Materiały - Polska Fundacja im. Roberta Schumana
Transkrypt
Materiały - Polska Fundacja im. Roberta Schumana
Francuskojęzyczne kraje Europy 5. seminarium koordynator: Joanna Różycka-Thiriet 17 listopada 2010 roku [email protected] [email protected] Temat: Belgia – czy grozi nam pralinkowy rozwód? Zaproszony gość: - prof. Ryszard Żelichowski, dyrektor ds. badań naukowych Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk SŁOWNICZEK PRZETRWANIA La région [la reżją] – region. W Belgii jednostka administracyjna. Belgijska federacja zbudowana jest z trzech regionów. Wyróżniamy Region Flamandzki, Region Stołeczny Brukseli oraz Region Waloński. Regiony posiadają swoje parlamenty i rządy. Kompetencje regionów obejmują gospodarkę, zatrudnienie, rolnictwo, politykę wodną, mieszkalnictwo, roboty publiczne, energię, transport, ochronę środowiska, zagospodarowanie terytorium i urbanistykę, ochronę przyrody itd. W tych obszarach mogą też prowadzić politykę międzynarodową. La communauté [la komunote] – wspólnota. W Belgii jeden z elementów struktury federalnej. Belgia składa się z trzech wspólnot – francuskiej, flamandzkiej i niemieckojęzycznej. Opierają się na istniejących w kraju językach. Wspólnota Francuska obejmuje Brukselę i w Walonię, z wyjątkiem gmin niemieckojęzycznych. Wspólnota Flamandzka to Belgia i Flandria. Trzecia z nich obejmuje gminy w okolicach miasta Liège. Wspólnoty zajmują się kulturą, nauczaniem, stosowaniem języków oraz takimi obszarami jak pomoc społeczna, pomoc dla rodzin, przyjmowanie imigrantów, służba zdrowia. W zakresie swoich kompetencji wspólnoty mogą działać na arenie międzynarodowej. Wspólnoty mają swoje rządy i parlamenty. We Flandrii doszło do połączenia wspólnoty i regionu - jest wpólny flamandzki parlament i rząd. Więcej: www.belgium.be S.A.R. [es a er] – skrót od tytułu Son Altesse Royale, Jego Królewska Wysokość, używanego np. przez belgijskiego następcę tronu. Le roi des Belges [le rła de belż] – król Belgów, oficjalny tytuł belgijskiego władcy. Belgowie celowo nie używają określenia le roi de Belgique, czyli król Belgi. Oznacza to, że król jest królem z woli Belgów, obywatele nie są prostymi poddanymi, ale sami zdecydowali się na monarchię i zaprosili na tron Leopolda I. " BHV [beaszwe] — choć dla Paryżanina skrót ten oznacza wielki sklep Bazar de l'Hôtel de Ville dla Belgów to skrót od Bruxelles-Hal-Vilvorde, nazwy okręgu, który jest kością niezgody między Flandrią a osobami francuskojęzycznymi. Niektóre partie domagają się rozbicia tego dziwoląga - okręgu wyborczego i sądowego obejmującego zarówno gminy regionu stołecznego, jaki i Flamandzkiej Brabancji (w której mieszka ponad 100 000 frankofonów). Zaburza to bowiem podział kraju na strefy językowe. Dzięki temu francuskojęzycznym mieszkańcom Hal-Vilvorde (części flamandzkiej BHV) przysługuje prawo do dwujęzycznego sądownictwa, mogą też głosować kandydatów francuskojęzycznych w wyborach parlamentarnych i europejskich, mimo że oficjalnie mieszkają we Flandrii, gdzie obowiązuje holenderski. Les facilités linguistiques [le fasilite ligwistik] - ułatwienia językowe. Mieszkańcy niektórych belgijskich gmin (np. na przedmieściach Brukseli, gmin niemieckojęzycznych lub na granicy Walonii i Flandrii) korzystają z pewnych przywilejów – np. w kontaktach z administracją flandryjską mogą używać języka francuskiego. DOBRZE POWIEDZIANE – FRAZA DNIA Allons enfants de la patrie... (Dalej, dzieci ojczyzny...) – fragment francuskiego hymnu, Marsylianki. 21 lipca 2007 roku, w dzień belgijskiego święta narodowego, francuskojęzyczny kanał belgijskiej telewizji publicznej RTBF zagadnął udającego się na oficjalne obchody do brukselskiej katedry Yves Leterme. Lider partii CD&V, zajmujący się wówczas sklejaniem nowego rządu, późniejszy (i aktualny) premier Belgii, nie umiał wskazać dziennikarzom, dlaczego święto narodowe jest obchodzone tego, a nie innego dnia (usprawiedliwia go fakt, że odpowiedzi kilku innych polityków również były błędne). Poproszony o zaintonowanie belgijskiego hymnu Brabançonne, Leterme zaintonował Marsyliankę. 21 lipca 1831 roku przysięgę złożył pierwszy król Belgii Leopold I, stąd tego dnia Belgowie świętują. Zobacz : http://www.youtube.com/watch?v=ABTR2Xe_sGw PORTRETY MNIEJ ZNANYCH MĘŻCZYZN I KOBIET Król Belgów Albert II urodził się w Brukseli w 1934 roku. Jest przedstawicielem dynastii Sachsen-Coburg-Gotha. Jest synem króla Leopolda III i królowej Astrid, szwedzkiej księżniczki. Podczas II wojny światowej królewskie potomstwo wyjeżdża na krótko z kraju, ale ostatecznie wojnę spędzają w Belgii. W momencie inwazji aliantów w 1944 roku rodzina królewska zostaje przez Niemców wywieziona (dopiero w maju 1945 roku uwalniają ich Amerykanie). Do Belgii Albert wraca razem z ojcem dopiero w 1950 roku. W 1959 roku Albert żeni się z Paolą, pochodząca z włoskiej rodziny książęcej. Mają troje dzieci (najstarszy jest książę Philippe). Od 1962 roku Albert jest przez 31 lat honorowym przewodniczącym Zarządu Belgijskiego Urzędu Handlu Zagranicznego. Z tego tytułu przewodniczył wielu misjom ekonomicznym na świecie oraz wizytował belgijskich eksporterów. Od 1954 do 1992 roku jest także przewodniczącym Generalnej Rady Ogólnej Kasy Oszczędnościowej i Emerytalnej, a od 1958 do 1993 przewodniczącym belgijskiego Czerwonego Krzyża. Zajmuje się również ochroną środowiska. Tron obejmuje dopiero w 1993 roku, po śmierci starszego brata Baudouin. Zaczyna panować na krótko przed przekształceniem Belgii w państwo federalne (w 1993 zmiana konstytucji wprowadza federalizm). Albert II sprzyja porozumieniu pomiędzy elementami składowymi federacji i znajomości trzech języków narodowych – francuskiego, holenderskiego (flamandzkiego) i niemieckiego. Popiera integrację europejską. Jest dopiero 6. królem Belgów. Rola króla w życiu politycznym Belgii polega na sugerowaniu, ostrzeganiu, zachęcaniu. W zasadzie nie może działać bez wsparcia czy współudziału rządu. Król pozostaje symbolem jedności. Podczas tworzenia rządu wyznacza osobę, która będzie pracowała nad sformowaniem gabinetu (informateur, a po nim formateur). Dowodzi służbami zbrojnymi. Więcej : www.monarchie.be JAK TO SIĘ JE, CZYLI O BELGIJSKICH ZWYCZAJACH Les pralines – belgijskie pralinki wynalazł w 1912 roku cukiernik Jean Neuhaus. Są to czekoladki, których produkcja to prawdziwa sztuka. Pralinki mogą mieć różnego rodzaju nadzienie – kawa, likier, karmel, suszone owoce, ale mogą być też i takie w 100% czekoladowe. Generalnie, pralinki jako takie były znane kilka wieków wcześniej i zawierały migdał obtoczony w rozpuszczonym cukrze. Belgowie wynaleźli jedynie kolejną ich odmianę. Partnerem seminariów jest Fundacja Roberta Schumana w Paryżu.