ETAP SZKOLNY

ETAP SZKOLNY
XIV Dolnośląski Konkurs dla Gimnazjalistów
„zDolny Ślązak Gimnazjalista”
Blok Przyrodniczy
23 października 2013 r.
godz. 12.00
czas trwania 60 minut
Kuratorium Oświaty we Wrocławiu • Dolnośląski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli we Wrocławiu
Nazwisko
Imię / imiona
Data urodzenia
Miejsce urodzenia
Szkoła
Klasa
Tabela odpowiedzi
Zakreśl znakiem X właściwą odpowiedź. W każdym zadaniu tylko jedna odpowiedź jest poprawna. W razie pomyłki otocz błędnie zaznaczoną
odpowiedź kółkiem i jeszcze raz zaznacz znakiem X dobrą odpowiedź.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1
0
1
1
1
2
1
3
1
4
1
5
1
6
1
7
1
8
1
9
2
0
2
1
2
2
2
3
2
4
2
5
2
6
2
7
2
8
2
9
3
0
3
1
3
2
3
3
3
4
3
5
3
6
3
7
3
8
3
9
4
0
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
Sprawdzenie poprawności odpowiedzi (wypełnia nauczyciel ) W każdej z poniższych kratek wpisać 0 lub 1 zgodnie z kluczem odpowiedzi
Suma uzyskanych punktów: …………………..
Sprawdzający ................................
1. Linia boczna ryb jest narządem odbierającym
informację o
A. kierunku i sile prądu wody.
B. substancjach rozpuszczonych w wodzie.
C. temperaturze wody.
D. przezroczystości wody.
6. Wskaż zapis, w którym źle dopasowano roślinę
i produkt spożywczy, który z niej pochodzi.
A. pszenica – kasza manna
B. jęczmień – kasza gryczana
C. żyto - mąka razowa
D. kukurydza – olej kukurydziany
2.
A.
B.
C.
D.
Cechą skóry gadów jest
bardzo dobre ukrwienie.
obecność gruczołów śluzowych.
obecność gruczołów potowych.
nieprzepuszczalność dla gazów.
7. Który z organów roślinnych uległ modyfikacji
tworząc jadalną część ziemniaka?
A. korzeń
B. owoc
C. bulwa
D. łodyga
3.
A.
B.
C.
D.
Płazy są zwierzętami
jajorodnymi z zapłodnieniem zewnętrznym.
jajorodnymi z zapłodnieniem wewnętrznym.
żyworodnymi z zapłodnieniem zewnętrznym.
żyworodnymi z zapłodnieniem wewnętrznym.
8. Wskaż typ kwiatostanu, który występuje u owsa.
4. Które pary organizmów należą do różnych
poziomów łańcucha pokarmowego. Wskaż je.
A. rosiczka owadożerna i pietruszka
B. wesz głowowa i mszyca
C. grzyb pleśniowy i dżdżownica
D. huba drzewna i kornik
5. Uczniowie
umieścili
pędy moczarki
w
zlewkach, do których wlali wodę o różnym składzie
i umieścili hodowle w tych samych warunkach
temperatury i oświetlenia. Wskaż zestaw, w którym
proces fotosyntezy będzie zachodził najintensywniej.
A. woda przegotowana
B. woda mineralna niegazowana
C. woda gazowana CO2
D. woda demineralizowana
9. Organizm znajdujący się na poniższej ilustracji
zamieszkuje Morze Bałtyckie. Wskaż typ, do
którego należy.
A. jamochłony
C. mięczaki
B. pierścienice
D. stawonogi
Wojewódzka Komisja Konkursowa, zDolny Ślązak Gimnazjalista 2013/2014, BLOK PRZYRODNICZY
str. 1
ETAP SZKOLNY, BLOK 23 października 2013 r., czas trwania 60 minut
10. Skrzela to narządy oddechowe przystosowane
do pobierania tlenu z wody. Przenikanie tlenu do
organizmu ryby odbywa się z wykorzystaniem
A. dyfuzji.
B. osmozy.
C. transpiracji.
D. transportu aktywnego.
11. Wskaż część układu pokarmowego, w której
zachodzi proces ilustrowany za pomocą schematu.
A. wątroba
C. dwunastnica
12.
A.
B.
C.
D.
B. żołądek
D. woreczek żółciowy
Wydzielanie śliny jest odruchem warunkowym, gdy
myślisz o cytrynie.
trzymasz w ustach cukierek.
żujesz gumę.
czujesz zapach kwiatów.
13. Poniższy wykres obrazuje wymianę gazową
zachodzącą u
A. płazów.
B. gadów.
C. ptaków.
D. ssaków.
16. Pewna substancja, będąca w stanie ciekłym,
bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie. Wybierz
poprawny wniosek.
A. Substancje ciekłe dobrze się mieszają i wzajemnie
rozpuszczają.
B. Cząsteczki substancji rozpuszczanej w wodzie
mają wiązanie kowalencyjne spolaryzowane.
C. Cząsteczki substancji rozpuszczanej w wodzie
mają budowę niepolarną.
D. Na rozpuszczanie substancji budowa cząsteczek
nie ma wpływu.
17. W szkolnym laboratorium uczniowie mieli za
zadanie rozdzielić mieszaniny. Kasia rozdzielała
mieszaninę wody z piaskiem, Tomek – wody z octem,
Adam – wody z cukrem, a Basia – wody z mąką.
Wskaż, którzy uczniowie wykorzystali metodę
sączenia.
A. Tomek i Kasia
B. Basia i Adam
C. Tomek i Adam
D. Kasia i Basia
18. W której kolbie stożkowej należy zanurzyć
żarzące się łuczywko, aby zawarty w niej gaz
zaczął się palić?
A. W kolbie z powietrzem.
B. W kolbie z tlenkiem węgla(IV).
C. W kolbie z tlenem.
D. W kolbie z wodorem.
19. Podczas rozpuszczania stężonego kwasu
siarkowego(VI) w wodzie, wydziela się duża ilość
ciepła. Dlatego rozcieńczając ten kwas, należy
A. energicznie mieszać roztwór.
B. używać okularów ochronnych i wlewać wodę do
kwasu.
C. chłodzić roztwór i wlewać wodę do kwasu.
D. używać okularów ochronnych i wlewać kwas do
wody.
20. Janek ogrzewał w otwartej zlewce roztwór
siarczanu(VI) miedzi(II) i stwierdził, że
A. stężenie procentowe i gęstość roztworu nie
zmienią się.
B. stężenie procentowe zwiększy się, a gęstość
roztworu zmaleje.
C. stężenie procentowe zmniejszy się, a gęstość
roztworu wzrośnie.
D. stężenie procentowe i gęstość roztworu wzrosną.
14.
A.
B.
C.
Wskaż błędne określenie dotyczące atomu.
W skład jądra atomu wchodzą protony i neutrony.
Atom jest elektrycznie obojętny.
Atomy danego pierwiastka mają różne liczby
atomowe.
D. Najmniejszą częścią pierwiastka jest atom, który
zachowuje jego właściwości.
15.
A.
B.
C.
D.
Na masę atomu zdecydowany wpływ mają
protony i neutrony.
protony i elektrony.
tylko neutrony.
tylko protony.
21. Do kolbki stożkowej zawierającej kwas z
dodatkiem oranżu metylowego wprowadzono
pewien gaz, który spowodował zmianę zabarwienia
wskaźnika. Tym gazem był
A. tlenek węgla(II).
B. tlenek krzemu(IV).
C. amoniak.
D. jodowodór.
Wojewódzka Komisja Konkursowa, zDolny Ślązak Gimnazjalista 2013/2014, BLOK PRZYRODNICZY
str. 2
ETAP SZKOLNY, BLOK 23 października 2013 r., czas trwania 60 minut
22.
1.
2.
3.
Przeprowadzono następujące reakcje chemiczne:
Spalanie magnezu w powietrzu.
Redukcja tlenku miedzi(II) wodorem.
Zobojętnienie
zasady
potasowej
kwasem
siarkowym(VI).
4. Otrzymywanie wodorotlenku wapnia poprzez
„gaszenie” wapna palonego.
5. Rozkład węglanu wapnia.
Określ, w ilu reakcjach chemicznych jednym z
produktów jest woda.
A. w dwóch
B. w trzech
C. w czterech
D. w pięciu
23. Już kilka sekund po otwarciu flakonika z
perfumami można wyczuć ich zapach. Jak nazywa
się zjawisko, dzięki któremu możemy je poczuć?
A. dyfuzja
B. osmoza
C. sublimacja
D. parowanie
24. Do 200g 10% roztworu octu dolano 50g wody.
Otrzymano nowy roztwór, którego stężenie wynosi
A. 8%.
B. 5%.
C. 28%.
D. 35%.
25. Po dłuższym czasie użytkowania w czajniku
pojawia się trudno rozpuszczalny w wodzie osad.
Wskaż wzór sumaryczny substancji stanowiącej
ten osad.
A. Na2CO3
B. Ca(NO3)2
C. CaCO3
D. NaCl
26. W budownictwie do otrzymywania pewnej
zaprawy murarskiej wykorzystuje się wodorotlenek
o wzorze sumarycznym
A. KOH
B. NaOH
C. Ca(OH)2
D. Mg(OH)2
27. Wiedząc, że w tlenku żelaza(II) FeO stosunek
masy żelaza do tlenu wynosi 7:2, w tlenku żelaza
(III) Fe2O3 wynosi 7:3, a w tlenku żelaza(II) diżelaza
(III) Fe3O4 wynosi 21:8, oblicz jaki powstał tlenek,
jeśli 2,8 g żelaza przereagowało z 1,2 g tlenu.
A. FeO
B. Fe2O3
C. Fe3O4
D. Żaden z wyżej wymienionych tlenków.
28. W której skali rzeczywista odległość 20 km jest
odwzorowana najdłuższym odcinkiem?
A. 1:2 500 000
B. 1:8 000 000
C. 1 cm → 20 km
D. 1 cm → 25 km
29. Odczytaj współrzędne geograficzne punktu A.
A. 10°S, 175°W
B. 10°N, 175°E
C. 10°N, 185°E
D. 10°N, 175°W
30. Wskaż zestaw, w którym terytoria wszystkich
wymienionych państw przecina równik.
A. Brazylia, Kuba, Kongo
B. Brazylia, Ekwador, Kenia
C. Ekwador, Kolumbia, Indie
D. Boliwia, Uganda, Australia
31. Wskaż punkty, w których w dniu dzisiejszym
Słońce wzeszło w tym samym momencie.
A. W punktach X i Z.
B. W punktach X i Y.
C. W punktach Z i W.
D. W punktach Y i W.
32. Wskaż kontynent, do którego odnoszą się
obydwa wymienione stwierdzenia: - występuje na
nim zjawisko dni i nocy polarnych; - Słońce nigdy
nie góruje w zenicie.
A. Azja
B. Europa
C. Antarktyda
D. Ameryka Południowa
33. „W tej warstwie występuje zwiększona
koncentracja ozonu, a temperatura powietrza wraz
ze wzrostem wysokości rośnie do około 0°C przy
jej górnej granicy”. Której warstwy atmosfery
dotyczy ten opis?
A. troposfery
B. stratosfery
C. mezosfery
D. termosfery
34. Jeśli w warstwie skalnej znaleziono kopalne
trylobity lub amonity, to znaczy, że w przeszłości
geologicznej ten teren
A. pokrywał lądolód.
B. porastały potężne lasy.
C. zalewało rozległe morze.
D. podlegał silnym zjawiskom wulkanicznym.
Wojewódzka Komisja Konkursowa, zDolny Ślązak Gimnazjalista 2013/2014, BLOK PRZYRODNICZY
str. 3
ETAP SZKOLNY, BLOK 23 października 2013 r., czas trwania 60 minut
35. Dokończ zdanie. Ilustracja przedstawia oświetlenie
Ziemi
A. w dniu równonocy jesiennej na półkuli północnej.
B. w pierwszym dniu astronomicznej wiosny w
Polsce.
C. w dniu, w którym na półkuli północnej trwa
najdłuższy dzień w roku.
D. w dniu, w którym zaczyna się astronomiczne lato
na półkuli południowej.
39. Największe na Ziemi zasoby wody słodkiej
zmagazynowane są w
A. rzekach.
B. jeziorach.
C. wodach podziemnych.
D. lądolodach i lodowcach górskich.
40. Wskaż określenia, które prawidłowo opisują
cechy Morza Bałtyckiego.
A. otwarte, płytkie
B. zamknięte, ciepłe
C. przybrzeżne, półsłone
D. wewnątrzkontynentalne, szelfowe
BRUDNOPIS (zapisy w
sprawdzane i oceniane)
brudnopisie
[źródło: http://geografia_liceum.republika.pl]
36. Przeanalizuj
zamieszczony
klimatogram.
Którego wniosku nie da się sformułować na jego
podstawie?
A. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec.
B. Roczna amplituda temperatury wynosi około 23°C.
C. Klimatogram jest sporządzony dla stacji położonej
na półkuli północnej.
D. Klimatogram jest sporządzony dla stacji położonej
na wybrzeżu oceanu.
37. W którym wierszu prawidłowo zestawiono
strefę klimatyczną z charakterystyczną dla niej
roślinnością oraz typowymi glebami?
A. Strefa klimatów zwrotnikowych – pustynie szaroziemy
B. Strefa klimatów umiarkowanych ciepłych – stepy bielice
C. Strefa klimatów równikowych – lasy równikowe czarnoziemy
D. Strefa klimatów umiarkowanych chłodnych –
tundra – gleby brunatne
38. Który z wymienionych regionów nie należy do
obszarów aktywnych sejsmicznie?
A. Andy
B. Archipelag Malajski
C. Półwysep Skandynawski
D. Grzbiet Północnoatlantycki
Wojewódzka Komisja Konkursowa, zDolny Ślązak Gimnazjalista 2013/2014, BLOK PRZYRODNICZY
str. 4
nie
są
ETAP SZKOLNY, BLOK 23 października 2013 r., czas trwania 60 minut
Wojewódzka Komisja Konkursowa, zDolny Ślązak Gimnazjalista 2013/2014, BLOK PRZYRODNICZY
str. 5