Raport z pobytu w Meksyku - Rada Główna Nauki i Szkolnictwa

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Raport z pobytu w Meksyku
ALCUE - Latynoamerykańsko-Karaibsko-Europejska przestrzeń kształcenia na poziomie wyższym
W dniach 14-15 kwietnia odbyło się w Mexico City II spotkanie ministrów edukacji krajów Ameryki Łacińskiej,
Karaibów i Unii Europejskiej celem zacieśnienia współpracy w zakresie edukacji i nauki. Z ramienia Polski
uczestniczyli w spotkaniu Minister Edukacji Narodowej i Sportu, Mirosław Sawicki, dyrektor Departamentu
Współpracy Międzynarodowej MENiS, Hanka Matuszak, ambasador Rzeczypospolitej w Meksyku, Wojciech
Tomaszewski, i przewodniczący Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego, Jerzy Błażejowski. Na zakończenie
konferencji uchwalona została deklaracja sformułowana w oparciu o szczegółowe dokumenty dotyczące strategii
umacniania ALCUE (América Latina y el Caribe - Unión Europea), planu działań na lata 2005-2008 zmierzających
do utworzenia wspólnej przestrzeni szkolnictwa wyższego oraz horyzontów rozwoju współpracy do roku 2015.
Deklaracja uchwalona w Meksyku odwołuje się do I spotkania przywódców państw jakie miało miejsce w
Guadalajara i deklaracji tam złożonej. Jest w niej apel o poprawę jakości edukacji na poziomie wyższym oraz o
nieustawanie w wysiłkach zmierzających do utworzenia wspólnej przestrzeni szkolnictwa wyższego. Zawiera ona
podziękowanie Komitetowi Wykonawczemu, którego aktywność stworzyła podwaliny pod integrację edukacji na
poziomie wyższym obu kontynentów. Deklaracja określa edukację wyższą jako dobro wspólne - za które wszyscy
ponoszą odpowiedzialność - umożliwiające zgłębienie wiedzy i umiejętności, rozwój społeczny, zadowolenie,
tolerancję, wzajemne porozumienie między ludźmi oraz integrację społeczną. Życzeniem ministrów było, aby
edukacja na poziomie wyższym przyczyniała się do niwelowania nierówności społecznej i biedy. Ministrowie
potwierdzili wolę umacniania pozycji uczelni oraz środowisk akademickich dostrzegając ważną ich rolę w
rozwoju gospodarczym i społecznym obu regionów. Uznali za niezbędne wspieranie wymiany informacji między
środowiskami akademickimi, naukowymi i kulturalnymi obu regionów dla lepszego wykorzystania zdobytych
doświadczeń w edukacji i życiu codziennym.
Strategia działań ALCUE do roku 2015 została nakreślona następująco:
gromadzenie i upowszechnianie informacji o systemach szkolnictwa wyższego,
?upowszechnianie pozytywnych doświadczeń współpracy w zakresie kształcenia oraz wymiany
studentów i kadr,
zachęcanie uczelni do współpracy na zasadach wzajemnego zaufania,
dążenie do uznawania wykształcenia, dyplomów oraz kompetencji poprzez tworzenie porównywalnych
modeli edukacji,
wspieranie mobilności studentów, nauczycieli akademickich i innych pracowników szkolnictwa wyższego
poprzez systemy stypendialne i grantowe, a także wspólne działania i porozumienia bilateralne,
wspieranie rozwoju systemów oceny jakości i akredytacji opartych na kryteriach dobrych praktyk oraz
wymiany doświadczeń w tym zakresie,
dążenie do wypracowania kryteriów jakości ALCUE, które mogłyby być podstawą oceny kształcenia we
wspólnym obszarze edukacyjnym,
promowanie tworzenia centrów oraz sieci kształcenia ALCUE w zakresie problematyki dotyczącej obu
regionów,
ustalenie źródeł finansowania umożliwiających realizację nakreślonych celów,
identyfikowanie i usuwanie barier utrudniających rozwój wspólnej przestrzeni edukacyjnej.
Konferencja w Meksyku była egzotyczna nie tylko ze względu na miejsce spotkania, klimat i otoczenie. Ameryka
Łacińska i Karaiby to obszar mało nam znany od strony edukacji i nauki. Nasza uwaga była częściej skierowana
na Stany Zjednoczone i kraje europejskie gdyż czuliśmy, że tam możemy się czegoś nauczyć, skorzystać z
doświadczeń, a był czas, że i zarobić pieniądze. Nasza edukacja na poziomie wyższym i nauka powoli
wkomponowuje się w Europejską Przestrzeń Edukacyjną i Badawczą a niebawem zaczniemy być postrzegani
jako jej część. Trudno dziś Europie konkurować na polu edukacji i nauki ze Stanami Zjednoczonymi. Dobrze, jeśli
pozostaniemy w roli partnera. Inaczej rzecz ma się z krajami Ameryki Łacińskiej i Karaibów - z którymi łączą
Europę historyczne więzi. Kraje te postrzegają nasz kontynent, a szczególnie Unię Europejską, jako partnera
dysponującego znacznie większym doświadczeniem oraz potencjałem naukowym i edukacyjnym. Oczekują one
współpracy i pomocy w rozwiązaniu swoich problemów nie tylko naukowych i edukacyjnych ale i społecznych.
Stwarza to dla krajów członkowskich Unii Europejskiej niepowtarzalną szansę umocnienia swojej pozycji w tym
regionie.
Wybór Polski do Komitetu Wykonawczego ALCUE jest zobowiązaniem włączenia się do działań i zachęcania,
przede wszystkim nowych krajów członkowskich Unii, do tworzenia wspólnej przestrzeni edukacyjnej. Jak to
osiągnąć - przede wszystkim poprzez tworzenie ośrodków kształcenia o krajach Ameryki Łacińskiej i Karaibach;
może warto by pomyśleć o utworzeniu w Polsce centrów studiów o tym regionie. Ważną sprawą jest wymiana i
kształcenie kadr. Kraje Ameryki Łacińskiej i Karaibów nie ukrywały na spotkaniu, że liczą na pomoc
Europejczyków. Wreszcie wymiana studentów. Pierwszym etapem mogłaby być oferta przyjęcia przez kraje
europejskie, w tym Polskę, doktorantów na studia III stopnia.
Niewątpliwą barierą dla szerokiego rozwoju współpracy będą fundusze. Aktualnie realizowany program ErasmusMundus stwarza szansę na zapraszanie osób z krajów pozaeuropejskich do krajów Unii. Z tej możliwości z
sukcesem korzystają liczne kraje Europy Zachodniej. Jest więc szansa na pozyskiwanie funduszy również przez
nas. Jednak poszczególne kraje Unii deklarują określone kwoty, lub pomoc w innej formie, na rozwój współpracy
w ramach ALCUE. Taka decyzja będzie też musiała być podjęta u nas. Należy ze wszech miar ją poprzeć,
bowiem Polska jako znaczący kraj Unii nie może uchylać się od wspólnie podejmowanych działań - szczególnie w
obszarze edukacji i nauki, gdzie nasza pozycja upoważnia do pełnienia roli równorzędnego, a nawet wiodącego
partnera.
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Mirosław Sawicki, Hanka Matuszak, Jerzy Błażejowski
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)