Sobota 6 czerwca

Wizyta duszpasterska
Jan Paweł II na Wyspach Św. Tomasza i Książęcej (6 czerwca 1992 r.)
Jan Paweł II odwiedził Wyspy Św. Tomasz i Książęcą podczas 9. podróży apostolskiej do
Afryki (55. podróż poza granice Włoch) obejmującej swym zasięgiem Angolę oraz Wyspy
Św. Tomasza i Książęcą.
Wizyta na Wyspie Św. Tomasza odbyła się w sobotę 6 czerwca. Trwała niespełna jeden
dzień. Jan Paweł II przybył do Sao Tome z Luandy (Angola). W przemówieniu wygłoszonym
w czasie ceremonii powitalnej na lotnisku Papież powiedział m. in.: „Pragnę podkreślić, że
moja wizyta w waszym kraju ma charakter wybitnie pasterski. Jako Biskup Rzymu czuję się
szczęśliwy, że mogę spotkać się ze wspólnotą najstarszej diecezji Afryki na południe od
Sahary, ustanowionej przez mojego poprzednika papieża Pawła III bullą z dnia 3 listopada
1534 r. Spełniam wobec tego Kościoła zadanie, które Jezus powierzył Piotrowi – utwierdzam
braci w wierze (por. Łk 22, 32). Pragnę utwierdzić moich braci w wierze otrzymanej od
apostołów, by poprzez ich świadectwo światło Chrystusa jaśniało coraz mocniej i pełniej w
społeczności ludzkiej”.
Po ceremonii powitania na lotnisku Jan Paweł II udał się na jeden z głównych placów miasta
przed Pałacem Kongresowym, gdzie odprawił Mszę św. dla wiernych Wysp Św. Tomasza i
Książęcej. Słowo powitalne wygłosił bp Abilio Rodas de Sousa Ribas. W homilii Papież
mówił o fundamentalnym znaczeniu rodziny w życiu człowieka i społeczeństwa, wzywając
szczególnie młodych do zawierania sakramentalnego związku małżeńskiego.
Wielki sakrament małżeństwa
Sięgając do biblijnego obrazu stworzenia człowieka Jan Paweł II nakreślił katolickie
spojrzenie na sakrament małżeństwa i rodziny. „Stwarzając mężczyznę i niewiastę – mówił
Papież – Stwórca wpisał w ich człowieczeństwo szczególne powołanie do wspólnoty i
jedności. «Dlatego to mężczyzna opuszcza ojca swego i matkę swoją i łączy się ze swą żoną
tak ściśle, że stają się jednym ciałem» (Rdz 2, 24). Dla chrześcijanina jednak małżeństwo nie
jest jedynie środkiem wymyślonym przez ludzi w celu uporządkowania i uregulowania
stosunków rodzinnych w świeckiej społeczności, lecz prawdziwym powołaniem –
powołaniem do świętości – skierowanym do chrześcijańskich małżonków i rodziców.
Małżeństwo jest wielkim sakramentem w Chrystusie i w Kościele – jak mówi św. Paweł (Ef
5, 32) – świętym znakiem, który uświęca, działaniem Jezusa, który bierze na własność dusze
małżonków i zaprasza ich do pójścia za Nim, przemieniając całe życie małżeńskie w Bożą
drogę na ziemi”. Właśnie ze względu na ten sakramentalny znak małżeństwo jest
jednocześnie powołaniem i przykazaniem dla małżonków chrześcijańskich, aby pozostali
sobie wierni na zawsze, pokonując wszelkie próby i trudności.
Sakrament małżeństwa daje początek rodzinie. Odwołując się do liturgii dnia, czerpiącej ze
św. Pawła, Papież podkreślił, iż przykazanie miłości w sposób szczególny odnosi się do
małżeństwa i rodziny. Zauważył przy tym z bólem, że wiele małżeństw rozpada się, ponieważ
małżonków nie łączy autentyczna miłość, lecz „egoizm we dwoje”. „Miarą prawdziwej
miłości jest zdolność do poświęcenia się i wzajemnego oddania. Jeśli rodzice nie spełniają
tego chrześcijańskiego ideału, jako pierwsze odczuj to boleśnie dzieci oraz cała wspólnota
rodzinna. (…) W czasach, które na szczęście już minęły, gdy bardzo wielu mieszkańców Sao
Tome nie cieszyło się wolnością osobistą – do której miało prawo jako osób i dzieci Boże –
zatraciła się także świadomość autentycznego sensu małżeństwa. Ale ten okres już minął.
Ważne jest teraz, aby przeminęły także skutki tamtych czasów”.
Mówiąc o sakramencie małżeństwa i rodzinie Jan Paweł II zaznaczył, iż Kościół jest też
Rodziną Bożą. Zaznaczył, że „rodzice oddadzą prawdziwą przysługę dzieciom, jeśli nauczą je
czynić dar z własnego życia; gdy z szacunkiem przyjmą dojrzałe decyzje dzieci; gdy będą
popierać z radością każde powołanie, także zakonne czy kapłańskie. Syn; który zostaje
księdzem, zakonnikiem lub misjonarzem; córka poświęcona Bogu i służbie Kościoła są
prawdziwym błogosławieństwem dla rodziny. Poprzez tego syna lub córkę cała rodzina
uczestniczy w ich oddaniu się Bogu, w ich służbie wspólnocie chrześcijańskiej” – słowa były
niezwykle ważne, jeśli weźmie się pod uwagę, że w roku podróży papieskiej odczuwalny był
mocno brak miejscowego duchowieństwa na Wyspach Świętego Tomasza i Książęcej: jedyny
ksiądz pochodzący z tych terenów pracował poza krajem.
Po południu Ojciec Święty złożył najpierw wizytę prezydentowi republiki Miguelowi
Trovoada, a następni, ok. godz. 17 w katedrze pod wezwaniem Matki Boskiej Łaskawej
spotkał się z pracującymi na Wyspach misjonarzami, delegacją miejscowego laikatu,
przedstawicielami młodzieży i z małą wspólnotą muzułmańską. „Wspaniała Eucharystia –
powiedział – sprawowana dziś rano przekonała mnie, że Ewangelia zakorzeniła się mocno w
życiu tego młodego narodu. Konieczna jest jednak ponowna ewangelizacja życia rodzinnego,
społecznego i kulturalnego”.
Ojciec Święty zakończył przemówienie aktem zawierzenia Niepokalanemu Sercu Maryi
Kościoła na Wyspach Św. Tomasza i Książęcej.
Po ceremonii pożegnania, w której uczestniczyli prezydent kraju i bp Abilio Rodas de Sousa
Ribas, Ojciec Święty powrócił wieczorem do Luandy1.
1
Cytaty i streszczenie za: Jan Paweł II, Wielki sakrament w Chrystusie i w Kościele. Homilia wygłoszona
podczas Mszy św. na placu przed Pałacem Kongresowym, 6 VI 1992 r., OR; Ojciec Święty w Angoli i na
Wyspach Św. Tomasza i Książęcej, Sao Tome 6 VI, OR 1992, nr 8-9, s. 30-31.