koleje.
2. Konieczna jest zmiana podejścia do problemu
przekraczania linii kolejowych, od utrudniania
i karania, do oferowania rozwiązań alternatywnych.
(np. „labirynty” dla pieszych na linii otwockiej)
3. Należy korzystać z „dobrych praktyk” i dzięki temu
unikać „ślepych uliczek” i „wyważania otwartych drzwi”.
SEMINARIUM IK: „Elementy regulacji prawnych, wpływające na
bezpieczeństwo na przejazdach kolejowo-drogowych, wymagające
dalszego doskonalenia po wprowadzeniu nowego rozporządzenia
nr 1744 z20.10.2015r."
Warszawa
8 marca 2016 r.
16 z 18
Tezy autora – do dyskusji (2)
DAWNIEJ:
4. Bez koniecznych i rozsądnych zmian prawa – ustaw
i rozporządzeń – pozostaniemy dokładnie w tym samym
miejscu, w którym tkwimy dzisiaj.
Jednak nawet najlepsze regulacje prawne
bez mechanizmów „wymuszających” ich przestrzegania
nie zapewnią poprawy stanu bezpieczeństwa, np.:
nie jest i bez kar nigdy nie będzie praktykowane przejeżdżanie pojazdów przez przejazd
pojedynczo, to znaczy, że wjazd kolejnego pojazdu w strefę przejazdu nastąpi dopiero
po opuszczeniu jej przez pojazd poprzedni, podobnie, pojazdy nie będą oczekiwać
do chwili całkowitego podniesienia rogatek i wygaśnięcia sygnałów ostrzegawczych
na sygnalizatorach drogowych – ruszają, gdy tylko położenie drągów na to pozwala.
Trzeba się ponadto pogodzić, że pomimo poniesienia
nawet największych nakładów, zawsze pozostanie
niezerowa liczba wypadków, o ile nie wprowadzi się
całkowitego rozdzielenia ruchu kolejowego i drogowego.
SEMINARIUM IK: „Elementy regulacji prawnych, wpływające na
bezpieczeństwo na przejazdach kolejowo-drogowych, wymagające
dalszego doskonalenia po wprowadzeniu nowego rozporządzenia
nr 1744 z20.10.2015r."
Warszawa
8 marca 2016 r.
17 z 18
DAWNIEJ:
Dziękuję za uwagę !
mgr inż. Witold Olpiński
[email protected]
www.instytutkolejnictwa.pl
https://www.facebook.com/216995574989918
https://twitter.com/ikolej
http://www.linkedin.com/company/instytut-kolejnictwa
SEMINARIUM IK: „Elementy regulacji prawnych, wpływające na
bezpieczeństwo na przejazdach kolejowo-drogowych, wymagające
dalszego doskonalenia po wprowadzeniu nowego rozporządzenia
nr 1744 z20.10.2015r."
Warszawa
8 marca 2016 r.
18 z 18

Podobne dokumenty