Kategoria celów

WYMAGANIA EDUKACYJNE
Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLASY IPOZIOM PODSTAWOWY
Kategoria celów
wiadomości
A zapamiętane
umiejętności
B rozumiane
C w sytuacjach typowych
D w sytuacjach problemowych
Uczeń dopuszczający potrafi:
Wymienić tytuły i autorów utworów literackich
wskazanych w liście lektur.
Podawać główne idee literatury staroŜytnej, średniowiecza,
renesansu, baroku i oświecenia,
Odtworzyć z pamięci definicje pojęć: mit, topos, motyw,
antyk, Biblia, uniwersalizm, scholastyka, augustynizm,
tonizm, franciszkanizm, humanizm, reformacja,
kontrreformacja, deizm, ateizm, empiryzm, racjonalizm,
klasycyzm,
Wskazać ramy chronologiczne epok literackich
przewidzianych w programie,
Wykazać się znajomością nazw i pojęć gatunków
literackich,
Wymienić wzorce osobowe epok średniowiecza, renesansu
i baroku,
Znać pojęcie komunikatu językowego i funkcji języka,
Zidentyfikować motywy mitologiczne i biblijne w tekście
literackim,
Znać definicje zdań eliptycznych i rozwijających,
Wygłosić z pamięci tekst poetycki, fragment prozy,
Wskazać cechy wzorców osobowych epok średniowiecza,
renesansu i baroku,
Wskazać źródła form fonetycznych fleksyjnych i
słowotwórczych w historycznym rozwoju języka,
OdróŜnić gatunki literackie: średniowiecza, renesansu z
odwołaniem do antyku, baroku oraz oświecenia,
Określić cechy gatunków literackich,
Podjąć próbę napisania rozprawki, recenzji,
Przeczytać prosty tekst ze zrozumieniem i zrobić notatkę,
Napisać streszczenie tekstu,
Napisać charakterystykę postaci,
Opis,
CV list motywacyjny,
Uczeń dostateczny potrafi to co na ocenę dopuszczającą i ponadto:
Podać cechy utworów: średniowiecznych,
renesansowych i barokowych,
Nazwać dwa nurty o poezji baroku,
Wygłosić z pamięci przemówienie,
Wymienić instytucje powstałe w epoce oświecenia
Streścić fragmenty lektury podstawowej, wątki lektur.
Wyjaśnij definicję i istotę toposu, symbolu i alegorii,
metafory, oksymoronu, inwersji,
Wskazać róŜne źródła kultury europejskiej.
Wyjaśnić idee średniowieczne, renesansowe i
barokowe, oświeceniowe,
Zilustrować przykładem motywy mitologiczne i
biblijne, średniowieczne, renesansowe, barokowe i
oświeceniowe,
Posługiwać się terminami związanymi z kulturą antyku
i literaturą biblijną.
Wskazać komponenty komunikatu językowego oraz
rozpoznać funkcje tekstu językowego.
Rozumieć współczesne zasady ortograficzne,
interpunkcyjne i gramatyczne,
Znać zasady prowadzenia dyskusji,
Powiązać fakty literackie z wydarzeniami historycznymi.
Scharakteryzować źródła zjawisk fonetycznych, będących
wynikiem procesów historycznych,
Scharakteryzować średniowieczne i renesansowe wzorce
osobowe.
Scharakteryzować sylwetkę humanisty, obywatela i
dworzanina,
Określić związki literackie renesansu z antykiem,
Scharakteryzować dwa nurty w literaturze baroku,
Określić wizję świata i człowieka w literaturze epoki
średniowiecza, renesansu, baroku i oświecenia,
Posługiwać się formami wypowiedzi jak: opis, rozprawka,
przemówienie, opowiadanie, streszczenie, charakterystyka.
Scharakteryzować klasycyzm oświeceniowy,
Czyta ze zrozumieniem teksty urzędowe,
Napisać rozprawkę z zastosowaniem tezy i hipotezy,
List motywacyjny,
Instrukcję, ulotkę, kwestionariusz.,
Potrafi korzystać podczas czytania tekstów staropolskich ze
słownikami etymologicznym i frazeologicznym,
Samodzielnie pracuje ze słownikami
Uczeń dobry potrafi to co na ocenę dostateczną i ponadto:
Scharakteryzować antyk jako epokę kulturową,
Wykazać funkcjonowanie motywów antycznych i biblijnych
w literaturze współczesnej i utworach innych epok,
Scharakteryzować idee filozoficzne omawianych epok,
Porównywać róŜne dziedziny sztuki
Sklasyfikować i objaśnić funkcje środków stylistycznych,
dla danej epoki,
Charakteryzować bohaterów utworów
literackich w kontekście epoki,
Powiązać fakty literackie z nurtami filozoficznymi.
Analizować typowe dla epoki teksty ze wskazaniem
dominanty interpretacyjnej,
Określić róŜnice i podobieństwa w odczytywaniu,
funkcjonowaniu motywów mitologicznych, biblijnych oraz
toposów w literaturze róŜnych epok,
Porównywać motywy filozofii stoickiej i epikurejskiej z
wzorcami osobowymi humanizmu,
Określić jednorodność motywów średniowiecza i baroku,
motyw śmierci vanitas,
Sporządzić samodzielną notatkę, konspekt,
Napisać rozprawkę, recenzję, reportaŜ,
Stosować w wypracowaniu cytat,
Posługuje się sprawnie poprawną polszczyzną,
Rozpoznaję róŜnice między polszczyzna dawna a
współczesną
Zna zasady czytania krytycznego,
Uzasadnia źródła obecności samogłoski i spółgłoski,
Potrafi wskazać przykłady liczby podwójnej.
Rozwiązywać problemy postawione w toku pracy nad
lekturą.
Ocenić bohaterów utworów literackich w kontekście epoki,
Gromadzić, porządkować i wykorzystywać w
wypowiedziach ustnych i pisemnych materiały z róŜnych
źródeł o literaturze lub innych dziedzin sztuki,
Analizować i rozpoznawać rodzaje zdań w nowych
tekstach,
Przeprowadzić wywiad,
Korzysta z bibliografii, materiałów źródłowych,
Uczeń bardzo dobry potrafi to co na ocenę dobrą i ponadto:
Wskazać związki omawianych epok z kulturą powszechną
na podstawie lektur,
Ustalić kontekstowe filozoficzne i estetyczne, społecznopolityczne i wykorzystać je w interpretacji utworu,
Interpretować róŜne znaki kultury w znanych tekstach,
Wskazać i uzasadnić funkcje tekstów językowych,
Wskazać sposoby funkcjonowania motywów, toposów i
wzorców osobowych w tekstach literackich,
Napisać felieton, esej,
Pisze sprawozdania z negocjacji,
Wygłosić przygotowany przez siebie referat,
Stosuje styl naukowy,
Pisze protokół z dyskusji,
Analizować i oceniać zjawiska literackie omawianych
epok,
Analizować, oceniać i syntezować zjawiska kulturowe
poznanych w toku nauki epok,
Wskazać związki omawianych epok z kulturą powszechną
na podstawie dzieł poznanych w trakcie samodzielnej
pracy,
Wykorzystać wiedzę z róŜnych źródeł w interpretacji
utworów i faktów literackich,
Interpretować róŜne znaki kultury w nowych tekstach,
Analizować teksty literackie ze wskazaniem poznanych
środków stylistycznych,
Redagować własne teksty,
Oceniać i wartościować teksty literackie i postawy,
Dowieść swojej racji w ocenie dzieł literackich,
malarskich, filmowych, teatralnych,
Zabrać konstruktywny głos w dyskusji, " Dokonać
parafrazy i korekty własnej pracy,
Sprawnie czytać ze zrozumieniem teksty uŜytkowe,
popularnonaukowe, eseje,
ZauwaŜa odwołania do autorytetów,
Potrafi napisać Ŝyczenia, list z zastosowaniem archaizmów
i dawnych zwrotów frazeologicznych,
Uczeń celujący potrafi to co na ocenę bardzo dobrą i ponadto:
Czytać teksty publicystyczne i rozumie funkcje
gatunków publicystycznych, radiowych, telewizyjnych,
wystąpień publicznych,
Rozpoznaje charakterystyczne elementy języka kultury
masowej,
Potrafi zebrać i opracować materiał źródłowy na
określony temat,
RozróŜnia i poprawia błędy językowe w wypowiedzi
własnej i kolegów,
Wskazuje wyróŜnienia wartościujące,
Potrafi komponować wypracowania na temat
kulturotwórczej roli „Biblii", motologii w róŜnych
epokach.
Tworzy wypowiedzi skierowanie do róŜnych adresatów
w róŜnych sytuacjach i celach,
Potrafi wyraŜać emocje za pomocą średniowiecznego
języka i kodu kinezycznego.
WYMAGANIA EDUKACYJNE
Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLASY IPOZIOM ROZSZERZONY
A
zna i definiuje funkcje: komunikatywną tekstu
ekspresywną, Impresywną, fatyczną poetycką
zna definicję zd. eliptycznego, rozwijającego.
A
zna pojęcia: norma, zwyczaj językowy, błąd i
poprawność językowa,
zna kryteria poprawności językowej: zwyczaju społ.,
zgodności z systemem języka. funkcjonalne autorytetu
kulturalnego. narodowego,
wymienia przykłady nawiązań do mitologii i Biblii.
DOPUSZCZJĄCY
B
c
wskazuje teksty o funkcji informatywnej, ekspresywnej,
podejmuje próby napisania samodzielnej notatki z lekcji
impresywnej, poetyckiej, fatycznej, magicznej
redaguje samodzielnie charakterystykę postaci,
posługuje się słownikami poznanymi w szkole
streszczenie utworów(uwzględniając wewnętrzny
podstawowej oraz słownikiem etymologicznym -potrafi
porządek i spójność tekstu)
skorzystać z encyklopedii.
dokonuje analizy zdań pojedynczych, złoŜonych.
DOSTATECZNY (j.W.+)
B
C
korzysta z odsyłaczy przypisów, komentarzy sporządza
redaguje dialog z zastosowaniem zdań eliptycznych
noty bibliograficzne.
dokonuje analizy zdań złoŜonych wieloczłonowych.
D
D
redaguje teksty o funkcjach: informatywnej,
ekspresywnej, impresywnej.
DOBRY (j.w. +)
A
B
C
Wyjaśnia na czym polega uniwersalizm mitów,
Opisuje strukturę wiersza średniowiecznego,
sylabicznego oraz białego
D
świadomie stosuje słownictwo i struktury typowe dla
odmiany mówionej i pisanej j. polskiego
określa związki utworu ze sztuką, kulturą epoki oraz
biografią autora
rozumie aspekty historyczne utworu
znajduje w utworze trwałe wartości dla siebie, narodu,
Ŝycia społecznego
BARDZO DOBRY (j.w. +)
A
dokonuje porównawczej charakterystyki składniowej
tekstów o róŜnych funkcjach -dostrzega róŜnice
między składnią odmiany mówionej a pisanej
cytuje fragmenty tekstów literackich
CELUJĄCY (j.w.+)
B
C
rozumie róŜne teksty w przekazach kultury masowej
-rozumie funkcję środków językowych właściwych
wypowiedzeniom: artystycznym, publicystycznym,
potocznym.
redaguje i edytorsko opracowuje gazetkę szkolną
stosuje terminologię literacką i językoznawczą w opisie
i ocenie utworu literackiego.
D
ocenia pod względem poprawności językowej,
ortograficznej i interpunkcyjnej teksty własne i
współredaktorów gazetki
dokonuje adiustacji tekstu własnego i cudzego, ocenia i
poprawia tekst prasowy i urzędowy w aspekcie jego
komunikatywności, rzetelności i kryteriów
poprawności językowej
rozwija zdolności twórcze poprzez twórczość własnąpisarską (udział w konkursach literackich),
Ponadto ocenę celującą otrzyma uczeń, który:
1. jest uczestnikiem (laureatem) olimpiady przedmiotowej, konkursów (recytatorski, poetycki, ortograficzny itp.).
2. wykazują się erudycją (znajomość szerokich kontekstów literackich -lektura znacznie wykraczająca poza treści programowe, kulturowe).
3. czynnie uczestniczy w Ŝyciu szkoły (redagowanie gazetki szkolnej,
4. przygotowywanie przedstawień kabaretowych, spektakli teatralnych wieczorków poetyckich, udział w sesjach literackich itp. inicjatywach).
4) interdyscyplinarnie uczestniczy w nauczaniu przedmiotu (łączenie treści j. polskiego, literatury z historią, filozofią, naukami politycznymi, religioznawstwem, sztuką filmową
dziełem muzycznym, historią sztuki itd.).