SPOŁECZNA RADA DS. ADR

SPOŁECZNA RADA DS. ADR
WSTĘPNA PRÓBA BILANSU
tezy – materiał wewnętrzny - roboczy
Europejska Akademia Negocjacji i Mediacji ENMA, Fundacja „Pacta Sunt Servanda” www.mediacje.org, [email protected], tel. 222411423
1. ŹRÓDŁO
Na początku warto docenić determinację Ministerstwa
Sprawiedliwości, by sprawy rozwoju mediacji w ostatnich
latach zbilansować i próbować zrozumieć powstałe bariery.
Nigdy wcześniej z Ministerstwa nie wyszły tak otwarte
sygnały gotowości współpracy i słuchania środowiska
mediatorów, a także chęci zrozumienia przyczyn zapaści.
2. PRYNCYPIA
Do rozwoju mediacji konieczne są: zaufanie i współpraca.
Zaufanie, bo takie postawy zawodu, a skoro tak, to:
standardy, etyka, dobre praktyki i rękojmia.
Współpraca - to dialog.
3. BILANS SPOŁECZNEJ RADY 2006-2014
Społeczna Rada powstała w okolicznościach odejścia ze
stanowiska Ministra Kalwasa. Wykorzystano więc okazję, by
stworzyć ciało, które da szanse zbudować monopol na
mediacje osobom, którym udało się dostać do Rady.
Obecnie Rada reprezentuje interesy 4 warszawskich
struktur mediacyjnych oraz 2 organizacji spoza Warszawy.
Praktyka pracy Rady oparta była na polskich maksymach:
„kto mam mikrofon, ten ma władzę“ – „kto ma pieniądze,
ten zamawia muzykę“. Konsultacje odbywały się w
zamkniętych gronach, na które nie zapraszano środowisk
mediatorów.
Dochodziło do wstydliwych praktyk niszczenia materiałów
na konferencjach organizowanych przez Członków Rady –
monopol na historię, na wiedzę i decyzje starała się mieć
jedna organizacja wspierana przez przedstawicieli
Ministerstwa Sprawiedliwości. Na konferencjach nie
udzielano głosu osobom spoza Rady.
Społeczną Radę ds. ADR – do której kilkakrotnie zwracali się
członkowie Krajowego Stowarzyszenia Mediatorów, obciąża
milczenie wokół zniszczenia struktur KSM. Było to
przyzwolenie na brutalne działania wobec członków KSM,
niszczenie struktur, a w efekcie usunięcie z KSM 250
członków tylko dlatego, by chronić interesy finansowe kilku
osób unikajających statutowej kontroli. Rada wiedziała o
tym wszystkim - i nie zrobiła nic.
Na konto Rady wpisuje się także „czarny p.r.“ - plotki,
pomówienia, szeptanki – jako metoda na kształtowanie
rynku
mediacji
stosowana
przez
organizację
reprezentowaną w Radzie.
4. STANDARDY SPOŁECZNEJ RADY?
Intencje Rady zostały wykazane w dokumentach o
charakterze „standardy Mediatorów Polskich“. To dowód
na próby monopolizacji i zawłaszczania Rynku.
A o jakości działań Rady świadczą - m.in.
- zapis w kodeksie etycznym – cyt: „Kodeks nie ogranicza
mediatora w jego kreatywności i wolności“. Gorszącym
świadectwem jest także dopuszczenie do wpisania do kpc
zapisu "i uczelnie" – otwierającego wprowadzanie w błąd
absolwentów kierunków podyplomowych na wszystkich
polskich uczelniach.
5. WNIOSKI
Społeczna Rada ds ADR stała się platformą brutalnych i
gorszących walk pomiędzy jej członkami, w tym o monopol
wybranych organizacji. W trakcie kadencji rozwinęły się
także walki frakcyjne pomiędzy prawnikami karnistami i
cywilistami. Wskutek tego w 2012 roku podczas Konferencji
w Galerii Pełczyńskich, gdy Pani Rzecznik Praw
Obywatelskich
prosiła
środowiska
prawnicze
o
opamiętanie, ruszył proces świadczący o tendencji:
„nieważne jakie będą mediacje – ważne by były nasze“.
Ostatnim akcentem podważającym elementarne zaufanie
do Rady była opinia Sędziego, który w imieniu organizacji
reprezentowanych w Radzie przedstawił w lutym 2014 roku
opinię do zmiany w kpc wykluczającą organizacje
mediatorów z możliwości rekomendowania list
mediatorów stałych w sądach okręgowych.
Przyczyn tak drastycznych negatywnych zjawisk należy
jednak szukać w braku troski Ministra Sprawiedliwości o
rynek mediacji i przyzwolenie na koteryjne praktyki
wewnątrz Rady. A skutek – to drastyczna niechęć do
członków Rady, czego dowodem jest, że gdy
Przewodniczący Rady wystąpił do środowiska o opinie nt
mediacji rodzinnych – otrzymał 1 (słownie: jedną)
odpowiedź.
6. ZAGROŻENIA
Jako pokłosie działań Społecznej Rady przy Ministrze
Sprawiedliwości ruszył proces monopolistyczny u Ministra
Gospodarki, który stworzył Zespół ds. Mediacji, i w którym
są ci sami prawnicy. Tym razem wyelimonowano z
możliwości udziału w Zespole nieprawników, którzy
dotychczas cieszyli się względami w Społecznej Radzie.
Za pośrednictwem Zespołu ds. Mediacji przy Ministrze
Gospodarki wytworzyła się "elita" jednodniowych
milionerów, którzy dzielą 13 mln złotych z funduszy
Ministra Infrastruktury i Rozwoju Regionalnego – próbując
przejąć w całości rynek mediacji gospodarczych.
Utrzymanie tej tendencji zablokuje na wiele lat możliwość
rozwoju mediacji. Oferta środowisk prawniczych nie ma
podstaw merytorycznych i podważa elementarne zaufanie
do instytucji mediacji. W najbliższym czasie czeka nas seria
skandali wywoływanych przez mediatorów-prawników, a
także walki pomiędzy prawnikami-pełnomocnikami a
prawnikami-mediatorami-arbitrami.
7. WARUNKI DO ROZWOJU MEDIACJI W POLSCE
Warunkami niezbędnymi do rozwoju mediacji w Polsce są:
1. przychylność środowiska prawniczego, w tym zaufanie
sądu
2. świadomość społeczna mediacji,
3. funkcjonowanie na rynku mediatorów kształconych wg
jawnych i możliwych do weryfikacji standardów,
4. zaplecze lokalowe dla pracy mediatorów,
5. współpraca w środowisku.
Dla ochrony przed tendencjami prawników-mediatorów
zrzeszonych w Zespole ds. Mediacji konieczna wydaje się
współpraca i solidarność w środowisku mediatorów.
Należy wspierać wszelkie sprzyjące debacie procesy
integrujące. Obecnie pomimo zagrożeń (albo może właśnie
w ich skutek) rozwijają się: "Klub Mediatorów", lokalne i
regionalne organizacje, "Salony Mediatorów", "Debaty
Mediatorów" i "Okrągły Stół Organizacji Mediatorów".
8. DE LEGE FERENDA. REKOMENDACJE
Doceniając, że proces zmiany wyszedł z Ministerstwa
Sprawiedliwości – i mając nadzieję na szczerość intencji,
ośmielamy
się
przedstawić
propozycje
działań
naprawczych:
A) Określić profil Społecznej Rady jako otwartego ciała
służącego
- debacie, wymianie informacji
- integracji środowiska mediatorów
- budowaniu podstaw do harmonijnej współpracy ze
środowiskiem prawników, w tym prawników-mediatorów.
Warto wprowadzić reguły jawności, a także mechanizmy
skutecznego obiegu informacji wewnętrznej i zewnętrznej.
B) Dokonać przeglądu dotychczasowych dokumentów Rady
i wprowadzić niezbędne korekty dla zbudowania zaufania
do instytucji mediacji oraz zaufania środowiska mediatorów
do Rady.
C) Dokonać przeglądu obowiązującego prawa regulującego
mediacje oraz projektów – dla wyeliminowania niespójności
oraz regulacji zagrażających.
D) Niezależnie od konstrukcji składu Rady zagwarantować
możliwość otwartego wglądu w plany Rady oraz efekty jej
prac.
Jako czynniki wspomagające prosimy o rozważenie przez
Ministra Sprawiedliwości możliwości:
A) kontynuacji procesu patronatów
inicjatywami organizacji mediatorów;
Ministra
nad
B) corocznego wydzielania puli środków na konkurs
grantowy dla organizacji mających w celach mediacje i ADR,
służący rozwojowi: kompetencji mediatorów, budowy i
utrzymania zaplecza dla pracy mediatorów i integracji
środowiska mediatorów;
C) przeglądu struktur koordynacji mediacji w sądach
okręgowych, by wyeliminować zagrożenia monopoli i kolizji
interesów;
D)
przeglądu
zaplecza
w
dyspozycji
wymiaru
sprawiedliwości celem udostępnienia mediatorom - na
warunkach chroniących zasady mediacji i interesy stron
konfliktów;
F) wsparcia dla kampanii społecznych podejmowanych
przez organizacje mediatorów.