Poznań, dnia 12 kwietnia 2005 r. WK – 0911/6/2005 Pan

Poznań, dnia 12 kwietnia 2005 r.
WK – 0911/6/2005
Pan
MIROSŁAW JUSZCZAK
Wójt
Gminy Szczytniki
Działając na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o
regionalnych izbach obrachunkowych (tj. Dz. U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577 ze zm.)
informuję o wynikach kompleksowej kontroli gospodarki finansowej Gminy
obejmującej budżet uchwalony przez Radę na 2004 rok.
Stwierdzono, że wnioski pokontrolne sformułowane na podstawie wyników
poprzedniej kontroli przeprowadzonej w 2001 r. nie zosta ły w pełni wykonane. W
dalszym ciągu występują nieprawidłowości w zakresie:
- sporządzania sprawozdań Rb-PDP,
- egzekwowania zobowiązań podatkowych,
- nieterminowego przyjmowania na stan środków trwałych składników
majątkowych.
Zakończona kontrola wykazała następujące nieprawidłowości, a mianowicie:
1. Wójt nie ustalił w formie pisemnej procedur kontroli finansowej, o których mowa w
art. 35a ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o fina nsach publicznych (tj.
Dz. U. Nr z 2003 r. Nr 15, poz. 148 ze zm.), do czego zosta ł zobowiązany
przepisami art. 35a ust. 3 ustawy. Tym samym nie kontrolowa ł realizacji procedur
przez podległe i nadzorowane jednostki sektora finansów publicznych, co
stanowiło naruszenie art. 127 ust. 2 i 3 ustawy.
2. Ewidencja księgowa Urzędu i Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej
prowadzana była w jednej księdze, co uniemożliwiło sporządzenie jednostkowych
sprawozdań finansowych - bilansów, o których mowa w § 14 rozporządzenia
Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2001 r. w sprawie szczególnych zasad
rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek
samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek finansów publicznych (Dz. U.
Nr 153, poz. 1752).
3. Dnia 26.06.2001 r. Urząd Gminy w Szczytnikach zawarł Umowę rachunku
bankowego z Bankiem Spółdzielczym w Opatówku Oddział w Szczytnikach.
Wskazanie w Umowie jako strony Urzędu Gminy zamiast Zarządu Gminy było
niezgodne z art. 134 ust. 2 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r . o finansach
publicznych.
4. W przedłożonym sprawozdaniu z wykonania podstawowych dochodów
podatkowych Rb–PDP sporządzonym za okres od początku roku do 31.12.2004 r.
wystąpiły różnice w zakresie wykazania skutków finansowych zwolnień w podatku
od nieruchomości wynikających z Uchwały Rady w kwocie 14.398,29 zł.
5. Odsetki od kredytów i pożyczek po zakończeniu inwestycji ewidencjonowano na
koncie 400 „Koszty według rodzajów”, zamiast na koncie 750 „Przychody i koszty
finansowe”, jak również nie księgowano ich na kontach 134 „Kredyty bankowe”
2
(jeśli chodzi o odsetki od kredytów), czy 260 ”Zobowi ązania finansowe” (jeśli
chodzi o odsetki od pożyczek), co było niezgodne z Załącznikiem Nr 2 do
rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowo ści
oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu
terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych.
6. Na dzień 31.12.2004 r. zaległości wynosiły:
- w łącznym zobowiązaniu pieniężnym (podatek rolny, leśny i od nieruchomości
od osób fizycznych) – 196.502,44 zł; kontrolą objęto zaległości na kwotę
40.009,88 zł,
- w podatku od nieruchomości od osób prawnych – 19.923,61 zł; kontrolą objęto
zaległości na kwotę 19.921,71 zł,
- w podatku od środków transportowych od osób fizycznych – 25.136,30 zł;
kontrolą objęto zaległości na kwotę 19.291,50 zł.
Wierzyciel nie podjął czynności zmierzających do zastosowania środków
egzekucyjnych poprzez wystawienie tytułów wykonawczych i przekazanie ich do
realizacji wobec następujących zaległości:
- podatników zalegających z zapłatą łącznego zobowiązania pieniężnego w
kwocie 18.593,50 zł,
- jednego podatnika zalegającego z zapłatą podatku od nieruchomości od osób
prawnych w kwocie 19.921,71 zł,
co naruszyło postanowienia art. 6 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1 966 r. o
postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tj. Dz. U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968
ze zm.).
Na zaległości nie ustanowiono zabezpieczenia na majątku podatnika, między
innymi hipoteki, na podstawie art. 33 i nast ępne ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.
Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.).
Skutkiem takiego działania było dopuszczenie do przedawnienia zobowi ązań
podatkowych w:
- podatku rolnym, od nieruchomości i leśnym od osób fizycznych w kwocie
7.135,80 zł, powstałych w latach 1991-1999,
- podatku od nieruchomości od osób prawnych w kwocie 134,98 zł, dotyczącej
roku 1999.
7. W 2004 roku nieprawidłowo naliczano ulgi w podatku rolnym:
a) inwestycyjną – na wniosek podatnika z dnia 15.11.2004 r. (wp łynął do
Urzędu w dniu 22.11.2004 r.) udzielono ulgi w podatku od IV raty podatku za
2004 rok, kwota ulgi 145,00 zł. Ulgą objęto całą IV ratę łącznego
zobowiązania pieniężnego (razem z podatkiem od nieruchomości), za
miesiące X-XII/2004, zamiast tylko w podatku rolnym za miesiąc grudzień
2004 r. Ulga inwestycyjna za 2004 rok powinna wynosić 46,09 zł, zawyżono
ulgę o 98,91 zł;
b) żołnierskie:
- na wniosek podatnika z dnia 15.03.2004 r. (wp łynął do Urzędu w dniu
16.05.2004 r.), z którego wynika, że syn odbywa służbę wojskową od
02.10.2003 r. do 27.09.2004 r., udzi elono ulgi za okres 9 miesięcy 2004 roku
w kwocie 216,00 zł, zamiast za okres 4 miesięcy 2004 roku w kwocie 96,00 zł.
zawyżono ulgę o 120,00 zł;
- na wniosek podatnika z dnia 15.03.2004 r. (wp łynął do Urzędu w dniu
16.05.2004 r.), z którego wynika, że syn odbywa służbę wojskową od
09.09.2003 r. do 08.09.2004 r., udzielono ulgi za okres 9 miesi ęcy 2004 roku
3
w kwocie 156,30 zł, zamiast za okres 4 miesięcy 2004 roku w kwocie 69,46 zł.
zawyżono ulgę o 86,83 zł.
Stanowiło to naruszenie art. 13 ust. 2 i 13d ust. 3 ustawy z dnia 15 listopada 1984
r. o podatku rolnym (Dz. U. z 1993 r. Nr 94, poz. 431 ze zm.).
8. Podatkiem rolnym od osób prawnych opodatkowanych by ło 6 jednostek, kontrolą
objęto 3. W przypadku jednego podatnika stwierdzono, że nieterminowo dokonał
wpłaty części II raty podatku rolnego, w kwocie 2.808,80 z ł, którą zaliczono w
całości na poczet zaległości podatkowych. Odsetki za zwłokę na dzień zapłaty
stanowiły kwotę 128,20 zł.
a) Podatkiem od nieruchomości od osób prawnych opodatkowane były 32
jednostki, kontrolą objęto 10 podatników. W przypadku jednego podatnika
stwierdzono, że po terminie płatności dokonał wpłaty rat podatku za miesiące:
styczeń, luty, marzec, kwiecień, maj, lipiec, sierpień, wrzesień 2004 r, które
zaliczono w całości na poczet zaległości podatkowych. Odsetki za zwłokę w
momencie zapłaty stanowiły kwotę: na dzień 27.05.2004 r. (pierwsza wpłata)
– 78,80 zł, na dzień 15.10.2004 r. (druga wpłata) – 46,30 zł, łącznie 125,10 zł.
Powyższych wpłat nie zaliczono proporcjonalnie na poczet kwoty zale głości
podatkowej oraz kwoty odsetek za zwłokę, czym naruszono przepisy art. 55 § 2
ustawy - Ordynacja podatkowa.
9. W Gminie w 2004 roku wydano 23 zezwolenia na sprzeda ż alkoholu. Kontrolą
objęto 7 zezwoleń. W dwóch przypadkach stwierdzono wydanie zezwolenia na
sprzedaż alkoholu przed wniesieniem stosownej opłaty. Zezwolenia nr
I/A/506/92/04 i I/B/507/92/04 wydano w dniu 30.12.2004 r., podstaw ą wydania
zezwoleń był pisemny wniosek z dnia 29.12.2004 r. Opłatę za wydanie
zezwolenia wniesiono w kasie Urzędu w dniu 05.01.2005 r.
Naruszyło to postanowienia art. 11 1 ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o
wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tj. Dz. U. z 2002 r. Nr
147, poz. 1231 ze zm.).
10. Pismem z dnia 30.05.2003 r. Przewodniczący Rady ustalił wynagrodzenie Wójta
od dnia 01.01.2003 r., czym naruszony zosta ł art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 22 marca
1990 r. o pracownikach samorządowych (tj. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1593 ze
zm.).
11. W okresie od 20 listopada 2003 r. do 30 czerwca 2004 r. wyp łacano Wójtowi
dodatek specjalny w wysokości 20 % wynagrodzenia zasadniczego i dodatku
funkcyjnego bez podstawy prawnej, tj. bez uchwa ły Rady, czym naruszono art. 4
pkt 1 ustawy o pracownikach samorządowych oraz § 7 rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 11 lutego 2003 r. w sprawie zasad wynagradzania i wymaga ń
kwalifikacyjnych pracowników samorządowych zatrudnionych w urzędach gmin,
starostwach powiatowych i urzędach marszałkowskich (Dz. U. Nr 33, poz. 264 ze
zm.).
12. Udzielając zamówienia publicznego na przebudowę drogi gminnej Popów –
Marcjanów o dł. 850 m. – umowa z dnia 24 listopada 2004 r. – w trybie z wolnej
ręki na podstawie art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. a i pkt 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 19, poz. 177 ze zm), naruszono
postanowienia wymienionego przepisu, poniewa ż nie wystąpiły przesłanki
dopuszczające jego zastosowanie.
13. W miesiącu marcu 2004 r. należne składki za m-c luty na Fundusz Ubezpieczeń
Społecznych, Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych oraz Fundusz Pracy
przekazano w dniach: 9.03; 11.03; 12.03.2004 r., co stanowi ło to naruszenie art.
4
47 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 ze zm.).
14. Na podstawie „Rejestru środków trwałych” stwierdzono, że:
a) grunty będące własnością Gminy ewidencjonowano tylko ilościowo – łącznie
52 działki, nabywane w latach 1998, 2002 - 2004. W trakcie trwania
czynności kontrolnych dokonano wyceny tych działek i przyjęto na stan
majątku – łączna wartość 146.132,78 zł – z datą 31.12.2004 r.,
zaksięgowano Wn 011 Ma 800.
Było to niezgodne z art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 wrze śnia 1994 r. o
rachunkowości (tj. Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.);
b) grunty nabyte w 2003 roku w drodze komunalizacji, na podstawie decyzji
komunalizacyjnych wydanych w roku 2003, przyjmowano na stan majątku w
księgach rachunkowych roku 2004 (6 działek), co naruszało postanowienia
art. 20 ust. 1 ustawy o rachunkowości.
Przedstawiając Panu Wójtowi ustalenia kontroli, Regionalna Izba Obrachunkowa w
Poznaniu wnosi o ich wykorzystanie w celu usunięcia stwierdzonych
nieprawidłowości oraz usprawnienia gospodarki finansowej Gminy, w tym poprzez
realizację następujących wniosków pokontrolnych:
1. Spowodować opracowanie procedur kontroli finansowej, o których mowa w art.
35a ust. 2 pkt 1 ustawy o finansach publicznych.
Kontrolować przestrzeganie przez podległe i nadzorowane jednostki sektora
finansów publicznych, realizacji przyjętych procedur. Kontrolą tą należy objąć w
każdym roku co najmniej 5 % wydatków tych jednostek.
2. Ewidencję księgową dla każdej jednostki organizacyjnej Gminy prowadzi ć w
sposób umożliwiający sporządzenie wymaganych przepisami sprawozdań
finansowych.
3. W umowie obsługi bankowej budżetu Gminy jako stronę wskazywać Wójta
stosownie do postanowień art. 134 ust. 2 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o
finansach publicznych (tj. Dz. U. z 2003 r. Nr 15, poz. 148 ze zm.).
4. Skorygować sprawozdanie Rb-PDP za okres od 01.01. do 31.12.2004 r.,
oznaczyć jako skorygowane i przesłać do Ministerstwa Finansów za
pośrednictwem Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu.
W sprawozdaniu Rb-PDP z wykonania podstawowych dochodów podatkowych
wykazywać nie tylko faktyczne skutki finansowe udzielonych ulg, umorze ń i
odroczeń, czy obniżenia maksymalnych stawek podatkowych, ale również skutki
zwolnień podatkowych wynikających z uchwał Rady.
5. Zdarzenia gospodarcze ewidencjonować w księgach rachunkowych według
zasad określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2001r.
w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu
państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek
sektora finansów publicznych (Dz. U. Nr 153, poz. 1752).
6. Spowodować nadzór i kontrolę nad realizacją dochodów z tytułu należności
podatkowych pobieranych przez Gminę w celu zapewnienia ich egzekucji oraz
wykorzystania możliwości ich zabezpieczenia w trybie i sposób określony w
ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 8,
poz.60) – art. 33 i następne. Zwracam uwagę na możliwość umorzenia zaległości
podatkowych z urzędu w przypadkach określonych w art. 67 § 4 ustawy
Ordynacja podatkowa.
5
Tryb postępowania przy windykacji należności podatkowych określają przepisy
rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie
wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w
administracji (Dz. U. Nr 137, poz. 1541 ze zm.)
7. Ustalać okres stosowania ulg w podatku rolnym zgodnie z obowi ązującymi
przepisami oraz prawidłowo wyliczać kwoty ulg.
8. Od nieterminowych wpłat podatków pobierać odsetki za zwłokę. W przypadku gdy
dokonana wpłata nie pokrywa kwoty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za
zwłokę, wpłatę zaliczać proporcjonalnie na poczet kwoty zaległości podatkowej
oraz kwoty odsetek za zwłokę w stosunku, w jakim, w dniu wpłaty, pozostaje
kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek za zwłokę.
9. Zezwolenia na sprzedaż alkoholu wydawać dopiero po wniesieniu opłaty za
wydanie zezwolenia.
10. Bezwzględnie przestrzegać zasady, że wynagrodzenie Wójta winien ustalać
organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego w formie uchwały w oparciu
o aktualnie obowiązujące przepisy prawa.
11. Zamówień publicznych udzielać w trybie i na zasadach określonych w ustawie z
dnia 29 stycznia 2004r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 19 poz.177 ze
zm.)
12. Zobowiązania publiczno–prawne regulować w terminach wynikających z ustaw.
W przypadkach nieterminowej zapłaty wymienionych zobowiązań naliczać i
przekazywać należne odsetki za zwłokę.
13. Aktywa i pasywa wyceniać nie rzadziej niż na dzień bilansowy. Do ksiąg
rachunkowych okresu sprawozdawczego wprowadza ć, w postaci zapisu, każde
zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym.
O sposobie realizacji wniosków pokontrolnych lub przyczynach ich
niewykonania należy zgodnie z przepisem art. 9 ust. 3 ustawy o regionalnych izbach
obrachunkowych powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Poznaniu w
terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wyst ąpienia pokontrolnego.
Jednocześnie informuję, że stosownie do przepisów art. 9 ust. 3 i 4 ustawy o
regionalnych izbach obrachunkowych, do wniosków zawartych w wyst ąpieniu
pokontrolnym przysługuje prawo zgłoszenia zastrzeżeń do Kolegium Izby.
Zastrzeżenie składa właściwy organ jednostki kontrolowanej w terminie 14 dni od
daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, za pośrednictwem Prezesa Izby.
Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez
błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie. Bieg terminu, o którym mowa
wyżej ulega zawieszeniu na czas rozpatrzenia zastrzeżenia w odniesieniu do
wniosków pokontrolnych objętych zastrzeżeniem.
Prezes
Regionalnej Izby Obrachunkowej
w Poznaniu
(–) Mieczysław Klupczyński
Otrzymuje do wiadomości:
Rada Gminy Szczytniki