LabForum

Transkrypt

LabForum
Nr
26
ISSN 1644-8448
nak∏ad: 1000 egz.
LabForum
Nowoczesna diagnostyka sepsy
ju˝ w ofercie Roche Diagnostics
LabForum
luty 2006
Roche Diagnostics i Sysmex
podpisa∏y umow´ o wspó∏pracy
w Polsce
Andrzej Banaszkiewicz
Dyrektor Generalny
Roche Diagnostics Polska Sp. z o.o.
Spis treÊci:
Roche Diagnostics i Sysmex podpisa∏y
umow´ o wspó∏pracy w Polsce
2
Diagnostyka posocznicy (sepsy)
metodà PCR ju˝ w ofercie Roche
Molecular Diagnostics
3–5
PrzydatnoÊç oznaczeƒ st´˝enia troponiny T w surowicy chorych z upoÊledzonà
czynnoÊcià nerek
5–7
Zakresy referencyjne parametrów
uk∏adu krzepni´cia u dzieci
8
CoaguChek® XS
9
Âwiatowy Konkurs Artystyczny Accu10–12
-Chek dla Dzieci i M∏odzie˝y
2
W dniu 9 grudnia 2005, Roche Diagnostics Polska i Sysmex Polska podpisa∏y dwustronnà umow´ o wspó∏pracy. Dzi´ki niej, przedstawicielstwa obu mi´dzynarodowych korporacji majà mo˝liwoÊç oferowania wszystkich produktów swoich firm. Gwarantuje to du˝à wygod´ dla Klientów zainteresowanych wspó∏pracà z pojedynczym dostawcà zapewniajàcym kompletnà ofert´ dla laboratorium diagnostycznego.
„Dostrzegamy szybkie zmiany na polskim rynku diagnostyki laboratoryjnej. Klienci znajà najnowoczeÊniejsze rozwiàzania i oczekujà wprowadzania ich w ˝ycie, tak, aby pomaga∏y
pokonaç wyzwania, przed którymi sami stojà. W tak wymagajàcym Êrodowisku, wspó∏praca pomi´dzy dwoma g∏ównymi dostawcami, oznacza stworzenie komplementarnej i pe∏nej
oferty dla ka˝dego laboratorium”, mówi Przemys∏aw Kurycyn, Dyrektor Zarzàdzajàcy Sysmex Polska Sp. z o.o. „JesteÊmy zdecydowani na bardzo aktywne dzia∏ania na rynku i wierzymy, ˝e dzi´ki podpisanej umowie, dzia∏ania te b´dà jeszcze bardziej skuteczne”.
„Globalna wspó∏praca mi´dzy naszymi korporacjami jest naszym wspólnym sukcesem od ponad 10 lat. Logicznym nast´pstwem jest jak najszybsze wprowadzenie takiej
wspó∏pracy na terytorium naszego kraju po rozpocz´ciu dzia∏alnoÊci przez polskie
przedstawicielstwo Sysmex.”, mówi Andrzej Banaszkiewicz, Dyrektor Generalny Roche
Diagnostics Polska. „Obie firmy sà zdecydowane wspieraç szybkie zmiany w polskim
systemie opieki zdrowotnej, zw∏aszcza w zakresie diagnostyki laboratoryjnej.”
Roche, z centralnà siedzibà w Bazylei w Szwajcarii, jest globalnym producentem
dzia∏ajàcym w bran˝y medycznej, ukierunkowanym na innowacje i odkrycia w zakresie
leków i diagnostyki. Posiadajàc produkty i oferujàc us∏ugi w celu zapobiegania, diagnozowania i leczenia chorób, firma w szerokim zakresie wp∏ywa na popraw´ ˝ycia wielu ludzi na Êwiecie. Roche zatrudnia obecnie oko∏o 65 tys. pracowników i jest obecny w ponad 150 krajach na ca∏ym Êwiecie. Firma uczestniczy i przewodzi wielu wspólnym
przedsi´wzi´ciom z innymi producentami, tak˝e w zakresie badaƒ i rozwoju, mi´dzy innymi z firmami Genetech i Chugai. Roche Diagnostics jest Êwiatowym liderem w zakresie diagnostyki in vitro, oferujàc wyjàtkowo szeroki wachlarz produktów, dostarczajàc
wielu innowacyjnych towarów i us∏ug diagnostycznych dla oÊrodków badawczych, lekarzy, pacjentów, szpitali i laboratoriów na ca∏ym Êwiecie. Oddzia∏ polski dzia∏a na rynku
od wielu lat, zatrudnia obecnie ponad 100 osób i posiada siedzib´ w Warszawie.
Sysmex Corporation, z centralnà siedzibà w Kobe w Japonii, zajmuje wiodàcà pozycj´ w dziedzinie diagnostyki laboratoryjnej w zakresie hematologii, koagulologii, laboratoryjnych systemów informatycznych i automatycznej analizy moczu. Firma poÊwi´ca szczególnà uwag´ doskonaleniu oferowanych rozwiàzaƒ poprawiajàcych wydajnoÊç
laboratoriów. Dodatkowo, Sysmex od kilku lat prowadzi badania w zakresie diagnostyki molekularnej (Life Science), wprowadzajàc ostatnio na rynek produkty z tego zakresu. Oddzia∏ polski powsta∏ w lipcu 2005 roku, zatrudnia obecnie oko∏o 20 osób i obs∏uguje ponad 700 szpitali i laboratoriów analitycznych w ca∏ej Polsce.
Nasz adres:
Roche Diagnostics Polska Sp. z o.o.
ul. Wybrze˝e Gdyƒskie 6B
01-531 Warszawa
centrala:
tel. 0-22/481 55 55, 56
faks 0-22/481 55 99
serwis:
tel. 0-22/481 54 54–60
faks 0-22/481 55 95
obs∏uga klienta: tel. 0-22/481 54 00–05
faks 0-22/481 55 96
e-mail: [email protected]
internet: www.rochediagnostics.pl
luty 2006
LabForum
Diagnostyka posocznicy (sepsy) metodà PCR
ju˝ w ofercie Roche Molecular Diagnostics
Posocznica jest jednà z najstarszych zna nych chorób i pomimo znaczàcego po st´pu w i n n y c h d z i e d z i n a c h m e d y c y n y
jest ciàgle w sferze szczególnej troski le karzy. Problem tkwi w tym, ˝e obecne
metody diagnostyczne polegajàce na wy konaniu posiewu krwi dajà wynik po
up∏ywie kilku dni. Dla wielu pacjentów
to zbyt d∏ugo. Terapia empiryczna zasto sowana w c i à g u p i e r w s z y c h 7 2 g o d z i n z a ka˝enia wykorzystuje antybiotyki o sze rokim spektrum dzia∏ania, poniewa˝
dzia∏ajàcy patogen nie jest rozpoznany.
Dlatego te˝, ze wzgl´du na rosnàcà opor noÊç na antybiotyki, batalie toczone
przeciw zaka˝eniu krwi sà coraz cz´Êciej
przegrane. LightCycler SeptiFast Test –
nowy test oparty na metodzie (PCR)
(∏aƒcuchowa reakcja polimerazy) opra cowany przez firm´ Roche Diagnostics –
stwarza mo˝liwoÊç prawid∏owej diagno z y p o s o c z n i c y w p r z y s z ∏ o Ê c i . W czasie
krótszym ni˝ 6 godzin test ten mo˝e wia rygodnie wykryç patogen czy patogeny,
które by∏y przyczynà posocznicy, co wi´ cej wynik charakteryzuje si´ wy˝szà swo istoÊcià i czu∏oÊcià w porównaniu do me tod stosowanych wczeÊniej. Posocznica
stanowi jeden z najwi´kszych proble mów wspó∏czesnej medycyny. Oko∏o
50% pacjentów z ci´˝kimi objawami po socznicy umiera pomimo zaanga˝owania
najnowoczeÊniejszych Êrodków inten sywnej opieki medycznej.
Ci´˝ki przebieg posocznicy nie zawsze
jest wynikiem infekcji pooperacyjnej, lecz
cz´sto zostaje wywo∏any przez l˝ejsze zaka˝enia uk∏adu oddechowego lub dróg
moczowych. Je˝eli pacjent umiera na skutek zaka˝enia nie wywo∏anego zabiegiem
operacyjnym, cz´sto pierwotna jednostka
chorobowa jest wskazywana jako oficjalna
przyczyna zgonu. Jest to jednym z g∏ównych powodów, dla których liczba przypadków uogólnionej posocznicy jest zani˝ona. Posocznica mo˝e objawiç si´ bez
wzgl´du na wiek, choç ludzie starsi, pacjenci szpitalni czy osoby obcià˝one inny-
mi czynnikami, takim jak uraz, poparzenia, zabieg operacyjny czy nowotwór, mogà znajdowaç si´ w przedziale zwi´kszonego ryzyka. Jednak wszystkie przypadki
∏àczy wspólna cecha, im szybciej zostanie
oznaczony patogen, tym wi´ksze sà szanse
prze˝ycia.
cz´stoÊç akcji serca wynosi ponad 90
uderzeƒ na minut´
● liczba oddechów jest wi´ksza ni˝ 20 oddechów na minut´
● liczba bia∏ych krwinek przewy˝sza 12 000
na milimetr krwi lub jest mniejsza ni˝
4 000 na mm.
Posocznica prowadzi do zgonu u prawie 20% pacjentów i mo˝e przybieraç
ci´˝ki przebieg, który polega na ostrych
zaburzeniach funkcjonowania narzàdów
wewn´trznych, na przyk∏ad nerek, p∏uc
czy wàtroby. ÂmiertelnoÊç wynosi prawie
40%. Je˝eli zawiedzie uk∏ad krà˝enia, pomimo podj´cia odpowiednich dzia∏aƒ
wspomagajàcych, w nast´pstwie wstrzàsu
septycznego ÊmiertelnoÊç wzrasta prawie
do 60%. Wstrzàs septyczny mo˝e wywo∏aç
takie skutki, jak niewydolnoÊç wielonarzàdowa czy zgon.
Powy˝sze liczby potwierdzajà znaczenie interwencji medycznej w mo˝liwie najwczeÊniejszych etapach posocznicy.
Potencjalnie ka˝dy przypadek
posocznicy stanowi zagro˝enie ˝ycia
Pomi´dzy ˝yciem i Êmiercià liczà si´
godziny
Posocznica charakteryzuje si´ burzliwà,
ogólnoustrojowà reakcjà na zaka˝enie, która
mo˝e gwa∏townie doprowadziç do wstrzàsu
septycznego z upoÊledzeniem krà˝enia
obwodowego, zaburzeniami czynnoÊci
narzàdów wewn´trznych i w koƒcu do
zgonu. Prawid∏owa reakcja organizmu na
zaka˝enie ulega spot´gowaniu, uruchomieniu ∏aƒcucha reakcji, które mogà prowadziç do uogólnionego zapalenia i aktywacji krzepni´cia. Posocznica rozwija si´
w kilku charakterystycznych etapach:
Na poczàtku nast´puje zaka˝enie. Nast´pnie rozwija si´ zespó∏ reakcji ogólnoustrojowej na zaka˝enie (z ang. SIRS systematic inflammatory response syndrom),
okreÊlany jako posocznica w przypadkach, gdy dodatkowo dwa z poni˝szych
kryteriów sà spe∏nione:
● temperatura cia∏a wynosi powy˝ej
38°C lub poni˝ej 36°C
Obecnie najcz´Êciej spotykanà terapià
przy objawach posocznicy jest podanie
antybiotyków o szerokim spektrum dzia∏ania – nawet bez ˝adnej znajomoÊci swo-
●
Pseudomonas aeruginosa
Aspesgillus fumigatus
3
LabForum
luty 2006
Streptococcus pneumoniae
istych patogenów, które wywo∏a∏y zaka˝enie krwi. Statystycznie, ponad 25% tak
podj´tych decyzji terapeutycznych jest
b∏´dnych ze wzgl´du na brak wybiórczego
dzia∏ania leku i/lub opornoÊç organizmu,
co ma swe odzwierciedlenie w wysokiej
ÊmiertelnoÊci. Liczne badania wykazujà
zwiàzek ryzyka zgonu z podj´ciem nieodpowiedniej terapii w ci´˝kich przypadkach posocznicy u pacjentów w oddzia∏ach intensywnej opieki medycznej,
w przeciwieƒstwie do tych przypadków,
gdzie podj´to prawid∏owe leczenie od samego poczàtku. Z powodu niew∏aÊciwego
leczenia antybiotykiem ÊmiertelnoÊç mo˝e wynosiç nawet 90% 1. Postawienie diagnozy w mo˝liwie najwczeÊniejszym momencie decyduje o ˝yciu lub Êmierci pacjenta z posocznicà.
Dlatego podanie w∏aÊciwego leku
w ciàgu kilku godzin mo˝e decydowaç
o prze˝yciu pacjenta, zw∏aszcza w przy-
padku ostrej posocznicy lub wstrzàsu septycznego. Jednà z przyczyn, dla których
najlepsza metoda leczenia z u˝yciem Êrodka swoistego dla danego patogenu nie
mo˝e byç zastosowana o czasie jest procedura b´dàca obecnie standardem diagnostycznym – posiew krwi. Jest to metoda,
która pozostaje niezmienna od dziesi´cioleci. Wyniki oznaczeƒ identyfikujàcych
bakteri´, która wywo∏uje posocznic´ mogà byç dost´pne w ciàgu dwóch do pi´ciu
dni. W przypadkach zaka˝eƒ grzybiczych
wykrycie patogenu trwa d∏u˝ej, nawet do
8 dni, co mo˝e okazaç si´ zbyt póêno dla
wielu pacjentów. Jednak terapi´ celowanà
z u˝yciem swoistych antybiotyków mo˝na
rozpoczàç jedynie po oznaczeniu patogenu. W przypadkach ci´˝kich posocznicy,
stan pacjenta mo˝e pogorszyç si´ w ciàgu
kilku godzin. Poza d∏ugim czasem oczekiwania na potwierdzenie rozpoznania istniejà jeszcze dwa inne czynniki zaciemniajàce obraz. Pierwszy z nich to czu∏oÊç
posiewu krwi, która cz´sto ogranicza stosowanie antybiotyków podawanych,
w przypadku podejrzenia posocznicy, zanim pobrana zostanie próbka krwi. Co
wi´cej, nawet w najlepszej sytuacji czu∏oÊç
posiewu krwi wynosi jedynie 30%, co
oznacza, ˝e prawdopodobieƒstwo postawienia b∏´dnego rozpoznania jest odpowiednio du˝e. Zaka˝enia grzybicze sà
praktycznie niemo˝liwe do wykrycia
w posiewie krwi.
Nawet w przypadku wykrycia patogenów bakteryjnych w czasie odpowiednim
do podj´cia prawid∏owego leczenia pacjenta przy u˝yciu tradycyjnych metod
Wykaz mikroorganizmów, oznaczanych i ró˝nicowanych przy u˝yciu testu
LightCycler SeptiFast:
Gram (–)
■ Escherichia coli
Gram (+)
Staphylococcus aureus
■
Grzyby
Candida albicans
■
■
Klebsiella (pneumoniae/oxytoca)
■
CoNS (Coagulase
negative Staphylococci)
■
Candida tropicalis
■
Serratia marcescens
■
Streptococcus pneumoniae
■
Candida parapsilosis
■
Enterobacter (cloacae/aerogenes)
■
Streptococcus spp.
■
Candida krusei
■
Proteus mirabilis
■
Enterococcus faecium
■
Candida glabrata
■
Pseudomonas aeruginosa
■
Enterococcus faecalis
■
Aspergillus fumigatus
■
Acinetobacter baumannii
■
Stenotrophomonas maltophilia
4
badania, ciàgle istnieje szczàtkowe ryzyko
zaka˝eƒ mieszanych – np. spowodowanych dwoma lub kilkoma bakteriami czy
patogenem grzybiczym jednoczeÊnie.
Konwencjonalna diagnostyka posocznicy
z trudem wyeliminuje to ryzyko. Mo˝na
pos∏u˝yç si´ przyk∏adem pacjenta, u którego diagnoza laboratoryjna potwierdzi∏a
posocznic´ bakteryjnà, patogen zosta∏
oznaczony i odpowiedê pacjenta na leczenie antybiotykami by∏a dobra. Niemniej
jednak, chory zmar∏. Sekcja zw∏ok wykaza∏a dodatkowo inne zaka˝enie grzybicze,
które nie mog∏o byç wykryte posiewem
krwi.
Miejmy nadziej´, ˝e problem ten zostanie przezwyci´˝ony dzi´ki technologii
PCR. W oparciu o analiz´ obecnoÊci DNA
patogenu, przy zastosowaniu tej metody,
mo˝na wykryç najbardziej znaczàce patogeny bakteryjne i zaka˝enia grzybicze. Badanie mo˝na wykonaç nawet przy niewielkiej iloÊci DNA i dlatego pozwala wykryç zaka˝enie we wczesnym etapie rozwoju. Ze wzgl´du na d∏ugi okres tradycyjnego badania posiewu krwi na obecnoÊç
zaka˝eƒ grzybiczych ciàgle notuje si´ bardzo wysokà liczb´ zgonów, a szybko otrzymany wynik mo˝e decydowaç o prze˝yciu
pacjenta.
Test LightCycler SeptiFast wykrywa
25 najcz´Êciej spotykanych patogenów,
które wywo∏ujà ok. 90% przypadków posocznicy 2 notowanych w odpowiednich
20 grupach pacjnetów. Mo˝e on oznaczyç
z jednej próbki krwi kilka patogenów
równoczeÊnie – wystarczy 3 ml krwi pe∏nej – nawet jeÊli pobrana próbka zawiera
niewielkà iloÊç DNA drobnoustroju. Mogà byç równie˝ wykryte patogeny, nawet
w trakcie terapii z u˝yciem antybiotyków
o szerokim spektrum dzia∏ania, które s∏abo rosnà w hodowlach próbki krwi.
Nowy test LightCycler SeptiFast stosowany w aparacie LightCycler 2.0 jest dost´pny na rynkach europejskich od stycznia br. Jest to pierwszy na Êwiecie test
oparty o technologi´ PCR do oznaczania
patogenów posocznicy. Z technicznego
punktu widzenia test wyró˝nia si´ jakoÊcià odczynników rz´du MGRADE. Produkty MGRADE stworzone sà do przeprowadzania wysoko czu∏ych oznaczeƒ
kwasów nukleinowych bakterii i grzybów.
luty 2006
LabForum
Zastrze˝ony proces produkcji zosta∏ udoskonalony w celu wykluczenia kontaminacji bakteryjnym lub grzybiczym DNA,
co mog∏oby mieç wp∏yw na prawid∏owy
wynik. Obecnie, w wybranych oÊrodkach
niektórych krajów Europy trwajà badania
kliniczne.
PiÊmiennictwo:
1. Luna CM et al., Chust 1997; 111:676-685
2. Ziegler et al. (1998), Journal of Clinical
Microbology (JCM), 36:657
Zestaw LightCycler SeptiFast
PrzydatnoÊç oznaczeƒ st´˝enia troponiny T
w surowicy chorych z upoÊledzonà czynnoÊcià nerek
Micha∏ Nowicki; Ewa Rutkowska-Majewska, Klinika Nefrologii, Hipertensjologii i Transplantologii
Nerek UM w ¸odzi, Kierownik Kliniki Prof. hab. n. med. Micha∏ Nowicki
Streszczenie
Troponina T jest biochemicznym markerem martwicy mi´Ênia sercowego, a oznaczanie jej st´˝enia jest obecnie z∏otym
standardem w diagnostyce zawa∏u mi´Ênia sercowego, umo˝liwiajàc okreÊlenie
nie tylko stopnia rozleg∏oÊci zawa∏u, ale
tak˝e rokowania chorych i post´pu leczenia. Poniewa˝ u pacjentów z przewlek∏à
chorobà nerek, a szczególnie leczonych
powtarzanymi dializami wyst´puje zwi´kszone ryzyko powik∏aƒ sercowo-naczyniowych istnieje potrzeba ustalenia przydatnoÊci oznaczania w surowicy st´˝enia
troponin, a zw∏aszcza TnT w tej grupie
chorych. W artykule dokonano przeglàdu
badaƒ na temat przydatnoÊci oznaczeƒ
troponiny T w diagnostyce powik∏aƒ sercowo-naczyniowych u chorych z przewlek∏à chorobà nerek. Obecnie stosowane testy trzeciej i czwartej generacji pozwalajà
na wykorzystanie oznaczeƒ troponiny
T bez wzgl´du na stopieƒ uszkodzenia nerek. Ponadto troponina T mo˝e byç przydatnym klinicznie wskaênikiem ryzyka
zgonu i powa˝nych powik∏aƒ sercowo-naczyniowych u chorych przewlekle dializowanych.
S∏owa kluczowe: troponina T pochodzenia sercowego, przewlek∏a choroba nerek,
powik∏ania sercowo-naczyniowe.
Key words: cardiac troponin T, chronic kidney disease, cardiovascular complications.
Wprowadzenie
Troponina jest bia∏kiem regulatorowym
cienkiego filamentu mi´Ênia prà˝kowanego, które sk∏ada si´ z trzech podjednostek
I, T i C, wspó∏uczestniczàcych w skurczu
mi´Ênia. Troponiny posiadajà izoformy
sercowe, dzi´ki którym mo˝liwe jest wy-
konywanie oznaczeƒ wskazujàcych na
uszkodzenie mi´Ênia sercowego.
Nowoczesna diagnostyka laboratoryjna umo˝liwia wykrywanie nawet Êladowych iloÊci tych bia∏ek, uwalnianych przy
mikrouszkodzeniach mi´Ênia sercowego (1, 2).
Wykazano, ˝e troponiny pochodzenia
sercowego sà dok∏adnymi, czu∏ymi i swoistymi wskaênikami przydatnymi w diagnostyce zawa∏u serca i okreÊlaniu rozleg∏oÊci martwicy mi´Ênia sercowego. Co
wi´cej, troponiny sà te˝ u˝yteczne w prognozowaniu ryzyka choroby mi´Ênia sercowego, a nawet w ocenie skutecznoÊci leczenia trombolitycznego (1, 2).
Wprowadzenie do diagnostyki ostrego
niedokrwienia mi´Ênia sercowego pomiarów st´˝eƒ troponin w surowicy pozwoli∏o na zweryfikowanie definicji zawa∏u serca, a tak˝e praktycznie wyeliminowa∏o
5
LabForum
oznaczanie tzw. „klasycznych enzymów
sercowych”.
W 1999 roku Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (ESC) i Amerykaƒskie Kolegium Kardiologiczne (ACC)
wspólnie zaproponowa∏y nowà definicj´
zawa∏u serca, w której jednym z dwóch
g∏ównych kryteriów jego rozpoznania jest
dynamika zmian st´˝eƒ markerów biochemicznych martwicy miokardium,
w tym typowy wzrost i powolny spadek
st´˝enia troponiny (4).
Troponina T zosta∏a po raz pierwszy
uznana jako wskaênik kliniczny w 1989
roku przez Katusa (5), trzy lata póêniej
oznaczono troponin´ I. Obecnie obie troponiny posiadajà równorz´dne znaczenie
w diagnostyce uszkodzenia mi´Ênia sercowego chocia˝ pojawiajà si´ doniesienia
wykazujàce na wi´kszà wartoÊç diagnostycznà oznaczeƒ troponiny T ni˝ troponiny I (6).
Chorzy z przewlek∏à chorobà nerek,
a szczególnie chorzy dializowani nale˝à
do grupy bardzo wysokiego ryzyka zachorowalnoÊci i umieralnoÊci na choroby
uk∏adu krà˝enia, w tym zw∏aszcza powik∏ania choroby wieƒcowej serca (zawa∏
i niewydolnoÊç serca)(7).
Oznaczanie st´˝enia troponin u chorych
z upoÊledzonà czynnoÊcià wydalniczà
nerek
W wielu badaniach obserwowano podwy˝szone st´˝enia troponiny w surowicy
u chorych z niewydolnoÊcià nerek (1, 2, 3, 8, 9, 14, 15).
W badaniu GUSTO IV, wykazano ponadto, ˝e st´˝enie troponiny T ma znaczenie
prognostyczne u pacjentów z podejrzeniem ostrego zespo∏u wieƒcowego niezale˝nie od stopnia niewydolnoÊci nerek (10).
Troponina u chorych leczonych
przewlek∏ymi dializami
Dwuletnia prze˝ywalnoÊç chorych przewlekle dializowanych wynosi obecnie niewiele ponad 60% (1). Najwi´ksze ryzyko
zgonów (50–60%) w tej grupie chorych
stanowià powik∏ania sercowo-naczyniowe, podobnie jak populacji ogólnej, z tà
jednak˝e ró˝nicà, ˝e ÊmiertelnoÊç z tych
przyczyn u chorych dializowanych jest
Êrednio 20-krotnie wy˝sza ni˝ u równolatka z prawid∏owà czynnoÊcià nerek.
6
luty 2006
ÂmiertelnoÊç wÊród osób hemodializowanych w wieku 25–44 lat jest zbli˝ona do
stwierdzanej u osób powy˝ej 80 roku ˝ycia bez niewydolnoÊci nerek (11, 12).
Apple wraz ze wspó∏pracownikami
w badaniu obejmujàcym 733 chorych,
wykazali znaczenie wzrostu st´˝enia troponiny T w odniesieniu do 1-, 2- i 3-letniej umieralnoÊci pacjentów ze schy∏kowà
niewydolnoÊcià nerek leczonych przewlekle dializami (13).
Duman i wsp. w badaniu przeprowadzonym wÊród chorych dializowanych
otrzewnowo, wykazali zale˝noÊç wy˝szego
st´˝enia troponin od zwi´kszonej masy lewej komory serca, nie wykazali natomiast
zale˝noÊci pomi´dzy wzrostem st´˝enia
troponin a st´˝eniem albumin, kinazy
kreatyninowej (CK), swoistego dla mi´Ênia sercowego izoenzymu CK-MB, kreatyniny, cholesterolu, wartoÊciami hematokrytowymi, wyst´powaniem cukrzycy
i nadciÊnienia t´tniczego oraz nikotynizmu. Autorzy powy˝szej pracy stwierdzili
ponadto zwi´kszone st´˝enie troponin
u 45% chorych dializowanych otrzewnowo,u których chorob´ niedokrwiennà serca stwierdzano na poczàtku badania.
W badaniu tym Duman wykaza∏ znaczenie rokownicze wy∏àcznie oznaczeƒ troponiny T w ocenie ryzyka zgonu wÊród
klinicznie stabilnych chorych dializowanych otrzewnowo (9).
Podobnie Lowbeer i wsp. w czteroletniej obserwacji udowodnili wartoÊç prognostycznà troponiny T w ocenie umieralnoÊci chorych dializowanych otrzewnowo oraz wykazali korelacj´ zwi´kszonych st´˝eƒ troponiny T od wymiarów lewej komory serca (8).
W niedawno opublikowanej pracy na
temat zastosowania troponiny T w diagnostyce i prognozowaniu incydentów
sercowych u chorych dializowanych Conway stwierdza, ˝e u chorych dializowanych niewykazujàcych objawów choroby
wieƒcowej st´˝enie troponiny jest cz´sto
podwy˝szone i jeszcze dodatkowo wzrasta
podczas zabiegu dializy, co uzale˝nione
jest jednak przede wszystkim od zag´szczenia krwi (hemokoncentracji) w wyniku ultrafiltracji. Rutynowe oznaczanie
troponiny T u chorych dializowanych
mo˝e byç zatem przydatne w diagnostyce
bólów w klatce piersiowej, jak i predykcyjnie w zakresie incydentów sercowo-naczyniowych i ÊmiertelnoÊci w tej grupie
chorych (14).
Za bardzo istotnà klinicznie mo˝na
uznaç koncepcj´, ˝e wysokie st´˝enia troponin w surowicy mogà byç zwiàzane nie
tylko ze zw´˝eniem naczyƒ wieƒcowych,
ale równie˝ z mikrouszkodzeniami kardiomiocytów w wyniku dzia∏ania toksyn,
rozciàgania jam serca, hipoksji czy apoptozy (2). Wzrost st´˝enia troponin wskazuje
na wyraêny zwiàzek z przerostem lewej
komory, którà obserwuje si´ wraz z rozwojem kardiomiopatii u chorych przewlekle dializowanych (2, 16, 17). Mo˝e to byç wyt∏umaczeniem znaczàcej roli prognostycznej troponin jako biomarkera nie tylko
martwicy, ale tak˝e upoÊledzonej czynnoÊci skurczowej kardiomiocytów u chorych
leczonych nerkozast´pczo. Istniejà dowody na to, ˝e wyst´puje mechanizm, w którym mo˝e dochodziç do uwalniania troponin z kardiomiocytów o jeszcze zachowanej ˝ywotnoÊci. W sytuacji przerostu
mi´Ênia serca dochodzi do licznych niekorzystnych zjawisk nie tylko hemodynamicznych, ale równie˝ w zakresie molekularnych mechanizmów wytwarzania odpowiedniej si∏y skurczowej. Pog∏´biajà si´
zaburzenia homeostazy wapniowej w obr´bie kardiomiocytów. Zwi´kszone wewnàtrzkomórkowe st´˝enia wapnia powodujà aktywacj´ kalpainy, wewnàtrzkomórkowej proteazy rozk∏adajàcej mi´dzy
innymi troponin´ T, a tak˝e inne bia∏ka
miofibrylarne. Uwa˝a si´, ˝e troponiny
stwierdzane u chorych z niewydolnoÊcià
serca pochodzà z puli podlegajàcej degradacji pod wp∏ywem aktywowanej kalpainy (3).
Porównanie wartoÊci diagnostycznej
oznaczeƒ troponiny I (cTnI)
i troponiny T (cTnT)
w praktyce klinicznej
u chorych z uszkodzeniem nerek
Cz´stsze wyst´powanie podwy˝szonych
st´˝eƒ cTnT w porównaniu do cTnI
u chorych dializowanych mo˝e wskazywaç na wi´kszà czu∏oÊç troponiny T w wykrywaniu subklinicznego uszkodzenia
kardiomiocytów u chorych przewlekle
dializowanych. Prawdopodobnie metoda
luty 2006
oznaczeƒ troponiny T gwarantuje dok∏adniejsze i bardziej precyzyjne wyniki w obszarze niskich wartoÊci, czyniàc ten
wskaênik dok∏adniejszym w wykrywaniu
minimalnych (nawet subklinicznych)
uszkodzeƒ mi´Ênia sercowego. Potwierdzeniem tego mo˝e byç praca Ischii i wsp.,
w której wykazano przewag´ oznaczeƒ
troponiny T nad troponinà I w okreÊlaniu
rokowania u chorych przewlekle dializowanych (14).
Aviles i wsp. badajàc chorych z niestabilnà chorobà wieƒcowà wykazali, ˝e troponina T jest dobrym wskaênikiem prognostycznym zawa∏u serca i umieralnoÊci
w ciàgu 30 dni u chorych z niestabilnà
chorobà wieƒcowà, niezale˝nie od stopnia
niewydolnoÊci nerek (9). Nale˝y podkreÊliç,
˝e w badaniu tym zastosowano testy trzeciej generacji do oznaczania troponiny T,
w których zastosowano rekombinowanà
ludzkà troponin´.
Autorzy powy˝szej pracy przedstawili
dane na temat wi´kszej przydatnoÊci TnT
ni˝ TnI w ocenie ryzyka incydentów sercowych i umieralnoÊci w grupie chorych
przewlekle dializowanych, podobnie jak
to wykazali Apple i wsp. (16).
LabForum
Jednà z przyczyn tego zjawiska upatrywano w ekspresji sercowej izoformy troponiny T(cTnT) w procesach regeneracyjnych uszkodzonych mi´Êni prà˝kowanych.
Ekspresja taka ma miejsce w mi´Êniach
szkieletowych chorych na dystrofi´ mi´Êniowà Duchenne i zapalenie wielomi´Êniowe (22).
Mechanizm ekspresji izoform cTnT
w mi´Êniach szkieletowych u chorych
z niewydolnoÊcià nerek jest prawdopodobnie zwiàzany z obwodowà miopatià
wyst´pujàcà w tej chorobie (20).
Ostatecznie Ricchiuti i wsp. wykazali,
˝e izoformy sercowe troponiny T obecne
w mi´Êniach szkieletowych u chorych
z niewydolnoÊcià nerek nie stanowià
przyczyny fa∏szywie dodatnich wyników
oznaczeƒ troponiny T w surowicy przy
stosowaniu nowych testów (tzw. testy
drugiej generacji) (20).
Obecnie wykorzystywane do oznaczeƒ
troponiny T testy trzeciej i czwartej generacji wykazujà 100% kardiospecyficznoÊç
i nie obserwuje si´ krzy˝owej reakcji
z frakcjà z mi´Êni szkieletowych u pacjentów ze schy∏kowà niewydolnoÊcià nerek (9).
Podwy˝szone st´˝enia troponin u chorych z mocznicà wskazujà na rzeczywiste
uszkodzenie mi´Ênia sercowego.
Wnioski praktyczne
Troponiny sà obecnie najbardziej przydatnymi klinicznie wskaênikami uszkodzenia mi´Ênia sercowego. Ich oznaczanie zaleca si´ zarówno w celach diagnostycznych jak i dla okreÊlenia rokowania
u chorych z ostrymi zespo∏ami wieƒcowymi. Oznaczanie w surowicy troponin
u chorych z przewlek∏à chorobà nerek
pozwala na okreÊlenie ryzyka zgonów
z przyczyn sercowo-naczyniowych (23).
W wi´kszoÊci badaƒ wykazano równowa˝noÊç diagnostycznà obu troponin,
ale nowe badania kliniczne dostarczajà
coraz wi´kszej liczby danych na temat
przewagi oznaczeƒ troponiny T u chorych z przewlek∏à chorobà nerek, zw∏aszcza po wprowadzeniu testów trzeciej generacji.
Na podstawie powy˝szych doniesieƒ
mo˝na sàdziç, i˝ rutynowe oznaczanie
troponiny T u chorych z przewlek∏à chorobà nerek mo˝e s∏u˝yç skuteczniejszemu
rozpoznawaniu incydentów sercowo-naczyniowych i wczesnej kwalifikacji do dalszej inwazyjnej diagnostyki i leczenia zagro˝onych chorych.
PiÊmiennictwo dost´pne w redakcji.
Ograniczenia przydatnoÊci oznaczania
troponin w surowicy chorych
z uszkodzeniem nerek
W pierwszych badaniach oceniajàcych
st´˝enie cTnT u chorych dializowanych
wykazywano jej podwy˝szone st´˝enie
u oko∏o 39–70% chorych (12, 16). Uwa˝a si´,
˝e wynikaç to mog∏o z powszechnego stosowania testów pierwszej generacji wykazujàcych niewielkà reakcj´ krzy˝owà
z troponinà T pochodzàcà z mi´Êni szkieletowych (19). Ekspresja izoform troponiny T
w mi´Êniach szkieletowych by∏a wielokrotnie analizowana, chocia˝ wyniki by∏y
rozbie˝ne (19, 21).
W badaniach nad st´˝eniem troponiny T
w osoczu chorych ze schy∏kowà niewydolnoÊcià nerek przewlekle hemodializowanych stwierdzano cz´sto wyniki fa∏szywie
dodatnie. Stosujàc testy drugiej generacji
uzyskiwano wcià˝ oko∏o 10–20% podwy˝szonych wyników u chorych, u których nie obserwowano ewidentnych klinicznych objawów choroby niedokrwiennej serca (19).
Troponina T – najnowsze informacje
FDA – nowe wskazania
FDA poinformowa∏o o rozszerzeniu wskazania do stosowania troponiny T.
Do dotychczasowych obszarów (diagnostyka ostrych zespo∏ów wieƒcowych, stratyfikacja
ryzyka w ostrych zespo∏ach wieƒcowych oraz wskazaƒ do leczenia interwencyjnego)
do∏àczono oficjalnie wskazania do stosowania oznaczeƒ troponiny T
do oceny ryzyka powik∏aƒ sercowych u chorych z przewlek∏à niewydolnoÊcià nerek
(510(k) – submission K040733).
Elecsys Troponin T – to pierwsza i jedyna troponina sercowa z potwierdzonym
przez FDA wskazaniem do oceny prognostycznej w kardionefrologii.
TnT 4 generacji
Test 4 generacji do oznaczania Troponiny T ju˝ dost´pny !!!
Elecsys Troponin T 4 gen. umo˝liwia oznaczanie Troponiny T zarówno w surowicy krwi
jak równie˝ w osoczu krwi pobranej na heparyn´ litowà, K2-EDTA, K3-EDTA
lub cytrynian sodowy.
Odczynnik wyst´puje w dwóch wersjach:
Nr kat. 04660307190 – 100 oznaczeƒ w opakowaniu
Nr kat. 04491815190 – 200 oznaczeƒ w opakowaniu
7
LabForum
luty 2006
Zakresy referencyjne parametrów uk∏adu
krzepni´cia u dzieci
Monagle P., Ignjatovic V., Barnes C., Newall F., Cambell J., Savoia H., Furmedge J.
Królewski Szpital Dzieci´cy, Australia
Poj´cie „hemostaza wieku rozwojowego”
zosta∏o sformu∏owane we wczesnych latach dziewi´çdziesiàtych dla odzwierciedlenia dynamicznej natury uk∏adu
krzepni´cia w okresie dzieciƒstwa.
W swoich pracach Andrews i wsp. (Blood 1987, 1988 & 1992) opisali zale˝ne od
wieku zakresy referencyjne dla wi´kszoÊci bia∏ek uk∏adu krzepni´cia. Opublikowane wartoÊci sà wykorzystywane przez
wiele oÊrodków do zdefiniowania zakresów referencyjnych w badaniach klinicznych hemostazy u dzieci. Jednak˝e cz´sto wyniki testów okreÊlajàcych hemostaz´ zale˝à od u˝ytych odczynników
i typu analizatora. W tabeli przedstawiono zale˝ne od wieku zakresy referencyjne dla standardowych badaƒ uk∏adu
krzepni´cia wykonane przy u˝yciu analizatora STA Compact i odczynników firmy Stago (Diagnostica Stago, Francja).
Krew ˝ylnà pobierano na 3,2% cytrynian od 170 zdrowych dzieci, w wieku
od 1 miesiàca do 16 lat, u których wykonywano niewielkie zabiegi chirurgiczne.
W otrzymanym osoczu oznaczano wartoÊç PT, APTT, st´˝enie fibrynogenu, aktywnoÊç czynników krzepni´cia (II, V,
VII, VIII, IX, XI, XII), inhibitorów
krzepni´cia (antytrombina, bia∏ko C
i bia∏ko S), APCR oraz st´˝enie dimeru
D. Wyniki grupowano wed∏ug nast´pujàcych przedzia∏ów wiekowych: 1 miesiàc do 1 roku, 1–5 lat, 6–10 lat, 11–16
lat, wyra˝ano jako Êrednià i przedzia∏ dla
95% populacji i porównywano do wyników ju˝ wczeÊniej opublikowanych w piÊmiennictwie. W tabeli przedstawiono
wyniki wartoÊci APTT (PTT-A), PT
(Neoplastine), bia∏ka C oznaczonego
metodà
chromogennà
(Stachom)
i krzepni´ciowà (Staclot). Pozosta∏e wyniki szczegó∏owe zostanà zamieszczone
8
w odr´bnym artykule. Chocia˝ wyniki
badaƒ potwierdzi∏y zmiany „rozwojowe”
uk∏adu krzepni´cia w ró˝nych przedzia∏ach wiekowych to jednak otrzymane
wartoÊci liczbowe ró˝nià si´ znacznie od
opublikowanych wczeÊniej. Prawid∏owa
interpretacja wyników testów koagulologicznych w pediatrii wymaga opracowania zakresów referencyjnych zale˝nych nie tylko od przedzia∏ów wiekowych, ale tak˝e od typu analizatora i zastosowanych odczynników.
Od redakcji
Powy˝szy artyku∏ zosta∏ opublikowany w wyniku
du˝ego zainteresowania zagadnieniami
zakresów referencyjnych stosowanych
w badaniach koagulologicznych w pediatrii
oraz brakiem jednoznacznych opracowaƒ
na ten temat. Po raz pierwszy publikacj´
prezentowano na XIX Kongresie
Mi´dzynarodowego Towarzystwa
ds. Zakrzepów i Hemostazy w Birmingham
w lipcu 2003 roku.
Test
APTT (s)
APTT
Andrew et al.
PT(s)
PT wartoÊci
Publikowane
Andrew et al.
Bia∏ko C
met. chromogenna
Bia∏ko C
Met. chromogenna
Andrew et al.
Bia∏ko C
met. krzepni´ciowa
Bia∏ko C
met. koaguologiczna
<1
38
(26–50)
N=30
(7F/23M)
35,5
(28,1–42,9)
13,1
(11,5–14,6)
N=35
(8F/27M)
1–5
37
(30–45)
N=41
(22F/19M)
30
(24–36)
13,3
(12,1–14,5)
N=43
(23F/20M)
Wiek (lata)
6–10
37
(29–46)
N=53
(22F/31M)
31
(26–36)
13,4
(11,7–15,1)
N=53
(22F/31M)
11–16
37
(31–44)
N=46
(22F/39M)
32
(26–37)
13,8
12,2–15,4)
N=23
7F/16M)
12,3
(10,7–13,9)
71
(33–110)
N=24
(5F/19M)
35
(17–53)
77
(28–126)
N=23
(4F/19M)
11
(10,6–11,4)
96
(65–127)
N=42
(21F/21M)
66
(40–92)
94
(50–134)
N=39
(16F/23M)
11,1
(10,1–12,1)
100
(71–129)
N=53
(21F/32M)
69
(45–93)
94
(64–1250
N=50
(17F/33M)
11,2
10,2–12,0)
94
(67–121)
N=25
(8F/17M)
83
(55–111)
89
(57–121)
N=18
(5F/13M)
Nie badano
DoroÊli
33
(28–38)
N=42
33
(27–40)
(11,5–14,5)
12
11,0–14,0)
102
(84–124)
N=20
96
(64–128)
100
(80–127)
N=20
luty 2006
LabForum
Nowy produkt
CoaguChek® XS
Nowy system CoaguChek® XS umo˝liwia
pacjentom dost´p do wszystkich udogodnieƒ, jakie niesie za sobà monitorowanie
terapii przeciwzakrzepowej w domu.
Roche Diagnostics og∏osi∏ wprowadzenie do sprzeda˝y swojego nowego systemu – CoaguChek® XS, dzi´ki któremu
b´dzie mo˝na samodzielnie monitorowaç
wskaênik INR. Ten niewielki aparat dzi´ki
nowemu wzornictwu i w∏aÊciwoÊciom pozwoli wi´kszej liczbie pacjentów poddanych przewlek∏ej terapii przeciwzakrzepowej ∏atwo, szybko i bezpiecznie monitorowaç skutecznoÊç terapii.
System CoaguChek® XS daje pacjentowi
natychmiast informacj´ o dzia∏aniu leku we
krwi, wykorzystujàc do pomiarów pobranà
ca∏kowicie bezboleÊnie jednà kropl´ krwi
z palca.
Uzyskanie wyniku poza zakresem terapeutycznym pozwala na natychmiastowà
reakcj´ i dostosowanie dawki do wartoÊci,
która nie grozi powik∏aniami, takimi jak
krwawienia (nadmierne hamowanie
czynników krzepni´cia), zakrzepica (intensywne krzepni´cie) lub które w efekcie
doprowadziç mogà do zatoru, zawa∏u lub
nawet Êmierci pacjenta.
Rosnàca liczba pacjentów poddanych
terapii przeciwzakrzepowej t∏umaczy potrzeb´ stworzenia urzàdzenia, które b´dzie jeszcze lepiej dostosowane do potrzeb pacjenta, umo˝liwiajàc im zwi´kszenie aktywnoÊci zawodowej i spo∏ecznej.
„System CoaguChek® XS pomo˝e pacjentom w uzyskaniu wi´kszej niezale˝noÊci, jednoczeÊnie dajàc im pewnoÊç co do
dok∏adnoÊci pomiarów, krótko mówiàc
znaczàcà popraw´ jakoÊci ˝ycia” – jak mówi dr Giuseppe Minola, dyrektor Roche
Diagnostics NPT – cz´Êci Roche Diagnostics. Zale˝y nam na tym, ˝eby pacjent
móg∏ okreÊliç swój wskaênik INR kiedykolwiek i wsz´dzie tam, gdzie b´dzie chcia∏.
Aparat CoaguChek® XS jest niedu˝y,
wymiarów d∏oni, lekki (175 g z bateriami)
i ∏atwy w u˝yciu. Wyniki otrzymywane sà
natychmiast, a ich jakoÊç porównywalna
jest z jakoÊcià wyników uzyskanych w laboratorium.
Du˝à korzyÊcià dla pacjentów jest
mo˝liwoÊç uzyskania szybkiej informacji
na temat aktualnoÊci leku w domu czy te˝
w gabinecie lekarskim.
Jedna kropla krwi (10 µl) pobrana
z opuszki palca wystarcza do okreÊlenia
wartoÊci INR w ciàgu jednej minuty. Ka˝dy
wprowadzony pasek testowy jest sprawdzany przez aparat w celu uzyskania wyników
najwy˝szej jakoÊci. Dzi´ki temu pacjent
mo˝e niezw∏ocznie przekazaç wynik pomiaru swojemu lekarzowi, który zadecyduje o ewentualnej zmianie dawki leku.
O produktach CoaguChek
Od 1994 roku ponad 150 000 pacjentów na
ca∏ym Êwiecie poddanych doustnej terapii
krzepliwoÊci skorzysta∏o z mo˝liwoÊci samokontroli INR dzi´ki rodzinie aparatów
CoaguChek.
System CoaguChek® XS reprezentuje
trzecià generacj´ urzàdzeƒ monitorujàcych terapi´ przeciwzakrzepowà produkowanych przez firm´ Roche Diagnostics
do u˝ytku w gabinetach lekarskich.
O doustnej terapii przeciwzakrzepowej
Pacjenci z utrwalonym migotaniem
przedsionków czy majàcy wszczepionà
sztucznà zastawk´ potrzebujà ochrony
przed powstawaniem skrzepów krwi. Dlatego poddani sà d∏ugoterminowej terapii
przeciwzakrzepowej (pochodne kumaryny – antagoniÊci witaminy K) w celu „rozrzedzenia” krwi.
Niezwykle istotne jest monitorowanie
efektów terapeutycznych, poniewa˝ ka˝dy
pacjent reaguje inaczej na te same leki
i istnieje potrzeba utrzymywania zwiàzanego z tym ryzyka na mo˝liwie najni˝szym poziomie. Ustalona dawka leku
przeciwkrzepliwego pomo˝e zapobiec
epizodom wystàpienia krwawienia bez
wzrostu zagro˝enia zatorowoÊcià.
Zazwyczaj pacjenci muszà udaç si´ do
laboratorium lub gabinetu lekarskiego,
gdzie pobiera si´ im krew ˝ylnà, którà nast´pnie poddaje si´ badaniu.
Oczekiwanie na wynik mo˝e trwaç kilka godzin, opóêniajàc w ten sposób ewentualnà decyzj´ terapeutycznà (dostosowanie dawki).
System CoaguChek® XS pozwala pacjentowi uzyskaç informacj´ natychmiast
i dzi´ki temu umo˝liwia lekarzowi szybkà
korekt´ dawki w celu uzyskania poziomu
niezagra˝ajàcego powik∏aniami, takimi
jak zakrzepica (intensywne krzepni´cie)
lub krwawienia (nadmierne hamowanie
czynników krzepni´cia).
KrzepliwoÊç krwi oznacza si´ za pomocà czasu protrombinowego (PT). Jest
on równie˝ mierzony w, bardziej wystandadaryzowanych jednostkach INR.
Badania naukowe dowiod∏y, ˝e utrzymywanie si´ tych parametrów w zakresie
terapeutycznym znacznie redukuje ryzyko groênych powik∏aƒ.
O firmie
Roche Diagnostics ma w swojej ofercie niezwykle szeroki wachlarz produktów i zaopatruje w swoje nowoczesne, innowacyjne testy i us∏ugi laboratoria, badaczy, lekarzy, pacjentów, szpitale na ca∏ym Êwiecie.
W celu uzyskania dodatkowych
informacji zapraszamy na naszà stron´
internetowà www.coaguchek.pl oraz
www.rochediagnostics.pl
9
LabForum
luty 2006
Âwiatowy Konkurs Artystyczny Accu-Chek
dla Dzieci i M∏odzie˝y
Nagroda g∏ówna w wysokoÊci 5 000 euro – Maëlle lat 9,
Francja
W tym roku, wzorem lat ubieg∏ych, firma
Roche Diagnostics po raz czwarty organizuje Âwiatowy Konkurs Artystyczny Accu-Chek dla Dzieci i M∏odzie˝y. Od zesz∏ego
roku patronat nad tym konkursem obj´∏o
Mi´dzynarodowe Towarzystwo Badaƒ
nad Cukrzycà Dzieci i M∏odzie˝y (ISPAD
– ang. International Society for Pediatric
and Adolescent Diabetes). Towarzystwo to,
za∏o˝one w 1972 r. w Pary˝u, zajmuje si´
m.in. promowaniem badaƒ naukowych
nad cukrzycà wieku rozwojowego, propagowaniem wdra˝ania nowoczesnych metod terapii, a tak˝e organizacjà opieki nad
chorymi, w szczególnoÊci poprzez prowadzanie kursów doskonalàcych dla personelu medycznego.
Âwiatowy Konkurs Accu-Chek jest
cz´Êcià programu edukacyjno-terapeutycznego wykorzystujàcego m.in. pozawerbalne formy komunikacji, przeznaczonego dla lekarzy specjalistów i osób
opiekujàcych si´ dzieçmi z cukrzycà.
Konkurs ten zach´ca dzieci i m∏odzie˝ do
przedstawienia poprzez sztuk´ swoich
10
odczuç odnoÊnie ˝ycia z cukrzycà i radzenia sobie z tà chorobà. Dzieci te bardzo
cz´sto majà trudnoÊci z wyra˝eniem swoich doznaƒ s∏owami, co zwi´ksza ci´˝ar
odpowiedzialnoÊci spoczywajàcy na osobach opiekujàcych si´ nimi. Formy komunikacji pozawerbalnej mogà stanowiç
wa˝nà wskazówk´ dla rodziców i lekarzy,
by lepiej zrozumieç wp∏yw cukrzycy na
˝ycie m∏odego cz∏owieka. „Konkurs Artystyczny Accu-Chek odzwierciedla nieustanne zobowiàzanie firmy Roche wobec osób z cukrzycà, w szczególnoÊci wobec dzieci. Roche jest pionierem w leczeniu cukrzycy, a ka˝dy kolejny dzieƒ zbli˝a
nas do zrealizowania naszej wizji sztucznej trzustki. Oferowane obecnie przez
Roche produkty dla osób z cukrzycà, takie jak: glukometry, pompy insulinowe
i oprogramowanie komputerowe do analizy danych, w znaczny sposób poprawi∏y
standard ˝ycia z tà chorobà” powiedzia∏
Burkhard G. Piper, Dyrektor Diabetes
Care, Roche Diagnostics. „Chcemy zapewniç, ˝e w przysz∏oÊci nasi klienci b´dà
mniej myÊleç o cukrzycy prowadzàc
spontaniczne i aktywne ˝ycie”.
Âwiatowy Konkurs Accu-Chek jest organizowany na dwóch szczeblach wspó∏zawodnictwa: krajowym i mi´dzynarodowym; w trzech kategoriach wiekowych: 6–9, 10–13 i 14–17 lat. Zwyci´zcy
krajowi z ka˝dej kategorii wiekowej przechodzà do mi´dzynarodowego etapu
konkursu, gdzie rywalizujà o nagrod´
g∏ównà w wysokoÊci 5 000 euro z przeznaczeniem na wakacje w dowolnie wybranym miejscu.
Co roku dzieci z ponad 25 krajów na
ca∏ym Êwiecie nadsy∏ajà swoje prace artystyczne. Od 2003 roku do konkursu zg∏oszono prawie 6 500 prac. Temat zesz∏orocznej edycji konkursu brzmia∏: „Historia mojej cukrzycy”. Dzieci mia∏y za zadanie przedstawiç swoje doÊwiadczenia
i odczucia od chwili zdiagnozowania choroby a˝ do teraêniejszoÊci. „Prace z trzeciej edycji konkursu by∏y naprawd´ prze-
Tatjana lat 15, Rosja
Richard Georges lat 12, Liban
konujàce. JesteÊmy zaszczyceni, ˝e mo˝emy si´ zaanga˝owaç w tak znaczàcà inicjatyw´, która pozwala zrozumieç uczucia i wewn´trzny Êwiat dziecka” powie-
luty 2006
LabForum
dzia∏ prof. Thomas Danne, Sekretarz Generalny ISPAD.
W Polsce, do wspó∏zawodnictwa na
szczeblu krajowym, zg∏osi∏o si´ prawie
230 dzieci, a nades∏ano ponad 125 prac,
w tym najwi´cej w kategorii wiekowej 6–9
lat. W Jury polskiej edycji zasiad∏y nast´pujàce osoby:
Rados∏aw Mleczko Przewodniczàcy – Kurator Muzeum Rzeêby
dr El˝bieta Czerniawska Uniwersytecki
Szpital Kliniczny nr 4 w ¸odzi
Adam Kuchta redakcja miesi´cznika
„Diabetyk”
Rafa∏ Walas Roche Diagnostics Polska
Renata Szymaƒska Roche Diagnostics
Polska
Na posiedzeniu Jury, które odby∏o si´
w po∏owie lipca 2005 r. w siedzibie firmy
Roche Diagnostics Polska w Warszawie,
wyró˝niono prace nast´pujàcych uczestników:
w kategorii dzieci w wieku 6–9 lat:
I miejsce
Justyna, lat 6, ¸uków
wyró˝nienie Natalia, lat 9, Dziewin
wyró˝nienie Basia, lat 8, Wroc∏aw
wyró˝nienie Pawe∏, lat 8, Gdynia
w kategorii m∏odzie˝y w wieku 14–17 lat:
I miejsce
Magdalena, lat 15, Koszalin
wyró˝nienie Magdalena, lat 15, Dobczyce
wyró˝nienie ¸ukasz, lat 17, Rzeszów
I miejsce w kategorii wiekowej 6–9 lat – Justyna lat 6,
¸uków
I miejsce w kategorii wiekowej 14–17 lat – Magdalena
lat 15, Koszalin
w kategorii dzieci w wieku 10–13 lat:
I miejsce
JaÊ, lat 11, Krzemieniewo
wyró˝nienie Agnieszka, lat 11, Tolkmicko
wyró˝nienie Agnieszka, lat 12, Koƒskie
Ceremonia wr´czenia nagród laureatom polskiej edycji III Âwiatowego Konkursu Artystycznego Accu-Chek odby∏a
si´ 30 wrzeÊnia 2005 w Centrum Olimpij-
I miejsce w kategorii wiekowej 10–13 lat – JaÊ lat 11, Krzemieniewo
skim w Warszawie. Nagrody wr´cza∏ Przewodniczàcy Jury p. Rados∏aw Mleczko.
Autorzy prac zwyci´skich i wyró˝nionych
w polskiej edycji otrzymali cenne nagrody
rzeczowe, m.in. rowery górskie, wie˝e stereo, odtwarzacze DVD, aparaty fotograficzne, przenoÊne odtwarzacze CD oraz
zestawy gier komputerowych.
Posiedzenie Jury Mi´dzynarodowego
odby∏o si´ w dniu 29 sierpnia 2005
w Krakowie, podczas 31 ogólnoÊwiatowego zjazdu ISPAD. Nagrody g∏ówne
w wysokoÊci 5 000 euro otrzymali: Maëlle,
lat 9 z Francji; Richard, lat 13 z Libanu
i Tatiana, lat 15 z Rosji. Niezmiernie mi∏o nam poinformowaç, ˝e wyró˝niona
zosta∏a równie˝ jedna praca z Polski.
Laureatem konkursu Êwiatowego zosta∏
12-letni JaÊ z Krzemieniowa k. Leszna,
którego praca zdoby∏a drugie miejsce
w kategorii wiekowej 10–13 lat. Podczas
wspomnianej ju˝ ceremonii wr´czenia
nagród JaÊ odebra∏ czek na 1 000 euro
z przeznaczeniem na dalsze pog∏´bianie
swoich zainteresowaƒ.
Motywem przewodnim tegorocznej
edycji konkursu jest „Cukrzyca i szko∏a”.
Temat ten wybrano, by zmotywowaç dzieci i m∏odzie˝ do przedstawienia, w jaki
sposób cukrzyca wp∏ywa na ich ˝ycie
szkolne. Jak wyglàda∏y pierwsze dni
11
w szkole po zdiagnozowaniu cukrzycy?
Czy wszyscy w szkole wiedzà o ich chorobie? Kiedy i gdzie mierzà st´˝enie glukozy
we krwi i wstrzykujà insulin´? Czy doÊwiadczy∏y ostrego epizodu hipoglikemii
w szkole? Co mo˝na zrobiç, aby ich ˝ycie
szkolne by∏o przyjemniejsze? Nades∏ane
prace b´dà bardzo pomocne w opracowaniu odpowiednich produktów i materia∏ów edukacyjnych. Zg∏oszenia do polskiej
edycji konkursu mo˝na nadsy∏aç do
15 maja 2006. Rozstrzygni´cie edycji polskiej nastàpi w po∏owie lipca, zaÊ posiedzenie Jury Mi´dzynarodowego odb´dzie
si´ na poczàtku wrzeÊnia w Cambridge
podczas 32 zjazdu ISPAD.
Wi´cej informacji o konkursie na
www.accu-chek.pl
Janek otrzyma∏ nagrod´ 1 000 euro
Uczestnicy konkursu
COBAS i LIFE NEEDS ANSWERS sà
znakami towarowymi nale˝àcymi do Roche
©2005 Roche Diagnostics
Roche Diagnostics Polska Sp. z o.o.
www.rochediagnostics.pl

Podobne dokumenty