Świnica, północny filar, “Filar”, IV

Świnica, północny filar, “Filar”, IVPółnocny filar Świnicy, to zimowy klasyk w otoczeniu Hali Gąsienicowej.
Wiodąca nim droga jest długa i oferuje kilkugodzinne wspinanie w mikstowym
terenie. Przy niesprzyjających warunkach tj. słabo zmrożone i nietrzymające
trawy, brak betonów, sypki śnieg, cienka i krucha polewa lodowa na skalnych
odcinkach, nominalnie łatwe wyciągi (III-IV) stanowić mogą całkiem
wymagającą próbę. Również gruba i słabo związana pokrywa śnieżna, w
zasadzie wyklucza możliwość skończenia drogi za dnia i przy mozolnym
torowaniu kopnego śniegu w dolnych partiach drogi oznacza powrót ze szczytu
przy świetle czołówek. Z “Filara” można wycofać się trawersami w kierunku
Przełęczy Świnickiej tzw. Świnicką Ławką.
1. Droga: “Filar”, WHP 26, IV- (robiony wariantami V-)
Filar liczy około 380 m. Dolne partie, przy dobrych warunkach śniegowych
(“betony”) można pokonać w bardzo szybkim tempie. Górna część dogi,
zwłaszcza od “siodełka” ma w większości skalny charakter. Na całej drodze
spotkamy kilka stałych haków przelotowych i stanowiskowych. Zdecydowanie
warto zabrać komplet haków (w lecie przydatne np. na IV-kowym wariancie startowym, na lewo od ostrza filara), zimą – krótkie
2-3 “knify”. Zagrożenie lawinowe na całej drodze jest niewielkie, choć nagromadzone i nawiane poduchy śniegu, mogą wyjechać
w dolnych partiach ścinany lawiną typu “deska”.
2. Sprzęt: zestaw standardowy + haki, 2-3 śruby do traw, 2 krótkie śruby lodowe
3. Podejście: 1h20min
Czas podejścia zależy od warunków śniegowych i przetarcia dojścia w rejon Kotła Świnicy. Od schroniska Murowaniec
przemieszczamy się mniej więcej wzdłuż letniego szlaku na Przełęcz Świnicką. Od podnóży Skrajnej Turni idziemy wprost na
wyraźny wał zamykający Kocioł Świnicki (szlak letni wspina się i trawersuje stoki Skrajnej Turni). Po osiągnięciu kulminacji wału
podchodzimy kilkadziesiąt metrów w kierunku grzędy Skrajnej Turni, a następnie trawersujemy w lewo do podnóży filara
Świnicy.
Przy małych ilościach śniegu, “betonach” i niskim zagrożeniu lawinowym pod filar Świnicy, można dostać się w podobnym czasie
idąc przez żleb na przeł. Karb, a następnie lekko obniżając się i trawersując wały morenowe w górnych partiach Kotlinki
Świnickiej.
4. Zejście: 2h30min
Zejście ze Świnicy w kierunku Świnickiej Przełęczy nie nastręcza większych problemów. Schodzimy (związani!) trzymając się na
lewo od grani północno-zachodniej ściany. Z Przełęczy Świnickiej w razie dobrych warunków i braku zagrożenia lawinowego
można zejść bezpośrednio do górnych partii Kotła Świnickiego (poniżej przełęczy bardzo często zlodzony śnieg lub lód!) i dalej
wytrawersować w lewo na wspomniany już wał u podnóża grzędy Skrajnej Turni, po czym przez “pojezierze” w rejon Zielonego
Stawu Gąsienicowego i dolnej stacji wyciągu na Kasprowy Wierch. Inny i najczęściej zalecany wariant zejścia wiedzie stokami i
granią do przełęczy Liliowe i dalej w dół na Halę Gąsienicową.
5. Opis drogi: 4-8h (zimą)
Droga staruje z prawej strony ściany
czołowej filara. Z wyraźnej zatoki, w lewo
skos zachodem
śnieżnym, między
prożkami (II +, hak) i z nich w górę
trawiastym zacięciem na pole śnieżne,
którym wprost pod wyraźne skalne
spiętrzenie (stanowisko). /W filar można
również wystartować zacięciem na lewo
od jego ostrza (letnie IV) – opis/ Teren ten,
wraz z przejściem “wielkich płyt” – dwie
pełne długości liny, można przejść z lotną
asekuracją. Spod spiętrzenia, w prawo w
skos, w górę po śniegu obchodzimy skalne
zwieńczenie tzw. “wielkich płyt” (I), w
które wchodzimy w lewo skos krótkim
zacięciem (I) i następnie przechodzimy w
lewo w skos osiągając grzędę filara, tuż
poniżej
jego
skalnego
spiętrzenia
(stanowisko IB na schemacie poniżej). Stąd
oryginalnie ściśle Filarem (miejsce IV),
albo, nieco z prawej strony systemem
płytkich skalno-śnieżnych zachodzików (II)
i trawiastych wybrzuszeń, mając poniżej i
po prawej stronie śnieżno-skalną rynnę,
którą prowadzi droga WHP 35. Wyciąg
kończy się kilkumetrowym trawersem w
prawo, do wyraźnego odstającego bloku u
podnóża skalnego progu (stanowisko 3A
na schemacie). Trawiasto-skalną ścianką
wprost w górę (hak, II+) i dalej lekko w
lewo i skos, śnieżną grzędą osiągamy
“siodełko” z wygodnym stanowiskiem na wystającym bloku (stanowisko 4 na schemacie). Wyciąg zaczyna się czujną ścianką (IV-),
po której przechodzimy “zygzakiem małe”, “dwupoziomowe” pole śnieżne, by w prawo wejść w ewidentne zacięcie (III+) z
“prostokątnymi” stopniami i wyprowadzające na półkę z blokiem (stanowisko, na schemacie między stanami 5B a 6). Ze
stanowiska wchodzimy bezpośrednio w dość wymagającą płytę (III+) i dalej, wąską i krótką rynną (III) osiągamy grzędę filara,
która (II) wyprowadza pod podstawę skalnej bariery z “kominkiem wyjściowym”, w którego zwężeniu widać hak. Stanowisko (nr
7 na schemacie) montujemy ok. 5 m poniżej “kominka” w śnieżnej depresji nieco powyżej podstawy skalnego filarka. Z tego
miejsca można ominąć “kominek wyjściowy” dwoma wariantami: z lewej (III) , albo z prawej, całkowicie obchodząc po śniegu
podstawę filarka (II). My wbiliśmy się bezpośrednio w “kominek” i na wysokości haka, wytrawersowałem po skalnych stopniach
3 m w prawo (III) i dalej wyszedłem wprost na ostrze filarka (III+), którym osiągnąłem pole śnieżne i szeroką półkę z pękniętym
blokiem (stanowisko nr 8). Stałe, dwa haki wbite są na pochyłej płytce na lewo od dobrej rysy pod friendy. Ostatni wyciąg,
wiedzie w skos w lewo (I) i wyprowadza po ok. 40m na północno-wschodni wierzchołek Świnicy.
6. Schemat/Notatki:
Schemat pochodzi z opracowania W. Święcickiego i R. Kardasia, “Topografia i terenoznawstwo”.