Załącznik nr 2 - Uniwersytet Śląski w Katowicach

Transkrypt

Załącznik nr 2
do zarządzenia nr 122 Rektora Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
z dnia 13 września 2012 r.
LITERATURA
I TREŚCI
PROGRAMOWE
STUDIÓW
PODYPLOMOWYCH
LOGOPEDIA
1
ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE
Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych
Nazwa studiów: Logopedia
Typ studiów: kwalifikacyjne/doskonalące: …
Forma studiów: niestacjonarne
Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych
WIEDZA
Ma wiedzę o miejscu logopedii w systemie nauk oraz o jej przedmiotowych
i metodologicznych powiązaniach z innymi dyscyplinami naukowymi, ma wiedzę na temat
subdyscyplin logopedii, w szczególności związanych z zagadnieniami wczesnej interwencji
logopedycznej, diagnozy i terapii dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych
W_1
Posiada podstawy wiedzy dydaktycznej niezbędnej dla wsparcia dziecka i osoby dorosłej
z problemami językowymi, zna uwarunkowania tych problemów, ale także ma wiedzę
nt. rozwoju kompetencji językowej człowieka oraz diagnozy i przebiegu właściwej terapii
logopedycznej
W_2
Posiada wiedzę o nieprawidłowościach i patologiach rozwoju mowy dziecka, zna etiologię
nieprawidłowości mowy i ich związek z symptomatologią
W_3
Ma wiedzę na temat doboru i zastosowania odpowiednich metod diagnostycznych,
określenia terapeutycznych możliwości pacjenta, doboru właściwych ćwiczeń do terapii
W_4
UMIEJĘTNOŚCI
Potrafi wykorzystać podstawową wiedzę z zakresu logopedii
i posługiwać się w sposób elementarny pojęciami logopedycznymi i zdobytą wiedzą w
praktyce
U_1
Potrafi dostosować działania do deficytów językowych pacjenta, na podstawie wiedzy
o zaburzeniach językowych potrafi opracować indywidualne zadania i programy
terapeutyczne
U_2
Posiada umiejętność poszukiwania twórczych metod pracy, z wykorzystaniem różnych
źródeł i zasobów indywidualnych, edukacyjnych i społecznych
U_3
Rozpoznaje różne przejawy zaburzeń logopedycznych, korzysta z diagnozy
interdyscyplinarnej dla potrzeb terapii i wsparcia pacjenta
U_4
Potrafi włączyć się w istniejące (lub stworzyć własne) projekty i programy terapeutyczne
oraz profilaktyczne w instytucjach edukacyjnych, opiekuńczo-wychowawczych jak
i w środowisku otwartym
U_5
2
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Ma świadomość ważności i zrozumienie pracy interdyscyplinarnej w procesie wsparcia
językowego i terapii dziecka oraz osoby dorosłej lub osób zagrożonych zaburzeniem, wadą
mowy, wymowy i języka
Wykazuje gotowość do uczestniczenia w pracach zespołów interdyscyplinarnych,
w
przygotowywaniu
indywidualnych
programów
edukacyjno-terapeutycznych,
profilaktycznych w instytucjach edukacyjnych, jak i w środowisku otwartym ze szczególnym
uwzględnieniem specyfiki środowiska rodzinnego dla wdrażania działań logopedycznych
Charakteryzuje się postawą szacunku i zrozumienia wobec osób z problemami językowymi,
a także umiejętnością właściwego zachowania się wobec pacjentów i ich rodzin. Cechuje
się moralnym, opartym na zasadach etyki społecznej sposobie działania
Charakteryzuje się kreatywnością, twórczą postawą w poszukiwaniu rozwiązywania
problemów w codziennej pracy logopedycznej.
Nazwa przedmiotu/modułu
kształcenia*)
Język przedmiotu/modułu
kształcenia*)
Efekty kształcenia dla
przedmiotu/modułu kształcenia*)
(wiedza, umiejętności, kompetencje
społeczne)
Semestr, w którym przedmiot/moduł*)
jest realizowany
Forma realizacji zajęć
Wymagania wstępne i dodatkowe
Rodzaj i liczba godzin zajęć
dydaktycznych wymagających
bezpośredniego udziału nauczyciela
akademickiego i słuchaczy
Liczba punktów ECTS przypisana
przedmiotowi/modułowi*)
Stosowane metody dydaktyczne
Sposób weryfikacji efektów
kształcenia uzyskanych przez
słuchaczy
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu/modułu*), w tym zasady
dopuszczenia do egzaminu,
zaliczenia
K_1
K_2
K_3
K_4
1. Podstawy pedagogiki specjalnej
Język polski
W_2; W_3; W_4; U_2; U_3; K_3
1
wykład
Brak
10 wykładów
2
Wykład, praca z tekstem, dyskusja
Zaliczenie w formie pisemnej
Obecność na zajęciach, przygotowanie krótkiej diagnozy społecznego
funkcjonowania ucznia z zaburzeniami w komunikowaniu się
Zaliczenie z oceną
Treści programowe wykładów
Treści programowe

Pedagogika specjalna w klasyfikacji nauk

Przedmiot pedagogiki specjalnej. Cele i zadania pedagogiki
specjalnej

Interdyscyplinarność i integracyjność teorii i praktyki pedagogiki
3
specjalnej
Wykaz literatury obowiązkowej i
uzupełniającej

Działy pedagogiki specjalnej

Podstawowe pojęcia: zdrowie, choroba, norma, adaptacja, osoba
niepełnosprawna, upośledzenie, dysfunkcjonalność, kalectwo,
rewalidacja, rehabilitacja, reedukacja, resocjalizacja, integracja,
wyrównywanie szans

Pojęcie i typy rehabilitacji. Rehabilitacja zawodowa osób
niepełnosprawnych

Paradygmaty w pedagogice specjalnej

Profilaktyka jako przedproże pedagogiki specjalnej

Korekcja i kompensacja w obrębie pedagogiki specjalnej

System kształcenia i wychowania specjalnego

Zasady kształcenia i wychowania w pedagogice specjalnej

Problemy integracji społecznej i
niepełnosprawnych

Instytucje i organizacje wspomagające proces rehabilitacji osób
niepełnosprawnych

Błeszyński J.: Pedagogika specjalna. W: B. Śliwerski (red.):
Pedagogika. Subdyscypliny wiedzy pedagogicznej, t. 3. Red.:
Gdańsk 2006, Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne.

Dykcik W. (red.): Pedagogika specjalna. Poznań 2005, Wyd. UAM.

Dykcik W. (red.): Nowatorskie i alternatywne metody w praktyce
pedagogiki specjalnej. Przewodnik metodyczny. Poznań 2001, Wyd.
UAM.

Krause A.: Paradygmaty pedagogiki specjalnej. Kraków 2010,
Impuls.

Problemy edukacji, rehabilitacji i socjalizacji osób
niepełnosprawnych. Tom 1-14. Kraków 2007/2012, Impuls

Sękowska Z. Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. Warszawa
1998, WSPS.

Smith D. D.: Pedagogika specjalna. T. 1-2. Warszawa 2009, PWN.

Speck O.: Niepełnosprawni w społeczeństwie. Gdańsk 2005, GWP.

Vašek Š., Stankowski A.: Zarys pedagogiki specjalnej. Katowice
2006, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Wyczesany J.: Pedagogika osób upośledzonych umysłowo. Kraków
2005, Impuls.

Wyczesany J., Gajdzica Z.: Uwarunkowania edukacji i rehabilitacji
4
normalizacji życia osób
uczniów o specjalnych potrzebach w rozwoju. Kraków 2006, AP.
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
słuchaczy
zaliczenia
Treści programowe
2. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka
Język polski
W_1; W_4
U_1; U_4
K_1; K_2
I semestr
wykład
brak
10 h wykładu
2
Wykład, praca grupowa, projekt
Przeprowadzenie dyskusji, stworzenie optymalnego modelu wczesnej
interwencji
z/o
Treści:
 Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka niepełnosprawnego lub
zagrożonego niepełnosprawnością w Polsce i na świecie –
podstawowe teorie
 Funkcjonowanie rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym od
momentu stwierdzenia niepełnosprawności do momentu podjęcia
nauki szkolnej)
 Wsparcie instytucjonalne i poza instytucjonalne w procesie
wczesnego wspomagania
Brejak W., Zabłocki K.J. (red.), Wczesna diagnoza i wspomaganie
rozwoju dziecka z dysfunkcjami, Warszawa 2009
Karwowska M., Wspieranie rodziny dziecka niepełnosprawnego
umysłowo, Kraków 2003
uzupełniającej
Kwaśniewska G. (red.), Interdyscyplinarność procesu wczesnej
interwencji wobec dziecka i jego rodziny, Lublin 2007
Orkan-Łęcka M. (red.), Wczesna rewalidacja niewidomego dziecka z
dodatkowymi ograniczeniami, Warszawa 1997
Pisula
E.,
Danielewicz
5
D.
(red.),
Rodzina
z
dzieckiem
z
niepełnosprawnością, Gdańsk 2007
Serafin T. (red.), Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka od chwili
wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole, Warszawa
2005
Wrona S., Wczesna interwencja i wczesne wspomaganie procesem
wspierającym rozwój małego dziecka, [w:] Fajfer-Kruczek I., Wrona S.
(red.), Wsparcie instytucjonalne osób niepełnosprawnych w Polsce i
Republice Czeskiej, Cieszyn 2010
Wczesna interwencja – wspomaganie rozwoju małego dziecka. Analiza
sytuacji w Europie.
Europejska Agencja Rozwoju Edukacji Uczniów ze Specjalnymi
Potrzebami Edukacyjnymi, Bruksela 2005
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
słuchaczy
zaliczenia
Treści programowe
3. Psychologia rozwojowa
Język polski
W_1 ; W_2;
U_3; U_4
K_1; K_2 ;K_3 ;K_4
1
Wykład i ćwiczenia
brak
wykład - 10
ćwiczenia – 5
3
Wykład, prezentacje multimedialne, metody aktywizujące, metoda
projektu, elementy e-learningu
Obecność na zajęciach, aktywne uczestnictwo, praca w grupie, projekt
indywidualny z zakresu psychologii rozwoju człowieka w biegu życia
Zaliczenie z oceną
Kontrola obecności, końcowe efekty pracy grupowej, wykorzystanie
platformy edukacyjnej do celów częściowej weryfikacji efektów,
wykonanie projektu badawczo-pisemnego na zaliczenie końcowe
1. Zmienność ludzkiego zachowania jej związki z rozwojem. Zmiana
a rozwój. Rodzaje zmian rozwojowych: zmiany uniwersalne, wspólne,
indywidualne. Zegar biologiczny i zegar społeczny. Zdarzenia
punktualne i niepunktualne oraz ich konsekwencje dla rozwoju.
6
2. Periodyzacja rozwoju i wynikające z niej zadania rozwojowe.
Okres prenatalny, dzieciństwo, dorastanie i dorosłość jako cztery etapy
życia. Koncepcja zadań rozwojowych wg R. J. Havighursta. Zadanie
rozwojowe a kryzys rozwojowy. Zadania rozwojowe okresu
prenatalnego, dzieciństwa, dorastania i dorosłości.
3. Rozwój, jego wskaźniki i obszary. Obszary rozwoju.
Charakterystyka faz w cyklu rozwoju, znaczenie regresu i kryzysu w
cyklu rozwoju, wpływ interwencji zewnętrznej na rozwój w jego cyklu.
Przydatność modeli rozwoju w diagnostyce psychopedagogicznej i jako
podstawa różnych form wspierania i terapii deficytów i zaburzeń
rozwojowych.
4. Czynniki rozwoju człowieka Rodzaje i klasyfikacja czynników
rozwoju: związki między czynnikami rozwoju, wychowanie na tle innych
wpływów otoczenia. Interakcja czynników rozwoju. Rola aktywności
własnej podmiotu. Teoria uwarunkowań i wyznaczników rozwoju Marii
Przetacznik-Gierowskiej i jej znaczenie dla logopedów.
5. Relacja między dojrzewaniem i uczeniem się a rozwojem.
Koncepcja okresów krytycznych, optymalnych i sensytywnych w
rozwoju. Koncepcja strefy rozwoju aktualnego i najbliższego L. S.
Wygotskiego jako podstawa działań wspierających rozwój i nauczanie
6.Środowisko a rozwój człowieka. Koncepcja środowiska rozwoju U.
Bronfenbrennera. Środowisko rozwoju a kontekst rozwoju społecznego.
Interakcja kontekstu wewnętrznego i zewnętrznego. Poziomy analizy
kontekstu społecznego
7. Rozwój psychoruchowy dziecka – motoryka, percepcja, sprawności
oparte na motoryce dużej i małej i jej prawidłowej koordynacji z
percepcją i innymi funkcjami poznawczymi (np. rozwój grafizmu)
8. Rozwój mowy i myślenia – rozwój języka, mowa bierna i czynna,
stadia rozwoju myślenia, słowo jako narządzie myślenia, rozwój
rozumienia świata i siebie.
9. Rozwój emocjonalno-społeczny – rozwój reagowania
emocjonalnego, uczuć i postaw. Rozwój kompetencji społecznych, w
tym rozumienia świata ludzi oraz adekwatnego reagowania na sytuacje
społeczne (dziecięce teorie umysłu). Rozwój umiejętności związanych z
komunikowaniem się z otoczeniem i sobą samym. Rozwój radzenie
sobie w świecie społecznym. Rozwój moralny.
10. Rozwój działania i sprawstwa. Kształtowanie się skuteczności
działań, samokontroli i poczucia autoskuteczności.
11. Rozwój osobowości w jej różnych wymiarach. Kształtowanie się
struktur osobowości i tożsamości w cyklu życia. Etapy rozwoju JA wg E.
H. Eriksona. Jakość tożsamości a funkcjonowanie człowieka w okresie
dorosłości.
12. Rozwój mechanizmów regulacyjnych wpływających na jakość
funkcjonowania (stres, adaptacja, radzenie sobie oraz znaczenie
zasobów osobistych w różnych okresach i etapach życia ludzkiego).
Rozwój mechanizmów nadziei.
13. Rozwój a zdrowie. Zachowania prozdrowotne i ryzykowne w
różnych okresach życia.
14. Metody diagnozowania różnych aspektów rozwoju przydatne
dla logopedów
15. Zaburzenia rozwoju, ich przyczyny i uwarunkowania. Rodzaje
zaburzeń mających źródło w okresie prenatalnymi wczesnym
dzieciństwie. Zaburzenia rozwoju związane z trudnościami w zakresie
mowy i komunikacji społecznej
16. Pogląd na relacje czynników rozwoju a koncepcja wspierania
7
rozwoju, edukacji i terapii
17. Zapobieganie zaburzeniom mowy i komunikacji przez właściwą
pielęgnację, wychowanie i wczesne wspieranie rozwoju dziecka
18. Terapie mowy i komunikacji wykorzystujące teorie rozwoju lub
ignorujące czy wręcz negujące jego obecność i znaczenie
19. Całościowe wspieranie rozwoju u dzieci ze spektrum autyzmu i
z trudnościami w komunikacji.
20. Rozwój osobowy przez całe życie a działania logopedyczne
Literatura podstawowa:
Bokus B., Sugar G.W. (red) Psychologia języka dziecka. Osiągnięcia,
nowe perspektywy. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne, 2007 (wybrane rozdziały)
Harwas-Napierała B., Trempała J. (red) Psychologia rozwoju człowieka
t. 2 i 3 , Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000 i inne
wydania
Przetacznik-Gierowska M., Tyszkowa M. Psychologia rozwoju człowieka
t. 1, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000 i inne
wydania
Stefańska-Klar R. Całościowe wspieranie i wspomaganie rozwoju
małych dzieci ze spektrum autyzmu. Podejście autorskie. (w
druku)
uzupełniającej
Literatura uzupełniająca:
Bee, Psychologia rozwoju człowieka. Poznań; Zysk i S-ka Wydawnictwo,
2004.
Brzezińska, A., Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2000.
Brzezińska, A. Lutomski, G. (red.). (1994, II wyd. 2000). Dziecko w
świecie ludzi i przedmiotów. Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Brzezińska, A. Lutomski, G., Smykowski, B. (red.). Dziecko wśród
rówieśników i dorosłych. Wydawnictwo Zysk i S-ka, 1995, II wyd. 2000.
Brzezińska, A., Czub, T., Lutomski, G., Smykowski, B. (red.). Dziecko w
zabawie i świecie języka. Wydawnictwo Zysk i S-ka, 1995, II wyd. 2000.
Erikson, E. H. Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań: Dom Wydawniczy
Rebis, 1997.
Hoffman M. L., Empatia i rozwój moralny. Gdańsk, Gdańskie
Wydawnictwo Psychologiczne, 2006
Kendall P. C., Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. Gdańsk,
Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2004
Kozielecki J. Koncepcje psychologiczne człowieka, Warszawa,
Wydawnictwo Akademickie „Żak” (różne wydania)
Mandal E., Stefańska-Klar R. (red). Współczesne problemy socjalizacji.
Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1995
Mihilewicz S. (red) Dziecko z trudnościami w rozwoju. Kraków: Oficyna
Wydawnicza „Impuls”, 2005.
Schaffer, H. R. (2005). Psychologia dziecka. Warszawa: Wydawnictwo
Naukowe PWN
Smoczyńska M. (red): Studia z psychologii rozwojowej i
psycholingwistyki, Kraków, Wydawnictwo „Universitas”, 1998.
Winczura B. Dzieci z zaburzeniami łączonymi. Trudne ścieżki rozwoju.
Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2012.
Wygotski, L. S. (2002). Wybrane prace psychologiczne II: dzieciństwo i
dorastanie. Poznań: Wyd. Zysk i S-ka.
8
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
słuchaczy
zaliczenia
Treści programowe
4. Wprowadzenie do logopedii
Język polski
W_1; W_2
U_1; U_3; U_5
K_1;
I semestr
wykład
brak
10 h wykładu.
2
Wykład interaktywny, dyskusja
kolokwium
z/o
90% obecności na zajęciach, aktywność
 Przedmiot i zadania logopedii. Logopedia w systemie nauk.
 Podstawowe terminy logopedyczne: mowa, język, rozumienie,
wymowa, zaburzenie mowy, wada wymowy itd.
 Klasyfikacje zaburzeń mowy – przyczynowe, objawowe,
lingwistyczne, logopedyczne.
1. Demel G., Elementy logopedii, WSiP, Warszawa 1987.
2. Jastrzębowska J.: Podstawy wiedzy o logopedii. Opole 1995.
3. Kaczmarek L., Nasze dziecko uczy się mowy, Wyd. Lubelskie,
Lublin 1970,1977.
4. Kania J.T., Szkice logopedyczne, WPIS, Warszawa 1982.
5. Nowak J., Wybrane problemy logopedyczne,Bydgoszcz1993.
uzupełniającej
6. Sawa B., Dzieci z zaburzeniami mowy, WSiP, Warszawa 1990.
7. Styczek I., Badanie i kształtowanie słuchu fonematycznego, WSiP,
Warszawa 1985.
8. Styczek I., Logopedia, PWN, Warszawa 1981.
9. Styczek I., Zarys logopedii, PWN, Warszawa 1970.
10. Minczakiewicz E., Mowa – rozwój, zaburzenia, terapia, WSP,
Kraków 1997.
9
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
słuchaczy
zaliczenia
Treści programowe
5. Psychologia kliniczna
Język polski
W_3, U_1; U_3; K_1
Semestr pierwszy
wykład, ćwiczenia
Zalecane: realizacja kursów z zakresu: psychologia ogólna, psychologia
rozwojowa, psychologia poznawcza, psychologia osobowości.
10-wykładów, 5- ćwiczeń
3
Wykład interaktywny z wykorzystaniem technik multimedialnych oraz
ćwiczenia angażujące słuchaczy.
Egzamin pisemny
Prezentacja
Kolokwium
 90% obecności na zajęciach;
 aktywność podczas zajęć;
 opracowanie wybranego tematu z zakresu psychologii klinicznej;
 zaliczenie egzaminu testowego opracowywanego w oparciu o
realizowane podczas zajęć zagadnienia.
1. Przedmiot i podstawowe problemy psychologii klinicznej –
pojęcie zdrowia, choroby psychicznej, norma, patologia,
kompetencje psychologa klinicznego, problemy etyczne w
zawodzie psychologa klinicznego. Przedstawienie ogólnej
klasyfikacji chorób i zaburzeń psychicznych.
2. Człowiek w sytuacji stresu - sytuacje trudne, klasyfikacja i
charakterystyka, pojęcie stresu psychologicznego, odporność
psychiczna, mechanizmy radzenia sobie ze stresem.
3. Etiologia i charakterystyka zaburzeń nerwicowych, związanych
ze stresem i pod postacią somatyczną.
4. Etiologia i charakterystyka zaburzeń nastroju (afektywnych) –
epizod maniakalny, zaburzenia afektywne dwubiegunowe,
epizod depresyjny.
5. Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i
urojeniowe – schizofrenia paranoidalna, hebefreniczna,
katatoniczna, niezróżnicowana, rezydualna, prosta, depresja
poschizofreniczna.
6. Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych – osobowość
paranoiczna, schizoidalna, dyssocjalna, chwiejna emocjonalnie,
histrioniczna, anankastyczna, lękliwa, zależna.
7. Psychologiczna problematyka uzależnień - diagnostyka
uzależnień, uzależnienie od alkoholu – objawy i leczenie.
8. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane
10
używaniem środków (substancji) psychoaktywnych – ostre
zatrucie, zespół uzależnienia, zespół abstynencyjny,
zaburzenia psychotyczne.
9. Zaburzenia odżywiana się (anoreksja psychiczna, bulimia
psychiczna) - przyczyny zaburzeń odżywiania się, mechanizmy
powstawania chorób psychosomatycznych, postępowanie w
przypadku zaburzeń łaknienia, zaburzenia odżywiania się a
inne sfery funkcjonowania.
10. Organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami
objawowymi – otępienie w obrazie klinicznym chorób
spowodowanych mikrouszkodzeniami mózgu.
11. Zaburzenia wyższych funkcji mózgowych. Charakterystyka
przyczyn i skutków uszkodzenia mózgu: agnozja, apraksja,
afazja, amnezja.
12. Charakterystyka wybranych technik psychologicznej diagnozy
organiczności.
13. Zaburzenia rozwoju psychicznego (psychologicznego) –
specyficzne zaburzenia mowy i języka, specyficzne zaburzenia
rozwoju umiejętności szkolnych, specyficzne zaburzenia
rozwoju funkcji motorycznych, całościowe zaburzenia
rozwojowe: autyzm dziecięcy, autyzm atypowy, zespół Retta,
zespół Aspergera.
14. Zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w
dzieciństwie i w wieku młodzieńczym - zaburzenia
hiperkinetyczne (zespoły nadpobudliwości psychoruchowej ADHD), zaburzenia zachowania – opozycyjno-buntownicze
zaburzenia zachowania, ( poważne) zaburzenia zachowania.
Literatura obowiązkowa:
1. Seligmann M., Walker E., Rosenhan, Psychopatologia.
Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2003.
2. Bilikiewicz T. (red.), Psychiatria (t. 1-3). Wydawnictwo PZWL,
2003.
3. Sęk H. (red.), Psychologia kliniczna. Wydawnictwo PWN,
Warszawa 2006.
uzupełniającej
1. Aleksandrowicz J., Zaburzenia nerwicowe, osobowości i
zachowania dorosłych. Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego, 1998. Jablow M., Na bakier z jedzeniem.
Wydawnictwo GWP, 1998.
2. Abraham S., Llewelyn-Jones D., Bulimia i anoreksja.
Prószyński i S-ka, 2001.
3. Kępiński A., Psychopatologia nerwic. Wydawnictwo Literackie,
2005.
4. Gorski T., Miller M., Jak wytrwać w trzeźwości, rdz. 4,5,6,7.
Wydawca Akuracik, 1995.
5. Hołyst B., Samobójstwo: przypadek czy konieczność. PWN,
1983. ( rdz. „Pojęcie samobójstwa” oraz „Psychologiczne
podejście do zagadnienia samobójstwa”).
6. Jarosz M., „Samozniszczenie”, cz. I „Samobójstwo”.
Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1980.
7. Kutscher M., Attwood T., Wolff R., Dzieci z zaburzeniami
łączonymi. ADHD, trudności w nauce, zespół Aspergera,
zespół touretta, depresja dwubiegunowa i inne zaburzenia.
Wydawnictwo K. E. LIBER, Warszawa 2005.
11
8. Hallowell E., Ratey J., Jak żyć z ADHD.Media Rodzina, Poznań
2005.
9. Sacks Oliver, Mężczyzna, który pomylił swoją żonę z
kapeluszem. Zysk i S-ka,1996.
10. Sacks Olivier, Oko Umysłu. Wydawnictwo Zysk i S-ka. 2011
(październik).
11. Sacks Olivier, Antropolog na marsie. Wydawnictwo Zysk i S-ka,
2009.
12. Bryńska A., Kołakowski A., Pisula A., Skotnica M., Wolańczyk
T., ADHD. Zespół nadpobudliwości psychoruchowej.
Przewodnik dla rodziców i wychowawców. Gdańskie
Wydawnictwo Psychologiczne, 2011.
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
słuchaczy
6. Fonetyka i fonologia języka polskiego
Język polski
W_2, U_1; U_3; K_3
Semestr pierwszy
wykład, ćwiczenia
brak
10-wykładów, 10- ćwiczeń
4
Wykład, dyskusja oraz ćwiczenia angażujące słuchaczy.
Ocena znajomości tematyki zajęć i literatury przedmiotu
Egzamin
zaliczenia

obecności na zajęciach;

aktywność podczas zajęć;

zaliczenie egzaminu opracowywanego w oparciu o realizowane
podczas zajęć zagadnienia.
1. Wprowadzenie do fonetyki, mowa a pismo, transkrypcja
fonetyczna.
2. Kryteria klasyfikacji głosek.
Treści programowe
3. Spółgłoski zwarte, zwarto-szczelinowa, szczelinowe i
półotwarte. Samogłoski, półsamogłoski, dyftongi.
4. Upodobnienia i zjawiska pozycyjne. Akcent i inne zjawiska
prozodyczne.
5. Zasady poprawnej wymowy.
12
6. Podstawowe pojęcia z fonologii, fonem a głoska. Rodzaje
opozycji fonologicznych. Neutralizacja opozycji.
7. Cechy dystynktywne. Typy wariantów fonologicznych.
Traskrypcja fonologiczna.
8. Fonemy spółgłoskowe. Fonemy niespółgłoskowe. Problemy
dyskusyjne: nosowość, stosunek i-y. Funkcja kulminacyjna i
delimitacyjna akcentu.
9. Zasady podziału wyrazu na morfy. Rodzaje morfemów.
10. Alternacje głoskowe.
1. Dyszak A., Laskowska E., Święcicka M. (red.) Fonetyczny i
fonologiczny opis współczesnej polszczyzny. Bydgoszcz 1997.
2. Grzegorczykowa R.: Zarys słowotwórstwa polskiego. Warszawa
1984.
3. Klemensiewicz Z.: Podstawowe wiadomości z gramatyki języka
polskiego. Warszawa 2001.
uzupełniającej
4. Rocławski B.: Zarys fonologii, fonetyki, fonotaktyki i
fonostatystyki współczesnego języka polskiego. Gdańsk 1976.
5. Wiśniewski M.: Zadania z fonetyki i fonologii współczesnego
języka polskiego. Toruń 1999.
6. Wiśniewski M.: Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka
polskiego. Toruń 1997.
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
słuchaczy
7. Anatomia, fizjologia i patologia narządów głosu, mowy i słuchu
Język polski
W_1, W_2, W_3, U_2, U_4, , K_1, K_2, K_3,
1
ćwiczenia
Podstawowa wiedza słuchacza z zakresu biologii
10 godz. ćw
2
Dyskusja, praca z tekstem, wykład, formy pracy własnej
Kolokwium, praca dotycząca zaburzeń mowy, słuchu- referat
z/o
13
zaliczenia
Kolokwium, obecność i aktywność na zajęciach, przygotowanie do
ćwiczeń
1. Zapoznanie z podstawowymi zagadnieniami anatomii
człowieka w kontekście terapii mowy. Psychologiczne podstawy
logopedii.
2. Biomedyczne podstawy logopedii:
Treści programowe

Podstawy anatomii i fizjologii układu nerwowego.

CUN
3. Wytwarzanie głosu (5 godz)

Budowa krtani, gardło, jama nosowa, zatoki oboczne nosa,
jama ustna, struktura, unerwienie, rola języka,
podniebienie, narząd słuchu ( uco wewnętrzne,
zewnętrzne)
4. Dziecko ryzyka okresu okołoporodowego
5. Zaburzenia słuchu: obwodowego oraz centralnego ich wpływ
na rozwój mowy.
6. Kolokwium
uzupełniającej
Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, t. 2, Warszawa 1969.
Boczkowski K., Zarys genetyki medycznej, Warszawa 1993
Feneis H., Ilustrowany słownik międzynarodowego mianownictwa
anatomicznego, przekł. I. Modrewska-Winowska i J. Winowski,
Warszawa 1986.
Kmita S., Otolaryngologia dziecięca, Warszawa 1967.
Gałkowski T. Jastrzębska G. red. , Logopedia Pytania i odpowiedzi
Podręcznik akademicki, Opole 1999
1. Gałkowski T., Zaburzenia słuchu [w:] Logopedia 20, 1993,
Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin
2. Gołąb B. K., Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu
nerwowego, 1980, PZWL, Warszawa.
3. Grossman J., Rozszczepy podniebienia a wady wymowy [w:]
Logopedia 20, 1993, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii CurieSkłodowskiej, Lublin
4. Grossman J, Wyniki rehabilitacji dzieci z rozszczepem podniebienia
[w:] Logopedia 20, 1993, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii CurieSkłodowskiej, Lublin
5. Obrębowski A., Anatomiczne i fizjologiczne podstawy zaburzeń mowy
[w:] Logopedia 20, 1993, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii CurieSkłodowskiej, Lublin
6. Sobotta J., Atlas anatomii człowieka. Tom I. Głowa, szyja i kończyna
górna, 1994, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław.
7. Zaleski T., Centralne zaburzenia słuchu [w:] Logopedia 20, 1993,
Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin
8. Zaleski T., Obwodowe mechanizmy mowy [w:] Logopedia 20, 1993,
Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
14
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
słuchaczy
zaliczenia
Treści programowe
8. Wczesna interwencja logopedyczna
Język polski
W_1; W_4
U_1; U_4
K_1; K_2
I semestr
ćwiczenia
brak
10 h ćw.
2
Wykład, dyskusja, praca grupowa
Uczestnictwo aktywne w zajęciach, kolokwium
z/o
-Badanie noworodka w pierwszej dobie po urodzeniu: ocena stanu
fizycznego (m. in. punktacja w skali Apgar, słuch, anomalii w obrębie
narządów mowy: języka, warg, podniebienia, występowanie wad
rozwojowych i uszkodzeń układu nerwowego), badanie odruchów,
badanie funkcji oddychania, ssania, połykania, gryzienia i żucia,
wygasanie odruchowych reakcji ustno-twarzowych (odruchów:
otwierania ust, ssania, przełykania, szukania, kąsania, żucia, odruchu
wymiotnego i in.)
-Masaż noworodka. Zastosowanie masażu języka, warg i policzków,
zapoznanie z technikami Bobathów.
Hellbrügge T., Lajosi F., Menara D. i in.: Monachijska Funkcjonalna
Diagnostyka Rozwojowa. Antykwa: Kraków 1994.
uzupełniającej
Kaczan T., Regner A. :Teoretyczne i praktyczne podstawy ustnotwarzowej terapii regulacyjnej według koncepcji Rodolfo Castillo
Moralesa [W] Neurofizjologiczne metody usprawniania dzieci z
zaburzeniami rozwoju. Red. L. Sadowska.Wydawnictwo Naukowe AWF
Wrocław 2004.
kształcenia*)
kształcenia*)
9. Podstawy foniatrii
Język polski
W1 U4 K 2
15
społeczne)
jest realizowany
słuchaczy
zaliczenia
1
ćwiczenia
20 godz. ćw
4
Wykład, prezentacja, ćwiczenia
Odpowiedź pisemna
z/o
Pisemne zaliczenie po przyswojeniu treści zagadnień oraz zapoznaniu
się z literaturą przedmiotu
Treści programowe
Anatomia, fizjologia, patologia głosu , słuchu i mowy, metody
diagnostyczne, terapia. Relacja między patologią a sytuacją społeczną
pacjenta
uzupełniającej
A.Pruszewicz Podstawy foniatrii
M.Śliwińska-Kowalska Audiologia kliniczna
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
słuchaczy
10. Percepcja słuchowa – diagnoza i terapia
Język polski
W_4, U_3, K_2
1
Wykład, Ćwiczenia
brak
5 godz. wykładów
5 godz. ćwiczeń
2
Metoda podająca, metoda ćwiczeniowa
Kolokwium
z/o
90% obecności na zajęciach, aktywne uczestnictwo w zajęciach,
zaliczenie kolokwium
16
zaliczenia
1. Percepcja słuchowa jako proces rozpoznawania, różnicowania i
interpretowania dźwięków.
2. Analiza i synteza słuchowa
3. Percepcja słuchowa a trudności w nauce czytania i pisania
4. Objawy zaburzeń percepcji słuchowej
5. Metody
diagnozy
(badanie
słuchu
fonemowego,
fonematycznego, analizy i syntezy: próby i testy I. Styczek, B.
Racławskiego, Skala pomiaru percepcji słuchowej J.
Kostrzewskiego, Próba słuchu fonematycznego B. Kaji,
Zetotest G. Krasowicz, Test struktur rytmicznych M. Stambak)
Treści programowe
6. Metody pracy z dzieckiem z zaburzoną percepcją słuchową
7. Terapie wspomagające trening słuchowy (m.in. Tomatis,
Johansen, SPS-S- Metoda Skarżyńskiego)
1. Bgdanowicz M., Adryjanek A., Uczeń z dysleksją w szkole.
Poradnik nie tylko dla polonistów
2. Lowe A., Rozwijanie słuchu w zabawie : praktyczne wskazówki
do ćwiczeń słuchowych z dziećmi w wieku przedszkolnym z
uszkodzonym słuchem i zaburzeniami spostrzegania,
Warszawa, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich
3. Racławski B., Słuch fonemowy i fonetyczny, Gdańsk 1973
4. Szczepankowski B. Niesłyszący, głusi, głuchoniemi Warszawa,
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne
uzupełniającej
5. Wybrane zagadnienia z surdopedagogiki / red. Góralówna M.,
Hołyńska B., Rehabilitacja małych dzieci z wadą słuchu,
Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa
6. Styczek I. Badanie i kształtowanie słuchu fonematycznego,
Warszawa 1982
7. Szeląg E., Szymanek A., Test
fonematycznego, GWP, Gdańsk
do badania słuchu
8. Zazzo R., Metody psychologicznego badania dzieci, Warszawa
1974
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
Semestr, w którym
11. Neurologia z elementami psychiatrii
Język polski
W_4, U_2; K_3
1
17
przedmiot/moduł*) jest realizowany
słuchaczy
zaliczenia
Treści programowe
uzupełniającej
kształcenia*)
kształcenia*)
(wiedza, umiejętności,
kompetencje społeczne)
Semestr, w którym
przedmiot/moduł*) jest
realizowany
bezpośredniego udziału
nauczyciela akademickiego i
słuchaczy
Wykłady, ćwiczenia
Podstawy psychologii
Wykłady 10 godz., 10 ćw.
4
Wykłady , dyskusja, praca z tekstem
Wykłady interaktywne , kolokwia , egzamin
Kolokwium / egzamin
Postawy neuroanatomii , fizjologia mózgu , zasady badania
podmiotowego i przedmiotowego w neurologii/psychiatrii , podstawowe
grupy schorzeń neurologicznych i psychiatrycznych, podstawowe
zespoły neurologiczne
Wald, Członkowska – Neurologia kliniczna
Prusiński – Podstawy neurologii klinicznej
Jarosz, Cwynar – Podstawy psychiatrii
12. Semantyka, składnia i morfologia języka polskiego
Język polski
W_2, U_1; K_3
II semestr
Wykład, ćw
brak
10 godz. wykładu, 5 godz. ćw.
3
Dyskusja, wykład, praca z tekstem
Ocena zadania projektowego z uwzględnieniem znajomości
18
słuchaczy
przedmiotu/modułu*), w tym
zasady dopuszczenia do
egzaminu, zaliczenia
literatury.
z/o
Obecność na zajęciach.
Aktywność w czasie zajęć.
Znajomości literatury przedmiotu.
Wykonanie projektu dotyczącego m.in. praktycznej analizy tekstu.
1.
Miejsce słowotwórstwa w systemie językowym.
Słowotwórstwo a fleksja.
2.
Kategoria słowotwórcza i typ słowotwórczy oraz
podstawowe teorie słowotwórcze.
3.
Słowotwórstwo rzeczowników, przymiotników i
przysłówków. Słowotwórstwo czasowników.
4.
Podzielność morfologiczna a znaczenie wyrazu.
Funkcjonalna klasyfikacja leksemów a tradycyjny podział na
części mowy.
5.
Paradygmaty fleksyjne rzeczowników i przymiotników.
Fleksja zaimków i liczebników. Tematy czasowników –
podstawy klasyfikacji. Paradygmaty fleksyjne czasownika.
Formy imiesłowowe czasownika.
6.
Zdania elementarne i jego składniki. Podstawowa
struktura predykatywno-argumentowa. Perspektywa
tematyczno-rematyczna.
7.
Wypowiedzenie-zdanie-równoważnik zdania. Związki
zgody, rządu i przynależności.
8.
Główne części zdania i ich typy. Rodzaje wypowiedzeń
złożonych i wskaźniki zespolenia. Wyrazy poza związkami
zdania.
9.
Składnia a interpunkcja. Znaczenie realne i etymologiczne
wyrazu.
Treści programowe
1. Gramatyka opisowa języka polskiego z ćwiczeniami, pod red.
W. Doroszewskiego, B. Wieczorkiewicza, opracowali B.
Bartnicka-Dąbkowska, M. Jaworski i R. Sinielnikoff, t. 1:
Fonetyka, części mowy, słowotwórstwo, Warszawa 1968.
uzupełniającej
2. Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składniamorfologia-fonologia, pod red. S. Urbańczyka, t. 2: Morfologia,
pod red. R. Grzegorczykowej, R. Laskowskiego, H. Wróbla,
Warszawa 1984.
3. Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składniamorfologia-fonologia, pod red. S. Urbańczyka, t. 1: Składnia,
19
pod red. Z. Topolińskiej, Warszawa 1984.
4. Grzegorczykowi R., Zarys słowotwórstwa
Słowotwórstwo opisowe, Warszawa 1979.
polskiego.
5. Klemensiewicz Z., Podstawowe wiadomości z gramatyki
języka polskiego, Warszawa 2001.
6. Szober S., Gramatyka języka polskiego, oprac. W.
Doroszewski, Warszawa 1953.
7. Tokarski J, Słownictwo. Teoria wyrazu, Warszawa 1971.
8. Tokarski R., Składnikowa analiza znaczenia wyrazu. Przegląd
problemów, „Przegląd Humanistyczny” 1983, nr 7.
9. Wierzchowski J., Semantyka językoznawcza, Warszawa 1980.
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
słuchaczy
zaliczenia
Treści programowe
13. Elementy psychoterapii dziecka
Język polski
W_2, W_3, U_3, U_4
K_1, K_2, K_3, K_4
2
ćwiczenia
brak
10 godz. ćw
2
Aktywny udział, pogadanka, wykład, praca z tekstem, praca w grupach,
praca indywidualna, dyskusja
Zaliczenie w formie pisemnej
Zaliczenie z oceną
1. Wprowadzenie do zagadnień związanych z psychiatrią
2. Pojęcie normalności w dziedzinie zdrowia psychicznego- Podstawy
psychopatologii
3. Koncepcyjne modele psychopatologii - Podstawy psychopatologii
4. Klasyfikacja zaburzeń zachowania - Psychologia zaburzeń - wiek
życia a zaburzenia zachowania
5. Systemy klasyfikacji zaburzeń psychicznych- zaburzenia rozpoczynające się w niemowlęctwie i wczesnym
dzieciństwie oraz dzieciństwie do 6 roku życia
20
uzupełniającej
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
- zaburzenia rozpoczynające się w wieku szkolnym 7-10 rok życia
- istotne problemy psychiatrii dzieci i młodzieży
- metody terapeutyczne w psychiatrii dzieci i młodzieży
Cieszyńska J. Korendo M., (2007), Wczesna interwencja terapeutyczna,
Wyd. Edukacyjne, Kraków
IIg F.L., Ames L. B., Baker S. M., (2010), Rozwój psychiczny dziecka od
0 do 10 lat, Wyd. GWP, Gdańsk
Namysłowska Irena (red.), 2007, Psychiatria dzieci i młodzieży, Wyd.
Lekarskie PZWL, Warszawa.
Hillebrand C., 2007, Pedagogika zaburzeń zachowania, Wyd. GWP,
Gdańsk
Stawicka M., 2008, Autodestruktywność dziecięca w świetle teorii
przywiązania, Wyd. Naukowe UAM, Poznań.
Kucharska-Pietrucha K., Klimkowski M., 2002, Kliniczne aspekty emocji
w zdrowym i chorym mózgu, Wyd. Medyczne, Kraków.
Pantley E., 2007, Dyscyplina bez płaczu, Wyd. K.E. Liber. Warszawa.
Imielski W., Zaburzenia psychiczne i emocjonalne, 2010, Wyd. Naukowe
SCHOLAR, Warszawa.
Radochoński M., 2001, Podstawy psychopatologii dla pedagogów, Wyd.
UR, Rzeszów.
Dąbrowska M., Rozesłaniec M., 2006, Korygowanie zaburzeń
zachowania dzieci nadpobudliwych psychoruchowych i agresywnych w
grupie socjoterapeutycznej, Wyd. Adam Marszałek, Toruń.
Kendall P., 2004, Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji, Wyd.
GWP, Gdańsk.
Nowak-Starz G., 1998, Rozwój fizyczny i społeczny dzieci z przejawami
zaburzeń emocjonalnych, Wyd. WSP im J. Kochanowskiego, Kielce.
14. Emisja głosu
Język polski
W 1 - Posiada podstawową wiedzę o funkcjonowaniu i patologii
narządu mowy. (W_1)
W 2 – Zna odpowiednie metody diagnostyczne i zasady doboru
właściwych ćwiczeń z zakresu prawidłowej emisji głosu. (W_4)
U 1 – Dokonuje diagnozy dysfunkcji głosu i poszukuje optymalnych
działań terapeutycznych, korzystając z różnych źródeł i zasobów
indywidualnych. (U_3, U_4)
U 2 – Potrafi tworzyć programy profilaktyczne i terapeutyczne
kształtujące prawidłowe nawyki posługiwania się narządem mowy. (U_5)
K 1– Posiada gotowość ustawicznego zgłębiania wiedzy i umiejętności
w zakresie prawidłowej emisji głosu oraz kreatywnego poszukiwania
rozwiązań sytuacji problemowych. (K_4)
2
Ćwiczenia
Przydatne w nauce emisji głosu jest opanowanie przez słuchaczy
wiadomości oraz umiejętności z przedmiotów: podstawy foniatrii,
fonetyki.
10 godz. ćw. + 10 godz. w grupach zajęcia warsztatowe
21
przedmiotowi/ modułowi*)
słuchaczy
dopuszczenia do egzaminu/zaliczenia
Treści programowe
uzupełniającej
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
3
Ćwiczenia warsztatowe, prezentacja multimedialna, dyskusja, ćwiczenia
aktywizujące, analiza przypadków
Prezentacja umiejętności, udział w dyskusji, referat.
Zaliczenie z oceną; warunkiem zaliczenia przedmiotu jest prezentacja
nabytych umiejętności praktycznych z zakresu technik prawidłowego
posługiwania się głosem.
Problematyka ćwiczeń:
 Zaburzenia głosu - metody badania narządu głosu, choroby
zawodowe głosu. (1 godz.)
 Profilaktyka schorzeń głosu - zasady higieny pracy i życia
nauczyciela. (1 godz.)
 Uwarunkowania prawidłowej emisji głosu. (2 godz.)
 Metodyka prawidłowej emisji głosu. (5 godz.)
 Podstawowe ćwiczenia oddechowe, fonacyjne, artykulacyjne.
(3 godz.)
 Ćwiczenia usprawniające motorykę ogólną ciała w połączeniu
z ćwiczeniami usprawniającymi motorykę narządu mowy. (4 godz.)
 Ćwiczenia rehabilitacyjne głosu, metody usprawniania głosu
(wykorzystanie elementów logopedii). (1 godz.)
 Technika mówienia - ćwiczenia (na tekstach mówionych
i śpiewanych) z uwzględnieniem podstawowych zasad kultury
języka. (3 godz.)
Tarasiewicz B., Mówię i śpiewam świadomie. Podręcznik do nauki emisji
głosu, Universitas, Kraków 2003
Sipowicz J., Ja i mój głos, Wydawnictwo Poligraf, Łódź 2009
Literatura uzupełniająca
Gawęda K., Łazewski J., Uczymy się poprawnej wymowy. Ćwiczenia
usprawniające mówienie, Wydawnictwo Alfa, Warszawa 1995
Kędzior D., Technika Alexandra, Jacek Santorski – Co. Agencja
Wydawnicza, Warszawa 1993
Mierzejewska H., Przybysz - Piwko M./red./, Zaburzenia głosu - badanie
- diagnozowanie - metody usprawniania, Wydział Polonistyki
Uniwersytetu Warszawskiego. Towarzystwo Kultury Języka,
Wydawnictwo - DiG , Warszawa 1998
Walczak - Deleżyńska M., Aby język giętki... .Wybór ćwiczeń
artykulacyjnych od J. Tennera do B. Toczyskiej, PWST, Wrocław 2001
Weller S., Oddech, który leczy. 20 sposobów na odetchnięcie od stresu,
napięcia i zmęczenia, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk
2003
15. Wczesne wspomaganie dziecka z dysfunkcją słuchu
Język polski
W_3, U_2, K_3
22
jest realizowany
słuchaczy
zaliczenia
2
ćwiczenia
10 godz. ćw
2
Metoda podająca, metoda ćwiczeniowa
Kolokwium
Zaliczenie z oceną
90% obecności na zajęciach, aktywne uczestnictwo w zajęciach,
zaliczenie kolokwium
1. Rozwój narządu słuchu w okresie płodowym oraz pamięci
słuchowej
2. Budowa ucha oraz fizjologia słyszenia
3. Wpływ hałasu na narząd słuchu
4. Metody badania słuchu – wczesna diagnoza
Treści programowe
5. Technologie wspomagające słyszenie (aparaty, implanty,
systemy FM)
6. Rozwój słuchu w pierwszych latach życia dziecka
7. Rozwój dziecka z uszkodzonym słuchem (m.in. rozwój
ruchowy, rozwój mowy, rozwój więzi rodzicielskich)
8. Metody usprawniania słuchu, wychowanie słuchowe (metody:
werbo- tonalna, audytywno- werbalna; Van Udena; Fonogesty)
1. BOUVEt Danielle Mowa dziecka: wychowanie dwujęzykowe
dziecka niesłyszącego, Warszawa :Wydawnictwa Szkolne i
Pedagogiczne
2. Gerhart Lindner, Podstawy audiologii pedagogicznej
,Warszawa Państwowe Wydawnictwo Naukowe
uzupełniającej
3. LOWE Armin,
wskazówki do
przedszkolnym
spostrzegania,
Lekarskich
Rozwijanie słuchu w zabawie : praktyczne
ćwiczeń słuchowych z dziećmi w wieku
z uszkodzonym słuchem i zaburzeniami
Warszawa, Państwowy Zakład Wydawnictw
4. PERIER Olivier, Dziecko z uszkodzonym narządem słuchu:
aspekty metodyczne, wychowawcze, socjologiczne i
psychologiczne Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i
Pedagogiczne
23
5. ECKERT Urszula, Niektóre warunki rewalidacji w
surdopedagogice
Pedagogika specjalna wobec potrzeb
teraźniejszości i wyzwań przyszłości / red. Maria Chodkowska,
Lublin, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
6. ECKERT Urszula, Problemy wczesnego diagnozowania,
poradnictwa i kształcenia integracyjnego dzieci z wadą słuchu
[W : ] Dylematy pedagogiki specjalnej (red.) Alicja Rakowska,
Jolanta Baran, Kraków : Wydawnictwo Naukowe Akademii
Pedagogicznej
7. KORZON Aniela, Totalna komunikacja jako podejście
wspomagające rozwój zdolności językowych dzieci głuchych ,
Kraków, Akademia Pedagogiczna
8. PRILLWIBZ, Siegmund, Język, komunikacja i zdolności
poznawcze niesłyszących, Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i
Pedagogiczne
9. PSYCHOLOGIA dziecka głuchego / Badeusz Gałkowski i in. Warszawa ,Państwowe Wydawnictwo Naukowe
10. STAWOWY-WOJNAROWSKA Irena, Rozwijanie mowy dzieci
głuchych w nauczaniu początkowym, Warszawa, Wydawnictwa
Szkolne i Pedagogiczne
11. SZCZEPANKOWSKI Bogdan Niesłyszący, głusi, głuchoniemi
Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne
12. WYBRANE zagadnienia z surdopedagogiki / red.
1. Góralówna M., Hołyńska B., Rehabilitacja małych dzieci z wadą
słuchu, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa
2. Model Insite, Model współczesnej interwencji przeprowadzanej
w domu;
3. Szeląg E., Szymanek A., Test do badania słuchu
fonematycznego, GWP, Gdańsk
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
16. Ortodoncja- diagnoza i terapia u dzieci z rozszczepem
podniebienia pierwotnego i/lub wtórnego
Język polski
W_1; W_2; W3; W4
U_1; U_4;
K_1; K_3; k_4
II semestr
Wykład, ćwiczenie
brak
10 h wykładu, 5h ćwiczeń
24
słuchaczy
zaliczenia
3
Wykład, dyskusja, praca z tekstem
Przeprowadzenie dyskusji, stworzenie optymalnego modelu wczesnej
interwencji, praca pisemna
z/o
1. Wielopłaszczyznowe wykorzystanie przestrzeni orofacjalnej.
2. Rozwój narządu żucia od okresu prenatalnego do wieku szkolnego.
Treści programowe
3. Przyczyny zaburzeń rozwoju narządu żucia i podstawowe metody
postępowania ortodontycznego.
4. Rozwój czynności pokarmowych i oddychania.
5. Warunki badania i treningu czynności pokarmowych i oddychania.
6. Analiza podstawowych badań ortodontycznych i laryngologicznych.
Literatura podstawowa
1. Zarys współczesnej ortodoncji. Red. I. Karłowska, Wyd. Lekarskie
PZWL 2008.
2. Ortopedia szczękowa. Zasady i praktyka. Red. F. ŁabiszewskaJaruzelska. PZWL. Warszawa 1995.
uzupełniającej
3. Pluta-Wojciechowska D., Mowa dzieci z rozszczepem wargi i
podniebienia.
Wydawnictwo
Naukowe
Uniwersytetu
Pedagogicznego, Kraków 2011, s. 121-193.
Literatura uzupełanjąca
1. Rakosi T. , Jonas I., Graber T. M.: Orthodontic – Diagnosis. Georg
Thieme Verlag. Stuttgart, New York 1993.
2. Ortodoncja II. Red. P. Diedrich. Wydanie I polskie pod red. A.
Masztalerza. Wydawnictwo Medyczne Urban@Partner. Wrocław
2000.
kształcenia*)
kształcenia*)
Semestr, w którym
17. Diagnoza i terapia pedagogiczna
Język polski
W1; W4; U3; U5; K1; K2
2
25
realizowany
słuchaczy
słuchaczy
Treści programowe
Wykłady, ćwiczenia
10 godz. wykładów, 10 godzin ćw.
5
Wykład, prezentacja, ćwiczenia, analiza przypadków, dyskusja
Egzamin
90% obecności na zajęciach,
Przygotowanie prezentacji w grupie na wskazany temat
Pisemne zaliczenie po przyswojeniu treści wykładów i ćwiczeń
oraz zapoznaniu się z literaturą przedmiotu
Egzamin
Treści programowe wykładów:
 Wprowadzenie teoretyczne do przedmiotu: zapoznanie z
terminologią i zagadnieniami związanymi z tematem.
 Rodzaje i przyczyny specyficznych trudności w czytaniu i
pisaniu. Patomechanizmy dysleksji. Zaburzenia słuchu
fonematycznego i fonetycznego.
 Typy dysleksji (m.in. podział wg. Spionek, Bogdanowicz).
Dysleksja rozwojowa a dysleksja nabyta. Dysleksja typu L i
typu P.
 Zasady szczegółowej diagnozy dysleksji i lateralizacji i
innych zaburzeń wpływających na trudności w czytaniu i
pisaniu.
 Teoretyczne zasady organizowania zajęć korekcyjnokompensacyjnych dla dzieci ze specyficznymi trudnościami
w czytaniu i pisaniu. Współpraca z rodzicami.
 Teoretyczne aspekty terapii dzieci z trudnościami w
czytaniu i pisaniu.
 Pojęcie, przyczyny lateralizacji i jej modele.
 Postępowanie z dzieckiem leworęcznym /zasady, cele i
organizacja zajęć/.
 Zajęcia stymulacyjno- korekcyjne dla dzieci leworęcznych.
Zasady pracy z dzieckiem leworęcznym na zajęciach i w
domu.
 Typy dyskalkulii.
 Mechanizm narastania trudności w uczeniu się matematyki.
 Diagnoza dzieci z trudnościami w uczeniu się matematyki.
26
uzupełniającej
Dyskalkulia a zaburzenia poszczególnych funkcji
poznawczych.
 Teoretyczne i praktyczne aspekty terapii dzieci z
trudnościami w uczeniu się matematyki.
 Zasady organizowania zajęć korekcyjno-kompensacyjnych
dla dzieci z trudnościami w uczeniu się matematyki.
Tworzenie scenariuszy zajęć.
 Konstruowanie programów indywidualnych (podstawy
teoretyczne).
 Inne zaburzenia.
Treści programowe ćwiczeń:
 Zasady i sposoby szczegółowej diagnozy dysleksji (na
przykładach) i innych zaburzeń wpływających na trudności w
czytaniu i pisaniu.
 Badanie lateralizacji u dzieci. Przejawy zaburzeń na
przykładach (lateralizacji, pisma lustrzanego itd.). Próby
Zazzo.
 Teoretyczne i praktyczne zasady organizowania zajęć
korekcyjno-kompensacyjnych dla dzieci ze specyficznymi
trudnościami w czytaniu i pisaniu. Współpraca z rodzicami.
 Przebieg pracy z dzieckiem. Analiza metod m.in.
modyfikacje Metody Bon Depart na gruncie polskim: Metoda
Dobrego Startu, Alfabet Piosenek, Śpiewane litery i inne.
 Zasady organizowania zajęć korekcyjno-kompensacyjnych
dla dzieci z trudnościami w uczeniu się matematyki.
Omówienie i diagnozowanie przypadków z zeszytów
uczniowskich
 Zapoznanie z terapią zaburzeń matematycznych według E.
Gruszczyk-Kolczyńskiej.
 Omówienie i diagnozowanie przypadków z zeszytów
uczniowskich.
 Zapoznanie z terapią zaburzeń dysleksji, dysortografii i
dysgrafii.
 Konstruowanie programów indywidualnych.
 Tworzenie scenariuszy zajęć.
 Omówienie przygotowanych konspektów zajęć korekcyjnokompensacyjnych przez słuchaczy.
*
Bogdanowicz M., Integracja percepcyjno- motoryczna a
specyficzne trudności w czytaniu u dzieci. Gdańsk 1987
*
Bogdanowicz M., O dyslekcji czyli specyficznych
trudnościach w czytaniu i pisaniu. Lublin 1995
*
Czajkowska I., Herda K., Zajęcia korekcyjnokompensacyjne w szkole. Warszawa 1989
27
*
Gąsowska T., Pietrzak- Stępkowska Z. , Praca
wyrównawcza z dziećmi mającymi trudności w czytaniu i pisaniu.
Warszawa 1994
*
Kaja B., Zarys terapii dziecka. Bydgoszcz 1995
*
Gruszczyk- Kolczyńska E. , Dzieci ze specyficznymi
trudnościami w uczeniu się matematyki. Warszawa 1997
*
Oszwa U., Wczesna diagnoza dziecięcych trudności w
liczeniu. Wybrane zagadnienia. Kraków 2008
*
Oszwa U. , Zaburzenia rozwoju umiejętności
arytmetycznych. Problemy diagnozy i terapii. Kraków 2008
Do wyboru:
* Bieńkowska I., Komputerowe wspomaganie kształcenia
uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Kraków
2008.
* Bieńkowska I., Sajkowska J.: Wybrane zagadnienia z
socjoterapii. Gliwice 2011.
* Bogdanowicz M., Metoda Dobrego Startu. Warszawa 1989
* Lewandowska B. (1985). Techniki stymulacyjne i terapeutyczne
dla dzieci i młodzieży. Gdańsk.
* Nartowska H. (1980). Opóźnienia i dysharmonie rozwoju
dziecka. Warszawa.
* Przetacznik- Gierowska M., Makiełło- Jarża G. (1992).
Psychologia rozwojowa i wychowawcza wieku dziecięcego.
* Sawa B. (1992). Jeżeli dziecko źle czyta i pisze. Warszawa.
* Skorny Z.(1992). Psychologia wychowawcza dla nauczycieli.
Warszawa.
* Stankowski A. (1985). Elementy terapii pedagogicznej w pracy
nauczyciela- wychowawcy. Katowice.
Włodek- Chronowska I. (red.) (1991). Terapia pedagogiczna.
Kraków.
kształcenia*)
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
kształcenia*)
Semestr, w którym
realizowany
Wymagania wstępne i
dodatkowe
18. Oligofrenologopedia-diagnoza i terapia
Język polski
W_2, W_3, W_4, U_2, U_4, K_3
2
wykład, ćwiczenia
Podstawy pedagogiki specjalnej
10-wykłady, 10-ćwiczenia, 10- praktyka
28
słuchaczy
Liczba punktów ECTS
przypisana
Stosowane metody
dydaktyczne
słuchaczy
6
Metody : audytywno-werbalna, problemowa, podająca, aktywizacyjna, metoda
indywidualnego przypadku
Opracowanie programu terapii mowy dziecka z upośledzeniem umysłowym,
aktywny udział w zajęciach
Egzamin
Zaliczenie z oceną – test wyboru
1. Prenatalne czynniki zaburzające rozwój dziecka.
2. Rozwój i zagrożenia rozwoju w grupie wcześniaków, MPD, zespołu
Aspergera i autyzmie.
3. Rozwój narządów mowy i słuchu oraz OUN i CUN w okresie prenatalnym.
4. Postnatalny rozwój dziecka – kamienie milowe rozwoju w okresie
pierwszych dwóch lat życia.
5. Postnatalny rozwój mowy dziecka w przypadku patologicznej podstawy
rozwoju ogólnego.
6. Charakterystyka zespołów i sekwencji zaburzonego rozwoju dziecka.
7. Metody stymulowania funkcji oddechowych – oddech prawidłowym torem,
wydłużenie fazy wydechowej.
8. Stymulowanie funkcji połykowej w przypadku dysfagii.
Treści programowe
przedmiotu/modułu
kształcenia*)
9. Stymulowania rozwoju artykulatorów – masaże, rodzaje karmienia.
10. Metody stymulowania rozwoju mowy - np. stymulujące cechy języka
dorosłych, manualne torowanie głosek.
11. Współpraca środowiska wczesnej interwencji – zespół wspierania rozwoju
dziecka logopeda, psycholog, fizjoterapeuta.
12. Podział podejmowanych działań wobec uczniów z różnym stopniem
niepełnosprawności intelektualnej.
13. Niepełnosprawność intelektualna a rozwój psychofizyczny
14. Stopnie niepełnosprawności intelektualnego a determinant rozwoju
mowy.
15. Klasyfikacje zaburzeń mowy a niepełnosprawność intelektualna.
16. Trudności w mowie segmentalnej i suprasegmentalnej.
17. Terapia logopedyczna – jako model wspierania rozwoju mowy i korekcji
dzieci z niepełnosprawnością intelektualną.
18. Kierunki i determinanty wspierania komunikacji dziecka w różnym stopniu
29
z niepełnosprawnością intelektualną.
Ćwiczenia
19. Istota wsparcia komunikacyjnego w rozwoju dziecka. Rola stymulowania
w nabywaniu umiejętności społecznych.
20. Dyskusja nad diadą - wpływem mowy na rozwój intelektualny/ rozwoju
intelektualnego na mowę.
21. Klasyfikacja oligofazji i współwystępujących zaburzeń w rozwoju mowy
dziecka.
22. Diagnostyka niepełnosprawności intelektualnej skorelowana z oceną
rozwoju mowy i występowaniem zaburzeń mowy.
23. Klasyfikowanie i określanie kierunków rozwoju dziecka z
niepełnosprawnością intelektualną.
24. Etapy rozwoju mowy i występujące czynniki zaburzające nabywanie
umiejętności komunikacyjnych, mowy i języka.
25. Komunikacja dzieci z głębokimi deficytami w rozwoju – z głęboka
niepełnosprawnością intelektualną. Komunikacja alternatywna i
wspomagana oraz kształcenie umiejętności komunikacyjnych.
26. Komunikacja dzieci z lekką niepełnosprawnością intelektualną.
Komunikacja wspomagana oraz rozwijanie mowy i języka dziecka.
27. Opracowanie systemów wsparcia dziecka z niepełnosprawnością
intelektualną – współpraca z psychologiem, nauczycielem, środowiskiem
rodzinnym.
uzupełniającej
Literatura podstawowa
Balejko A. (1994) Jak usuwać wady wymowy, Wydawnictwo Logopedyczne,
Białystok
Balekjo A. (2005) Test Nazywania. Diagnoza i terapia osób z zaburzeniami
mowy, WA, Białystok
Błeszyńska L. (2006) Zasób słownictwa uczniów z niepełnosprawnością
intelektualną w stopniu lekkim klas gimnazjalnych – diagnoza i propozycje
rozwiązań, (W:) p. red. S. Sadowskiej Nauczanie uczniów z
niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Wybrane problemy z
teorii i praktyki, Akapit, Toruń
Błeszyński J. (2008) Rozwój mowy i języka dziecka z niepełnosprawnością
intelektualną (W:) p. red Z. Gajdzicy, Wspólne i swoiste zagadnienia edukacji i
rehabilitacji osób z upośledzeniem umysłowym, Humanitas, Sosnowiec. S. 11
- 67
Błeszyński J. (1999) Metoda Ułatwionej Komunikacji, Dziecko Autystyczne, z.
VII, nr 1, s. 26 – 35.
Błeszyński J. (2005) Rodzina jako środowisko osób z autyzmem. Aspekt
wychowawczo – terapeutyczny, UMK, Toruń
Błeszyński J. (2006a) Zakresy semantyczne terminów upośledzenie umysłowe
i niepełnosprawność intelektualna - jako przykład próby precyzyjnego
określenia problemu (W:) p. red. J. Pańczyk, Forum Pedagogów Specjalnych
XXI wieku, T. VII, UŁ, Łódź
Błeszyński J. (2006c) Etiologia i wspomaganie rozwoju dzieci przejawiających
autyzm i zespół kruchego chromosomu X, (w:) p. red. A. Twardowskiego
Wspomaganie dzieci z genetycznie uwarunkowanymi wadami rozwoju i ich
30
rodzin, GEN, Poznań
Błeszyński J. J. (2006b) Pedagogika specjalna, (W:) p. red. B. Śliwerskiego
Pedagogika, t. III, GWP, Gdańsk
Błeszyński J. J. (2006d) Wykorzystanie metody ułatwionej komunikacji (W:) p.
red. J. J. Błeszyńskiego Alternatywne i wspomagające metody komunikacji,
Impuls, Kraków
Błeszyński J. J. pod redakcją (2006b) Alternatywne i wspomagające metody
komunikacji , Impuls, Kraków
Bogdanowicz M. (1991) Psychologia kliniczna dziecka w wieku
przedszkolnym, WSiP, Warszawa
Czapiga A. p. red. (2006) Psychologiczne wspomaganie rozwoju psychicznego
dziecka. Teoria i badania, WTN, Wrocław
Dykcik W. p. red. (2006) Pedagogika specjalna, UAM, Poznań
Frith. U. p. red. (2005) Autyzm i zespół Asergera, PZWL, Warszawa
Gałkowski T. Jastrzębowska G. p. red. (1999) Logopedia. Pytania i
odpowiedzi. Podręcznik akademicki, UO, Opole
Gerenser J., Forman B. (2007) Speech and language deficits in children with
developmental disabilities, (W:) J.W. Jacobson, J.M. Mulick, J. Rojahn
Handbook of intellectual and developmental disabilities. Issues in clinical child
psychology, Springer
Grycman M. (2006) Efektywność stosowania systemów komunikacji
alternatywnej i wspomagającej u dzieci i młodzieży z ciężkimi zaburzeniami
porozumiewania się na przykładzie Samodzielnego Publicznego Ośrodka
Terapii i Rehabilitacji dla Dzieci w Kwidzynie (W:) p. red. J. J. Błeszyńskiego
Alternatywne i wspomagające metody komunikacji, Impuls, Kraków
Jacobson J.W., Mulick J.M., Rojahn J. (2007) Handbook of intellectual and
developmental disabilities. Issues in clinical child psychology, Springer
Jastrzębowska G. (1999) Klasyfikacje zaburzeń mowy, (W:) p. red. T.
Gałkowski i G. Jastrzębowska Logopedia. Pytania i odpowiedzi. Podręcznik
akademicki, UO, Opole
Klein J. (2002, 2007) Profil osiągnięć ucznia. Przewodnik dla nauczycieli i
terapeutów z placówek specjalnych, GWP, Gdańsk
Koper R. (1975) Projekt ćwiczeń korekcyjnych mowy dla dzieci upośledzonych
umysłowo w stopniu umiarkowanym (W:) Materiały Informacyjno-Dydaktyczne
ZG TPD, Warszawa, z.19-20
Kosakowski Cz. p. red. (2001) Nauczanie i wychowanie osób lekko
upośledzonych umysłowo, Akapit, Toruń
Kostrzewski J. (1981) Podstawowe wiadomości o upośledzeniu umysłowym
(W:) p. red. K. Kirejczyka Upośledzenie umysłowe – pedagogika, PWN,
Warszawa
Kowalik S. (1981) Rehabilitacja upośledzonych umysłowo, PWN, Warszawa
Kruk – Lasocka J. (1994) Autyzm a oligofrenia, Szkoła Specjalna nr 4, s. 195 –
200.
Kuhl K. (2007) Język umysł i mózg. Doświadczenie zmienia percepcję, (W:) p.
red. B. Bokus i G.W. Shugar Psychologia języka dziecka. Osiągnięcia, nowe
perspektywy, GWP, Gdańsk
Lausch-Żuk J. (2006) Pedagogika osób z umiarkowanym, znacznym i
głębokim upośledzeniem umysłowym, (W:) p. red. W. Dykcika Pedagogika
specjalna, UAM, Poznań
Makowska A. (1992) Istota zaburzeń mowy dzieci głębiej upośledzonych
umysłowo, „Scholasticus”, nr 1
Martuszewska G. (1983) Kształtowanie głosu dziecka upośledzonego
umysłowo w stopniu lekkim, „Szkoła Specjalna”, nr 4, s.263-269.
Minczakiewicz E. (1984) Kształtowanie i usprawnianie mowy dzieci
upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym i znacznym, „Szkoła
31
Specjalna”, nr 3, s.186-191.
Minczakiewicz E. (1989) Z badań nad zaburzeniami mowy u dzieci
upośledzonych umysłowo (W:) p. red. J. Pańczyka Z zagadnień
oligofrenopedagogiki, WSPS, Warszawa
Minczakiewicz E. (1993a) Zaburzenia mowy i ich odbicie w piśmie uczniów
młodszych klas szkoły specjalnej dla lekko upośledzonych umysłowo,
Logopedia, nr 20, s. 113-119
Minczakiewicz E. (1993b) Zaburzenia mowy u osób z upośledzeniem
umysłowym, Scholasticus, nr 1. s 57-63
Minczakiewicz E. (1994) Rozwój języka mówionego uczniów młodszych klas
szkoły specjalnej dla lekko upośledzonych umysłowo w toku zamierzonych
oddziaływań stymulacyjnych, Logopedia, nr 21,
Minczakiewicz E. (1996) Logopedia. Mowa, rozwój, zaburzenia, terapia, AP,
Kraków
Minczakiewicz E. (1999) Zabawa w diagnozie i terapii logopedycznej dzieci
głębiej upośledzonych umysłowo, „Logopedia”, nr 26, s. 105-117.
Pańczyk J. (1989) Z zagadnień oligofrenopedagogiki, WSPS, Warszawa
Pańczyk J. (2006) Forum Pedagogów Specjalnych XXI wieku, T. VII, UŁ, Łódź
Pisula E. (2000) Autyzm u dzieci. Diagnoza, klaryfikacja, etiologia, PWN,
Warszawa
Poniatowska S. A. (1993) O usprawnianiu komunikacji słownej u dzieci
upośledzonych umysłowo, (W:) p. red. A. Sołtys-Chmielowicz, G. Tkaczyk,
Usprawnianie mowy dzieci specjalnej troski, UMCS, Lublin
Sadowska S. (2006) Uczeń z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu
lekkim w szkolnej sytuacji komunikacyjnej. O realizacji zadań wspomagania
rozwoju umiejętności mówienia i pisania (W:) p. red. S. Sadowskiej Nauczanie
uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Wybrane
problemy z teorii i praktyki, Akapit, Toruń
Sadowska S. p. red (2006) Nauczanie uczniów z niepełnosprawnością
intelektualną w stopniu lekkim. Wybrane problemy z teorii i praktyki, Akapit,
Toruń
Sękowska Z. (1998) Wprowadzenie do pedagogiki specjalne, WSPS,
Warszawa
Sękowska Z. (1982) Pedagogika specjalna, PWN, Warszawa
Skorek E.M. (2002) Z logopedią na ty. Podręczny słownik logopedyczny,
Impuls, Kraków
Springer S.P., Deutsch G. (2004) Lewy mózg, prawy mózg – z perspektywy
neurologii poznawczej, Prószyńska i S-ka, Warszawa
Stecko E. (2000) Sprawdź jak mówię. Karta badania logopedycznego z
materiałami pomocniczymi, CMPPP MEN, Warszawa
Styczek I. (1981) Logopedia, PWN, Warszawa
Surowaniec J. (1992) Słownik terminów logopedycznych, WSP, Kraków
Szeląg E., Szymaszek A. (2006) Test do badania słuchu fonematycznego
dzieci i dorosłych, GWP, Gdańsk
Szurniewicz A. (1967) Próba badania wad mowy dzieci upośledzonych
umysłowo w warszawskich szkołach specjalnych, „Logopedia”, nr 7
Tarkowski Z. (1988) Agramatyzm u uczniów lekko upośledzonych umysłowo,
w: Rewalidacja dzieci ze złożonymi niepełnosprawnościami (W:) p. red. Z.
Sękowskiej, UMSC, Lublin
Tkaczyk G. (1998) Rehabilitacja mowy u dzieci upośledzonych umysłowo –
studium przypadku, „Logopedia”, nr 25, s.117-122
Tkaczyk G. (1999) Znaczenie metody studium indywidualnego przypadku w
terapii logopedycznej dzieci upośledzonych umysłowo, „Logopedia”, nr 26, s.
227-232
Zaorska M. (2001) Zajęcia logopedyczne (W:) p. red. Cz. Kosakowskiego
32
Nauczanie i wychowanie osób lekko upośledzonych umysłowo, Akapit, Toruń
Literatura uzupełniająca;
Binkuńska E. (2010), Zaburzenia mowy i jakość życia na przykładzie osób z
delecją chromosomową (13 pary), [w:] Rozwój i jego wspieranie w
perspektywie nauk o człowieku – teoria i rozwiązania praktyczne, pod red. K.
Baranowicz,
A. Sobczak, M. Znajmiecka-Sikora, Łódź.
Borkowska A. R., Domańska Ł. (2006), Neuropsychologia kliniczna dziecka.
Wybrane zagadnienia, Warszawa.
Gajewski W. (1983), Genetyka
ogólna i molekularna, Warszawa. Język, interakcja, zaburzenia mowy.
Metodologia badań, Tom 2/2007, pod red. T. Woźniaka, A. Domagały, Lublin.
Komunikacja – mowa – język w diagnozie i terapii zaburzeń rozwoju u dzieci i
młodzieży niepełnosprawnej, (2002), pod red. E. M. Minczakiewicz, Kraków.
Malinowski E. (1978), Genetyka. Podręcznik dla studentów szkół wyższych,
Warszawa.
Mazurczak T. (1990),
Zagadnienia genetyki klinicznej (w:) Neurologia dziecięca, pod red. J.
Czochańskiej, Warszawa. Pecyna (S) M. B. (2000), Dziecko i jego choroba,
Warszawa. Siwek S.(2006), Upośledzenie umysłowe, (w:) Neuropsychologia
kliniczna dziecka. Wybrane zagadnienia, pod red. A. R. Borkowskiej, Ł.
Domańskiej, Warszawa. Staroń K. (2006), Struktura, replikacja i naprawa
materiału genetycznego (w:) Genetyka molekularna, pod red. P. Węgielskiego,
Warszawa.
Winter P. C., Hickey G. I.,
Fletcher H. L. (2004), Genetyka. Krótkie wykłady, przekład zbiorowy pod red.
W. Prus-Głowackiego, Warszawa.
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
słuchaczy
zaliczenia
19.Surdologopedia- diagnoza I terapia
Język polski
W_1; W_2; W_3; W_4; U_1; U_2; ; K_1; K_2
2
Wykład, ćwiczenia, konwersatoria (praktyka)
brak
10h-Wykłady, 10h-ćwiczenia, 10- praktyka
6
Wykład, praca z tekstem, dyskusja, burza mózgów
Egzamin pisemny
Obecność na zajęciach, przygotowanie do zajęć udział w ćwiczeniach i
dyskusji
Egzamin
33
Treści programowe wykładów i ćwiczeń
 Podział zaburzeń słuchu w powiązaniu z rozwojem i
rozumieniem mowy
Treści programowe
uzupełniającej
kształcenia*)
kształcenia*)

Rozwój mowy dziecka z zaburzeniem słuchu

Stymulacja rozwoju mowy dziecka z wada słuchu

Ćwiczenie umiejętności prowadzenia zajęć rozwijających mowę
dziecka z wada słuchu na różnych poziomach rozwoju
psychofizycznego

Zdolności poznawcze osób z wadą słuchu, kształtowanie
umiejętności czytania In pisania uczniów z wadą słuchu

Tworzenie programu wsparcia surdologopedycznego dla
dziecka z wadą słuchu .

Ćwiczenie umiejętności diagnozowania surdologopedycznego,
przygotowywanie opinii oraz zaleceń współpracy z innymi
specjalistami

Propozycje pracy metodami alternatywnymi w rozwoju mowy
dziecka z wadą słuchu

Protetyka narządu słuchu
Korzon A. Totalna Komunikacja Wydawnictwo Naukowe
Akademii Pedagogicznej. Kraków 2001
Wyczesany J. Dyduch E. Krakowska Akademia Pedagogiczna
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego Kraków 2010
Siegmund Prillwitz, Język komunikacja i zdolności poznawcze
niesłyszących, WSiP W-wa 1996
Cieszyńska J,KorendoM,Wczesna Interwencja terapeutyczna,
Wydawnictwo Edukacyjne Kraków 2007
Biuletyn audiofonologii wydania 2001-2011
Krakowiak K. Idea wspomagania mowy dzieci z uszkodzonym narządem
słuchu Lublin 1996
Odowsska-Szlachcic B. Metoda integracji sensorycznej,Harmonia
Gdańsk 2010
Violet F. Maas, Uczenie się przez zmysły WSIP1998
Tonska-Mrowiec A,Pojmaj I Zabawy słuchowe klas 0iI-III
Harmonia Gdańsk 2007
Dykcik W. i Szychowiak B. Nowatorskie i alternatywne metody w
praktyce pedagogiki specjalnej,Wydawnictwo Naukowe UAM Poznań
2001
Bouvet Danielle, Mowa dziecka WSiP 1996
Trochyniuk A, Wymowa dzieci nieslyszacych.Analiza audytywna…,
Lublin 2008
20.Dyzartria- diagnoza i terapia
Język polski
W1: W2:.W3:.W4: W5:
U1: U2:
34
społeczne)
jest realizowany
słuchaczy
zaliczenia
K1
3
ćwiczenia
brak
ćwiczenia 10 godzin
3
Wykład, metoda audytywno-werbalna, stadium indywidualnych
przypadków
Test wiedzy
Zaliczenie z oceną , uczestnictwo we wszystkich zajęciach
1. Opieka logopedyczna nad dziećmi z tzw. ryzyka ciążowoporodowego.
2. Dyzartria, anartria – problemy terminologiczne i klasyfikacje.
3. Przyczyny dyzartrii i anartrii u dzieci i dorosłych.
4. Dyzartria i anartria a mózgowe porażenie dziecięce.
5. Zaburzenia oddychania, fonacji i artykulacji w dyzartrii.
Treści programowe
6. Eksperymentalna skala dyzartrii jako technika diagnostyczna
pomocna
w określaniu specyfiki zaburzeń mowy w MPDz.
7. Dyzartria i anartria a inne zaburzenia komunikacji językowej.
8. Rodzaje dyzartrii i anartrii – analiza nagrań video.
9. Procedury i strategie
w przypadku dyzartrii.
postępowania
logopedycznego
10. Procedury i strategie
w przypadku anartrii.
postępowania
logopedycznego
11. Wczesna interwencja logopedyczna w przypadku dzieci
z dyzartrią i anartrią.
12. Masaż logopedyczny i tzw. wspomagające metody komunikacji.
uzupełniającej
1. J. Cieszyńska, M. Korendo, Wczesna interwencja
terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecka od noworodka do 6
roku życia, Kraków 2007.
2. Dyzartria. Teoria i praktyka, red. Z. Tarkowski, Lublin 1999.
35
3. A. Lewandowski, Z. Tarkowski, Dyzartria – wybrane problemy
etiologii, diagnozy i terapii, Warszawa 1989.
4. M. Michalik, O językoznawczą metodę w badaniach nad
dyzartrią (na przykładzie pacjentów z mózgowym porażeniem
dziecięcym), „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis”
19, Studia Linguistica II, 2004.
5. M. Michalik, Diagnozowanie kompetencji lingwistycznej ucznia
szkoły specjalnej, Kraków 2006.
6. M. Michalik, Teoria prototypu w badaniach wiedzy
semantycznej uczniów z porażeniem mózgowym [w:] Wybrane
aspekty
pracy
z niepełnosprawnymi, red. J. Rottermund, Kraków 2006.
7. Mózgowe porażenie dziecięce, red. R. Michałowicz, Warszawa
1993.
8. Mózgowe porażenie dziecięce. Problemy mowy, red. H.
Mierzejewska,
M. Przybysz-Piwkowa, Warszawa 1997.
9. E. Nitendel – Bujakowa, Kompleksowa terapia dziecka
z dyzartrią, „Logopedia” 1975, t. 25.
10. E. Stecko, Rehabilitacja logopedyczna dzieci z mózgowym
porażeniem dziecięcym [w:] Zaburzenia mowy u dzieci,
Warszawa 1996.
11. E. Stecko, Dwa spojrzenia logopedy na mowę dziecka
z mózgowym porażeniem dziecięcym, „Rewalidacja” 1998, z. 1.
12. W. Tłokiński, Zaburzenia mowy o typie dyzartrii [w:] Podstawy
neuropsychologii, red. T. Gałkowski, E. Szeląg, G.
Jastrzębowska, Opole 2005.
Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja
1. G. Chojnacka-Szawłowska, Zaburzenia w rozwoju umysłowym
dzieci
z mózgowymi niedowładami kończyn [w:] Człowiek
niepełnosprawny
w społeczeństwie, red. A. Hulek, Warszawa 1986.
2. Z. M. Kurkowski, Próba sylabowa do oceny niepłynności
mówienia, Warszawa 2003.
3. Logopedia. Pytania i odpowiedzi, red. T. Gałkowski, G.
Jastrzębowska, Opole 1999.
4. U. Mirecka, K. Gustaw, Dyzartria w mózgowym porażeniu
dziecięcym. Eksperymentalna skala dyzartrii jako technika
diagnostyczna
pomocna
w określaniu specyfiki zaburzeń mowy w mpdz, „Logopedia”
36
2005, t. 34.
5. M. Sovák, Logopedia, (przekł. B. Kaczmarek, Praga 1978.
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
słuchaczy
zaliczenia
Treści programowe
uzupełniającej
21. Zaburzenia integracji sensorycznej
Język polski
W_1; W_3;
U_2; U_3
K_2; K_3
III semestr
wykład, ćwiczenia praktyczne
brak
5 h wykład, 5 h ćwiczenia praktyczne, warsztatowe
2
Wykład, ćwiczenia praktyczne
Zaproponowanie zajęć metodą kinezjologii edukacyjnej i ich
przeprowadzenie
z/o
1.Poziomy SI
2.Diagnoza procesów SI oraz objawy dysfunkcji SI u dzieci i młodzieży
(dzieci z trudnościami w uczeniu się, z głębszą niepełnosprawnością
intelektualną, ADHD, MPD, Autyzm)
3. Stymulacja polisensoryczna w rożnych etapach rozwoju dziecka –
elementy diagnozy
4. Omówienie przykładowych metod wykorzystujących stymulacje
polisensoryczną
5. Tworzenie indywidualnych programów rozwoju dla ucznia z głębszą
niepełnosprawnością intelektualną- zajęcia praktyczne
6.Rozwój dziecka przez twórczość z wykorzystaniem stymulacji
polisensorycznej – zajęcia praktyczne
T.Górska, A.Grabowska, J.Zagrodzka (red.): Mózg a zachowanie.
Warszawa 1997: PWN
V.F.Mass: Uczenie się przez zmysły. Wprowadzenie do teorii integracji
sensorycznej. Warszawa1989: WsiP
Z. Przyrowski: Dysfunkcje integracji sensorycznej i deficyty
fragmentaryczne w zespole mozgowego porażenia dziecięcego. W:
Dziecko niepełnosprawne ruchowe (red. E.Mazanek). Warszawa 1998:
WSiP
Z.Przyrowski: Podstawy diagnozy i terapii integracji sensorycznej. W:
Podstawy diagnostyki i rehabilitacji dzieci i młodzieży niepełnosprawnej
(red. Cz.Szmigiel). Kraków 2001: AWF
37
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
słuchaczy
zaliczenia
Treści programowe
uzupełniającej
22. Dyslalia
Język polski
W_1; W_3;
U_2; U_3
K_2; K_3
III semestr
wykład, ćwiczenia praktyczne
brak
5 h wykład, 5 h ćwiczenia , 10 h zajęcia warsztatowe w grupach
konwersatoryjnych w placówce
5
Wykład, ćwiczenia praktyczne
Zaproponowanie zajęć i ich przeprowadzenie
Egzamin
Obecność i aktywność na zajęciach
- Podstawowa terminologia
- dyslalia: istota i etiologia zaburzenia, przyczyny w ujęciu węższym i
szerszym (wieloprzyczynowość), klasyfikacja objawowa i
paradygmatyczne zaburzenia wymowy -J.T.Kania (zarys)
- terminologia zaburzeń artykulacyjnych: sygmatyzm, rotacyzm,
kappacyzm, gammmacyzm, lambdacyzm, betacyzm, mowa
bezdźwięczna i inne odchylenia artykulacyjne.
- wywoływanie dźwięków wg.M. E.Skorek
- schemat diagnozy logopedycznej w dyslalii- narzędzia diagnostyczne
-pojęcie terapii logopedycznej, zasady, metody, techniki
-postępowanie diagnostyczne w ocenie rozwoju mowy i wymowy
-postępowanie terapeutyczne w korekcie zaburzeń artykulacyjnych:
- przykładowe modele postępowania diagnostycznego i
terapeutycznegow dyslalii.
Antos D., Demel G., Styczek I., Jak usuwać seplenienie i inne wady
wymowy, Warszawa 1978, WSiP.
Cieszyńska J., Korendo M. Wczesna interwencja terapeutyczna, Kraków
2008, Impuls.
Człowiek wobec ograniczeń.Niepełnosprawność, komunikowanie,
diagnoza, terapia. ( red.) Tarkowski S., Jastrzębowska G., Lublin 2003,
Orator.
Dołęga Z., Promowanie rozwoju mowy w okresie dzieciństwa –
prawidłowości rozwoju, diagnozowanie i profilaktyka, Katowice 2003,
WUŚ.
Diagnoza I terapia w logopedii, Porayski-Pomsta J. (red.) Towarzystwo
Kultury Języka, Sekcja Logopedyczna Tom VII, Warszawa 2008, Dom
38
Wydawniczy Elipsa.
Grabias S. Mowa i jej zaburzenia, Audiofonologia 1997, T.10.
Gruba J., Polewczyk I., Multimedialny pakiet logopedyczny; zeszyt
ćwiczeń, cz.1 sz, ż, cz, dż. Gliwice 2003, Komlogo.
Kania J.T., Szkice logopedyczne, Lublin 2001, PTL.
Kaczmarek L. Nasze dziecko uczy się mowy, Lublin 1997. Wydawnictwo
Lubelskie.
Logopedia.Pytania i Odpowiedzi. (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G.,
Opole 2001, UO.
Michalak –Widera I., Zaczynam mówić. Program rozwijający mowę
dzieci najmłodszych z problemami w mówieniu. Katowice 2007, Unikat
2.
Michalak –Widera I., Logopedyczny test dla dzieci i młodzieży,
Warszawa, 2009, Sewenth Sea.
Stecko E.: Zaburzenia mowy u dzieci - wczesne rozpoznawanie i
postępowanie logopedyczne, Warszawa 2001, UW.
Sołtys- Chmielowicz A., Analiza lingwistyczna wypowiedzi dziecka z
rozległą dyslalią, LOGOPEDIA T. 34, 2005, PTL.
Sołtys-Chmielowicz A. Standard postępowania logopedycznego w
przypadku dyslalii, LOGOPEDIA T.37, 2008, PTL.
Styczek I, Logopedia, Warszawa 1980, PWN.
Ostapiuk B., Standard postępowania logopedycznego w dyslalii
ankyloglosyjnej, LOGOPEDIA T. 37, 2008, PTL.
Skorek E.M., Reranie. Profilaktyka, diagnoza, korekcja. Kraków 2003,
Impuls.
Skorek E. M., Samogłoski. Profilaktyka, diagnoza, korekta, Kraków
2000, Impuls.
Skorek E. M., Oblicza wad wymowy, Warszawa 2001, Żak.
II Literatura uzupełniająca:
Aitchison J., Ziarna Mowy., Warszawa 2002 ,PIW.
Badania nad rozwojem języka dziecka, G.W. Shugar; M. Smoczyńska
(red.), Warszawa 1980, PWN.
Gałkowski T., Szeląg E., Jastrzębowska G., Podstawy neurologopedii,
Opole 2005, UO.
Franczyk A., Krajewska K., Program psychostymulacji dzieci w wieku
przedszkolnym z deficytami i zaburzeniami rozwoju, Kraków 2002,
Impuls.
Surowaniec J., Logopedyczny słownik terminologii diagnostycznej,
Kraków 1996, Wydawnictwo Edukacyjne.
Zaburzenia mowy, S. Grabias (red.), Lublin 2002, WUMCS.
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
23. Muzykoterapia i logorytmika
Język polski
W_1; W_2; W_4;
U_1; U_3; U_5;
K_1; K_2; K_3; K_4
3
Ćwiczenia
Podstawowa wiedza z zakresu psychologii i pedagogiki, Gotowość do
udziału w zajęciach praktycznych mających charakter muzyczno-
39
słuchaczy
zaliczenia
Treści programowe
ruchowy. Gotowość do pracy w zespole
Strój i obuwie odpowiednie do udziału w zajęciach taneczno-rytmicznych
Ćwiczenia – 10
2
Wykład konwersatoryjny, metody aktywizujące, warsztaty muzycznoruchowe, metoda projektu, elementy e-learningu
Bezpośrednia superwizja aktywności muzyczno-ruchowej, praca w
grupie zadaniowej, projekt grupowy (przygotowanie etiudy muzycznoruchowej), projekt indywidualny (przygotowanie programu zajęć dla
wybranej grupy uczestników)
Obecność na zajęciach, przygotowanie projektu zespołowego,
opracowanie programu pracy z dzieckiem, z wykorzystaniem elementów
muzykoterapii i logorytmiki
Zaliczenie z oceną
1. Wprowadzenie, zajęcia organizacyjne, ustalenie zasad uczestnictwa i
sposobu zaliczenia przedmiotu.
2. Muzyka i jej znaczenie w rozwoju i życiu człowieka. Rola muzyki w
wychowaniu i edukacji.
3. Lecznicze, profilaktyczne i rehabilitacyjne funkcje muzyki.
4. Pasywne (słuchanie utworów) i aktywne (poprzez granie)
uczestnictwo w muzykoterapii – wybór utworów i tworzenie
instrumentarium przez logopedę.
5. Wykorzystanie ruchu i tańca w profilaktyce i terapii osób o różnych
potrzebach. Związki terapii ruchem z choreoterapią
6. Łączenie ruchu i dźwięku ze słowem i symbolem, jako znaczący
środek w pracy dydaktyczno-terapeutycznej.
7. Logorytmika i jej rola we wspomaganiu terapii logopedycznej. Rodzaje
ćwiczeń logorytmicznych, znaczenie ich stosowania
8. Tworzenie programów pracy i scenariuszy zajęć z dziećmi, młodzieżą
i dorosłymi o różnych potrzebach edukacyjno-rozwojowych, z
wykorzystaniem dźwięku, ruchu i słowa.
9 Pogłębianie twórczych umiejętności logopedy przez tworzenie etiud
teatralnych wykorzystujących dźwięk, ruch i słowo.
10.Podumowanie zajęć. Zaliczenie przedmiotu
 Cylulko P., Zastosowanie sztuki muzycznej w terapii dziecka
niepełnosprawnego W: L. Sadowska (red) Wyd AWF we
Wrocławiu, Wrocław, 2004. s.234-254

Dalcroze E.J., Rytmika i nowoczesna sztuka ruchu. W: I.
Wojnar (red) Wychowanie przez sztukę, PWN, Warszawa,
1965

Dutkiewicz K., Mowa ciała przez taniec. Życie szkoły, 2000 nr 6

Dymara B.(red) Dziecko w świecie muzyki. Nauczycielenauczycielom. Kraków, 2000 (wybrane rozdziały)

Gładyszewska-Cylulko J., Arteterapia w pracy pedagoga.
Teoretyczne i praktyczne podstawy terapii przez sztukę.
uzupełniającej
40
Oficyna Wyd „Impuls”, Kraków, 2011.

Konieczna E., Arteterapia w teorii i praktyce. Oficyna Wyd
„Impuls”, Kraków, 2003.

Stadnicka J., Terapia dzieci muzyką, ruchem i mową.
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa, 1998.

Walencik-Topiłko, Rytm muzyczny i logorytmika w terapii
logopedycznej dotyczącej dyslalii. W: Logopedia jako nauka
interdyscyplinarna – teoretyczna i stosowana, (red.) I.
Nowakowska-Kempny, Katowice 1998

Cesarz H, o muzyce i muzykoterapii, Muzykoterapia Polska,
Wrocław 2003, t.2, nr 1

Cylulko P, Rola muzykoterapii w usprawnianiu
niepełnosprawnych pacjentów, Muzykoterapia Polska, Wrocław
2003, nr 1

Dymara B., Dziecko w świecie marzeń, Oficyna Wyd Impuls,
Kraków, 1996

Galińska E., Podstawowe kierunki teoretyczne muzykoterapii.
W: Zeszyty Naukowe, nr 17, 1978. Wyd AM – Wrocław

Gulińska-Grzeluszka D., Rola muzykoterapii w pracy z dziećmi
agresywnymi w wieku 9-11 lat. Wychowanie muzyczne w
szkole, 2004, nr 1.

Janiszewski M., Muzykoterapia aktywna. PWN, Warszawa,
1993.

Jarkowska A., Muzyka jako element wychowania w rozwoju
osobowym dziecka z niepełnosprawnością. Maternus Media,
Tychy 2004.

Kopacz M., Muzykoterapia w rehabilitacji zaburzeń
psychicznych. Zeszyty Naukowe akademii Muzycznej we
Wrocławiu, 2000, nr 76.

Kloppel R., Vliex S., Rytmika w wychowaniu i terapii.
Warszawa, 1995.

Kopoczek A., Świat ludowych, dziecięcych narzędzi
dźwiękowych. W: B. Dymara (red) Dziecko w świecie muzyki.
Nauczyciele-nauczycielom. Kraków, 2000.

Koziełlo D., Taniec i psychoterapia, Wyd. KMK. Promotions.
Poznań 2002.

Koziełlo D., Terapia tańcem. Kultura Fizyczna 1997, nr 1.

Kran M., Taniec jako forma psychoterapii. „Arka”, 2001, nr 2/36
41
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany

Kuźmińska O., Popielowska H., Taniec, rytm, muzyka. AWF,
Poznań, 1995.

Majewska J., Majewski A., Zarys psychomotoryki.
Wydawnictwo Harmonia Universalis, Gdańska 2012

Metera A., Muzykoterapia. Muzyka w medycynie i edukacji,
Leszno, 2002

Mrugalska K., Muzyka i terapia. W: H. Orzechowicz (red) U
źródeł rozwoju dziecka, WSiP, Warszawa, 1999

Rogalski E., Muzyka w pozaszkolnej edukacji estetycznej,
Wydawnictwa Uczelniane WSP, Bydgoszcz

Stefańska-Klar R., Późne dzieciństwo. Młodszy wiek szkolny
W: B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red) Psychologia
rozwoju człowieka, t. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa, 2004

Szafraniec S., Między sztuką a terapią. Obszary poszukiwań.
W: M. Knapik, K. Krasoń (red) Dziecko i sztuka, wsparcie,
terapia. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice,
2003, s. 103-139

Sherborne W., Ruch rozwijający dla dzieci, Wydawnictwo
Naukowe PWN, warszawa, 1999.

Szczyrba S., Rola muzykoterapii w edukacji i wychowaniu.
Nauczanie Początkowe, Kielce, 2004, nr 3

Szuman S, O sztuce i wychowaniu estetycznym, Warszawa,
PZWS, 1969

Uchyła-Zroska J, Sztuka wyrażona mową i śpiewem. W: H.
Danel-Bobrzyk (red) Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego,
Katowice, 1999

Walczowska-Dutka M., Program nauki komunikacji dla dzieci
ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, Oficyna Wyd. Impuls,
Kraków, 2005.

Wierszyłowski J., Psychologia muzyki, PWN, Warszawa 1981
24. Dysglosja – diagnoza i terapia
Język polski
W_1; W_3;
U_4; U_5
K_2; K_3
III semestr
wykład, ćwiczenia
42
słuchaczy
zaliczenia
brak
5 h wykład, 10 h ćwiczenia
3
Wykład, ćwiczenia, dyskusja, analiza przypadków
Kolokwium pisemne
z/o
1. Różne typologie zaburzeń mowy a deformacje anatomiczne w
obrębie narządów mowy i dysfunkcje orofacjalne.
2. Zaburzenia realizacji fonemów w przypadku dysglosji.
Treści programowe
3. Paradygmat diagnozy i terapii logopedycznej w przypadku
zaburzeń mowy o etiologii obwodowej anatomicznej ruchowej i
funkcjonalnej, takich jak: ankyloglosja, makroglosja,
mikroglosja, wady zgryzu, rozszczepy wargi i podniebienia,,
zaburzenia czynności prymarnych.
1. Grabias S.: Mowa i jej zaburzenia. „Audiofonologia” 1997. T. X,
s. 3-20.
2. Grabias S.: Postępowanie logopedyczne. Diagnoza,
programowanie terapii, terapia. „Logopedia” 2008, 37, s. 13-27.
3. Gałkowski T., Grossman J.: Determinanty rehabilitacji zaburzeń
mowy. AWF. Warszawa 1987.
4. Hołejko M.: Metody rehabilitacji mowy w rozszczepach
podniebienia. „Otolaryngologia Polska” 1965 T. 19 nr 4, s. 569574.
uzupełniającej
5. Zarys współczesnej ortodoncji. Red. I.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2008
Karłowska.
6. Konopska L.: Wady wymowy u osób z wadami zgryzu.
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Szczecin 2006.
7. Ostapiuk B.: Dziecięca artykulacja czy wada wymowy – między
fizjologią a patologią. „Logopedia” 2002, nr 31, s. 95-156.
8. Ostapiuk B.: Zaburzenia dźwiękowej realizacji fonemów języka
polskiego – propozycja terminów i klasyfikacji. „Audiofonologia”
1997. T. 10, s. 117-136.
9. Ostapiuk B., Logopedyczna ocena ruchomości języka. W:
Logopedia. Teoria i praktyka. Red. M. Młynarska, T. Smereka.
Podyplomowe
Studium
Logopedyczne
Uniwersytetu
43
Wrocławskiego. Agencja Wydawnicza a linea. Wrocław 2005,
s. 299-306.
10. Mowa pacjenta z rozszczepem podniebienia. Szkice
foniatryczno-logopedeyczne. Red. M. Hortis-Dzierzbicka, E.
Stecko.
Wydawnictwo
Uniwersytetu
Warszawskiego.
Warszawa 2005
11. Pluta-Wojciechowska D.: Podstawy patofonetyki mowy
rozszczepowej. Dyslokacje. Wydawnictwo Ergo-Sum. Bytom
2010.Mowa dzieci z rozszczepem wargi i podniebienia.
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w
Krakowie 2011. Rozprawa habilitacyjna.
12. Pluta-Wojciechowska D.: Zaburzenia mowy u dzieci z
rozszczepem podniebienia. Badania-Teoria-Praktyka. Wyd. II
poprawione i poszerzone. Wydawnictwo Ergo-Sum. Bytom
2008.
Literatura uzupełniająca
1. Kornas-Biela D.: Prenatalne uwarunkowania rozwoju mowy. W:
Opieka logopedyczna od poczęcia. Red. B. Rocławski.
GLOTTISPOL. Gdańsk 1998, s. 13-23.
2. Łyżyczka I.: Metody rehabilitacji wymowy u dzieci z
rozszczepem podniebienia. „Logopedia” 1978 nr 13, s. 53-57.
3. Mackiewicz B.: Dysglosja jako jeden z objawów zespołu
oddechowo-połykowego.
Wydawnictwo
Uniwersytetu
Gdańskiego. Gdańsk 2002.
4. Śmiech-Słomkowska G., Rytlowa W.: Wybrane zagadnienia z
profilaktyki i wczesnego leczenia ortodontycznego. MED TOUR
PRESS INTERNATIONAL SANMEDIA. Warszawa 1993.
5. Mitrinowicz-Modrzejewska A., Pawłowski Z., Tłuchowski W.:
Wady rozwojowe podniebienia jako zaburzenia wieloukładowe.
„Rozprawy Wydziału Nauk Medycznych” 1965. PAN. R. X. T. 1,
s. 33-123.
6. Ortopedia szczękowa. Zasady i praktyka. Red. F. ŁabiszewskaJaruzelska. PZWL. Warszawa 1995.
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
25. Balbutologopedia
Język polski
Ćwiczenia-W4,U2,U3,U4,U5,K3,K4
Wykład-W2,W3,U1,K1,K2
3
44
słuchaczy
zaliczenia
Wykład, ćwiczenia, zajęcia praktyczne- w placówce w grupach
konwersatoryjnych
Podstawowa wiedza z sem. 1 i 2
Wykład- 10h
Ćw-10h
Konwersatoria- 10h
5
Podająca, indywidualnych przypadków, symulacyjna, sytuacyjna,
praktyczna,
Ćwiczenia- zaliczenie. Wykład- egzamin
Egzamin.
Ćwiczenia-przygotowanie indywidualnego tekstu do ćwiczeń dla osób
jąkających się, zgodnego z zasadą techniki delikatnego startu mowy.
Wykład- obecność na wykładach.
Wykłady
1. Etiologia jąkania:
a) definicje jąkania się i innych niepłynności mówienia w
wielorakim ujęciu (wg Charles’a van Ripera,
Andrews’a, Tarkowskiego, Chęćka i in.),
b) typologie jąkania (wg Pruszewicza, MitrinowiczModrzejewskiej).
c) teorie m.in. rozwojowe, organiczne, neurotyczne,
psychologiczne,
d) częstość występowania jąkania a organizacja mózgu.
Treści programowe
2.
Klasyfikacja różnych niepłynności mówienia a komunikacja.
3.
Różnicowanie rozwojowej niepłynności mówienia i jąkania
wczesnodziecięcego.
4.
Różnicowanie jąkania i giełkotu.
5.
Ogólny schemat wywiadu klinicznego (diagnostycznego) dot.
dziecka z niepłynnością mowy, w tym jąkającego się i jego rola w
ogólnej diagnozie jąkania.
6.
Diagnoza jąkania wg Kwestionariusza Niepłynności Mówienia i
Logofobii (autor: Z. Tarkowski).
7.
Diagnoza jąkania młodzieży i dorosłych wg Kwestionariusza
Cooperów do Oceny Jąkania (autor: M. Chęciek).
Ćwiczenia
1.Podstawy diagnozy giełkotu i innych niepłynności mówienia.
2.Przegląd metod terapii jąkania się – omówienie echokorekcji, terapii
oddechowej, rytmizacji mówienia i innych.
3.Omówienie podstaw kompleksowej terapii jąkających się, w tym
Zmodyfikowanego Programu Psychofizjologicznej Terapii Jąkających się
(autor: M. Chęciek).
45
4.Profilaktyka w zakresie niepłynności mówienia, w tym jąkania się.
5.Prezentacja nagrań osób jąkających się na płytach DVD.
6.Praca indywidualna z osobami jąkającymi się.
a) Literatura obowiązkowa:
uzupełniającej
1.
Adamczyk B., 1993, Terapia jąkania metodą „Echo” [w:] Diagnoza i
terapia zaburzeń mowy, red. T. Gałkowski, Z. Tarkowski, T. Zaleski,
Lublin, Wydawnictwo UMCS, str. 141-155.
2.
Byrne R., 1989, Pomówmy o zacinaniu, Warszawa, PZWL.
3.
Chęciek M., 2001, Kwestionariusz Cooperów do Oceny Jąkania.
Zarys terapii. Podręcznik, Wydawnictwo Fundacji „Orator”, Lublin.
4.
Chęciek M., 2007, Jąkanie – diagnoza, terapia, program. OW
„Impuls”, Kraków.
5.
Dell Carl W., Jr , 2008, Terapia jąkania u dzieci w młodszym wieku
szkolnym. Podręcznik dla logopedów. OW „Impuls”, Kraków,
6.
Kamińska D., 2006, Wspomaganie płynności mowy dziecka, OW
„Impuls”, Kraków.
7.
Pruszewicz A., 1992, Jąkanie [w:] Foniatria kliniczna, Warszawa,
PZWL, str.255-263.
8.
Tarkowski Z., 1992, Jąkanie wczesnodziecięce, Warszawa, WSiP.
9.
Tarkowski Z., 2001, Kwestionariusz Niepłynności Mówienia i
Logofobii. Podręcznik, Wydawnictwo Fundacji „Orator”, Lublin.
b) Literatura uzupełniająca:
10. Chęciek M., 1993, Jąkanie [w:] Diagnoza i terapia zaburzeń mowy,
red. T. Gałkowski, Z. Tarkowski, T. Zaleski, Lublin, Wydawnictwo
UMCS, str. 125-140.
11. Chęciek M.,1997, Etapy terapii w „Zmodyfikowanym Programie
Psychofizjologicznej Terapii Jąkających się”, Logopedia 24, str. 4160.
12. Chęciek M., 1999, Rola samogłosek w terapii jąkających się,
Logopedia 26, str. 39-56.
13. Chęciek M., 2001, Kwestionariusz Cooperów do Oceny Jąkania.
Zarys terapii. Podręcznik, Wydawnictwo Fundacji „Orator”, Lublin.
14. Chęciek M., 2004, Techniki przedłużonego mówienia oraz
delikatnego startu mowy wciąż aktualne, Śląskie Wiadomości
Logopedyczne, Katowice, 7 , str. 41-45.
15. Chęciek M., 2005, Realizacja głosek polskich w wymowie osób
jąkających się oraz ich terapia [w:] Logopedia – teoria i praktyka,
red. M. Młynarska, T. Smereka, Wydawnictwo AW a linea, Wrocław,
str. 470-487.
16. Chęciek M., 2005, Różne oblicza niepłynności mówienia,
46
Logopedia, 34, s.245-255.
17. Kostecka W., 2000, Dziecko i jąkanie, Wydawnictwo Polskiego
Towarzystwa Logopedycznego, Lublin.
18. Kostecka W., 2006, Giełkot, AWH Antoni Dudek, Lublin.
19. Louis K.O.St., Meyers F.L., Bakker K., Raphael L.J., 2005, Kliniczne
podejście do giełkotu, [w:] Neurologopedia. Wyd. Fundacji „Orator”,
Lublin, s.47-60.
20. Mitrinowicz-Modrzejewska A., 1952, Jąkanie. Przyczyny i leczenie,
Warszawa, PZWL.
21. Tarkowski Z., 1999, Jąkanie, Warszawa, Wydawnictwo PWN.
22. Tarkowski Z., 2007, Psychosomatyka jąkania, Wyd. Fundacji
„Orator”, Lublin.
23. Tarkowski Z., 2008, Zmiana postaw wobec jąkania, Wyd. Fundacji
„Orator”, Lublin.
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
słuchaczy
zaliczenia
26. Glottodydaktyka
Język polski
W_4, U_3, K_1, K_3, K_4
3
Wykład, ćwiczenia
brak
Wykład- 5h
Ćwiczenia-5h
2
Metoda podająca wspomagana prezentacją multimedialną, metody
aktywizujące, dyskusja, praca z tekstem, zajęcia praktyczne z
wykorzystaniem klocków, pisma pętelkowego, syntezy i analizy wyrazów
etc.
Obecność i aktywność na zajęciach, aktywne uczestnictwo, praca
indywidualna i grupowa. Kolokwium.
z/o
Obecność i aktywność na zajęciach.
47
Zaliczenie w formie praktycznej. Zaliczenie kolokwium.
1. Wprowadzenie do metody (wychowanie językowe, indywidualny
tryb nauczania itd.). Zasady glottodydaktyki.
2. Zestaw pomocy.
3. Ćwiczenia emisyjne, oddechowe i artykulacyjne.
4. Porównywanie i identyfikowanie liter na klockach logo (warianty
liter, litery podstawowe i niepodstawowe)
5. Synteza i analiza wyrazów. Klasyfikacja morfemow.
6. Czytanie techniką "ślizgania".
7. Trudności ortograficzne - poznawanie sposobów radzenia sobie
z sytuacjami trudnymi ortograficznie z wykorzystaniem
słowników glottodydaktycznych, klocków.
8. Ćwiczenia przygotowujące do nauki pisania. Pismo pętelkowe.
9. Spółgłoski miękkie.
10. Słuch fonemowy i fonetyczny.
11. Zajęcia praktyczne.
Treści programowe
uzupełniającej
A. Bombika-Domżal, B. Bolon B. i in., Twoje znaki, moje słowa i zabawa
już gotowa, Stowarzyszenie „Mówić bez słów”, Kraków 2006
B.Rocławski: Świat głosek i liter; idem: W krainie reguł ortograficznychpisownia samogłosek, idem: W krainie reguł ortograficznych-pisownia
spółglosek sz i ż; idem: W krainie reguł ortograficznych-pisownia głosek
miękkich, idem: Test ortofoniczny; idem: Zeszyt do początkowej nauki
pisania; idem: Plansze do początkowej nauki czytania-cz. I, II, III; idem:
Nauka czytania i pisania; idem: Przewodnik metodyczny do
elementarza; idem: Słownik ortograficzno-ortofoniczny; idem: Badanie
tempa i techniki czytania; idem: Kreślę i łączę litery.
M. Wilczkowska-Dutka : Program nauki komunikacji dla dzieci ze
specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, Impuls, Kraków 2005
M.Zarębina:Język polski w rozwoju jednostki.
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
27. Komputerowe wspomaganie terapii log.
Język polski
W_1, W_2, W_3, W_4,
U_1, U_2, U_3, U_4,
K_1, K_2, K_3, K_4.
4
ćwiczenia, kurs e-learningowy
Terapia logopedyczna
Ćwiczenia - 5 godz.
kurs e-learningowy - 5 godz. w grupach konwersatoryjnych
48
słuchaczy
zaliczenia
Treści programowe
uzupełniającej
2
Podająca, poszukująca, badawczo-problemowa, projektowa, e-learning,
inne
Wypowiedź na Forum (Sprawdzenie czy słuchacz potrafi dokonać
analizy literatury, oferty programów terapeutycznych logopedycznych na
rynku, efektywności i celowości ich wykorzystania i przedstawić swoje
refleksje na Forum)
Zadanie praktyczne 1 w formie Esej (Sprawdzenie czy słuchacz potrafi
ocenić oraz opracować sprawozdanie oceny programu edukacyjnego,
terapeutycznego na podstawie wyników testowania i analizy według
proponowanych kryteriów oceny. Przegląd i opisowa ocena witryny
edukacyjnej (terapeutycznej), według proponowanych kryteriów oceny.)
Zadanie praktyczne 2 w formie Scenariusza zajęć logopedycznych
(Sprawdzenie czy słuchacz potrafi zaprojektować proces edukacyjny,
terapeutyczno-wychowawczy - opracowanie scenariusza jednostki
lekcyjnej (zajęcia dydaktycznego, terapeutycznego, godziny
wychowawczej) z uwzględnieniem wykorzystania na lekcji programu
komputerowego (serwisu internetowego).)
Zadanie praktyczne 3 w formie ćwiczeń (Sprawdzenie czy słuchacz
potrafi wykorzystywać program ułatwiający przeprowadzenie terapii
logopedycznej, dzięki któremu można nie tylko skutecznie zaplanować
terapię, zarejestrować dane, zarchiwizować dokumenty, ale także
kontrolować proces i analizować efekty. Wykorzystanie aplikacji
umożliwiającej także przeprowadzenie: wstępnej diagnozy
pedagogicznej z orientacyjną oceną gotowości szkolnej, ocenę ryzyka
dysleksji, ocenę ryzyka dyskalkulii.)
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu – udział minimum w 50 % zajęć i
ukończenie kursu e-learningowego na poziomie min. 50%
Zaliczenie z oceną
Nowoczesne środki multimedialne i technologie internetowe do
efektywnego zastosowania w prowadzeniu zajęć dydaktycznowychowawczych oraz terapeutyczno-logopedycznych.
Krajowe i zagraniczne doświadczenie zastosowania Technologii
informacyjnej w logopedii.
Rola komputera w pracy terapeuty-logopedy. Funkcje komputera i
przykłady wykorzystania TIK w terapii pedagogicznej.
Klasyfikacja programów terapeutycznych ze szczególną analizą
programów do terapii logopedycznej.
Przegląd dostępnych na rynku programów edukacyjnych,
terapeutycznych logopedycznych. Analiza programu terapeutycznego
oraz testowanie i ocena jednego z wybranych programów.
Kształtowanie teoretycznej wiedzy oraz praktycznych umiejętności
wyboru i wykorzystania multimedialnych, elektronicznych pomocy
edukacyjnych w postaci programów multimedialnych i serwisów
internetowych w pracy logopeda.
Podstawowe:
1. Juszczyk Stanisław : Integracja dziecka z komputerem w trakcie
terapii pedagogicznej i logopedycznej // W : Komunikacja
interakcyjna człowieka z komputerem / pod red. Stanisława
Juszczyka. - Kraków, 2000. - S. 69-90
2. „Komputer w diagnostyce i terapii pedagogicznej”, pod red.
49
B.Siemienieckiego, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 1999
3. „Komputer w rewalidacji”, pod red. Bronisława Siemienieckiego,
Joanny Buczyńskiej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2001
4. „Komputer w kształceniu specjalnym”, pod red.J.Łaszcyka,
WSIP, 1998
5. Lemirowski Andrzej, Surowaniec Józef : Programy komputerowe
w metodzie surdologopedycznej // W : Sprawności językowe /
pod red. Jana Ożdżyńskiego i Teodozji Rittel. - Kraków, 1997. (Studia Logopedyczne ; 4). - S. 403-410
6. Walencik-Topiłko Anna, Miklaszewska Anna : Charakterystyka
polskich programów komputerowych wspomagających terapię
logopedyczną // W : Kształcenie logopedyczne : cele i formy /
pod red. Edwarda Łuczyńskiego. - Gdańsk, 2000. - S. 80-84
7. Błachnio Krystyna : Vademecum logopedyczne : dla studentów
pedagogiki. - Wyd. 3. - Poznań : Wydaw. Naukowe UAM, 2003
8. Skorek Ewa Małgorzata : Z logopedią na ty : podręczny słownik
logopedyczny. - Wyd. 2. - Kraków : Impuls, 2002
Dodatkowe:
1. Wąsiński Arkadiusz : Komputerowe programy terapeutyczne w
diagnostyce logopedycznej dzieci z wadami mowy i słuchu //
Auxilium Sociale. - 1997, nr 2, s. 110-119
2. Wąsiński Arkadiusz : Programy komputerowe jako narzędzie
logopedy w terapii dzieci z wadami wymowy i słuchu //
Nauczyciele i Szkoła. - 1997, nr 2, s. 21-35
3. Skorek Julian : Lingwistyczne podstawy logopedii : (skrypt dla
studentów). - Zielona Góra : "Edycja", 1999. - (Biblioteczka
Logopedyczna)
4. Skrzynecka Grażyna : Uczymy się poprawnie mówić : poradnik
logopedyczny z ćwiczeniami a, e, o, u, i, y, ą, ę. - Warszawa :
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1999
5. Skrzynecka Grażyna : Uczymy się poprawnie mówić : poradnik
logopedyczny z ćwiczeniami l, ł, m, n, ń. - Wyd. 2. - Warszawa :
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1999
6. Sołtys-Chmielowicz Anna : Zaburzenia artykulacji : teoria i
praktyka. - Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2008
7. Surowaniec Józef : Logopedyczny słownik terminologii
diagnostycznej. - Wyd. 2 poszerz. - Kraków : Wydaw.
Edukacyjne, 1999
kształcenia*)
28. Neurologopedia dziecięca- wieloaspektowość oddziaływań
terapeutycznych
Język polski
50
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
słuchaczy
zaliczenia
Treści programowe
uzupełniającej
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
W_3, W_4, U_2, U_3, K_1, K_3, K_4
4
Wykład, ćwiczenia , zajęcia praktyczne
Podstawy wiedzy z zakresu semestrów wcześniejszych
10 godz. wykładów
10 h ćwiczeń
10h zajęć praktycznych w terenie
6
aktywizujące, praca z tekstem
Zaliczenie w formie pisemnej, aktywność
Egzamin
Obecność na zajęciach i praktykach, wykazanie się znajomością
literatury przedmiotu
Znajomość podstaw anatomii centralnego układu nerwowego i mózgu;
Podstawy neuropsychologii klinicznej wg Kevina Walsha i prof. Marii
Pąchalskiej;
Poznanie metod diagnozy wyższych czynności nerwowych.
Rehabilitacja dzieci. Metody diagnozy i terapii. Postępowanie
interdyscyplinarne.
1.Herzyk A. :Neuropsychologiczna terapia zaburzeń językowych o
etiologii organicznej – (w:) Kwolek A. (red.) Rehabilitacja medyczna –
WMU&Partner Wrocław, 2003;
2. Herzyk A.: Mózg Emocje Uczucia analiza neuropsychologiczna.
UMCS Lublin 2003;
2. Jastrzębowska G. Gałkowski T. : Neurologopedia – UO Opole, 2005;
3. Jastrzębowska G.: Podstawy diagnozy logopedycznej UO, Opole,
1995;
4. Pąchalska M. : Afazjologia WN PWN Warszawa - Kraków, 1999;
6. Szumska J.: Metody badania afazji PZWL Warszawa, 1980;
7. Rita Carter.: Tajemniczy świat umysłu. Atena Poznań, 1999;
10 Walsh K.: Jak rozumieć uszkodzenia mózgu PWN Warszawa 2001.
29. Komunikacja alternatywa
Język polski
W_3, W_4, U_2, U_3, K_1, K_3, K_4
4
51
słuchaczy
zaliczenia
ćwiczenia , zajęcia praktyczne
Podstawy wiedzy z zakresu deficytów parcjalnych
5 h ćwiczeń
10h zajęć praktycznych w terenie
3
aktywizujące, praca z tekstem
Zaliczenie w formie pisemnej i praktycznej
Obecność na zajęciach, przygotowanie pracy z zakresu wykorzystania
alternatywnych metod komunikacji w terapii, przygotowanie pomocy
terapeutyczno/dydaktycznych
Zaliczenie z oceną
1. Komunikacja alternatywna – rys historyczny
2. Specjalne potrzeby komunikacyjne dzieci i młodzieży –
specyfika wybranych zaburzeń i deficytów
3. Komunikacja alternatywna a procesy poznawcze,
emocjonalne i rozwój społeczny dzieci i młodzieży
Treści programowe
4. Rodzaje i formy komunikacji alternatywnej – przegląd
systemów i propozycji
5. Komunikacja alternatywna w procesie terapii
logopedycznej
6. Pomoce terapeutyczne i dydaktyczne a twórcza postawa
specjalistów
uzupełniającej

Błeszyński J (red.), Alternatywne i wspomagające sposoby
komunikacji, Impuls, Kraków 2008

Bombika-Domżal A., Bolon B. I in., Twoje znaki, moje słowa i
zabawa już gotowa, Stowarzyszenie „Mówić bez słów”, Kraków
2006

Perlin J., Szczepankowski B., Polski język migowy: opis
lingwistyczny, Warszawa, WSiP, 1992

Piszczek M. (red.), Metody komunikacji alternatywnej w pracy z
osobami niepełnosprawnymi, Wyd. CMPPP, Warszawa 1997

Tetzchner St., Martinsen H., Wprowadzenie do
wspomagających i alternatywnych sposobów porozumiewania
się, Wyd. CMPPP, Warszawa 2002

Warrick A., Porozumiewanie się bez słów: komunikacja
wspomagająca i alternatywna na świecie, Warszawa,
Stowarzyszenie na Rzecz Propagowania Wspomagających
Metod Porozumiewania się "Mówić bez słów" 1999
52

kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
słuchaczy
zaliczenia
Wilczkowska-Dutka M., Program nauki komunikacji dla dzieci
ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, Impuls, Kraków 2005
30. Relaksacja
Język polski
W_1; W_3; W_4
U_2; U_3
K_2; K_3
IV semestr
ćwiczenia
brak
5 h ćwiczeń
2
ćwiczenia praktyczne
Zaproponowanie zajęć relaksacyjnych i ich przeprowadzenie
z/o
1. Podstawy teoretyczne relaksacji (cele, założenia)
2. Efektywność prowadzonych zajęć
Treści programowe
3. Charakterystyka podstawowych technik relaksacyjnych :
metoda Jacobsona, Trening autogenny J. Schultca;
Ćwiczenia wyobraźni (wizualizacja)
4. Praktyczne zastosowanie metody w pracy z dziećmi o
rożnych specjalnych potrzebach edukacyjnych
uzupełniającej
Borecka I., Piotrowska L.(1992) Zastosowanie biblioterapii i
muzykoterapii w procesie dydaktyczno-wychowawczym i terapii
pedagogicznej, Wałbrzych
Dey J. (1997) Twórcza wizualizacja dla dzieci. Poznań
Paul- Cavallier F. J. (1992) Wizualizacja, Poznań
53
Schenk Ch. (1996) Relaksacja- sposób na stres. Warszawa
Teml H. (1997) Relaks w nauczaniu. Warszawa
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
słuchaczy
zaliczenia
Treści programowe
uzupełniającej
kształcenia*)
kształcenia*)
31. Afazja – diagnoza i terapia u dorosłych
Język polski
W-1, W-2, W-4, U-1, U-2, U-3, U – 4, U – 5, K – 1, K – 2,
K – 3, K - 4
4
Np. wykład, ćwiczenia
Podstawy wiedzy z zakresu neuroanatomii czynnościowej
(neuropsychologii klinicznej),
Podstawy wiedzy z zakresu wpływu incydentów
neurologicznych/mózgowych na funkcjonowanie człowieka
10-Wykład
10-ćwiczenia
4
Podająca I praktyczna
Test sprawdzający wiedzę teoretyczną,
Studium przypadku
Uzyskanie pozytywnej oceny z testu,
Analiza studium przypadku,
Uczestnictwo w zajęciach,
Aktywny udział w zajęciach
Egzamin
Chory z afazją – przyczyny i skutki, terminologia, klasyfikacja afazji,
Proces diagnozowania chorego z afazją,
Rehabilitacja osoby z afazją
Puchalska,M. (1999). Afazjologia. Warszawa – Kraków: Wyd. Nauk.
PWN,
Narkiewicz, O. Moryś, J. (2001). Neuroanatomia czynnościowa i
kliniczna. W-wa: PZWL,
Walsh, K. (1997). Neuropsychologia kliniczna. Wyd. Nauk. PWN.
Szumska, J. (1982a). Metody badania afazji. W-wa: PZWL.
Szumska, J. (1882b). Metody rehabilitacji afazji. W-wa: PZWL.
Maruszewski, M. (1974). Chory z afazją i jego usprawnianie. W-wa:
Nasza Ksiegarnia.
32. Warsztat logopedy
Język polski
W_1; W_2; W_3
54
społeczne)
jest realizowany
słuchaczy
zaliczenia
Treści programowe
U_2; U_4; U_5
K_1;
IV semestr
ćwiczenia
brak
5 h ćwiczeń
2
Dyskusja, praca z tekstem, analiza przypadków
Aktywność i obecność na zajęciach
z/o
90% obecności na zajęciach, aktywność
-analiza indywidualnych przypadków (rola prawidłowej diagnozy)
-dobór testów (rodzaje testów i ich analiza)
-inne materiały potrzebne do pracy własnej logopedy
-tworzenie podstaw własnego warsztatu logopedy
1. Demel G., Elementy logopedii, WSiP, Warszawa 1987.
2. Jastrzębowska J.: Podstawy wiedzy o logopedii. Opole 1995.
3. Kaczmarek L., Nasze dziecko uczy się mowy, Wyd. Lubelskie,
Lublin 1970,1977.
4. Kania J.T., Szkice logopedyczne, WPIS, Warszawa 1982.
5. Nowak J., Wybrane problemy logopedyczne,Bydgoszcz1993.
uzupełniającej
6. Sawa B., Dzieci z zaburzeniami mowy, WSiP, Warszawa 1990.
7. Styczek I., Badanie i kształtowanie słuchu fonematycznego, WSiP,
Warszawa 1985.
8. Styczek I., Logopedia, PWN, Warszawa 1981.
9. Styczek I., Zarys logopedii, PWN, Warszawa 1970.
10. Minczakiewicz E., Mowa – rozwój, zaburzenia, terapia, WSP,
Kraków 1997.
- materiały, dokumenty, testy diagnostyczne m.in. z PPP
kształcenia*)
kształcenia*)
33. Wykład monograficzny
Język polski
W_2: Posiada podstawy wiedzy dydaktycznej niezbędnej dla wsparcia
dziecka i osoby dorosłej z problemami językowymi, zna uwarunkowania
tych problemów, ale także ma wiedzę nt. rozwoju kompetencji językowej
55
społeczne)
jest realizowany
słuchaczy
zaliczenia
człowieka oraz diagnozy i przebiegu właściwej terapii logopedycznej ;
U_3: Posiada umiejętność poszukiwania twórczych metod pracy, z
wykorzystaniem różnych źródeł i zasobów indywidualnych,
edukacyjnych i społecznych;
K_4: Charakteryzuje się kreatywnością, twórczą postawą w
poszukiwaniu rozwiązywania problemów w codziennej pracy
logopedycznej;
4
wykład
brak
10 h wykładu
3
Zaliczenie z oceną
Obecność na zajęciach
Zaliczenie z oceną
1. Forma i treść w dziele sztuki. Koncepcje jej powstania.
Kompozycja plastyczna.
Treści programowe
2. Twórczość i jej definicje. Twórczość dziecka a twórczość
artysty.
3. Integracja sztuk w działaniach pedagogicznych.
4. Twórczość artystyczna a innowacyjne działania w pedagogice
artystycznej dziecka.
5. Dzieło w wybranych okresach sztuki.
Andrukowicz W., Edukacja integralna. Kraków 2000.
Arnheim R., Sztuka i percepcja wzrokowa. Warszawa 1978.
Bandura L., Uczniowie zdolni i kierowanie ich rozwojem. Warszawa
1974.
Białostocki J., Sztuka cenniejsza niż złoto. Warszawa 1991.
uzupełniającej
Brach-Czajna J., Ethos nowej sztuki. Warszawa 1984.
Bruner J., O poznaniu. Szkice na lewą rękę. Warszawa 1984.
Bukowski J., Postawy wobec sztuki najnowszej. Warszawa 1986.
Dryden G., Vos J., Rewolucja w uczeniu. Poznań 2000.
Dymara B. (red.), Dziecko w świecie sztuki. Kraków 1996.
Gołaszewska M., Zarys estetyki. Warszawa 1984.
Gombrich E. H., O sztuce. Warszawa 1997.
56
Ingarden R. Przeżycie-wartość-dzieło. Kraków 1966.
Krauze-Sikorska A., Edukacja przez sztukę. O edukacyjnych
wartościach artystycznej twórczości dziecka. Poznań 2006.
Lowenfeld V., Brittain W. L., Twórczość a rozwój umysłowy dziecka.
Warszawa 1977.
Nęcka E., Proces twórczy i jego ograniczenia. Kraków 1995.
Popek S. Barwy i psychika. Lublin 2001.
Read H., Wychowanie przez sztukę. Wrocław 1975.
Szmidt K. J., Pedagogika twórczości. Gdańsk 2007.
Szuman S., Sztuka dziecka. Psychologia twórczości rysunkowej.
Warszawa 1990.
Szuścik U., Kształtowanie percepcji wzrokowej jako stymulator działań
plastycznych dziecka. Cieszyn 1999.
Szuścik U., Autorski program nauczania plastyki w klasach I-III szkoły
podstawowej. Zatwierdzony do użytku szkolnego przez MEN. Warszawa
2000.
Szuścik U., Znak plastyczny a znak werbalny w twórczości rysunkowej
dziecka. Katowice 2006.
Tokarz A., Dynamika procesu twórczego. Kraków 2005.
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
słuchaczy
zaliczenia
Treści programowe
34. Praktyka
Język polski
W_2, W_4 U_1, U_2, U_3, U_5, , K_1, K_2, K_3, K_4
3, 4
Ćwiczenia, zajęcia praktyczne
Podstawowa wiedza słuchacza z zakresu logopedii, pracy z dzieckiem i
osobą dorosłą
60 godzin w grupach konwersatoryjnych (po 30 na semestr)
8 (po 4 na semestr)
Obserwacja zajęć, próby podejmowania własnych oddziaływań
Opracowanie PDW dla dziecka z zaburzeniami słuchowo- językowymi
aktywność na zajęciach, przygotowanie do zajęć,
zaliczenie z oceną
1. Zapoznanie z pracą logopedy.
57
2. Miejsce diagnozy logopedycznej w diagnozie ogólnorozwojowej
3. Uwarunkowania prawne pracy logopedy w szkole oraz innych
placówkach oświatowych
4. IPET, PDW, pomoc psychologiczno- pedagogiczna z
uwzględnieniem pracy logopedy.
5. Badania słuchu, mowy aspekt praktyczny.
6. Oddziaływania terapeutyczne w ujęciu praktycznym.
7. Różne techniki pracy, poszukiwanie atrakcyjnych form
adekwatnych dla potrzeb dziecka z różnymi zaburzeniami.
uzupełniającej
kształcenia*)
kształcenia*)
społeczne)
jest realizowany
słuchaczy
zaliczenia
Treści programowe
uzupełniającej
Gałkowski T. Jastrzębska G. red. , Logopedia Pytania i odpowiedzi
Podręcznik akademicki, Opole 1999
Artykuły dotyczące specjalnych potrzeb edukacyjnych na stronie
www.ore.edu.pl.
35. Seminarium dyplomowe
Język polski
W_1, U_3; K_1; K_3; K_4
3,4
Ćwiczenia, praca własna słuchacza
Podstawy terapii logopedycznej i diagnostyki logopedycznej
40 (po 20 na semestr)
8 (po 4 na semestr)
Wykład, dyskusja, praca z tekstem
Praca końcowa, egzamin
Przygotowanie pracy badawczej, egzamin ustny
Struktura pracy badawczej w naukach społecznych. Cele badań
pedagogicznych. Przedmiot badań pedagogicznych. Problemy
badawcze. Metody badawcze. Kwerenda literatury
Angrosino M.: Badania etnograficzne i obserwacyjne. PWN, Warszawa
2010.
Frankfort-Nachimias Ch., Nachimias D.: Metody badawcze w naukach
społecznych. Zysk i S-ka, Poznań 2001. Przekład: E. Hornowska.
Łobocki M.: Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych.
58
Impuls, Kraków 1999
Pilch T. Bauman T.: Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe
i jakościowe. Żak, Warszawa, 2010.
*) moduł kształcenia to szeroko rozumiany przedmiot lub grupa przedmiotów.
59

Załącznik nr 2 - Uniwersytet Śląski w Katowicach

Transkrypt

Podobne dokumenty

Przygotowanie do egzaminu końcowego II

BH_S1_61_Organizacja pracy biurowej

Sylabus modułu

BH_S1_38 F BH _S1_39 Kierunek lub kierunki studiów

Przedmiot do wyboru 2 - blok b - Ochrona roślin klimatu ciepłego

04_ii_pierwsza_pomoc_weterynaryjna

1. Grządziel G., Piłka siatkowa. Technika, taktyka i elementy mini

BZS1_49_ Projektowanie żywności funkcjonalnej

SYLABUS - Organizacja i finansowanie badan