1 Kraków, 4 maja 2016 r. Sz. P. Minister Anna Zalewska

Kraków, 4 maja 2016 r.
Sz. P. Minister
Anna Zalewska
Ministerstwo Edukacji Narodowej
al. J. Ch. Szucha 25, 00-918 Warszawa
Szanowna Pani Minister!
Jako organizacje zrzeszające osoby z niepełnosprawnościami, ich rodziców,
opiekunów, a także podmioty i osoby działające na ich rzecz, pragniemy zabrać głos
w dyskusji na temat edukacji dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
i zwrócić uwagę Pani Minister na kilka kwestii, wymagających pilnych
i skoordynowanych działań władzy publicznej (we współpracy z przedstawicielami
środowiska osób z niepełnosprawnościami), w tym podjęcia inicjatyw
ustawodawczych:
1. Promowanie edukacji włączającej, przy jednoczesnym zachowaniu
pozostałych, istniejących obecnie form edukacji (integracyjnej, specjalnej)
oraz nauczania domowego i nauczania indywidualnego oraz prymatu decyzji
rodzica co do wyboru formy kształcenia dziecka, zgodnie z zapisami Konstytucji
RP oraz Konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami.
2. Przekształcenie, w kontekście edukacji w placówkach publicznych, subwencji
oświatowej, powiększonej o wagę wynikającą z niepełnosprawności dziecka,
w dotację celową, która trafiałaby za dzieckiem do placówki edukacyjnej
(podobnie jak ma to miejsce w przypadku placówek niepublicznych), nie
pozostawałaby zaś w dyspozycji jednostki prowadzącej.
3. Powołanie instytucji asystenta ucznia z niepełnosprawnością, udzielającego
wsparcia uczniom z trudnościami w czynnościach samoobsługowych
czy wymagających czynności pielęgnacyjnych w trakcie zajęć edukacyjnych
oraz przywrócenie instytucji higienistki/pielęgniarki szkolnej.
4. Zmniejszenie liczebności oddziałów szkolnych.
5. Dostępność placówek w aspekcie architektonicznym, technicznym i
komunikacyjnym – zgodnie z zasadami uniwersalnego projektowania..
1
6. Adaptacja pomocy dydaktycznych (również podręczników) do potrzeb osób
z niepełnosprawnościami, również osób posługujących się alternatywnymi
formami komunikacji (AAC). Stosowanie zasad dostępności zgodnie
ze standardem WCAG 2.0 oraz tłumaczenia na polski język migowy (PJM) jako
kryterium obligatoryjnego w postępowaniach na przygotowanie e-podręczników.
7. Upowszechnienie wsparcia przez nauczycieli wspomagających w klasach,
do których uczęszczają uczniowie z niepełnosprawnościami, którzy takiego
wsparcia wymagają.
8. Zapewnienie realizacji zaleceń poradni psychologiczno-pedagogicznych
na terenie placówki oświatowej zawartych w orzeczeniach o potrzebie
kształcenia specjalnego.
9. Zmiana formy wczesnego wspomagania rozwoju poprzez wprowadzenie
zapisów dotyczących wymiaru i rodzaju zajęć do opinii (jako minimum realizacji
wsparcia). Rozwiązanie kwestii „przerw oświatowych” (wakacje, ferie) i
wprowadzenie możliwości odpracowania przepadających z ich powodu zajęć.
10. Zapewnienie możliwości nauki zawodu w formach szkolnych, w tym
przygotowania zawodowego młodym osobom z niepełnosprawnościami, które
ukończyły szkołę gimnazjalną po osiągnięciu pełnoletniości.
11. Doprecyzowanie zapisów ustawowych, dotyczących dowozu dzieci
z niepełnosprawnościami do placówek oświatowych, m.in. przez rozszerzenie
obowiązku dowozu do placówek przedszkolnych, określenie w drodze
rozporządzenia wysokości zwrotu kosztów dowozu w przypadku dowozu
własnego, wprowadzenie zapisów dot. minimalnych kwalifikacji i kompetencji
osób świadczących opiekę na czas przejazdu, wprowadzenie nadzoru
nad realizacją dowozu przez gminy.
12. Umożliwienie wdrożenia edukacji dwujęzycznej – polski język migowy i język
polski w szkołach dla dzieci głuchych.
13. Wsparcie merytoryczne i metodyczne kadry placówek ogólnodostępnych
przez placówki specjalne oraz organizacje pozarządowe (szkolenia
metodyczne dla nauczycieli, hospitacje, szkolenia świadomościowe dla kadry
administracyjnej).
14. Zwiększenie intensywności nadzoru pedagogicznego nad realizacją
przez placówki edukacyjne zaleceń zawartych w orzeczeniach o potrzebie
kształcenia specjalnego oraz wprowadzenie sankcji za brak ich realizacji.
2
Jako cele długofalowe o charakterze interdyscyplinarnym stawiamy:
1) Budowę integralnego systemu wsparcia dla dzieci
z niepełnosprawnościami oraz rodzin wychowujących dzieci
ze specjalnymi potrzebami, w celu zapewnienia efektywnej, kompleksowej
rehabilitacji przy jednoczesnej optymalizacji wydatkowania środków
publicznych na ten cel (obecnie system wsparcia rozproszony – w ramach
systemu oświaty, pomocy społecznej oraz opieki zdrowotnej),
2) Reformę i ujednolicenie systemów orzeczniczych, którym podlegają dzieci
z niepełnosprawnościami, mające na celu odejście od polityki społecznej
koncentrującej się na dysfunkcjach, deficytach i podkreślaniu, do czego osoba
z niepełnosprawnością nie jest zdolna, jak to ma miejsce w świetle
obowiązujących przepisów, i skupienie się na tym, w jaki sposób można
i należy wesprzeć osobę z niepełnosprawnością w korzystaniu przez nią
ze wszystkich wolności i praw człowieka na równych zasadach z innymi
członkami społeczeństwa.
Jako przedstawiciele środowiska osób z niepełnosprawnościami i środowiska
naukowego bardzo liczymy na inicjatywę Pani Minister. Jesteśmy gotowi włączyć
się w każde przedsięwzięcie zmierzające ku wdrożeniu nowoczesnej polityki
w obszarze edukacji dzieci ze specjalnymi potrzebami.
Z wyrazami szacunku oraz wielką nadzieją, że zapowiadana Dobra Zmiana obejmie
również problematykę edukacji dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Aleksander Waszkielewicz, Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego
w imieniu własnym oraz następujących osób i organizacji:
1. Prof. dr hab. Mariola Bidzan, Uniwersytet Gdański, Instytut Psychologii.
2. Aleksandra Braun, Rzecznik Uczniów Niepełnosprawnych.
3. Roman Durda, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu.
4. Agata Gawska, Fundacja Aktywizacja.
3
5. Dr hab. Barbara Gąciarz, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie,
prof. AGH.
6. Dr Zbigniew Głąb, Stowarzyszenie Instytut Działań Społecznych.
7. Agnieszka Haremska, Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Autyzmem
ProFUTURO.
8. Maciej Kasperkowiak, Polska Fundacja Osób Słabosłyszących.
9. Krzysztof Kotyniewicz, Polski Związek Głuchych.
10. Piotr Kowalski, Fundacja KSK.
11. Grzegorz Kozłowski, Towarzystwo Pomocy Głuchoniewidomym.
12. Jolanta Kramarz, Fundacja Vis Maior.
13. Marta Lempart.
14. Agnieszka Niedźwiedzka, Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom z Ukrytymi
Niepełnosprawnościami im. H. Aspergera „Nie-Grzeczne Dzieci”.
15. Dr Paweł Kubicki, Szkoła Główna Handlowa.
16. Elżbieta Oleksiak, Polski Związek Niewidomych.
17. Joanna Piwowońska, inicjatywa pomocdlarodzicow.pl.
18. Dr Katarzyna Roszewska, Centrum Badań nad Niepełnosprawnością.
19. Anna Rutz, Fundacja Elektrownia Inspiracji.
20. Małgorzata Silny, projekt Społeczny Raport Alternatywny.
21. Dr Monika Struck-Peregończyk, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania
w Rzeszowie.
22. Joanna Sztobryn-Giercuszkiewicz, Politechnika Łódzka.
23. Beata Tomecka-Nabiałczyk, Stowarzyszenie Niepełnosprawnych Studentów
i Absolwentów Uniwersytetu Łódzkiego.
24. Dr Małgorzata Trojańska, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie.
25. Jarosław Urbański.
26. Paweł Wdówik, Uniwersytet Warszawski.
27. Gabriela Wilczyńska, Uniwersytet Śląski w Katowicach.
28. Aleksandra Włodarczyk, Fundacja Hipoterapia na Rzecz Rehabilitacji Dzieci
Niepełnosprawnych.
29. Anna Woźniak-Szymańska, Koalicja na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością.
30. Andrzej Wójtowicz, Fundacja Academica.
31. Dr hab. inż. arch. Marek Wysocki, Politechnika Gdańska, Centrum
Projektowania Uniwersalnego.
4
32. Jacek Zadrożny.
33. Monika Zakrzewska, Polska Federacja Zatrudnienia Wspomaganego.
34. Adam Zawisny, Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych i Osób
Zagrożonych Wykluczeniem Społecznym „Kolomotywa”.
35. Dr Monika Zima-Parjaszewska, Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób
z Niepełnosprawnością Intelektualną.
36. Przemysław Żydok, Grupa ON_Inclusion 14-20.
Do wiadomości:
1. Minister Krzysztof Michałkiewicz, Pełnomocnik Rządu ds. Osób
Niepełnosprawnych.
2. Minister Wojciech Kaczmarczyk, Pełnomocnik Rządu ds. Społeczeństwa
Obywatelskiego i Równego Traktowania.
3. Dr Adam Bodnar, Rzecznik Praw Obywatelskich.
4. Marek Michalak, Rzecznik Praw Dziecka.
5