Pdf version
Transkrypt
Pdf version
ARTYKUŁ ORYGINALNY Ocena stężeń α1‑antytrypsyny i α2‑makroglobuliny u osób otyłych Renata Świątkowska‑Stodulska1, Anna Babińska1, Anna Skibowska‑Bielińska2 , Krzysztof Sworczak1 1 Klinika Endokrynologii i Chorób Wewnętrznych, Akademia Medyczna, Gdańsk 2 Centralne Laboratorium Kliniczne, Akademickie Centrum Kliniczne, Akademia Medyczna, Gdańsk Słowa kluczowe Streszczenie α1‑antytrypsyna, α2‑makroglobulina, Wprowadzenie Badania epidemiologiczne wykazują większą częstość występowania naczyniowych epizodów zakrzepowo‑zatorowych u osób otyłych niż u osób o prawidłowej masie ciała. Podkreśla się udział czynników prozapalnych w rozwoju powyższych zmian. Wiele niejasności budzi zacho‑ wanie się u osób otyłych endogennych inhibitorów proteaz serynowych: α1‑antytrypsyny (α1ATp) i α2‑makroglobuliny (α2MG). Biorą one bezpośredni i pośredni udział w regulacji procesu zapalnego oraz procesu krzepnięcia i fibrynolizy. Zmiany stężeń wymienionych inhibitorów proteaz mogą więc wpływać na rozwój powikłań naczyniowych u osób otyłych. Cele Oznaczenie stężeń α1ATp i α2MG u osób otyłych. Pacjenci i metody Badaniami objęto 16 osób z zespołem metabolicznym oraz 14 osób otyłych bez zaburzeń gospodarki węglowodanowej, lipidowej i nadciśnienia tętniczego. Grupę kontrolną stanowiło 20 zdrowych ochotników o prawidłowej masie ciała. U wszystkich osób oznaczono stężenia α1ATp oraz α2MG metodą immunonefelometryczną. Wyniki Porównanie stężeń α1ATp oraz α2MG u otyłych i zdrowych osób nie wykazało istotnych statystycznie różnic. Oceniając natomiast badane parametry w podgrupach z uwzględnieniem wy‑ stępujących zaburzeń metabolicznych, stwierdzono znamiennie większe stężenia α1ATp u pacjentów spełniających kryteria zespołu metabolicznego niż u osób otyłych bez współistniejących zaburzeń metabolicznych. W grupie chorych z zespołem metabolicznym stwierdzono również znamienną do‑ datnią korelację między stężeniami α1ATp a stężeniami insuliny na czczo. Wnioski Zaburzenia metaboliczne w przebiegu otyłości wiążą się ze zwiększonym stężeniem α1ATp, co wydaje się potwierdzać jej znaczącą rolę w rozwoju zmian naczyniowych w tej grupie chorych. Natomiast za duże ryzyko wystąpienia zmian naczyniowych w grupie otyłych prawdopodobnie nie odpowiada α2MG. otyłość, zespół metaboliczny Adres do korespondencji: dr med. Renata Świątkowska ‑Stodulska, Klinika Endokrynologii i Chorób Wewnętrznych, Akademia Medyczna, ul. Dębinki 7, 80-211 Gdańsk, tel.: 058‑349‑28‑40, fax: 058‑349‑28‑41, e‑mail: [email protected] Praca wpłynęła: 30.05.2008. Przyjęta do druku: 16.09.2008. Nie zgłoszono sprzeczności interesów. Pol Arch Med Wewn. 2008; 118 (12): 713-718. Copyright by Medycyna Praktyczna, Kraków 2008 W prowad z enie W licznych badaniach epidemiologicznych stwierdzono znacznie więk‑ szą częstość występowania naczyniowych incy‑ dentów zakrzepowo‑zatorowych u osób otyłych niż u osób o prawidłowej masie ciała. Zaburzenia te dotyczą zarówno układu żylnego, jak i tętnicze‑ go, i stanowią jedną z głównych przyczyn zgonów w tej grupie chorych. Wydaje się, że decydującą rolę w ich rozwoju odgrywają zaburzenia meta boliczne występujące w przebiegu otyłości. Wiado‑ mo, że hiperglikemia, insulinooporność z wtórną hiperinsulinemią, hiperlipidemia czy nadciśnienie tętnicze zaburzają układ hemostazy na wielu po‑ ziomach.1‑5 Liczne prace dowiodły m.in. zwiększe‑ nia stężenia czynników krzepnięcia: VIII, IX, XI, czynnika von Willebranda, czy zwiększenia ak‑ tywności inhibitora aktywatora plazminogenu typu 1 u osób otyłych.6‑15 Coraz więcej uwagi po‑ święca się również zapalnej etiologii zmian na‑ czyniowych. Ostatnie doniesienia potwierdzają udział czynników prozapalnych w rozwoju pro‑ cesów aterogennych.16‑18 W dostępnym piśmien‑ nictwie istnieją dość liczne doniesienia oceniają‑ ce stężenia białek ostrej fazy, takich jak białko ARTYKUŁ ORYGINALNY Ocena stężeń α1‑antytrypsyny i α2‑makroglobuliny u osób otyłych 1 Tabela 1 Charakterystyka badanych parametrów w grupie otyłych Parametr Otyli z zespołem metabolicznym Otyli bez zaburzeń metabolicznych średnia średnia SD SD wiek (lata) 44,47 14,28 33,21 13,95 BMI (kg/m2) 36,19 5,29 34,1 3,72 α1‑antytrypsyna (g/l) 1,48 0,17 1,08 0,23 α2‑makroglobulina (g/l) 1,84 0,63 1,65 0,41 cholesterol (mmol/l) 5,95 1,33 5,2 0,9 triglicerydy (mmol/l) 1,68 0,68 1,39 0,38 LDL (mmol/l) 3,89 1,25 3,4 0,9 HDL (mmol/l) 1,28 0,37 1,46 0,55 glukoza (mmol/l) 6,25 1,72 5,3 0,9 insulina (pmol/l) 147,49 64,05 132,52 55,5 Skróty: BMI – wskaźnik masy ciała, HDL – lipoproteiny o dużej gęstości, LDL – lipoproteiny o małej gęstości, NS – nieistotne statystycznie, SD – odchylenie standardowe Tabela 2 Charakterystyka badanych parametrów w grupie otyłych i w grupie kontrolnej Parametr Otyli Zdrowi średnia SD średnia SD p α1‑antytrypsyna (g/l) 1,29 0,27 1,37 0,19 NS α2‑makroglobulina (g/l) 1,78 0,52 1,71 0,32 NS Skróty: patrz tabela 1 Tabela 3 Charakterystyka badanych parametrów w grupie otyłych z zespołem metabolicznym i bez współistniejących zaburzeń metabolicznych Parametr Otyli z zespołem metabolicznym Otyli bez zaburzeń metabolicznych średnia SD średnia SD p α1‑antytrypsyna (g/l) 1,48 0,17 1,08 0,23 <0,01 α2‑makroglobulina (g/l) 1,84 0,63 1,65 0,41 NS Skróty: patrz tabela 1 C‑reaktywne (C‑reactive protein – CRP), prozapal‑ nych cytokin czy fibrynogenu u osób otyłych.19,20 Wiele niejasności budzi jednak zachowanie się endogennych inhibitorów proteaz, należących również do białek ostrej fazy: α1‑antytrypsyny (α1ATp) i α2‑makroglobuliny (α2MG). Wydaje się, że szczególną rolę w rozwoju powikłań naczynio‑ wych odgrywa α1ATp, która poza udziałem w pro‑ cesach zapalnych wpływa również na układ hemo stazy. Wiadomo, że pośrednio zwiększa ona ak‑ tywność czynników krzepnięcia: II, V, VIII, XII oraz XIII, i hamuje aktywne białko C, należące do endogennego układu antykoagulacyjnego.21,22 Wydaje się, że nie bez znaczenia jest również wpływ α2MG na procesy hemostazy. Podobnie jak α1ATp, hamuje ona aktywne białko C, a poza tym wpływa na inaktywację trombiny i aktywa‑ torów plazminogenu.23 Ponieważ zmiany aktywności i stężeń wymie‑ nionych inhibitorów proteaz serynowych mogą 2 pośrednio wpływać na rozwój powikłań naczy‑ niowych u otyłych, uzasadniona wydawała się ocena poszczególnych parametrów w tej grupie chorych. Cele Celem pracy było oznaczenie stężeń α1ATp oraz α2MG w surowicy osób otyłych (wskaźnik masy ciała [body mass index – BMI] ≥30 kg/m2). Pacjenci i metody Badaniami objęto 30 oty‑ łych (BMI ≥30 kg/m2) osób (20 kobiet i 10 męż‑ czyzn, średnia wieku 38,2 ±14,3 roku) hospita‑ lizowanych w Klinice Endokrynologii i Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Gdańsku w celu przeprowadzenia diagnostyki hormonalnej. Na podstawie wyników dokładnego badania pod‑ miotowego, przedmiotowego i testów laboratoryj‑ nych z badań wykluczono osoby z ostrą lub prze‑ wlekłą objawową infekcją, chorobą nowotworową, układową chorobą tkanki łącznej, cechami uszko‑ dzenia wątroby, kobiety stosujące doustną anty koncepcję lub hormonalną terapię zastępczą oraz pacjentów, którzy przebyli incydent zakrzepo‑ wo‑zatorowy w ciągu ostatnich 6 miesięcy. U 4 z badanych chorych stwierdzono hiperkortyzole‑ mię, u 3 występowały objawy hiperandrogenizmu, u 1 rozpoznano niedoczynność posteroidową kory nadnerczy. W badanej grupie 16 chorych spełnia‑ ło kryteria zespołu metabolicznego, natomiast 14 osób otyłych nie wykazywało zaburzeń gospodar‑ ki węglowodanowej, lipidowej ani nadciśnienia tętniczego. Zespół metaboliczny rozpoznawano na podstawie kryteriów International Diabetes Federation (IDF 2005), które obejmują: współ występowanie otyłości centralnej (obwód talii u mężczyzn ≥94 cm, u kobiet ≥80 cm) z przynaj‑ mniej dwoma z poniższych zaburzeń: hipertriglice‑ rydemią ≥1,71 mmol/l (150 mg/dl), zmniejszonym stężeniem HDL u kobiet <1,3 mmol/l (50 mg/dl), a u mężczyzn <1 mmol/l (40 mg/dl), podwyż‑ szonym ciśnieniem tętniczym (≥130/85 mm Hg) oraz stężeniem glukozy na czczo ≥5,55 mmol/l (100 mg/dl). Grupę kontrolną stanowiło 20 zdrowych ochot‑ ników (pracownicy służby zdrowia i członkowie ich rodzin) o prawidłowej masie ciała, dobranych odpowiednio pod względem płci i wieku. U wszyst‑ kich osób przeprowadzono badanie podmiotowe i przedmiotowe z uwzględnieniem podstawowych pomiarów antropometrycznych. Krew do badań pobierano po co najmniej 30‑minutowym spoczynku w pozycji leżącej, z żyły odłokciowej, na czczo, w godzinach poran‑ nych. Po odwirowaniu uzyskaną surowicę dzielo‑ no na dwie części i przechowywano w sterylnych plastikowych probówkach w temperaturze −70°C, a następnie przenoszono do temperatury pokojo‑ wej bezpośrednio przed przystąpieniem do ozna‑ czenia poszczególnych parametrów. U wszystkich osób oznaczono stężenia α1ATp i α2MG. Badania wykonywano w Centralnym Laboratorium Klinicznym Akademickiego Cen‑ trum Klinicznego Akademii Medycznej w Gdań‑ sku. Stężenia α1ATp i α2MG oznaczano metodą POLSKIE ARCHIWUM MEDYCYNY WEWNĘTRZNEJ 2008; 118 (12) Tabela 4 Charakterystyka badanych parametrów w grupie mężczyzn i kobiet Parametr Kobiety otyłe Mężczyźni zdrowe otyli zdrowi średnia SD średnia SD p średnia SD średnia SD p α1‑antytrypsyna (g/l) 1,25 0,29 1,40 0,20 NS 1,37 0,22 1,35 0,15 NS α2‑makroglobulina (g/l) 1,85 0,56 1,71 0,30 NS 1,63 0,39 1,70 0,43 NS Skróty: patrz tabela 1 immunonefelometryczną z użyciem odczynników N Antisera α1‑Antitripsin i α2‑Macroglobulin fir‑ my Dade‑Behring, ściśle przestrzegając zaleceń producenta. Błędy wewnątrz- i międzyseryjne zestawów wynosiły odpowiednio: dla α1ATp 2,0 i 3,2%, dla α2MG zaś 1,6 i 3,0%. U osób otyłych oznaczano również parametry układu krzepnię‑ cia (czas częściowej tromboplastyny po aktywa‑ cji, znormalizowany wskaźnik protrombinowy, stężenie fibrynogenu, aktywność antytrombiny i białka C), profil lipidowy oraz parametry go‑ spodarki węglowodanowej: glikemię i stężenie insuliny na czczo, glikemię przygodną, test ob‑ ciążenia glukozą (u pacjentów, u których glike‑ mia wynosiła 100–125 mg/dl), rutynowo stoso‑ wanymi metodami. Na badania uzyskano zgodę Komisji Etycznej przy Akademii Medycznej w Gdańsku i pisemną akceptację pacjentów. W analizie zmiennych posłużono się metoda‑ mi wnioskowania statystycznego z użyciem pro‑ gramu komputerowego STATISTICA. Obliczono wartości średnie oraz odchylenia standardowe. Do oceny rozkładu zmiennych użyto testu Sha‑ piro i Wilka. Następnie zmienne analizowano z użyciem testów nieparametrycznych U Man‑ na i Whitneya w celu porównania różnic pomię‑ dzy grupami oraz testu Spearmana do oceny ko‑ relacji między zmiennymi. Za poziom istotności przyjęto p <0,05. Wyniki Charakterystykę grupy badanej przed stawiono w TABELI 1 . Porównanie stężeń α1ATp i α2MG u osób oty‑ łych i zdrowych nie wykazało istotnie statystycz‑ nych różnic pomiędzy analizowanymi grupami (TABELA 2). Oceniając natomiast badane parametry w podgrupach z uwzględnieniem występujących zaburzeń metabolicznych, stwierdzono znamien‑ nie większe stężenia α1ATp u pacjentów speł‑ niających kryteria zespołu metabolicznego niż u osób otyłych bez współistniejących zaburzeń metabolicznych. W przypadku α2MG zależności takiej nie stwierdzono (TABELA 3 ). Oceniając badane parametry w grupach tej sa‑ mej płci, nie stwierdzono znamiennie statystycz‑ nych różnic (TABELA 4 ). Ze względu na małą liczeb‑ ność grup nie dokonano analizy statystycznej w obrębie tej samej płci w podgrupach z uwzględ‑ nieniem zaburzeń metabolicznych. Następnie oceniono zależności między bada‑ nymi parametrami a BMI oraz wskaźnikiem ta‑ lia/biodra, nie wykazując znamiennych korelacji pomiędzy analizowanymi parametrami. Uzyskane wyniki przeanalizowano również w odniesieniu do współistniejących zaburzeń metabolicznych. U pacjentów z zespołem meta bolicznym stwierdzono znamienną korelację między stężeniami α1ATp a stężeniami insuliny na czczo. Nie stwierdzono znamiennych zależ‑ ności pomiędzy stężeniami α1ATp i α2MG a para metrami gospodarki lipidowej. Omówienie W dostępnym piśmiennictwie moż‑ na znaleźć wiele doniesień na temat czynników zwiększających ryzyko wystąpienia naczyniowych incydentów zakrzepowo‑zatorowych u osób oty‑ łych. W tej grupie chorych wielokrotnie stwier‑ dzono zwiększenie aktywności czynników krzep‑ nięcia, inhibitorów aktywatora plazminogenu czy nasiloną agregację płytek krwi.6‑15 W ostatnich latach coraz więcej uwagi poświęca się również wpływowi prozapalnych cytokin na układ hemo stazy i rozwój powikłań naczyniowych u pacjen‑ tów otyłych.19,20 Istnieją natomiast nieliczne prace oceniające u osób otyłych stężenia α1ATp i α2MG, będących endogennymi inhibitorami proteaz sery‑ nowych. W prezentowanej pracy nie stwierdzono różnic w badanych parametrach pomiędzy grupą osób otyłych i grupą kontrolną, wykazano nato‑ miast znamiennie większe stężenia α1ATp u osób z zespołem metabolicznym niż u osób otyłych bez zaburzeń w gospodarce węglowodanowej, lipido‑ wej i bez nadciśnienia tętniczego. Pacjenci z tej ostatniej grupy, określani w literaturze jako „oty‑ li, ale metabolicznie zdrowi” (metabolically healthy but obese), pomimo otyłości mają prawidłowy pro‑ fil metaboliczny.24 Porównanie wyników własnych z danymi z piśmiennictwa jest trudne, ponieważ większość autorów oceniała w swoich badaniach grupę pięciu białek zależnych od stanu zapalnego (inflammation‑sensitive plasma proteins – ISP): ce‑ ruloplazminy, α1ATp, haptoglobiny, fibrynogenu i kwaśnej glikoproteiny osocza krwi – orososmu‑ koidu, nie uwzględniając w analizach roli poszcze‑ gólnych protein. Zgodnie wykazano, że zwiększo‑ ne stężenia ISP związane są z większym ryzykiem wystąpienia powikłań naczyniowych.25‑29 Więcej informacji na temat zachowania się poszczegól‑ nych inhibitorów proteaz dostarcza praca Karelis i wsp., którzy stwierdzili znamiennie większe stę‑ żenia protein zależnych od stanu zapalnego, m.in. α1ATp, u otyłych kobiet w okresie pomenopau‑ zalnym z insulinoopornością i dyslipidemią niż u kobiet bez współistniejących zaburzeń meta bolicznych.30 Z kolei Engstrom stwierdził ujem‑ ną korelację pomiędzy stężeniem α1ATp a BMI ARTYKUŁ ORYGINALNY Ocena stężeń α1‑antytrypsyny i α2‑makroglobuliny u osób otyłych 3 w grupie mężczyzn z klasycznymi czynnikami ry‑ zyka chorób sercowo‑naczyniowych.25 W naszej pracy nie stwierdzono znamiennej korelacji pomiędzy stężeniem α1ATp a BMI, wy‑ kazano natomiast znamienną dodatnią korelację pomiędzy stężeniami α1ATp a stężeniami insuli‑ ny na czczo. Wydaje się zatem, że zwiększone stę‑ żenia α1ATp nie zależą bezpośrednio od stopnia otyłości, ale od współistniejących zaburzeń meta bolicznych. Potwierdzają to badania Faraj i wsp., którzy wykazali znamienną korelację między stę‑ żeniami α1ATp a wskaźnikiem HOMA u otyłych pacjentek w okresie pomenopauzalnym.31 Z kolei Cymerys i wsp. nie stwierdzili znamiennie więk‑ szych stężeń tego parametru u pacjentów z nad‑ ciśnieniem tętniczym.32 W ostatnich latach coraz większą rolę w proce‑ sie aterogenezy w zaburzeniach metabolicznych przypisuje się czynnikom prozapalnym. Wielo‑ krotnie potwierdzono zwiększenie stężenia CRP, fibrynogenu i prozapalnych cytokin u osób z hi‑ perglikemią, insulinoopornością czy dyslipide‑ mią.33,34 Należy podkreślić, że α1ATp również na‑ leży do białek ostrej fazy. Wydaje się, że jej zwięk‑ szone stężenia potwierdzają znaczącą rolę procesu zapalnego w rozwoju zmian naczyniowych u pa‑ cjentów z zespołem metabolicznym. α1ATp nie pozostaje również bez wpływu na układ hemo stazy. Poprzez inaktywację elastazy znosi jej dzia‑ łanie na poszczególne parametry układu krzep‑ nięcia i fibrynolizy, obejmujące zmniejszenie ak‑ tywności czynników krzepnięcia II, V, VIII, XII, XIII, a także wpływ profibrynolityczny.21 Jak już wspomniano we wstępie, α1ATp bezpośrednio ha‑ muje aktywne białko C, należące do endogenne‑ go układu antykoagulacyjnego, a stężenia kom‑ pleksów aktywnego białka C i α1ATp mogą służyć jako wykładnik dużego ryzyka rozwoju zakrze‑ picy.21,35 A zatem α1ATp pośrednio (inaktywu‑ jąc elastazę) oraz bezpośrednio stymuluje trom‑ binogenezę i hamuje fibrynolizę, co z kolei nasi‑ la procesy krzepnięcia. Zdecydowanie mniej prac dotyczy α2MG u oty‑ łych pacjentów, a dane z piśmiennictwa są roz‑ bieżne. Dotychczas autorzy otrzymywali niejed‑ noznaczne wyniki. Bogdański i wsp. wykazali zna‑ miennie większe stężenie α2MG u chorych z ze‑ społem metabolicznym niż u zdrowych ochotni‑ ków, nie stwierdzili jednak znamiennych korelacji między stężeniami badanego białka a BMI czy obwodem talii.36 Z kolei Rugsarash i wsp. wyka‑ zali znamiennie mniejsze stężenia α2MG u oty‑ łych Tajów, bez oceny współistniejących bądź nie zaburzeń metabolicznych.37 W naszej pracy nie stwierdzono znamiennych różnic w stężeniach ba‑ danego białka między grupą osób otyłych i gru‑ pą kontrolną, bez względu na współistniejące za‑ burzenia metaboliczne. Należy jednak pamiętać, że osoby otyłe to niejednorodna grupa chorych, z różnymi współistniejącymi zaburzeniami – nie tylko metabolicznymi, ale również endokrynny‑ mi, które w rozmaitym stopniu i z różną dynami‑ ką mogą wpływać na zmiany stężeń α2MG. Wyja‑ 4 śnienie tego problemu wymaga badań na więk‑ szej grupie chorych. Wyniki naszej pracy pozostawiają wiele nie‑ wiadomych, ale poruszają ważną kwestię – za‑ chowania się wybranych inhibitorów proteaz se‑ rynowych u osób otyłych. Na podstawie wyników badań oraz danych z pi‑ śmiennictwa można wnioskować, że zwiększone stężenia α1ATp w otyłości związane są z występo‑ waniem zaburzeń metabolicznych. Może to po‑ średnio świadczyć o jej udziale w rozwoju powi‑ kłań naczyniowych u pacjentów z tej grupy. Na‑ tomiast za duże ryzyko wystąpienia zmian na‑ czyniowych w otyłości prawdopodobnie nie od‑ powiada α2MG. Piśmiennictwo 1. Świątkowska‑Stodulska R, Kazimierska E, Sworczak K, Częstochowska E. Zaburzenia hemostazy u osób otyłych. Wiad Lek. 2007; 60: 185‑188. 2 Hori Y, Gabazza EC, Yano Y, et al. Insulin resistance is associated with increased circulating level of thrombin‑activatable fibrinolysis inhibitor in type 2 diabetic patients. J Clin Endocrinol Metab. 2002; 87: 660‑665. 3 Kohler HP. Insulin resistance syndrome: interaction with coagulation and fibrinolysis. Swiss Med Wkly. 2002; 132: 241‑252. 4 Anand SS, Yi Q, Gerstein H, et al. Relationship of metabolic syndrome and fibrinolytic dysfunction to cardiovascular disease. Circulation. 2003; 108: 420‑425. 5 Alessi MC, Bastelica D, Morange P, et al. Plasminogen activator inhi‑ bitor 1, transforming growth factor‑beta 1 and BMI are closely associa‑ ted in human adipose tissue during morbid obesity. Diabetes. 2000; 49: 1374‑1380. 6 Avellone G, Di Garbo V, Cordova R, et al. Coagulation, fibrinolysis and haemorheology in premenopausal obese women with different body fat di‑ stribution. Thromb Res. 1994; 75: 223‑231. 7 Balleisen L, Bailey J, Epping PH, et al. Epidemiological study on factor VII, factor VIII, and fibrinogen in an industrial population: I. Baseline data on the relation to age, gender, body‑weight, smoking, alcohol, pill‑using, and menopause. Thromb Haemost. 1985; 54: 475‑479. 8 Bastard JP, Pieroni L. Plasma plasminogen activator inhibitor 1, insulin resistance and android obesity. Biomed Pharmacother. 1999; 53: 455‑461. 9 Cigolini M, Targher G, Bergamo IA, et al. Visceral fat accumulation and its relation to plasma hemostatic factors in healthy men. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 1996; 16: 368‑374. 10 Conlan MG, Folsom AR, Finch A, et al. Associations of factor VIII and von Willebrand factor with age, race, sex, and risk factors for atheroscle‑ rosis. The Atherosclerosis Risk in Communities (ARIC) Study. Thromb Ha‑ emost. 1993; 70: 380‑385. 11 De Pergola G, Pannacciulli N. Coagulation and fibrinolysis abnormali‑ ties in obesity. J Endocrinol Invest. 2002; 25: 899‑904. 12 Folsom AR, Qamhieh HT, Wing RR, et al. Impact if weight loss on pla‑ sminogen activator inhibitor (PAI‑1), factor VII, and other hemostatic factors in moderately overweight adults. Arterioscler Thromb. 1993; 13: 162‑169. 13 Mutch NJ, Wilson HM, Booth NA. Plasminogen activator inhibitor‑1 and haemostasis in obesity. Proc Nutr Soc. 2001; 60: 341‑347. 14 Rosito GA, D’Agostino RB, Massaro J, et al. Association betwe‑ en obesity and a prothrombotic state: The Framingham Offspring Study. Thromb Haemost. 2004; 91: 683‑689. 15 Bowles LK, Cooper JA, Howarth DJ, et al. Associations of haemosta‑ tic variables with body mass index: a community‑based study. Blood Co‑ agul Fibrinolysis. 2003; 14: 569‑573. 16 Mahmoudi M, Curzen N, Gallagher PJ. Atherogenesis: the role of in‑ flammation and infection. Histopathology. 2007; 50: 535‑546. 17 Lubas W, Gutkowski K. C‑reactive protein in cardiovascular diseases. Przegl Lek. 2006; 63: 562‑566. 18 Miłosz D, Czupryniak L, Saryusz‑Wolska M, et al. Adiponectinemia, in‑ flammatory process activity, and endothelial dysfunction in patients with type 2 diabetes and acute coronary syndrome with ST elevation in rela‑ tion to the severity of lesions in the coronary arteries. Pol Arch Med Wewn. 2007; 117: 343‑349. 19 Bastard JP, Jardel C, Bruckert E, et al. Elevated levels of interleukin 6 are reduced in serum and adipose tissue of obese women after weight loss. J Clin Endocrinol Metab. 2000; 85: 3338‑3342. 20 Dandona P, Weinstock R, Thusu K, et al. Tumor necrosis factor‑alpha in sera of obese patients: fall with weight loss. J Clin Endocrionol Metab. 1998; 83: 2907‑2910. POLSKIE ARCHIWUM MEDYCYNY WEWNĘTRZNEJ 2008; 118 (12) 21 Brower MS, Harpel PC. Alpha‑1-antitrypsin‑human leukocyte elasta‑ se complexes in blood: quantification by an enzyme‑linked differential an‑ tibody immunosorbent assay and comparison with alpha‑2-plasmin inhibi‑ tor‑plasmin complexes. Blood. 1983; 61: 842‑849. 22 Heeb MJ, Griffin JH. Physiologic inhibition of human activated protein C by alpha 1‑antitrypsin. J Biol Chem. 1988; 263: 11613‑11616. 23 Beheiri A, Langer C, During C, et al. Role of elevated alpha2‑macroglo‑ bulin revisited: results of a case‑control study in children with symptomatic thromboembolism. J Thromb Haemost. 2007; 5: 1179‑1184. 24 Karelis AD, Brochu M, Rabasa‑Lhoret R. Can we identify metabolically healthy but obese individuals (MHO)? Diabetes Metab. 2004; 30: 569‑572. 25 Engström G, Stavenow L, Hedblad B, et al. Inflammation‑sensitive pla‑ sma proteins and incidence of myocardial infarction in men with low car‑ diovascular risk. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 2003; 23: 2247‑2251. 26 Engström G, Hedblad B, Stavenow L, et al. Inflammation‑sensitive pla‑ sma proteins are associated with future weight gain. Diabetes. 2003; 52: 2097‑2101. 27 Engström G, Stavenow L, Hedblad B, et al. Inflammation‑sensitive pla‑ sma proteins, diabetes, and mortality and incidence of myocardial infarc‑ tion and stroke: a population‑based study. Diabetes. 2003; 52: 442‑447. 28 Engström G, Hedblad B, Stavenow L, et al. Fatality of future corona‑ ry events is related to inflammation‑sensitive plasma proteins: a popula‑ tion‑based prospective cohort study. Circulation. 2004; 110: 27‑31. 29 Engström G, Hedblad B, Stavenow L, et al. Incidence of obesity‑asso‑ ciated cardiovascular disease is related to inflammation‑sensitive plasma proteins: a population‑based cohort study. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 2004; 24: 1498‑1502. 30 Karelis AD, Faraj M, Bastard JP, et al. The metabolically healthy but obese individual presents a favorable inflammation profile. J Clin Endocri‑ nol Metab. 2005; 90: 4145‑4450. 31 Faraj M, Messier L, Bastard JP, et al. Apolipoprotein B: a predictor of inflammatory status in postmenopausal overweight and obese women. Diabetologia. 2006; 49: 1637‑1646. 32 Cymerys M, Chyrek R, Bogdański P, et al. Ocena stężeń białek ostrej fazy u chorych z nadciśnieniem tętniczym i otyłością prostą. Pol Merk Lek. 2003; 88: 352‑355. 33 Festa A, D’Agostino R Jr, Tracy RP, et al; Insulin Resistance Atherosc‑ lerosis Study. Elevated levels of acute‑phase proteins and plasminogen ac‑ tivator inhibitor‑1 predict the development of type 2 diabetes: the insulin re‑ sistance atherosclerosis study. Diabetes. 2002; 51: 1131‑1137. 34 Pickup JC, Mattock MB, Chusney GD, et al. NIDDM as a dise‑ ase of the innate immune system: association of acute‑phase reactants and interleukin‑6 with metabolic syndrome X. Diabetologia. 1997; 40: 1286‑1292. 35 España F, Gilabert J, Vicente V, et al. Activated protein C: alpha 1‑antitrypsin (APC: alpha 1 AT) complex as a marker for in vitro diagnosis of prethrombotic states. Thromb Res. 1992; 66: 499‑508. 36 Bogdański P, Chyrek R, Pupek‑Musialik D, et al. Ocena stężenia bia‑ łek ostrej fazy u chorych na zespół metaboliczny. Pol Merk Lek. 2006; 21: 12‑14. 37 Rugsarash W, Tungtrongchitr R, Petmitr S, et al. The genetic associa‑ tion between alpha‑2-macroglobulin (A2M) gene deletion polymorphism and low serum A2M concentration in overweight/obese Thais. Nutr Neu‑ rosci. 2006; 9: 93-98. ARTYKUŁ ORYGINALNY Ocena stężeń α1‑antytrypsyny i α2‑makroglobuliny u osób otyłych 5