Ćwiczenie 11

Ćwiczenie nr 19 – Przygotowanie dokumentacji technicznej dla brył
Modelowanie 2D sprowadza się do tworzenia podstawowych widoków projektowanego obiektu stąd
przygotowanie dokumentacji jest w zasadzie powtórzeniem na arkuszu tego co stworzono w przestrzeni modelu. Korzyścią ze stosowania rzutni i arkuszy jest wygoda w umieszczaniu widoków szczegółów i aranŜacji rysunku.
W modelowaniu 3D tryby prezentacji obiektów, poza niektórymi przypadkami, nie dają widoków
zgodnych z normami sporządzania rysunku technicznego (rys. 1 lewy). W prezentacji krawędziowej
przeszkadzają linie siatkowe oraz krawędzie pozorne, natomiast brak jest linii konturowych, co jest
błędem w modelach o symetrii osiowej. Dlatego dla sporządzania widoków na arkuszach oferowane są
polecenia profil oraz przekrój pozwalające ominąć te niedogodności.
Rys. 1. Widok w trybie krawędziowym (lewy) i widok zgodny z normami (prawy) uzyskany poleceniem profil.
Widok bryły
Polecenie profil słuŜy do sporządzania widoku bryły pozbawionego niepotrzebnych linii, ale za to uzupełnionego liniami konturowymi – czyli dokładnie jej profilu. Pozwala ono rozdzielić linie profilu na
widoczne i niewidoczne poprzez umieszczenie ich na róŜnych warstwach. Ponadto polecenie daje uŜytkownikowi moŜliwość usunięcia krawędzi pozornych (stycznych). MoŜna je wydać tylko w przestrzeni
modelu, ale udostępnionej przez rzutnie z obszaru papieru. Efektem polecenia jest utworzenie anonimowego bloku 2D lub 3D składającego się z obiektów liniowych. Elementy bloku 2D są umieszczane
w jednej płaszczyźnie zaś bloku 3D pokrywają się z krawędziami modelu i w związku z tym są umieszczane na wielu płaszczyznach lub tworzą krzywe 3D. Pozytywna odpowiedź na pytanie:
Wyświetlić ukryte linie profilu na osobnej warstwie? [Tak/Nie] <T>:
pozwala na rozdzielenie widocznych i niewidocznych linii na róŜne warstwy. Dodatkowo, jeŜeli w rysunku jest załadowany typ linii HIDDEN, to zostanie on automatycznie uŜyty na warstwie, na której
umieszczone będą linie niewidoczne. Polecenie to tworzy nowe warstwy o nazwach PV-xxx na linie
widoczne oraz PH-xxx na linie niewidoczne (xxx – jest numerem heksadecymalnym) dlatego po zakończeniu polecenia warto zmienić ich nazwy adekwatnie do tego co one przedstawiają
Pozytywna odpowiedź na pytanie:
Rzutować linie profilu na płaszczyznę? [Tak/Nie] <T>:
pozwala na utworzenie bloku 2D umieszczonego na płaszczyźnie równoległej do płaszczyzny aktualnego widoku poprowadzonej przez początek aktualnego LUW. Wersja 2D jest wygodniejsza do wymiarowania w obszarze modelu, ale aby je wykonać konieczne jest zdefiniowanie na płaszczyźnie profi→wiDOk)
lu osobnego LUW. LUW warto zmienić przed wydaniem polecenia (wygodna opcja to Nowy→
1
bo naleŜy pamiętać, Ŝe profil 2D jest tworzony na płaszczyźnie równoległej do płaszczyzny ekranu i
przechodzącej przez punkt początkowy aktualnego LUW Wreszcie ostatnie pytanie :
Usunąć styczne krawędzie? [Tak/Nie] <T>:
pozwala ustalić czy krawędzie pozorne mają zostać w profilu pominięte. Standardowe odpowiedzi na te
pytania (3 x Tak) odpowiadają powszechnie stosowanym normom sporządzania dokumentacji technicznej.
Przygotowanie przekrojów
Do tworzeniu przekroi brył słuŜy polecenie przekrój. Polecenie to właściwie generuje nie tyle przekrój
co kład przekroju bryły określoną płaszczyzną. Przekrój moŜe być wykonany płaszczyzną zdefiniowaną trzema punktami (opcja 3punkty), płaszczyzną widoku (opcja Widok) płaszczyznami równoległymi
do płaszczyzn XY, YZ lub ZX aktualnego LUW’u (opcje XY..ZX), płaszczyzną innego płaskiego obiektu (opcja Obiekt) lub płaszczyzną zdefiniowaną przez punkt i jej wektor normalny (opcja oś Z).
Wynikiem polecenia jest utworzenie w płaszczyźnie przekroju regionu. Nie jest on kreskowany.
Aby to uczynić trzeba uprzednio zdefiniować w jego płaszczyźnie nowy LUW. Samo kreskowanie jest
juŜ łatwe wystarczy bowiem wskazać region jako obiekt do kreskowania (przycisk Dodaj: Wybierz
obiekty). PoniewaŜ region reprezentuje kład przekroju konieczne będzie teŜ dorysowanie brakujących
krawędzi i osi widocznych w danym przekroju. Powinno się je rysować w nowo zdefiniowanym LUW
(tym samym co dla kreskowania).
Pewien problem stanowią przekroje łamane. W tym przypadku moŜna je zbudować modyfikując i
łącząc ze sobą klika przekrojów sprowadzonych do jednej płaszczyzny. Pomocne jest tu polecenie rozbij pozwalające wydzielić z utworzonych przekrojów krawędzie, które moŜna uŜyć do budowania ostatecznego przekroju. MoŜna teŜ skorzystać i innej techniki. Mianowicie w roli płaszczyzn przekroju łamanego moŜna wykorzystać ściany innego pomocniczego obiektu 3D rysunek 2.
b)
a)
c)
Rys. 2. Sposób tworzenia przekroju łamanego. a) obiekt i krawędź przekroju. b) przeniknie (linia przerywana)
miedzy obiektem a bryłą pomocniczą zbudowaną na bazie krawędzi przekroju. c) pozostawienie odpowiednich ścian
przenikania (po uprzednim rozbiciu bryły przenikania) i wykonanie na ich bazie kreskowania na LUW zdefiniowanym na jednej ze ścian.
Obiekt pomocniczy tworzymy na bazie krawędzi (rys. 2a) przekroju dorysowując dodatkowe linie obejmujące jedną z części bryły w celu utworzenia regionu, który później wyciągamy na wysokość bryły.
Wykonujemy później przenikanie obu brył z opcją utworzenia bryły przenikania (rys. 2b). Pomocniczą
bryłę moŜemy usunąć natomiast bryłę przenikania rozbijamy i usuwamy jej niepotrzebne ściany pozostawiając jedynie siany przekroju. Na końcu sprowadzamy LUW na jedną ze ścian i wykonujemy kreskowanie wskazując jako obiekty do kreskowania pozostawione ściany (rys. 2c). W razie potrzeby
moŜna dokonać edycji kreskowania i przyciskiem Odtwórz obwiednię odtworzyć krawędzie kreskowania na płaszczyźnie kreskowania.
2
Wykaz poleceń
Polecenie
Opis
przekrój, _section,
M:
Rysuj – Bryły - Przekrój
Bryła –
profil, _solprof
M:
Rysuj – Bryły –
Ustawienia – Profilu
Bryła –
Tworzy przekrój zadaną płaszczyzną. Przekrój jest regionem. Opcje oferują
róŜne sposoby definiowania płaszczyzny przekroju. I tak:
O – Obiekt, wybiera pł. równoległą do pł. obiektu przechodzącą przez
wskazany punkt.
Z – oś Z, definiuje pł. przez punkt i normalną do niej
W – Widok, definuje pł. jako równoległą do pł. rzutowania widoku
przechodzącą przez wskazany punkt.
XY..ZX – definiuje pł. jako równoległą do odpowiednich pł. LUW przechodzącą przez wskazany punkt.
3 – 3punkty, def. pł. trzema punktami.
Generuje linie profilu obiektu bryłowego czyli te linie, które są widoczne w
rzeczywistości, gdy popatrzymy na obiekt z zadanego punktu widzenia. To
polecenie moŜna wydać tylko z zakładki arkusza. Na arkuszu musi być
utworzona co najmniej jedna rzutnia. Przed wydaniem polecenia trzeba
przełączyć się do obszaru modelu. Skutkiem polecenia jest wygenerowanie
bloku anonimowego, który przedstawia widok bryły, czyli zbiór jej krawędzi
z wyłączeniem linii siatkowych, ale z włączeniem linii zarysu kształtu obiektu (istotne dla brył obrotowych). Linie niewidoczne moŜna wyświetlić na
osobnej warstwie (zalecana opcja). Blok ten moŜe być płaski jeśli na pytanie:
Rzutować linie profilu na płaszczyznę? [Tak/Nie] <T>
odpowiemy Tak lub trójwymiarowy jeśli Nie.
M:
render, _render
Widok – Render – Render ...
Render –
M:
rmat, _rmat
Widok – Render – Materiały ...
Polecenie tworzy realistyczny wygląd obiektu przez powleczenie jego powierzchni kolorem, wybranym wzorem (bitmapy) uwzględniając, cienie,
odbicia, mgłę, przezroczystość obiektu, połoŜenie i charakterystykę światła.
itp. Stosuje się je do celów prezentacyjnych.
Pozwala związać określony materiał z bryłą dla celów renderingu.
Render –
M:
biblmat, _matlib
Widok – Render –
Biblioteka materiałów ...
Pozwala zdefiniować i pobrać do rysunku określony materiał, który później
moŜna wykorzystać przy powlekaniu.
Render –
Legenda:
– linia poleceń; M: – menu;
– pasek narzędziowy
3
Ćwiczenie nr 19/20 – zadania do wykonania
Celem będzie wykonanie rysunku pokazanego NA KOŃCU instrukcji. Rysując proszę się posłuŜyć podanymi tam wymiarami. Pamiętajmy o utworzeniu warstw, definiowaniu i zapamiętywaniu LUW'ów
oraz niektórych widoków.
Krok 1. Narysuj boczny widok
obiektu (jak na rys. obok).
Przenieś LUW do naroŜnika
jak na rysunku i zapamiętaj go
pod jakąś nazwą. Zamień
obrys na region.
Krok 2. Poleceniem wyciągnij
wyciśnij region na głębokość
45 jedn. (szerokość obiektu).
Zmień i zapamiętaj widok na
taki jak na rys. Zdefiniuj i
zapamiętaj nowy LUW (jak na
rys.) Narysuj w nim osie i koło
podziałowe
rozstawienia
otworów.
Krok 3. Narysuj na osobnych
warstwach cztery walce i trzy
kostki (na rys dla przejrzystości ukryto warstwę z obiektem). PosłuŜą one jako otwory
i wybrania. Dobrze dobierz
ich wysokości. (Wystarczy
narysować po jednym walcu i
kostce o maksymalnej wysokości i je skopiować we właściwe miejsca.) Następnie od
obiektu
odejmij
róŜnica
wszystkie narysowane walce i
kostki.
4
Krok 4. Wykorzystamy teraz polecenie płat do
wykonania odpowiednich cięć zwęŜających
"prawą" stronę obiektu. Najpierw musimy
odciąć (z opcją zatrzymaj Obie strony) prawe
mocowanie (wskazane na rysunku kursorem).
Tniemy po płaszczyźnie abc. Otrzymamy w
ten sposób dwa elementy wciąŜ stykające się ze
sobą. Następnie ucinamy obiekt po płaszczyznach abf oraz cde. W końcu łączymy z powrotem suma odcięte na początku elementy:
obiekt oraz prawe mocowanie w jedną całość a
otrzymamy obiekt jak na rys.
Krok 5. Wykonaj zaokrąglenia na wszystkich
krawędziach łączników [dwóch z lewej i jednego z prawej strony (por. rys. wyŜej)]. Najpierw
ustal promień na 4 jedn. Na rysunku obok
pokazano fragment obiektu po ukryciu linii
niewidocznych z kursorem ustawionym przy
jednej z zaokrąglanych krawędzi.
Krok 6. Czas na otwór przelotowy. Umieść
LUW na górnej powierzchni (moŜna uŜyć filtry
do ustawienia początku LUW). Narysuj odpowiednią liczbę walców (pod kursorem na rys.).
Dla górnej części otworu podstawy obu walców leŜą na górnej powierzchni. Dolna część
otworu (gwintowany) składa się z dwóch walców o tej samej wysokości i o podstawach
leŜących na tej samej powierzchni. Zewnętrzny walec jest przeznaczony na gwint. Aby
wykonać otwór odejmij od bryły obiektu 3
walce. Dwa górne oraz jeden wewnętrzny dolny. Sfazuj otwory (fazy na krawędziach a, b, c i
d).
5
Krok 7. Obiekt jest juŜ gotowy. Aby uzyskać wygląd jak na rysunku końcowym naleŜy wykonać przekrój
A–A. Trudność polega na tym, Ŝe potrzebujemy przekrój łamany (cięcie łańcuchem płaszczyzn) podczas
gdy polecenie przekrój tworzy tylko przekrój prosty (cięcie jedną płaszczyzną). Aby sobie z tym poradzić
musimy wykonać dwa przekroje (pokazane na rys. wyŜej) na osobnej warstwie. Uwaga wykonując przekrój
centralny wskazać do przekroju obiekt oraz walec przeznaczony na gwint. (Uwaga NIE KRESKOWAĆ - kreskowanie ma na celu jedynie podkreślić oba przekroje)
Krok 8. Rozbijmy teraz oba przekroje, które są blokami. Potem usuńmy niepotrzebne linie z przekroju
bocznego (wskazanego kursorem na poprzednim rys.) Zostawiamy tylko linie odnoszące się do łącznika.
Następnie przesuwamy część przekroju bocznego do przekroju centralnego. Ten przekrój teŜ modyfikujemy tak aby po przesunięciu powstał przekrój jak na rys. obok. Dorysujmy jeszcze brakujące krawędzie i
po wyłączeniu warstwy z obiektem zakreskujemy przekrój. Pamiętaj o przestawieniu LUW'a.
Krok 9. Przechodzimy teraz do obszaru arkusza i tworzymy dwie prostokątne rzutnie. Ustalmy skalę zoom na 1xp. W rzutni górnej umieśćmy widok boczny z widoczną w nim jedynie warstwą z przekrojem
zrobionym w krokach poprzednich. W rzutni dolnej umieśćmy widok z góry (wybierając odp. LUW i wykonując plan). Aby utworzyć poprawnie oba widoki naleŜy skorzystać z LUW'ów zdefiniowanych dla
podstawy i rzutu bocznego. Teraz aby uzyskać sensowny (z punktu widzenia rys. technicznego) widok
obiektu z góry musimy wykonać polecenie profil. Polecenie to tworzy widok obrysu obiektu ze wszystkim
krawędziami rzeczywistymi i bez krawędzi pomocniczych. Polecenie to naleŜy wykonać w arkuszu, znajdując się w modelu rzutni dolnej. Na trzy pytania:
Wyświetlić ukryte linie profilu na osobnej warstwie? [Tak/Nie] <T>:
Rzutować linie profilu na płaszczyznę? [Tak/Nie] <T>:
Usunąć styczne krawędzie? [Tak/Nie] <T>:
odpowiadamy standardowo Tak (wystarczy wcisnąć ENTER).
6
Polecenie to tworzy na warstwach o nazwach PV-nn i PH-nn (nn - jest numerem heksadecymalnym) dwa
bloki. Jeden umieszczony na PV-nn zawiera widoczne krawędzie i zewnętrzne obrysy obiektu a drugi znajdujący się na PH-nn zawiera krawędzie i obrysy niewidoczne. Warto zmienić na tych warstwach kolory i
typy linii – zwłaszcza na PH-nn wypadało by ustalić typ linii na HIDDEN. Dobrze jest zmienić im teŜ
nazwy na bardziej czytelne. Po wykonaniu tego polecenia blokujemy w tej rzutni prawie wszystkie warstwy
z wyjątkiem warstwy na osie podstawy oraz warstwy są utworzone poleceniem profil. Ostatnim zabiegiem
jest wykonanie rzutni okrągłej na szczegół (ustalmy skalę na 10xp) oraz zgranie widoków w rzutni górnej i
dolnej (polecenie mvsetup). W ten sposób uzyskamy wygląd arkusza jak na rysunku.
Krok 10. Wykonajmy powlekanie. W tym celu przejdźmy do MODELU, wyłączmy niepotrzebne warstwy
i wywołajmy polecenie Rmat. Następnie (odpowiednim przyciskiem) z Bilioteka materiałów...
wybierzmy wzór BLUE GLASS. Zaimportujmy go przycisk <-Import zamknijmy okno i dołączmy
Dołącz< ten wzór do obiektu. Teraz wywołujemy render, wybieramy typ renderingu Śledzenie promieni. Kończymy przyciskiem Render i otrzymujemy efekt jak na rys. wyŜej.
7
8