Opinia o książce dr Ewy Domagała-Zyśk i prof. dr hab. Katarzyny

Opinia o książce dr Ewy Domagała-Zyśk i prof. dr hab. Katarzyny Karpińskiej-Szaj Uczeń z wadą słuchu w szkole
ogólnodostępnej. Podstawy metodyki nauczania języków
obcych
Korzystne zmiany w zakresie wykrywania i diagnozowania uszkodzeń narządu słuchu u noworodków, wczesne
protezowanie i opieka medyczna nad dziećmi zagrożonymi tą niepełnosprawnością, a także poprawa w zakresie dostępu
do terapii logopedycznej i postęp w dziedzinie wychowania językowego doprowadziły do nowej, zupełnie innej niż przed
kilkunastu laty, sytuacji edukacyjnej uczniów dotkniętych uszkodzeniami słuchu. Coraz liczniejsze dzieci z uszkodzonym
słuchem nie są już głuchonieme, ale mogą mówić, czytać i pisać. Mogą także uczyć się języków kolejnych. Jednakże nie
są w stanie zrobić tego bez stworzenia im odpowiednich warunków sprzyjających edukacji, a zwłaszcza bez wsparcia ze
strony nauczycieli dobrze znających ich sytuację i dysponujących kompetencją oraz środkami dydaktycznymi
zapewniającymi skuteczność nauczania mimo trudności, które powoduje uszkodzenie słuchu. Sytuacja ta stanowi
wyzwanie dla organizatorów edukacji i dla nauczycieli, zwłaszcza nauczycieli języka ojczystego i języków kolejnych.
Jedną z pierwszych prac odpowiadających na to zapotrzebowanie jest książka Uczeń z wadą słuchu w szkole
ogólnodostępnej. Podstawy metodyki nauczania języków obcych przygotowana przez dwie specjalistki z zakresu
neofilologii, anglistkę, dr Ewę Domagała-Zyśk, oraz romanistkę, prof. dr hab. Katarzynę Karpińską-Szaj. Dzieło to należy
powitać jako nowatorskie, oczekiwane i bardzo ważne ze społecznego punktu widzenia.
E. Domagała-Zyśk jest od ponad 10 lat zaangażowana czynnie w prowadzenie Lektoratu języka angielskiego dla
studentów niestyszących i słabo słyszących oraz badań naukowych nad zagadnieniem nauczania języka angielskiego jako
obcego uczniów z uszkodzonym słuchem. K. Karpińska-Szaj interesuje się badawczo zagadnieniami przyswajania języka
obcego przez uczniów z trudnościami edukacyjnymi, także uczniów z niepełnosprawnością słuchową, prywatnie zaś jest
matką niesłyszącego gimnazjalisty.
Różnorodność i bogactwo doświadczeń praktycznych i badawczych Autorek doprowadziły do powstania książki o
wyraźnej, przemyślanej strukturze. Składa się ona z trzech części.
W pierwszej z nich autorki charakteryzują sylwetkę ucznia niesłyszącego, który, w związku z coraz wyraźniejszymi
tendencjami integracyjnymi i inkluzyjnymi, może uczyć się niemal w każdej szkole ogólnodostępnej. Poza klasyczną
typologią rodzajów i zakresów uszkodzeń słuchu autorki zatrzymują się także nad zagadnieniem występowania
niedoborów językowych u uczniów niesłyszących oraz wynikających z tego zasad stawiania uczniowi wymagań na miarę
jego możliwości oraz udzielania wsparcia w zakresie stymulowania rozwoju językowego. W części pierwszej zwraca
uwagę obecność praktycznych ćwiczeń, których wykonanie ułatwić może nauczycielowi zrozumienie sytuacji społecznej
i językowej niesłyszącego ucznia.
Część druga, zatytułowana Podstawy metodyki nauczania języków obcych, składa się z czterech rozdziałów. W pierwszym
z nich przedstawiono cele nauczania języka obcego, ze szczególnym zwróceniem uwagi na fakt, iż poprzez naukę języka
obcego realizowane są nie tylko cele edukacyjne, ale także terapeutyczne i społeczne. W rozdziale drugim tej części
omówiono podstawowe zasady organizacji procesu nauczania: zasady doboru odpowiedniego podręcznika, zasady
metodyki nauczania tej grupy uczniów, zagadnienie nauczania integracyjnego na lekcjach języka obcego oraz jego
zastępowania przez nauczanie w grupach specjalistycznych. Dużą część tego rozdziału poświęcono zagadnieniu
rozwijania poszczególnych sprawności językowych: czytania i pisania, ale także słuchania i mówienia. Ostatni fragment
w nowatorski sposób podnosi kwestię monitorowania postępów ucznia oraz dokonywania ewaluacji zajęć.
W trzeciej części publikacji głos zabierają niesłyszący: są to studenci Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła
II oraz Uniwersytetu Adama Mickiewicza, którzy wspominają swoje szkolne lata i dzielą się z czytelnikiem
przemyśleniami i uwagami na temat strategii uczenia się oraz technik zachowania nauczyciela, które pomogły im
opanować język obcy. Wypowiedzi te mogą stać się dla współczesnych gimnazjalistów i licealistów cennym materiałem,
ukazującym aktywność w walce z przeciwnościami losu wytrwałość i pracowitość, które pomogły studentom
niesłyszącym zakończyć naukę języka obcego egzaminem uniwersyteckim. […]
Z recenzji
Dr hab. Kazimiera Krakowiak, prof. KUL
Instytut Pedagogiki
Katedra Pedagogiki Specjalnej
1