OECD Guiding Principles for Chemical Accident Prevention

OECD Guiding Principles for Chemical Accident
Prevention, Preparedness and Response (Wytyczne OECD
dotyczące zapobiegania, utrzymania gotowości i reagowania
w przypadku awarii chemicznych w języku angielskim).
Series on Chemical Accidents No. 10. OECD. Paris 2003
ISBN 92-64-10181-0
Streszczenie
Jest to drugie wydanie Wytycznych OECD (OECD Guiding Principles), przygotowanych
jako część Programu ds. Awarii Chemicznych OECD (OECD Chemical Accidents
Programme) w ramach współpracy z Międzyorganizacyjnym Programem Bezpiecznego
Zarządzania Chemikaliami (Inter-Organization Programme for the Sound Management of
Chemicals, IOMC). Wytyczne dotyczą szerokiego zakresu zagadnień związanych z;
§
zapobieganiem awariom chemicznym i zdarzeniom prawie-awaryjnym z udziałem
substancji niebezpiecznych,
§
zachowaniem gotowości na wypadek wystąpienia awarii i łagodzeniem skutków
ewentualnych awarii poprzez planowanie awaryjne, odpowiednie zagospodarowanie
przestrzenne i komunikację zewnętrzną,
§
reagowaniem w przypadku awarii w celu zminimalizowania niekorzystnych skutków
dla zdrowia, środowiska i mienia,
§
działaniami poawaryjnymi, obejmującymi wstępne porządkowanie miejsca awarii,
raportowanie i badanie przyczyn awarii.
Wytyczne odnoszą się do ryzyka wystąpienia nieoczekiwanych zdarzeń z udziałem substancji
niebezpiecznych we wszelkiego typu instalacjach, w których substancje niebezpieczne są
produkowane, wykorzystywane, użytkowane, obrabiane, magazynowane itp., a także do
transportu substancji niebezpiecznych i użytkowania stałych instalacji związanych z
transportem, takich jak rurociągi lub terminale transportowe (porty, terminale
przeładunkowe).
Publikacja podzielona jest na dwa rozdziały wstępne („Wprowadzenie” i „Złote zasady”) oraz
pięć rozdziałów głównych:
- Część A „Zapobieganie awariom chemicznym” – w której omówiono problem
zapobiegania awariom w kontekście działania przedsiębiorstw przemysłowych (kultura
bezpieczeństwa w przedsiębiorstwie przemysłowym, identyfikacja zagrożeń i ocena
ryzyka, projektowanie, użytkowanie i konserwacja instalacji, wprowadzanie modyfikacji
w instalacjach, ocena zarządzania bezpieczeństwem, wyłączanie z użytkowania i
demontaż instalacji, współpraca miedzy przedsiębiorstwami, transfer technologii),
organów władz (strategia bezpieczeństwa i kontrola, planowanie przestrzenne, przegląd i
ocena zarządzania bezpieczeństwem) oraz społeczności i innych zainteresowanych stron
(komunikacja zewnętrzna, działalność związków zawodowych, instytucje badawcze,
organizacje międzynarodowe, organizacje pozarządowe),
-
Część B „Gotowość awaryjna” – gdzie omówiono zagadnienie planowania i
zachowywania gotowości na wypadek wystąpienia awarii w kontekście działań
przedsiębiorstw przemysłowych, organów władz oraz społeczności i innych
zainteresowanych stron,
-
Część C „Reagowanie na awarie” – gdzie omówiono zagadnienia reagowania w razie
wystąpienia sytuacji awaryjnej w kontekście działań przedsiębiorstw przemysłowych,
organów władz oraz społeczności i innych zainteresowanych stron (społeczności
lokalnych, mediów, organizacji pozarządowych),
-
Część D „Działania poawaryjne” – w którym przedstawiono zagadnienia oceny skutków
awarii, medyczne aspekty działań poawaryjnych, dokumentowanie i raportowanie o
awarii oraz badanie przyczyn i przebiegu awarii,
-
Część E „Zagadnienia specjalne” – gdzie omówiono kwestie współpracy
międzynarodowej i transgranicznej, dwustronnej i wielostronnej pomocy technicznej i
wsparcia finansowego, transferu technologii, badań międzynarodowych oraz zagadnienia
dotyczące transportu i stałych instalacji związanych z transportem, takich jak rurociągi,
terminale przeładunkowe i porty lotnicze.
Istotne znaczenie mają tzw. „złote zasady”, omówione w oddzielnym rozdziale i
podsumowane w załączniku VI. Są to generalne reguły postępowania, których stosowanie
minimalizuje ryzyko wystąpienia awarii. Dwie z zasad dotyczą wszystkich zainteresowanych
stron, są to: traktowanie minimalizacji ryzyka wystąpienia awarii chemicznej jako priorytetu
oraz zachowanie komunikacji i współpracy pomiędzy wszystkimi zainteresowanymi
stronami. Pozostałe zasady adresowane są odpowiednio do przedstawicieli przemysłu, władz i
społeczeństwa.
Ponadto w publikacji zamieszczono sześć załączników zawierających:
- słowniczek terminów,
- zestawienie akronimów
- indeks słów kluczowych,
- zestawienie wybranych odnośników (adresy ważnych stron internetowy, tytuły pozycji
literaturowych, tytuły istotnych dokumentów opracowanych przez organizacje
międzynarodowe, nazwy konwencji międzynarodowych i innych aktów prawnych),
- podstawowe informacje na temat OECD,
- podsumowanie „złotych zasad”.