Kształcenie zintegrowane uczniów niesłyszących w teorii i praktyce

Kształcenie zintegrowane uczniów niesłyszących w teorii i praktyce edukacyjnej
(fragment)
Przegląd historyczny metod nauczania uczniów niesłyszących
Narodziny metody
Kształcenie uczniów z wadą słuchu, do których zalicza się niesłyszących i słabo
słyszących, stanowiło od najdawniejszych czasów wyzwanie dla wielu pedagogów,
psychologów i lekarzy poszukujących skutecznych metod ich nauczania. Specyfika
tego kalectwa powoduje rozległe zaburzenia rozwojowe, przede wszystkim trudności
w odbiorze i nadawaniu komunikatów, a tym samym w rozumieniu otaczającego
świata, co wpływa negatywnie na rozwój wielu sfer osobowości. Brak odpowiednich
metod pracy z takim uczniem utrwala zaburzenia rozwoju intelektualnego, społecznomoralnego, estetycznego czy fizycznego.
Najpoważniejszą konsekwencją głuchoty jest brak mowy, co ma poważny wpływ na
rozwój intelektualny dziecka, na rozwój jego procesów poznawczych. Mowa bowiem
wprowadza jednostkę w świat kultury. Dzięki mowie przejmuje ona doświadczenia
ludzkie zdobyte w filogenezie, w procesie działania, kształtuje pojęcia i rozwija
myślenie. Brak zdolności mówienia utrudnia poznanie i czyni je ubogim. Rozwój
językowy dziecka niesłyszącego wymaga stosowania specjalnych metod, jest
procesem długim i bardzo skomplikowanym, nie następuje bowiem naturalnie – przez
naśladownictwo słyszanej mowy otoczenia.
Wspomniane bardzo ogólnie konsekwencje głuchoty były od wieków motywem
poszukiwania skutecznych metod nauczania dzieci głuchych. W historii
surdopedagogiki wymienia się kilka okresów (K. Kirejczyk, 1967). Pierwszy okres
obejmuje starożytność i kształtowanie się systemu opieki charytatywnej w
średniowieczu. W drugim okresie – XVI i XVII wiek oraz większa część XVIII
wieku – rozpoczęło się nauczanie indywidualne głuchoniemych (sourd-muet,
taubstumm, deaf-mute). W kilku krajach Europy lekarze, zakonnicy, filozofowie,
nauczyciele podejmowali próby nauczania dzieci głuchych, m.in. byli to: H. Cardano
(Włochy), Pablo de Ponce, Manuel Ramirez de Carrion, Juan Pablo Bonet
(Hiszpania), J. Wallis, J. Bulwer (Anglia), J. Helmont, J.K. Amman (Holandia). Ich
doświadczenia i sukcesy – a było to najczęściej nauczanie indywidualne – dały
podstawę do zakładania pierwszych szkół dla dzieci niesłyszących. W historii
kształcenia niesłyszących rozpoczął się III okres, za początek którego przyjmuje się
1770 rok.