Wydział Filozofii - Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

KUL
Katolicki Uniwersytet
Lubelski
Jana Pawła II
Wydział Filozofii
filozofia
teoretyczna
przyrody
kulturoznawstwo
Projekt i opracowanie: Dział Informacji i Promocji KUL, [email protected]
2
Studia na Wydziale Filozofii KUL
Wydział Filozofii KUL jest żywym spadkobiercą Lubelskiej
Szkoły Filozofii Klasycznej, której twórcami byli: Karol
Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II; profesor Stefan
Swieżawski, znakomity historyk filozofii, kultury średniowiecznej i renesansu; o. profesor Mieczysław A. Krąpiec,
którego twórczość stanowi znaczący wkład we wszystkie
dziedziny problematyki filozoficznej; epistemolog profesor
Antoni B. Stępień oraz logicy: profesorowie ks. Stanisław
Kamiński i Ludwik Borkowski.
Jest to miejsce integralnego kształcenia w zakresie
filozofii uprawianej autonomicznie w stosunku do nauk
szczegółowych w ramach filozofii teoretycznej, jak również
studiowania filozofii w kontekście nauk przyrodniczych
– filozofia przyrody. Na kulturoznawstwie zaś można poznać korzenie kulturowe Europy, zapoznać się gruntownie
z dialogiem międzyreligijnym, tak cenionym przez Jana
Pawła II.
Wydział Filozofii KUL przystąpił do prestiżowego programu Akademia Artes Liberales. Umożliwia on odbywanie
interdyscyplinarnych studiów równolegle na kilku uczelniach i zapewnia wybitnie uzdolnionym młodym ludziom
zdobycie wszechstronnego wykształcenia oraz poświadczonego przez sześć uczelni dyplomu. Wydział uzyskał również
najwyższy Certyfikat Jakości Kształcenia przyznawany przez
Uniwersytecką Komisję Akredytacyjną.
3
FILOZOFIA
Tryby studiów
I stopnia (licencjackie) stacjonarne, które można
kontynuować w formie studiów II stopnia
(uzupełniających magisterskich),
III stopnia (doktoranckie) stacjonarne i niestacjonarne.
4
Są takie aspekty szeroko pojętej rzeczywistości, które
nie poddają się metodom badawczym, właściwym naukom
szczegółowym (nauki przyrodnicze, ściśle humanistyczne,
ekonomiczne, techniczne, itp.). Problemy z nimi związane
są natomiast podejmowane na gruncie filozofii, która usiłuje
odpowiedzieć m.in. na następujące pytania: Jak racjonalnie
wytłumaczyć początek wszechświata? Jak racjonalnie, bez
odwołania się do wierzeń religijnych, uzasadnić obowiązywalność norm moralnych? Czy dobro człowiek poznaje, czy
ustanawia? Jakie role w kształtowaniu moralności poszczególnych ludzi, odgrywa społeczeństwo? Czy jest jedna logika? Czy – i jeżeli tak – jaką rolę w odpowiedzi na te pytania
może odegrać filozofia przyrody i nauk przyrodniczych? Czy
prawa logiki stwierdzają obiektywne związki, zachodzące
między stanami rzeczy (faktami, zdarzeniami)?
Odpowiedzi na wyżej wymienione pytania dostarczają
podstaw do skonstruowania racjonalnego światopoglądu,
wyrabiają u ludzi krytycyzm. Człowiek bezkrytyczny nigdy
nie będzie moralny, nie będzie osobą, która dobrze służy
drugiemu człowiekowi i swojemu państwu.
Studia filozoficzne dają możliwość zarówno stawiania
tych pytań, jak i poszukiwania na nie odpowiedzi. Kształcą
umiejętności krytycznego i analitycznego myślenia, uczą
orientacji w różnych dziedzinach życia społecznego, przygotowują do działania w przedsięwzięciach interdyscyplinarnych oraz do pełnienia różnych ról społecznych. Mogą stanowić także uzupełnienie studiów na innych kierunkach.
Studiowanie filozofii może stać się pasją życia.
FILOZOFIA TEORETYCZNA
www.kul.pl/filozofia
Specjalizacje
W ramach studiów z filozofii teoretycznej dostępne są
specjalizacje:
logiczno-informatyczna,
historyczna,
metafizyczno-antropologiczna,
społeczno-polityczna.
5
Charakterystyka
Program studiów z zakresu filozofii teoretycznej realizowany jest w trzech grupach przedmiotowych:
przedmioty ogólnouniwersyteckie (Biblia - istota
i rola w kulturze, katolicka nauka społeczna, języki
nowożytne),
przedmioty wspólne dla całego kierunku (m.in.
metafizyka, antropologia filozoficzna, filozofia Boga,
filozofia przyrody, teoria poznania, logika formalna,
metodologia nauk, etyka, historia filozofii),
przedmioty do wyboru, stanowiące podstawę do
wyróżnienia specjalizacji uprawianych w ramach
kierunku.
Studenci Instytutu Filozofii Teoretycznej mają możliwość
skorzystania z szerokiej oferty stypendiów na wyjazdy i staże zagraniczne dzięki uczestnictwu KUL w międzynarodowych programach wymian studentów ERASMUS, KOLUMB,
COMENIUS.
6
Badania naukowe
Pracownicy Instytutu Filozofii Teoretycznej, obok działalności edukacyjnej, prowadzą również dynamiczne badania naukowe w poszczególnych dyscyplinach filozofii:
badania z zakresu historii filozofii obejmują starożytne
początki filozofii Zachodniej, myśl średniowieczną,
zwłaszcza św. Tomasza z Akwinu czy też Jana Dunsa
Szkota; badane są doniosłe metafizycznie systemy
filozofii nowożytnej oraz współczesnej; analizowane są
także filozofie orientalne, np. indyjska czy chińska,
rozwijane są współczesne narzędzia logiczne
i metodologiczne: logika, teoria poznania, metodologia
nauk oraz informatyka,
w badaniach w zakresie etyki podejmowana jest
historia różnych systemów etycznych, z dobitym
uwzględnieniem stanowiska personalizmu etycznego
Jana Pawła II, a także zagadnienia z zakresu etyki
szczegółowej (np. bioetyka),
rozważane są różne koncepcje kultury (filozofia
kultury), problemy relacji pomiędzy prawem
naturalnym i prawem stanowionym (filozofia prawa),
koncepcje piękna artystycznego i pozaartystycznego
(estetyka i filozofia sztuk).
7
Organizowane są konferencje naukowe podejmujące ważne i aktualne problemy, takie jak: krytyka i obrona
współczesnej demokracji, prywatność w dobie globalizacji,
istnienie duszy ludzkiej, ontologia dzieła sztuki i wiele innych. Corocznie odbywa się Tydzień Filozoficzny oraz zapraszani są wybitni filozofowie spoza Polski na dwa cykle wykładów: Wykłady im. ks. Stanisława Kamińskiego i Wykłady
im. o Jacka Woronieckiego.
Wydział wydaje między innymi „Roczniki Filozoficzne”
(jedno z najstarszych i najlepiej znanych czasopism filozoficznych w Polsce), czy „Powszechną Encyklopedię
Filozofii”.
8
Działalność studencka
Działalność Koła Filozoficznego Studentów KUL skupia
się na popularyzacji kultury filozoficznej, organizowaniu
odczytów i dyskusji filozoficznych oraz na koleżeńskiej pomocy w studiach.
Jednym z przedsięwzięć Koła jest organizacja corocznego Tygodnia Filozoficznego, którego celem jest pogłębianie
znajomości zagadnień filozoficznych, kulturowych i społecznych. Co roku sympozjum to skupia wielką rzeszę wybitnych naukowców i pasjonatów filozofii nie tylko z KUL.
Koło Filozoficzne organizuje też szereg innych inicjatyw
cyklicznych, takich jak Majówkę Filozoficzną, Środy i Czwartki
Filozoficzne, coroczny kabaret filozoficzny (Eutrapelia) oraz
wydaje własny kwartalnik pod tytułem Philosophia.
Absolwent
Studia filozoficzne kształcą umiejętność krytycznego
i analitycznego myślenia, uczą orientacji w różnych dziedzinach życia społecznego. Absolwenci filozofii nabywają
umiejętności jasnego mówienia i pisania, komunikowania
się i prowadzenia dyskusji. Dzięki temu mogą podejmować
pracę w instytucjach naukowych, oświatowych, kulturalnych i administracyjnych, w wydawnictwach, redakcjach
oraz jako nauczyciele filozofii.
Studia filozoficzne jak żadne inne dają bardzo cenioną dzisiaj przez pracodawców elastyczność, umiejętność
niekonwencjonalnego myślenia i kreatywność w rozwiązywaniu trudnych problemów. Uniwersalne umiejętności
absolwentów filozofii, nabyte w czasie studiów są znakomitą podstawą do podjęcia studiów drugiego stopnia także
w zakresie innych dyscyplin i studiów podyplomowych.
9
FILOZOFIA PRZYRODY
www.kul.pl/fp
Specjalizacje
Studia w Instytucie Filozofii Przyrody i Nauk
Przyrodniczych przebiegają w obrębie dwu specjalności:
filozofia przyrody nieożywionej – skupia się
na wszechświecie jako całości w powiązaniu
z problematyką filozoficzną. Ponieważ tych kwestii nie
można podejmować bez podstawowej znajomości ich
naturalnej przyrodniczej „podbudowy”, w programie
studiów znajdują się fizyka i inne przedmioty ścisłe,
filozofia przyrody ożywionej – tutaj rolę koniecznej
„podbudowy” odgrywają podstawowe dziedziny
biologii.
10
W obydwu torach kształcenia uwzględnia się także problematykę metodologii i filozofii nauk przyrodniczych oraz
relacje zachodzące pomiędzy wiarą i nauką.
Charakterystyka
Studia w Instytucie Filozofii Przyrody i Nauk
Przyrodniczych są zorientowane na „kontakt” z naukami
przyrodniczymi, w szczególności z problematyką fizyki
i biologii.
Instytut ten jest jedynym w Polsce, który w takim szerokim zakresie podejmuje problemy filozoficzne ujawniające
się w podstawach nauk przyrodniczych i w związku z wy-
nikami tych nauk. Szczególnie znaczące są osiągnięcia pracowników Katedry Fizyki Teoretycznej, których prace publikowane są w czasopismach o światowej renomie. Studenci
podejmujący studia pod opieką autorów tych prac mają
szansę bezpośredniego kontaktu z wysokiej klasy badaczami oraz wdrożenia się w pracę naukową.
11
Badania naukowe
Pracownicy Instytutu w działalności dydaktycznej i badawczej poświęcają
uwagę przede wszystkim powstaniu Wszechświata, życia i człowieka.
Podejmowane tematy to - między innymi - problematyka struktury i ewolucji Wszechświata, ewolucja życia oraz powstanie gatunku Homo sapiens.
Korzysta się tutaj z najnowszej wiedzy przyrodniczej oraz zwraca uwagę na ich
kontekst światopoglądowy oraz religijny. Przedmiotem analiz jest także samo
poznanie naukowe, jego metody, cele i zakres. W związku z tym dużo uwagi
poświęca się również filozofii nauk przyrodniczych, fizyce, biologii oraz kosmologii.
Specyfiki Instytutu nie stanowi wyłącznie problematyka badań i wykładów dla studentów. Ważni są także ludzie. Do grona jego pracowników należy ks. abp prof. dr hab. Józef M. Życiński – filozof nauki i filozof przyrody,
wybitny badacz oraz publicysta, członek Papieskiej Rady Kultury, Kierownik
Katedry Relacji między Nauką a Wiarą. Przez ponad 30 lat do zespołu Filozofii
Przyrody należał także ks. prof. dr hab. Włodzimierz Sedlak – oryginalny
myśliciel, badacz najbardziej fundamentalnych uwarunkowań życia i jego uza12
leżnienia od czynników zewnętrznych, autor esejów oraz innych prac o charakterze pozanaukowym, które są cenione ze względu na ich walory literackie i głębokość przemyśleń nad losem człowieka i jego relacji z Bogiem.
Wielu absolwentów filozofii przyrody wnosiło i wciąż wnosi wkład w wiedzę
o Wszechświecie i Życiu. Jednym z nich jest ks. prof. dr hab. Michał Heller –
pracownik Wydziału Filozoficznego Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie,
członek Papieskiej Akademii Nauk, Laureat Nagrody Templetona z 2008 r., nazywanej Nagrodą Nobla w dziedzinie rozważań poświęconych relacjom pomiędzy
naukami przyrodniczymi, filozofią i teologią.
13
Działalność studencka
Koło Naukowe Studentów Filozofii Przyrody i Nauk
Przyrodniczych skupia się na popularyzacji wiedzy filozoficznej i przyrodniczej, daje szansę dzielenia się pasjami
i doświadczeniami.
Członkowie Koła uczą się organizowania odczytów, sympozjów i dyskusji naukowych. Są to na przykład: cykliczne
sympozjum naukowe Poznawanie Wszechświata - dyskusje
pomagające poznać Wszechświat, poświęcone kosmologii,
astronomii i biologii oraz genezie życia.
Odbywają się także cykliczne spotkania czyli Piątki
Przyrodników oraz naukowe nocne obserwacje nieba - kilkudniowe wyjazdy w Beskidy lub Bieszczady, połączone
z poznawaniem okolicznej fauny i flory.
14
Absolwent
Absolwenci Instytutu Filozofii Przyrody i Nauk
Przyrodniczych KUL otrzymują pełne wykształcenie z zakresu dziejów myśli filozoficznej i stanu współczesnych
dyskusji filozoficznych. Dzięki temu nabywają umiejętności
jasnego mówienia i pisania, komunikowania się i prowadzenia dyskusji.
Prócz tego uzyskują pogłębioną wiedzę na temat powstania Wszechświata, życia oraz człowieka, ich przemian
w czasie oraz przestrzeni, struktury i powiązań zachodzących pomiędzy naukami przyrodniczymi, technologią i stanem środowiska.
Dzięki tak szerokiemu wykształceniu kończący studia
filozoficzne z zakresu filozofii przyrody mogą podejmować
pracę w różnych instytucjach naukowych, oświatowych,
kulturalnych i administracyjnych, w wydawnictwach, działach redakcji czasopism popularyzujących zagadnienia nauki i filozofii oraz jako nauczyciele filozofii.
15
KULTUROZNAWSTWO
Tryby studiów
I stopnia (licencjackie) stacjonarne, które można
kontynuować w formie studiów II stopnia
(uzupełniające magisterskie).
Specjalności
wiedza o sztuce
W ramach tej specjalności student uzyskuje wykształcenie z zakresu historii oraz filozofii kultury i sztuki. Zdobywa
też wiedzę na temat funkcji i form artystycznych kultury
materialnej oraz historii muzyki i muzealnictwa. Dzięki programowi tej specjalności studenci potrafią rozpoznać dzieła
sztuki w perspektywie historycznej.
16
nauka o religiach (religiologia).
Specjalność ta daje szerokie wykształcenie z zakresu nauk o religiach - rozumienie faktu religii i wielości jej
form (m. in. chrześcijaństwo, judaizm, islam, hinduizm,
buddyzm, religie Chin). Studenci zdobywają teoretyczne
podstawy do uczestnictwa w dialogu między różnymi religiami, jak również w spotkaniu religii z innymi dziedzinami
kultury w tym z kulturą laicką oraz naukowo-techniczną.
Specjalizacje
W ramach kierunku studiów „kulturoznawstwo” studenci mogą realizować dwie specjalizacje:
przygotowanie pedagogiczne do nauczania przedmiotu
„wiedza o kulturze” (specjalność główna);
filozofia (specjalność dodatkowa).
Charakterystyka
Badania naukowe
Pracownicy naukowi w swych badaniach skupiają się
głównie na tematyce typów cywilizacji, zasad współżycia
kultur oraz zagadnienia źródeł i tożsamości kultury europejskiej. Swoimi zainteresowaniami obejmują teorię sztuki,
problematykę religii oraz spotkania różnych religii między
sobą a także z innymi dziedzinami kultury.
Studia na kierunku „kulturoznawstwo” umożliwiają studentom zapoznanie się z rozmaitymi dziedzinami kultury
z różnych punktów widzenia w perspektywie nauk o kulturze.
Kulturoznawstwo w KUL posiada mocną podbudowę
filozoficzną: logiczno-metodologiczną, historyczno-filozoficzną oraz systematyczną. Podbudowę tą stanowi między
innymi filozofia klasyczna, głównie tomistyczna, jako wyróżnione narzędzie interpretacji kultury.
17
Działalność koła skupia się na:
Działalność studencka
Studentów kierunku oraz wszystkie osoby zainteresowane pogłębianiem wiedzy i zainteresowań z zakresu szeroko rozumianej kultury zrzesza Koło Naukowe Studentów
Kulturoznawstwa.
18
pogłębianiu wiedzy w zakresie kulturoznawstwa,
a zwłaszcza teorii sztuki i teorii religii, poprzez
tworzenie sekcji tematycznych,
poszerzaniu zainteresowań z zakresu szeroko pojętej
kultury i związanych z nią zjawisk oraz rozwijaniu
umiejętności ich interpretacji,
doskonaleniu warsztatu badacza kultury,
organizowaniu konferencji naukowych, studenckich
sesji, spotkań dyskusyjnych, poruszających ważne dla
kulturoznawców problemy,
aktywnym udziale w ważnych wydarzeniach
kulturalnych,
organizowaniu wystaw, warsztatów, konkursów,
pomocy kolegom i koleżankom w sprawach
dotyczących studiów.
Absolwent
Absolwenci obu specjalności kierunku „kulturoznawstwo” są przygotowani do pracy wymagającej rozumienia różnych dziedzin kultury
i jej typów, głównie w jednostkach kulturalno-oświatowych (np. domy
kultury). Mogą być moderatorami czy animatorami kultury i sztuki; zajmować się promocją sztuki regionu w zakresie wieloetnicznym i wieloreligijnym.
Studia te przygotowują do promocji sztuki, organizowania wystaw,
spotkań autorskich z twórcami różnych dziedzin kultury. Dają kwalifikacje potrzebne do pracy w wydziałach kultury urzędów administracji
państwowej czy też w biurach informacji kulturalnej i turystycznej.
Absolwenci kulturoznawstwa mogą być przewodnikami wycieczek,
pracować w dziedzinie „public relations”. Są przygotowani do pracy
w mediach, a po uzyskaniu przygotowania pedagogicznego do nauczania w szkole przedmiotu „wiedza o kulturze”, prowadzenia kółek zainteresowań dotyczących różnych dziedzin kultury oraz do pedagogizacji
sztuki.
19
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Wydział Filozofii
Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
tel. +48 81 445 42 51
e-mail: [email protected]
www.kul.pl/filozofia
20