Głównym celem ASOS jest tworzenie warunków do rozwoju

fot. Archiwum MBP
Szanowni Państwo!
Różne mogą być podróże. Dalekie
i bliskie, krótkie i długie, w czasie
i przestrzeni. Ale najważniejsze są
te wewnętrzne, które pozwalają
nam poznać siebie i świat
w którym żyjemy. Często, żeby
zdobyć tę wiedzę, musimy odbyć
podróż w przeszłość, bo tylko
tak zrozumiemy otaczającą nas
rzeczywistość.
W ostatnim tegorocznym
Drodzy Seniorzy, Drogie Seniorki,
Oddajemy w Wasze ręce czwarte
już wydanie „Informatora
Seniora”. Tym razem przybliżymy
Wam ideę konsultacji społecznych
- mechanizmu funkcjonującego
w Słupsku od wielu już lat,
włączającego mieszkańców
w procesy decyzyjne.
Konsultacje społeczne to
wymierna korzyść zarówno dla
władz, jak i samych mieszkańców.
Konsultacje edukują, stwarzają
możliwość do wymiany informacji
i doświadczeń w danym obszarze,
pozwalają rozładować konflikt
lub go uniknąć, zwiększają
aktywność mieszkańców, i przede
wszystkim – budują poczucie
współodpowiedzialności. Zawsze
numerze odwiedzimy szczególne
miejsce, w którym podróże są
codziennością, czyli działający
przy bibliotecznej Filii nr 7 Klub
„W drodze”, zagłębimy się
w przeszłość z Felicją Bystrzyńską,
bohaterką pierwszych dni
powojennego Słupska, autorką
jednoaktówki „Miłość matki”,
a także spojrzymy na rok 2016
wnikliwym okiem, podsumowując
to wszystko, co dla seniorów
wydarzyło się w bibliotece
i zaprzyjaźnionych organizacjach.
Zapraszam do lektury.
fot. Archiwum CIO
Czas podsumowań
warto brać w nich aktywny udział,
do czego Was, drodzy Seniorzy
i Seniorki, gorąco zachęcamy!
4
Podsumowania
Wojciech Juszczak pokazuje
działania skierowane do
słupskich seniorów w 2016 r.
w bibliotece i nie tylko.
8
Konsultuj - decyduj
Marta Makuch
o pożytkach płynących
z udziału w konsultacjach
społecznych.
11
W drodze
Anna Buczkowska-Pawlik
przybliża historię i dzień
dzisiejszy klubu podróżniczego
„W drodze”.
Ponadto:
Organizacje przyjazne seniorom.6
Gdzie aktywnie spędzić czas.
Jak aktywizować seniorów..... 12
Makuch o Programie ASOS.
Łyk kultury........................13
Konarzewska-Michalak poleca
mocną powieść McEwana.
Informator seniora
Projekt dofinansowany ze środków Programu Rządowego
na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014-2020
Projekt dofinansowany ze środków Miasta Słupsk
Sylwetki.............................14
Sroka na herbatce u Bystrzyńskiej.
Redaktorki naczelne: Marta Makuch, Danuta Sroka Redaktor prowadzący: Piotr Michalak Teksty: Anna Buczkowska-Pawlik, Wojciech Juszczak,
Małgorzata Kiernicka, Ewa Konarzewska-Michalak, Marta Makuch, Danuta Sroka Projekt, skład i łamanie: Piotr Michalak Okładka: Piotr
Michalak/Marek Ławniczak (foto) Korekta: Zygmunt Zienkiewicz Wydawcy: Miejska Biblioteka Publiczna im. M. Dąbrowskiej w Słupsku, Centrum
Inicjatyw Obywatelskich Druk: Zakład Poligraficzny GRAWIPOL, Słupsk Nakład: 500 sztuk Adres redakcji: ul. Grodzka 3, 76-200 Słupsk, tel. 59 840
58 23, [email protected], ul. Sienkiewicza 19, 76-200 Słupsk, tel. 59 840 29 20, [email protected].
podsumowania
To był rok!
TEKST: Wojciech Juszczak FOTO: Piotr Michalak
Mijający rok był czasem, w którym
zarówno w Miejskiej Bibliotece
Publicznej i jej filiach, jak również
zaprzyjaźnionych jednostkach miało
miejsce wiele wydarzeń przygotowanych
bezpośrednio dla seniorów.
J
4
ednym z ważniejszych miejsc na kulturalnej
Książki stał się miejscem wymiany poglądów nie
mapie Słupska stał się Klub Czarnego Krążka,
tylko na temat aktywności osób starszych. W Klua jego popularność wykracza daleko poza grabie Aktywnego Seniora uczestnicy dowiedzieli się,
nice naszego miasta.
jak wykorzystywać narzęSpotkania muzyczne w nadzia aktywności w życiu
szym klubie prowadzili m.in.:
społecznym
(inicjatywa
Wojciech Lewenstam, znalokalna, konsultacje spony słupski lekarz, czy Marek
łeczne, budżet obywatelSzerszenowicz właściciel najski). Warsztaty Aktywny
większej w Słupsku kolekcji
w sieci koncentrowały się
godzin warsztatów
płyt winylowych.
na umiejętności posłukomputerowych dla
Centrum Inicjatyw Obygiwania się komputerem
seniorów przeprowadziliśmy i bezpieczeństwie w sieci.
watelskich i Miejska Biblioteka
Publiczna
realizowaPonadto w ramach prow bibliotece w 2016 roku
ły projekt Aktywny senior.
jektu seniorzy zostali zaW jego ramach miały miejsce różnorodne działania skieproszeni na warsztaty dotyczące gier planszowych,
rowane bezpośrednio do seniorów. Dyskusyjny Klub
wydawany był Informator seniora – biuletyn poświę-
Informator seniora
470
podsumowania
Podobną tematyką zajmuje się Filia nr 11, zlokalizowana przy ul. Hubalczyków 8. Podróże Literackie odbywają
się tu raz w miesiącu, a tematem przewodnim jest kultura
i literatura konkretnego kraju.
W Filii nr 6, mieszczącej się na ulicy Romera 6 odbywają się Wieczory na Romera. Te comiesięczne spotkania są doskonałą okazją do rozmów, wymiany poglądów,
jak i rozwijania pasji.
W każdą środę Aktywne Babki spotykają się w Filii nr 8 (ul. Braci Gierymskich 1), aby porozmawiać na
temat nowości wydawniczych, wziąć udział w różnego
rodzaju zajęciach, wykładach, spotkaniach z ciekawymi
ludźmi lub po prostu pobyć w swoim gronie.
Staramy się dbać o bezpieczeństwo mieszkańców, czego przykładem są spotkania z policjantami z Komendy
Miejskiej Policji, podczas których seniorzy dowiadują
się, jak ustrzec się przed rozmaitymi oszustwami, a także jak być bezpiecznym w ruchu drogowym. Spotkania
odbywają się w bibliotece głównej, przy ul. Grodzkiej 3.
Rok 2016 obfitował
w szereg rozmaitych
działań dla seniorów.
W nadchodzącym roku
cony słupskim seniorom, utworzonych zostało także
sześć mobilnych Obywatelskich Punktów Książki.
Znajdują się one w następujących miejscach: Urząd
Miejski w Słupsku, Klinika Salus ul. Zielona, basen
przy ul. Szczecińskiej 99, Polski Związek Emerytów,
Rencistów i Inwalisów ul. Zamkowa 4, Słupskie
Centrum Organizacji Pozarządowych i Ekonomii
Społecznej ul. Niedziałkowskiego 6, Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie ul. Słoneczna 15 D.
Dużym zainteresowaniem cieszą się działania dla seniorów prowadzone przez filie biblioteczne. W Filii nr 7 przy
ul. Podgórnej 1 aktywowano we wrześniu Klub Seniora.
Podczas spotkania organizacyjnego rozmawiano o różnorodnej formie „podgórnych spotkań”, od dyskusji nad wybraną książką, po grupowe wyjścia do kawiarni.
Kilkuletnią tradycję mają spotkania z cyklu W drodze. Więcej o nich piszemy wewnątrz numeru.
te działania w większości
będą kontynuowane.
Mijający rok to równiez kontynuacja projektów
rozpoczętych w latach poprzednich. Młodzież na tropach historii, Palimpsest. Słupskie Archiwum Pamięci,
Rękopis z przeszłości oraz Tropem chrześcijan w wielokulturowym Słupsku stały się swoistym „mostem pokoleniowym”. Wspólna praca młodzieży i seniorów tworzy
więzi niemożliwe do zacieśnienia w innych warunkach.
A mieszkańcy Słupska dzięki tym projektom otrzymują
wartościowe materiały, jak bogate zbiory zdjęć i pamiątek
pierwszych powojennych osadników, co pozwala tworzyć obraz powojennego Słupska widzianego z perspektywy dzisiejszego seniora 60+.
5
Informator seniora
organizacje przyjazne SENIORom
Siedziba Towarzystwa znajduje się
w Słupsku, przy ul. Sienkiewicza 19.
Jest czynna w każdy poniedziałek,
środę i czwartek w godz. 11.00 –
14.00. Numer kontaktowy: 59 84
67 050.
6
Opracowanie MK
Informator seniora
Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Dorosłym PRZYSTAŃ
Partnerstwo dla pokoleń
Stowarzyszenie Pomocy
Dzieciom i Dorosłym
PRZYSTAŃ w partnerstwie
ze Specjalnym Ośrodkiem
Szkolno-Wychowawczym
w Słupsku (SOSW),
podejmuje działania
na rzecz seniorów
mieszkających w Domu
Pomocy Społecznej „Leśna
Oaza” (DPS) w Słupsku.
P
oczątek wspólnych działań
seniorów i młodzieży
datujemy na rok 1998. Co roku
przygotowujemy dla seniorów
z DPS występy artystyczne
z okazji Dnia Babci i Dziadka oraz
Dnia Seniora, przedstawiamy
jasełka, przygotowujemy
skromne upominki.
Proponujemy także wspólne
aktywności, jak wyjścia do kina,
teatru, czy herbaciarni.
Od kilku lat angażujemy
seniorów do wspólnych
z młodzieżą występów
teatralnych. Działający na
terenie SOSW teatr szkolny po
2013 roku zmienił z tej okazji
nazwę na POKOLENIA.PL. Teatr
może pochwalić się kilkoma
przedstawieniami nagrodzonymi
na przeglądach i festiwalach.
Od 2012 roku w czerwcu nasze
Stowarzyszenie wraz z „Leśną
Oazą” organizuje Festiwal
Twórczości Scenicznej pod
hasłem Młodość przychodzi
z wiekiem. Biorą w nim udział
pensjonariusze zaprzyjaźnionych
ośrodków z woj. pomorskiego,
seniorzy ze wsi Niestkowo
i Charnowo oraz społeczność
lokalna. Stowarzyszenie
PRZYSTAŃ podejmuje również
działania integrujące seniorów
ze Słupska z seniorami ze wsi
Niestkowo, gdzie Stowarzyszenie
ma swoją siedzibę. Po 2013
roku do naszej grupy seniorów
dołączyli również seniorzy
z mieszkań chronionych przy
ulicy Grzybowej w Słupsku.
Idea wszystkich naszych działań
i realizowanych projektów to
aktywizacja seniorów i integracja
międzypokoleniowa.
Stowarzyszenie Pomocy
Dzieciom i Dorosłym „Przystań”
76-270 Ustka, Niestkowo 1
Tel: 696 081 099, 724 623 470
[email protected]
Opracowanie MK
fot. archiwum PRZYSTAŃ
Towarzystwo Przyjaciół
Wilna i Grodna w Słupsku
Celem organizacji jest
popularyzacja wiedzy o historii,
oświacie, kulturze i zabytkach
Wileńszczyzny i Grodzieńszczyzny,
jako regionów bliskich Polakom.
Członkowie towarzystwa działają
aktywnie na rzecz:
• ochrony materialnych
pamiątek kultury polskiej
na Wileńszczyźnie
i Grodzieńszczyźnie,
• poznawania i utrwalania
przejawów życia społecznego
oraz osiągnięć mieszkańców
współczesnej Wileńszczyzny
i Grodzieńszczyzny jako
środowisk wielu kultur,
w tym udziału Polaków
i wpływu kultury polskiej.
Organizacja skupia nie tylko
osoby pochodzące z Wilna,
Grodna i Kresów Wschodnich.
Duża część członków organizacji
to sympatycy lub potomkowie
pierwszych słupszczan. Łącznie
jest to ponad 700 osób.
Członkowie Towarzystwa są
bardzo aktywni, ich działalność
jest zauważalna w Słupsku
i okolicach: Towarzystwo
organizuje pomoc dla rodaków
pozostających w graniach Litwy
i Białorusi, zaprasza zespoły
folklorystyczne na koncerty do
Słupska, organizuje wyjazdy do
Wilna i Grodna.
organizacje przyjazne SENIORom
Filia nr 6 MBP, ul. Romera 6
„Wieczory na Romera” w Filii
nr 6 organizujemy z myślą o
potrzebach seniorów.
dbywające się raz w miesiącu
spotkania są okazją do
rozmów, wymiany poglądów,
rozwijania pasji.
Temat każdej imprezy wybieramy
wspólnie. Koncentrują się one
wokół muzyki, sztuki, literatury,
pomocy zwierzętom, a także
współpracy międzypokoleniowej.
Gościem klubu seniora była
poetka Maria Łęcka, wolontariusz
w schronisku dla zwierząt Paweł
Stolarski, a także uczniowie
fot. archiwum MBP
Słuchamy ludzi
O
szkoły muzycznej ze świątecznym
koncertem.
W listopadzie ruszył Dyskusyjny
Klub Książki. Trzon grupy
stanowią seniorki ceniące
niebanalną literaturę. Zaczęłyśmy
od nagrodzonego Pulitzerem
„Przypadkowego turysty”. Książka
Anne Tyler, jednej
Klub Soroptimist International w Słupsku
Wspieramy w rozwoju
Klub Soroptimist
International w Słupsku
działa od 2000 roku i jest
częścią ogólnoświatowej
organizacji o tej samej
nazwie powstałej w latach
dwudziestych XX wieku.
C
ele Klubu koncentrują się
na całościowym rozwoju
wewnętrznym człowieka
- od zaspokajania potrzeb
kulturalnych, poprzez zdrowe
odżywianie, do wspierania
artystycznego rozwoju.
Istotnym aspektem działalności
dla seniorów są konferencje
naukowe, jak organizowana
wspólnie ze słupskim
Uniwersytetem Trzeciego Wieku
Ekofizjologiczne uwarunkowania
zdrowia człowieka.
Koncentrowaliśmy się tu m.in.
na zagadnieniach zachowania
czynnej postawy wobec życia
wśród seniorów.
Na konferencję Starsi i młodzi dziedzictwo mądrości. Mobilność
od juniora do seniora zaprosiliśmy
m.in. litewskie soroptymistki,
które zaprezentowały swoje
spostrzeżenia po realizacji
projektu dotyczącego przemocy
wobec starszych kobiet i wyzwań
stojących przed organizacjami
niosącymi im pomoc.
Aby pomóc ludziom starszym
w przezwyciężeniu postawy
bierności i zniechęcenia,
podejmowane są przez
organizację różne działania na przykład realizacja grantu
powiatowego z roku 2015
dotyczyła tematu Ćwicz umysł
i ciało żeby się śmiało oraz
Ochrona zdrowia i profilaktyka
chorób cywilizacyjnych. Ten
z najwybitniejszych
współczesnych pisarek
amerykańskich, przekonuje,
by zamiast trzymać wszystko
pod kontrolą - żyć prawdziwie,
ryzykując wyrwanie z wygodnej
skorupy. Zapraszamy na dyskusję
do Filii nr 6.
(EKM)
ostatni projekt dotyczył problemu
cukrzycy, miażdżycy, otyłości
i nadciśnienia, przeprowadzono
także warsztaty propagujące
zdrowy tryb życia.
Atrakcyjną formą działalności
Klubu okazał się cykl Oglądanie
świata. Studenci Akademii
Pomorskiej - obcokrajowcy prezentują swoje rodzinne strony,
a odbiorcami tych prezentacji
są głównie kobiety – mieszkanki
Słupska, słuchaczki UTW.
Dużym powodzeniem cieszą
się również prelekcje, które
członkinie Klubu prowadzą
w Klubach Seniorów na terenie
Słupska. Ostatnia odbyła się
w październiku 2016 roku w Filii
Biblioteki przy ul. Podgórnej, na
temat Niezwykłe Kobiety Pomorza
od średniowiecza do dziś.
Soroptimist International
Koło w Słupsku
ul. Niedziałkowskiego 6
E-mail: [email protected]
Opracowanie: MK
7
Informator seniora
TEMAT NUMERU
Konsultuj – decyduj!
TEKST: Marta Makuch
FOTO: Piotr Michalak
K
8
onsultacje społeczne to jedna z form
angażowania się mieszkańców w życie
lokalnej społeczności. To instytucja polegająca na wyrażaniu przez członków
zbiorowości opinii na temat przedstawionego jej zagadnienia. Konsultacje są także jedną z metod dialogu obywatelskiego. Jest to proces informowania
i zasięgania opinii obywateli (a także organizacji pozarządowych) podczas podejmowania najważniejszych decyzji dotyczących m.in. ważnych aktów prawnych, planowanych inwestycji oraz innych istotnych
przedsięwzięć.1
Konsultacje społeczne są zatem formą otwartego
dialogu społecznego pomiędzy władzami a mieszkań-
Informator seniora
cami. Ich zasadniczym celem jest podjęcie przez administrację samorządową lub rządową możliwie najbardziej optymalnej decyzji w danym zakresie, przy
uwzględnieniu potrzeb i oczekiwań tych, do których
ta decyzja, nawet w sposób pośredni, się odniesie.2
Patrząc na proces konsultacji społecznych z punktu widzenia mieszkańców, należy zaznaczyć, iż zapewniają im one aktywne uczestnictwo w procesie
podejmowania decyzji, bezpośrednio wpływających
na jakość ich funkcjonowania w lokalnej społeczności. Warto przy tym pamiętać, że wynik konsultacji nie jest wiążący dla władzy – może, ale nie musi
ona uwzględnić uwagi zgłoszone przez mieszkańców
w danym obszarze.
TEMAT NUMERU
Chcesz mieć wpływ
na rozwój miasta?
Powiedz władzy, co ma
zrobić. Konsultacje
społeczne to
doskonała okazja do
współdecydowania!
Jak konsultować?
Konsultacje społeczne mogą być prowadzone
w różnej formie, w oparciu o regulamin, przy wykorzystaniu bogatego zestawu narzędzi. Najczęściej
wykorzystywane są poniższe formy:3
• warsztaty – aktywna metoda pracy, najczęściej
wykorzystywana do opracowania planu
działania, wizji zmiany, czy wypracowania
stanowisk;
• badania – pozwalają poznać opinię
respondentów na dany temat, przy
wykorzystaniu narzędzi badawczych;
• debaty – umożliwiają zapoznanie się z opiniami
uczestników konsultacji podczas dyskusji.
W praktyce narzędzia te są często łączone,
by przeprowadzone konsultacje były możliwie najefektywniejsze. Popularne są połączenia: warsztaty
i debata, warsztaty i badania oraz debaty i badania.
Te ostatnie mają na celu poznanie opinii uczestników oraz tego, w jaki sposób na tę opinię wpływa zapoznanie uczestników z materiałami dodatkowymi.4
Konsultacje po słupsku!
Konsultacje społeczne prowadzone są przez władze
samorządowe również w Słupsku. Ich zadaniem jest:5
• umożliwienie władzy podjęcie optymalnych
decyzji w sprawach publicznych mających
wpływ na jakość życia mieszkańców,
• zapewnienie wpływu mieszkańców Miasta na
podejmowane przez władze decyzje publiczne
i możliwości kształtowania przez mieszkańców
rozwiązań dotyczących Miasta,
• polepszanie jakości współpracy organów Miasta
z mieszkańcami, budowanie zaufania
i otwartości między mieszkańcami
a władzami Miasta,
• wzmacnianie i rozwijanie idei wspólnoty
samorządowej Słupska,
• kształtowanie poczucia odpowiedzialności
za Miasto i wzmacnianie zaangażowania
społecznego i obywatelskiego mieszkańców
Miasta.
Konsultacje w Słupsku prowadzone są w oparciu o Regulamin Konsultacji Społecznych, przyjęty 27 stycznia 2016 roku Uchwałą nr XXI/238/16
Rady Miejskiej w Słupsku. Co władze konsultują
ze słupszczanami/nkami? Wiele istotnych spraw,
z punktu widzenia rozwoju i przyszłości miasta – budżet, roczny i wieloletni program współpracy Miasta Słupska z organizacjami pozarządowymi, Strategię Rozwoju Miasta Słupska, strategie branżowe,
przebudowy dróg, likwidację lub łączenie jednostek
miejskich. Ponadto konsultacjom społecznym podlegają również sprawy dotyczące zdrowia, kultury,
polityki społecznej, edukacji i sportu.
Konsultacje przeprowadzane są z inicjatywy Prezydenta Słupska, z inicjatywy Rady Miejskiej, na
skierowany do Prezydenta Miasta wniosek: co najmniej 150 mieszkańców Miasta (konsultacje ogól-
9
Informator seniora
TEMAT NUMERU
Dlaczego warto konsultować?
Konsultacje społeczne to wymierna korzyść zarówno dla władz, jak i samych mieszkańców. Konsultacje edukują, stwarzają możliwość do wymiany
informacji i doświadczeń w danym obszarze, pozwalają rozładować konflikt lub go uniknąć, zwiększają
aktywność mieszkańców, i przede wszystkim – bu-
Konsultacje społeczne
zapewniają mieszkańcom
uczestnictwo
w procesie podejmowania
decyzji, w sprawach
najważniejszych dla
społeczności. Nawet jeśli
ostatnie słowo należy
do władzy.
dują poczucie współodpowiedzialności. Przyłącz się
i współdecyduj!
PRZYPISY:
1.Narzędzia i techniki konsultacji społecznych. Podręcznik jak prowadzić
konsultacje społeczne w samorządzie, pod red. K. Gierat, Fundacja Rozwoju
Demokracji Lokalnej, Katowice 2013, s. 9.
2. O. Chrzanowski, E. Rościszewska, Konsultacje okiełznane, Fundacja Inicjatyw
Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa 2015, s. 6.
3.Narzędownik, Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa
2015, s. 16.
4. Ibidem, s. 17.
5. http://www.slupsk.pl/dialog/konsultacje-spoleczne/ [dostęp dnia: 01.12.2016].
6.Ibidem.
7. Narzędownik, op. cit., s. 18.
8. Ibidem, s. 24.
7 zasad „dobrych” konsultacji.
1. DOBRA WIARA – konsultacje powinny być
prowadzone w formie dialogu obywatelskiego, gdzie
strony wysłuchują swoich argumentów i starają się
zrozumieć odmienne zdanie drugiej strony;
2. POWSZECHNOŚĆ – w konsultacjach ma prawo
wziąć udział każdy zainteresowany mieszkaniec;
powinien mieć on też możliwość wyrażenia
własnego zdania w danej sprawie;
3. PRZEJRZYSTOŚĆ – informacje dot. sposobu
przeprowadzania konsultacji (celu,
regułach, przebiegu, wyniku) powinny być
ogólnodostępne;
4. RESPONSYWNOŚĆ – każdy uczestnik
konsultacji, który zgłosił swoją uwagę, powinien
otrzymać możliwie najbardziej wyczerpującą,
merytoryczną odpowiedź;
5. KOORDYNACJA – każde konsultacje społeczne,
prowadzone przez władze, powinny być
nadzorowane przez osobę odpowiedzialną za
ich poprawne przeprowadzenie, zarówno pod
względem technicznym, jak i merytorycznym;
6. PRZEWIDYWALNOŚĆ – każde konsultacje
społeczne powinny być prowadzone od początku
procesu legislacyjnego, w sposób zaplanowany
i w oparciu o czytelne i zrozumiałe reguły;
7. POSZANOWANIE INTERESU OGÓLNEGO
– decyzje podjęte przez władze powinny
uwzględniać przede wszystkim interes
publiczny i dobro ogólne, przy jednoczesnym
wysłuchaniu uwag wszystkich zainteresowanych
mieszkańców.
Źródło: Kanon Lokalnych Konsultacji Społecznych, Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa 2015, s. 5.
10
Informator seniora
fot. archiwum MBP
nomiejskie) lub co najmniej 50 mieszkańców miasta
w przypadku konsultacji o zasięgu lokalnym. Konsultacje prowadzi się również na wniosek 10 organizacji pozarządowych działających na terenie Miasta.6
W przypadku Słupska, popularną formą konsultacji społecznych są kawiarenki obywatelskie oraz
spotkania konsultacyjne. Celem kawiarenki jest rozpoczęcie debaty i zapoznanie się z opiniami uczestników konsultacji. Spotkanie to nie służy osiągnięciu
porozumienia, czy też podjęciu decyzji. Kawiarenki
odbywają się zazwyczaj w nieformalnej przestrzeni
i mają charakter otwarty.7 Natomiast celem spotkań konsultacyjnych jest zapoznanie się z opiniami uczestników w danej kwestii, przy jednoczesnym opracowaniu rozwiązań konkretnych kwestii.
W spotkaniach takich powinni uczestniczyć eksperci
w danej dziedzinie.8
seniorzy seniorom
W drodze
Organizując spotkania, założyliśmy, że uczestnikami tego przedsięwzięcia powinni być
słupszczanie, którzy podzielą się wrażeniami z podróży i udzielą ponadto praktycznych
porad. Przez siedem lat odwiedziliśmy wiele krajów na różnych kontynentach.
S
potkania z cyklu „W drodze” mają już kilkuletnią tradycję. Pomysłodawczynią i inicjatorką tego interesującego cyklu była Elżbieta Wisławska, długoletnia bibliotekarka pracująca
wówczas w Filii nr 8 MBP przy ul. Br. Gierymskich.
Spotkania „W drodze” przez długi czas związane
były właśnie z tą filią biblioteczną. Inauguracja odbyła się 13 października 2009 r. multimedialną prezentacją samej autorki na temat podróży na Sardynię
i Korsykę.
Naszymi gośćmi byli pasjonaci podróży, jak i osoby wyjeżdżające za granicę zawodowo. Zwiedziliśmy
prawie całą Europę, Rosję oraz północ Afryki. Zapuściliśmy się nawet w głąb Czarnego Lądu do ogarniętej suszą Etiopii. Byliśmy w Ameryce Południowej.
Wędrując po Andach odwiedziliśmy Chile, Boliwię
i Peru. Zatańczyliśmy również sambę podczas karnawału w Brazylii. Azję przemierzyliśmy wzdłuż
i wszerz. Od Kaukazu poprzez Bliski Wschód, południową Azję i Chiny dotarliśmy aż do Japonii.
Fascynowaliśmy się Wielkim Kanionem Kolorado w Arizonie, a razem z misiem koala objechaliśmy
Australię. Korzystaliśmy z różnych środków lokomocji, ze Stowarzyszeniem Turystyki Rowerowej „Szprycha” wsiedliśmy na rowery by podziwiać Bornholm
i przejechać trasę wzdłuż Dunaju, a z Kościołem
Zielonoświątkowym wyruszyliśmy na motocyklową misję do Kiszyniowa w Mołdawii. Na pieszą
wędrówkę po Afryce zabrała nas Barbara Meder,
autorka Babci w Afryce.
Nie zapomnieliśmy też o naszym kraju, a zwłaszcza o regionie. Przebyliśmy trasę latarni morskich
polskiego wybrzeża, szlak zamków pomorskich oraz
poznaliśmy parki podworskie Pomorza Środkowego.
Cykl od samego początku cieszył się dużym zainteresowaniem i zyskał stałe grono odbiorców.
Od września 2016 r. spotkania „W drodze” zostały przeniesione do Filii nr 7 przy ul. Podgórnej 1.
Przed nami z pewnością jeszcze wiele podróży, wiele
interesujących wydarzeń. Na najbliższe spotkanie zapraszamy w marcu. Wyruszamy na Syberię.
Anna Buczkowska-Pawlik
11
Informator seniora
programy wsparcia dla seniorów
P
olskie społeczeństwo stoi przed ogromnym
wyzwaniem, jakim jest efektywne wykorzystanie potencjału osób starszych, przy jednoczesnym
włączeniu tej grupy w aktywne działania na rzecz lokalnej społeczności. Jedną z form wsparcia seniorów
są programy, takie jak Rządowy Program na rzecz
Aktywności Społecznej Osób Starszych (ASOS).
Głównym celem ASOS jest tworzenie warunków
do rozwoju aktywności społecznej osób starszych,
które w związku z wyżem demograficznym lat 50.
wchodzą lub w najbliższej przyszłości będą wchodzić
w wiek 60+, a kończąc aktywność zawodową pozostają nadal w dobrej kondycji psychofizycznej, mają
potencjał, kwalifikacje, życiowe doświadczenie i czas
wolny, który można i należy zagospodarować dzięki
tworzeniu odpowiedniej oferty aktywności społecznej.
Jak aktywnie
osoby starsze?
Kto może aplikować o środki ASOS?
Po środki z Programu ASOS mogą sięgać:
1. organizacje pozarządowe;
2. organizacje kościelne oraz związki wyznaniowe,
jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie
działalności pożytku publicznego;
3. spółdzielnie socjalne, o których mowa
w ustawie z dnia 27 kwietnia 2006 r. o
spółdzielniach socjalnych;
4. stowarzyszenia jednostek samorządu
terytorialnego;
5. spółki akcyjne i spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością oraz kluby sportowe będące
spółkami działającymi na podstawie przepisów
ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie,
które nie działają w celu osiągnięcia zysku
oraz przeznaczają całość dochodu na realizację
celów statutowych oraz nie przeznaczają zysku
do podziału między swoich udziałowców,
akcjonariuszy i pracowników.
Obecnie trwa druga edycja Programu ASOS zaplanowana na lata 2014-2020. Jej celem jest poprawa jakości i poziomu życia osób powyżej 60 roku
życia dla godnego starzenia się poprzez aktywność
społeczną.
12
Informator seniora
Głównym celem ASOS jest
tworzenie warunków do rozwoju
aktywności społecznej osób
starszych, które wchodzą lub
w najbliższej przyszłości będą
wchodzić w wiek 60+,
a kończąc aktywność zawodową
pozostają nadal w dobrej
kondycji psychofizycznej, mają
potencjał, kwalifikacje, życiowe
doświadczenie i czas wolny, który
można i należy zagospodarować
dzięki tworzeniu odpowiedniej
oferty aktywności społecznej.
ŁYK KULTURY
wspierać
fot. Piotr Michalak
wysoka cena sprawiedliwości
•
•
•
•
Program ASOS na lata 2014-2020 dotyczy:
edukacji osób starszych;
aktywności społecznej, promującej integrację
wewnątrz i międzypokoleniową;
partycypacji społecznej osób starszych;
usług społecznych dla osób starszych.
Dlaczego warto aplikować o środki?
Dofinansowanie działań na rzecz seniorów
w ramach ASOS, stwarza możliwość rozwoju nie tylko odbiorców, ale także całej lokalnej społeczności.
W przypadku seniorów, ich aktywność w sferach
publicznych/społecznych przekłada się na jakość
życia pozostałych mieszkańców, sprzyja rozwojowi
więzi społecznych i wnosi wiele wartości i życiowego
doświadczenia.
Mamy nadzieję, że w 2017 roku po raz kolejny
uda nam się wygrać konkurs i realizować ciekawe
inicjatywy na rzecz słupskich seniorów i seniorek.
Ian McEwan, autor słynnej „Pokuty” po raz kolejny porusza sumienia
czytelników. Bohaterką
„W imię dziecka” jest
Fiona Maye, sędzia brytyjskiego Sądu Najwyższego. Tym razem orzeka w sprawie młodego
świadka Jehowy chorego na białaczkę, który odmawia poddaniu się transfuzji krwi. Sędzia przed
wydaniem wyroku postanawia przekonać się, czy
chłopak wybierając śmierć postępuje świadomie.
W tym samym czasie mąż Fiony nawiązuje romans
z młodszą kobietą.
Sędzina mimowolnie zaczyna angażować się
emocjonalnie w sprawę Adama, za co przyjdzie jej
zapłacić wysoką cenę.
Fiona, pomimo imponującej samoświadomości, nie jest w stanie przewidzieć wszystkiego. „Racjonalnych ludzi często pokonuje nieracjonalność,
bo jej nie rozumieją” - tak mówił o książce i jej bohaterach autor w wywiadzie dla brytyjskiej prasy.
Iana McEwana, laureata nagrody Bookera,
przed laty nazywano Ianem Makabrą z powodu
potwornych tematów pierwszych książek. Anglik
pisał o kazirodztwie, sadomasochizmie, pedofilii i torturach. Z czasem pisarz zainteresował się
przemianami społecznymi. Jego powieści zadają
pytania o kondycję człowieka w świecie, na który wpływ miała m.in. rewolucja seksualna, wojny
na Bliskim Wschodzie, fizyka kwantowa, postępy
w psychiatrii i neurologii.
„W imię dziecka”, oszczędne w formie i języku,
zachwyca muzyczną erudycją autora, ale przede
wszystkim niezwykle trafnym oddaniem przeżyć
bohaterów. Książkę warto przeczytać też m.in. ze
względu na ciekawe ujęcie brytyjskich tradycji sądowniczy zakorzenionych w średniowieczu.
Ewa Konarzewska-Michalak
Ian McEwan: W imię dziecka
Marta Makuch
Albatros, Warszawa 2015
13
Informator seniora
SYLWETKI
Felicja Bystrzyńska: Żyję aktywnie, ponieważ mam kontakt z ludźmi
Herbatka u Pani Felicji
TEKST: Danuta Sroka FOTO: archiwum MBP
Z twarzy Felicji
Bystrzyńskiej nie
schodzi uśmiech.
Opowieści krążą
wokół rodziny,
dzieciństwa
znaczonego wojną
i powojennej młodości.
Z Felicją Bystrzyńską zaprzyjaźniłyśmy się w jej
domu, gdzie na wykrochmalonym obrusie stawia filiżanki z gorącą herbatą. Wyciąga z szuflad starannie
uporządkowane dokumenty, pożółkłe kartki z notatnika swojego ojca Franciszka, fotografie rodzinne,
maszynopisy Leonii Strzelczyk – pierwszej dyrektorki Gimnazjum Kupieckiego w Słupsku (dzisiejszy
„Ekonomik”). Po latach do faktów dopisuje szereg
przemyśleń, jej wspomnienia wędrują do lat czter-
Pragnę zaakcentować
szczególnie myśl zawartą
w Miłości Matki: „Ojczyzna też
matka. Matką być to kochać,
a kochać to cierpieć
i cierpieniem zdobywać
szczęście”. Myśl ta była na
premierze jednoaktówki
mocno akcentowana. Również
ja w swoim życiu, będąc matką,
często do niej wracałam.
Scenariusz powstał z inicjatywy Leonii Strzelczyk,
na potrzeby uroczystej akademii zorganizowanej
z okazji Dnia Matki. Ten niezwykły tekst stanowi
pewien symbol spajający dwa światy, został bowiem
napisany na odwrocie druku niemieckiego. Jednoaktówka „Miłość matki” opowiada losy chorego chłop-
dziestych XX w. Pani Felicja Bystrzyńska (ur. 1927
r.) ma doskonałą pamięć, odtwarza daty, nazwiska,
odkrywa przed słuchaczem świat ważny, widziany
oczami dziecka, młodej dziewczyny i dojrzałej kobiety. W sposób szczególny opowiada o losach swojego
ojca Franciszka Bystrzyńskiego (1891–1947), powstańca wielkopolskiego: Życie krótkie, ale jak bogate
i jak szlachetne. W pamięci mojej siostry i mojej pozostaje jako wzór męża i ojca oraz wspaniałego patrioty.
Pani Felicja jest dumna ze scenariusza sztuki teatralnej z 1946 r., którą napisała wspólnie z ojcem.
14
Informator seniora
ca, przy którym czuwa kochająca i troskliwa matka.
Stanowi ona alegorię Ojczyzny. Dzięki jej miłości,
oddaniu i modlitwie syn wraca do zdrowia.
Premiera odbyła się 2 czerwca 1946 r. Sztukę wystawiono w Teatrze Miejskim w Słupsku. W główne
role wcielili się uczniowie Gimnazjum Kupieckiego:
Tadeusz Mierzwiak, Henryk Kamiński, Janina Choroszkiewicz i Elżbieta Majchrzak. Natomiast reżyserowania i przepisania na maszynie rękopisu podjęła
się Maria Zaborowska.
Po niemal siedemdziesięciu latach scenariusz
ponownie ujrzał światło dzienne dzięki realizacji
projektu „Rękopis z przeszłości”. Słupska młodzież
w 2015 r. wcieliła się w role swoich rówieśników
z roku 1946. „Rękopis z przeszłości” znalazł się
wśród dwudziestu najlepszych projektów międzypokoleniowych w Polsce. W grudniu 2016 r. był prezentowany na Ogólnopolskiej Giełdzie Projektów,
gdzie wzbudził wiele pozytywnych emocji.
Pani Felicja tak mówiła młodym aktorom o przesłaniu sztuki: Pragnę zaakcentować szczególnie myśl
zawartą na stronie ósmej maszynopisu: „Matką być
to kochać, a kochać to cierpieć i cierpieniem zdobywać
szczęście”. Wiem, że myśl ta była na premierze jednoaktówki mocno akcentowana. Również ja w swoim życiu,
będąc matką, często do niej wracałam.
W projekcie przeplatają się prawdziwe losy różnych osób: krawca, który zapragnął być reżyserem,
skierowanej do pracy do Słupska warszawskiej pedagog, która z wielkim zapałem odbudowywała szkolnictwo w mieście, a także zasłużonej dla naszego
miasta społeczniczki, twórczyni słupskiego muzeum.
Tłem podróży w przeszłość są ważne wydarzenia
historyczne: powstanie wielkopolskie, wojna polsko-bolszewicka, II wojna światowa, przesiedlenia,
osadnictwo w powojennym Słupsku, obozy koncentracyjne.
Felicja Bystrzyńska urodziła się 5 października
1927 roku w Janowcu Wielkopolskim, gdzie wychowywała się do momentu przymusowego wysiedlenia
podczas drugiej wojny światowej. Wraz z rodzicami
i siostrą trafiła do miejscowości Końskie w Generalnej Guberni, gdzie w trudnych warunkach przeżyli
wojenną zawieruchę. Do Słupska przybyła w 1946 r.
Jako młoda mieszkanka pani Felicja brała udział
w społecznej akcji odgruzowywania starówki. Po
ukończeniu Gimnazjum i Liceum Administracyjnego, pracowała w słupskich przedsiębiorstwach „Słupianka” i „Cezal”. Pracowała również w Urzędzie
Miejskim w Słupsku. Jest aktywną członkinią Koła
Pierwszych Słupszczan przy Słupskim Towarzystwie
Społeczno-Kulturalnym (STSK), pełniła też funkcję
ławnika sądowego, jak również była działaczką najstarszej polskiej organizacji humanitarnej - Polskiego
Czerwonego Krzyża (PCK). Obecnie Pani Felicja
Bystrzyńska, jako człowiek o niezwykłej pogodzie
ducha nadal uczestniczy w życiu społeczno-kulturalnym miasta. Napisała kilka artykułów dotyczących
jej życia w powojennym Słupsku i znajduje siły na
pracę społeczną. Sama mowi, że to przyjaźń daje
jej napęd do aktywnego działania: Mam przyjaciół
w moim wieku, z którymi dyskutuję przy herbatce.
I wciąż mam o czym myśleć.
15
Informator seniora