Wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania przeprowadzenia

Transkrypt

Wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania przeprowadzenia
1. Wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania przeprowadzenia restrukturyzacji
zadłużenia,
2. Szacowanie skumulowanego potencjału finansowego,
3. Szacowanie skumulowanego potencjału finansowego: finansowanie inwestycji
w JST,
4. Prognozowanie poziomu zadłużenia przy wykorzystaniu skumulowanego
potencjału finansowego.
Wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania przeprowadzenia
restrukturyzacji zadłużenia
• Pierwszy etap przygotowania planu restrukturyzacji zadłużenia – określenie
docelowych optymalnych parametrów posiadanego oraz planowanego
zadłużenia do zaciągnięcia długu.
• Dobór instrumentów dłużnych oraz jakość przygotowania budżetu i
programów wieloletnich znacznie wpływają na kierunki i tempo rozwoju JST.
• Należy uwzględnić konieczność zintegrowanego traktowania wszystkich
dokumentów strategicznych – zwłaszcza strategii rozwoju JST, wieloletniego
planu inwestycyjnego, wieloletniej prognozy finansowej wykazującej możliwość
finansowania tego programu własnymi środkami budżetowymi oraz
ekonomiczną zdolność do pozyskiwania środków zewnętrznych, w
szczególności instrumentów rynku dłużnego
Wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania przeprowadzenia
restrukturyzacji zadłużenia
Unikanie przypisywania całości kosztów do jednego roku
• Unikanie przypisywania całości kosztów do jednego roku w przypadku
projektów przynoszących korzyści przez wiele lat uzasadnia wprowadzanie
złotej reguły fiskalnej.
• Stanowi to podstawę rozkładania w czasie kosztów zadłużenia.
• Dzięki temu tworzy się aktywa międzypokoleniowe, na które publiczne
wydatki ponoszone są proporcjonalnie do otrzymywanych korzyści.
Wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania przeprowadzenia
restrukturyzacji zadłużenia
Ograniczenia związane z operacjami restrukturyzacyjnymi
• Obecnie obowiązujące przepisy limitujące obsługę zadłużenia JST
ograniczają możliwość przeprowadzania operacji restrukturyzujących ich
zadłużenie.
• Dotyczy to zwłaszcza pierwszego roku budżetowego prognozy, dla którego
ustawowy limit spłaty zadłużenia wyliczany jest z danych historycznych z lat
poprzednich:
• Trzeciego roku,
• Drugiego roku,
• Pierwszego roku (przy uchwalaniu budżetu na kolejny rok – prognza na
koniec trzeciego kwartału).
Wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania przeprowadzenia
restrukturyzacji zadłużenia
Ograniczenia związane z operacjami restrukturyzacyjnymi - efekty
• Zmniejszenie zakresu instrumentów i operacji możliwych do wykorzystania
przez JST do optymalizacji zadłużenia. Możliwości te zwiększają się w
kolejnych latach prognozy w ramach wieloletniego planu finansowego.
• Dla efektywnego przeprowadzania restrukturyzacji zadłużenia niezbędne jest
odpowiednio wczesne prognozowanie przyszłego rozwoju sytuacji
finansowej oraz zadłużeniowej JST.
Wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania przeprowadzenia
restrukturyzacji zadłużenia
Ocena wydana przez agencje ratingowe.
• Przed przystąpieniem do konstruowania programów restrukturyzacji
posiadanego przez JST zadłużenia należy ustalić i określić jego pożądane
docelowe parametry.
• W tym celu można wykorzystać doświadczenia uznanych międzynarodowych
agencji ratingowych, które poprzez ocenę zdolności kredytowych JST
określają ich maksymalny bezpieczny poziom zadłużenia.
• Warunkiem koniecznym do spełnienia przy ocenie zdolności kredytowej i
analizie ratingowej JST jest zachowanie płynności finansowej w każdym z
prognozowanych lat.
Wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania przeprowadzenia
restrukturyzacji zadłużenia
Czynniki oceny ratingowej JST:
• Środowisko operacyjne, PKB według parytetu siły nabywczej, zmienność
PKB, wskaźnik sprawności państwa,
• Ramy instytucjonalne – adekwatność podatkowa, fiskalna (dochodowa i
wydatkowa),
• Kondycja finansowa (nadwyżka finansowa/deficytu),
• Profil zadłużenia.
Wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania przeprowadzenia
restrukturyzacji zadłużenia
Najistotniejsze relacje opisujące zadłużenie JST wykorzystywane w ocenach
ratingowych:
• Udział zadłużenia bezpośredniego krótkoterminowego oraz
długoterminowego o zmiennym oprocentowaniu w zadłużeniu bezpośrednim
ogółem (w %),
• Średni ważony termin spłaty zadłużenia bezpośredniego (w latach),
• Poziom płynności.
Wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania przeprowadzenia
restrukturyzacji zadłużenia
Podstawę planu restrukturyzacji JST powinna stanowić rzetelna i obiektywna
analiza wszystkich uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych w których
funkcjonuje JST.
Istotne zagrożenie stanowi podejmowanie decyzji:
• W warunkach niepełnej informacji,
• Niedoszacowania ryzyka potencjalnych zmian regulacyjnych,
• Uznaniowość władz JST,
• Uleganie naciskom określonych grup interesu.
Wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania przeprowadzenia
restrukturyzacji zadłużenia
Szczególne znaczenie ma rozpoznanie sytuacji na rynku finansowym i
prawidłowe uwzględnienie zabezpieczenia zdefiniowanych ryzyk, które
wpływają na przyszła realizację pozycji budżetowych.
Negatywne skutki mogą być wywołane zarówno przez zbyt optymistyczne jak i
zbyt negatywne szacunki.
Wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania przeprowadzenia
restrukturyzacji zadłużenia
Wstępne działania zmierzające do podwyższenia zdolności kredytowej.
Wewnętrzne czynniki wpływające na zadłużenie JST to:
• Sprawność organizacyjna,
• Kompetencje i predyspozycje kadrowe,
• Metody szacowania dochodów i planowania wydatków,
• Wielkość dochodów i wydatków własnych.
Wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania przeprowadzenia
restrukturyzacji zadłużenia
Wstępne działania zmierzające do podwyższenia zdolności kredytowej.
Często niezbędne jest podjęcie wstępnych działań pozwalających na
zwiększenie przyszłej rezerwy limitowej niezbędnej do przeprowadzenia
restrukturyzacji zadłużenia.
Jak to zrobić?
• Ograniczyć wydatki remontowe przy równoczesnym przekazywaniu
podobnej kwoty na wydatki majątkowe, aby nie ograniczać lokalnego rozwoju
gospodarczego,
• Uzależnienie wysokości przekazywanych dysponentom budżetowym
dodatkowych środków na wydatki inwestycyjne od skali redukcji wydatków
bieżących.
Wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania przeprowadzenia
restrukturyzacji zadłużenia
Wstępne działania zmierzające do podwyższenia zdolności kredytowej.
Drugi etap prac – określenie obszarów racjonalizacji gospodarki budżetowej.
Odnosi się to do poszczególnych źródeł dochodów oraz racjonalizacji wydatków
(zwłaszcza bieżących).
Priorytetem tego typu działań powinna stać się poprawa efektywności
gospodarki budżetowej poprzez zorientowanie na wyniki a nie na procesy.
Wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania przeprowadzenia
restrukturyzacji zadłużenia
Wstępne działania zmierzające do podwyższenia zdolności kredytowej.
Kolejny etap prac – sporządzenie rzetelnej prognozy finansowej opartej na
analizie historycznej kształtowania się poszczególnych pozycji dochodowych i
wydatkowych oraz na wiarygodnych prognozach makroekonomicznych
parametrów mających wpływ na kształtowanie się wielkości pozycji
poszczególnych pozycji prognozy finansowej.
Prognoza finansowa pozwala na określenie realnego skumulowanego
potencjału finansowego, wyznaczającego granicę zdolności JST do spłaty
zaciągniętych i planowanych do zaciągnięcia wszystkich zobowiązań.
Wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania przeprowadzenia
restrukturyzacji zadłużenia
Wstępne działania zmierzające do podwyższenia zdolności kredytowej.
6 elementów od których należy rozpocząć analizę szacowania zdolności JST do
spłaty zobowiązań:
• Ustalenie poziomu nadwyżki operacyjnej i sposobów oddziaływania na jej
wysokość,
• Oszacowanie wielkości deficytu budżetowego dla każdego z lat prognozy,
• Ustalenie niedopasowania i równoważenia budżetu bieżącego,
• Określenie skumulowanego potencjału finansowego,
• Opracowanie polityki krótko i długoterminowego długu,
• Przeprowadzenie analizy szokowej w ramach polityki zarządzania ryzykiem.
Wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania przeprowadzenia
restrukturyzacji zadłużenia
Wstępne działania zmierzające do podwyższenia zdolności kredytowej.
Wieloletnia prognoza finansowa powinna uwzględniać:
• Kierunki alokacji wydatków publicznych wypracowane na drodze
kompromisu pomiędzy oczekiwaniami interesariuszy,
• Długoletnie możliwości finansowe ustalone w ramach skumulowanego
potencjału finansowego JST,
• Cele polityczne i społeczne władz JST oraz właściwy dobór instrumentów
dłużnych.
Szacowanie skumulowanego potencjału finansowego
Potencjał inwestycyjny oraz zadłużeniowy w poszczególnych latach można
szacować w ujęciu wieloletnim na podstawie własnego skumulowanego
potencjału finansowego.
Stwarza to szansę wykorzystania przejściowych warunków zewnętrznych w
celu osiągnięcia wyższej realizacji inwestycji lub w celu pobudzenia lokalnej
gospodarki.
W takich uwarunkowaniach przejściowych wzrost zadłużenia nie jest istotnym
zagrożeniem dla bezpieczeństwa oraz równowagi budżetowej JST.
Pojawia się natomiast konieczność określenia granicy planowanego zadłużenia
po przekroczeniu której pojawia się problemy finansowe jednostki.
Szacowanie skumulowanego potencjału finansowego
Najlepszy miernik wskazujący granicę planowanego zadłużenia – możliwość
całkowitej spłaty zadłużenia w ustalonym okresie, przy utrzymanej możliwości
obsługi kosztów odsetkowych.
Szacowanie skumulowanego potencjału finansowego
Konieczność spłaty całego zadłużenia w okresie prognozy powoduje, iż bez
względu na rozłożenie w czasie wydatków majątkowych skumulowany potencjał
inwestycyjny JST jest niezmienny i ustalony głównie dzięki właściwie
oszacowanej sumie dochodów ogółem oraz wydatków bieżących.
Szacowanie skumulowanego potencjału finansowego:
Finansowanie inwestycji w JST
Inwestycje, realizowane przez wydatki majątkowe, w dowolnym roku
budżetowym mogą być finansowane przez:
• Nadwyżkę z lat ubiegłych i wolne środki osiadane na koniec roku
poprzedniego równe wynikowi budżetu z roku poprzedniego rozumianego
jako wynik uzyskany po skorygowaniu nadwyżki/deficytu budżetowego o
saldo przychodów.
• Nadwyżkę operacyjną planowaną w danym roku budżetowym,
• Dochody majątkowe planowane w danym roku budżetowym,
• Przychody pochodzące z zaciągniętego nowego długu,
• Inne przychody niepochodzące z zaciągniętego zadłużenia.
Szacowanie skumulowanego potencjału finansowego:
Finansowanie inwestycji w JST
Przychody pochodzące z zaciągniętego nowego długu mogą finansować spłatę
starego zadłużenia.
W poszczególnych latach może również następować spłata zadłużenia z
własnych środków, dlatego przyrost zadłużenia może przybierać również
wartość ujemną w roku t.
Szacowanie skumulowanego potencjału finansowego:
Finansowanie inwestycji w JST
Do innych przychodów zaliczamy natomiast przychody z prywatyzacji oraz
przychody z tytułu zwrotu podatku VAT w roku t:
s. 54.
Szacowanie skumulowanego potencjału finansowego:
Finansowanie inwestycji w JST
Sposób ewidencji rozliczeń z tytułu VAT powinien wynikać z dokumentacji
opisującej politykę rachunkowości w zależności od przyjętych zasad.
Trudno jednoznacznie wskazać model ewidencji rozliczeń z tytułu VAT w JST.
Jeżeli w całości rozliczany jest w dochodach, wówczas przybierze wartość
zerową.
Szacowanie skumulowanego potencjału finansowego:
Finansowanie inwestycji w JST
Po szacowaniu prognozowanych nadwyżek/deficytów budżetowych warto
przeprowadzić indywidualną analizę niektórych pozycji kosztowych związanych
z realizowanymi projektami inwestycyjnymi.
Powinny być tu uwzględniane prognozowane koszty, jakie poniesie JST z tytułu
zawartych umów PPP wraz z oszacowanym zabezpieczeniem realizacji ryzyk,
wynikających z podpisania umów oraz prognozowane koszty utrzymania
majątku trwałego, powstałego po realizacji planowanych inwestycji w latach
prognozy poprzedzających rok t.
Szacowanie skumulowanego potencjału finansowego:
Finansowanie inwestycji w JST
Na kształtowanie się otrzymanej wartości zadłużenia w ostatnim roku prognozy
w znacznym stopniu wpływają szacowane wielkości nadwyżek/deficytów
budżetowych w poszczególnych latach całej prognozy.
Uzyskanie optymalnej dodatkowej wielkości zadłużenia finansującego możliwe
do realizacji w roku t inwestycje, osiągane jest głównie poprzez oddziaływanie
na:
• Nadwyżki/deficyty budżetowe w okresie prognozy, głównie przez zmiany
nadwyżek operacyjnych,
• Dochody majątkowe,
• Niezbędne do utrzymania zrównoważonego rozwoju wydatki majątkowe
planowane w latach następnych po roku t – sumę planowanych do realizacji
inwestycji ze środków własnych po roku t.
Prognozowanie poziomu zadłużenia przy wykorzystaniu
skumulowanego potencjału finansowego
• Prognozując optymalny poziom zadłużenia oraz jego strukturę należy
uwzględnić ryzyko potencjalnej rozbieżności pomiędzy planowanymi
wielkościami budżetowymi a ich rzeczywistą realizacją.
• W praktyce skutecznym działaniem jest ustalenie ogólnego parametru a dla
nadwyżki/deficytu budżetowego.
• Uproszczonym sposobem ustalenia prawdopodobieństwa realizacji
nadwyżki/deficytu budżetowego w poszczególnych latach prognozy może
być przyjęcie średniej procentowej realizacji planowanego wyniku budżetu
JST w ciągu ostatnich 7-8 lat.
• Można również oprzeć się na średniej dynamice realizacji dochodów oraz
wydatków.
Prognozowanie poziomu zadłużenia przy wykorzystaniu
skumulowanego potencjału finansowego
Wartość średniej można przyjąć jako parametr a.
Ze względów bezpieczeństwa parametr a może zostać przyjęty na poziomie
niższym od średniej historycznej.
Konstrukcja WPF oraz zasady stosowane przy jej tworzeniu powodują, iż
skumulowany potencjał finansowy jednostki samorządowej rozumiany jako
zdolność do poniesienia wydatków inwestycyjnych oraz spłaty zadłużenia w
okresie prognozy wyrażony wzorem
(1) s. 55
Będzie wyznaczony przez:
• Odpowiednio skorygowaną sumę nadwyżek inwestycyjnych,
• Sumę dochodów majątkowych,
• Sumę przychodów pomniejszoną o zadłużenie wykazywane na koniec
okresu prognozy.
Prognozowanie poziomu zadłużenia przy wykorzystaniu
skumulowanego potencjału finansowego
Skumulowany potencjał finansowy można przedstawić w następującej postaci:
(2) s. 55
Przy czym
(2A) s. 55
Uwzględniając indywidualnie szacowane koszty bieżące utrzymania
planowanych do realizacji obiektów oraz koszty projektów realizowanych w
formule PPP otrzymamy:
(2B) s. 56.