Swiatowy Dzien Jaskry Informacja Prasowa

ORGANIZATORZY:
PODMIOTY WSPIERAJĄCE:
Sekcja Jaskry PTO
Glaucoma Section
of the Polish
Ophthalmological
Society
Warszawa, 12 marca 2010
Informacja prasowa
12 MARCA 2010
ŚWIATOWY DZIEŃ JASKRY
12 marca to data przypominająca o chorobie, która rokrocznie pozbawia wzroku miliony
ludzi na całym świecie. Światowy Dzień Jaskry jest okazją do zwrócenia uwagi, jak
ważne są regularne badania u lekarzy okulistów.
Czym jest jaskra?
Według naukowej definicji, opracowanej przez Europejskie Towarzystwo Jaskrowe
(European Glaucoma Society, EGS) – jaskra (właściwie: jaskra pierwotna otwartego
kąta) to grupa przewlekłych, postępujących neuropatii nerwu wzrokowego. Wspólną
ich cechą są charakterystyczne zmiany w strukturze tarczy nerwu wzrokowego oraz
warstwy włókien nerwowych siatkówki, przy braku innych chorób oczu i anomalii
wrodzonych. Powyższym zmianom towarzyszy postępująca utrata komórek zwojowych
siatkówki oraz ubytki w polu widzenia pacjenta. Tyle teorii naukowej, w praktyce w oku
chorego występuje efekt tzw. brudnych szyb w samochodzie. Pojawiają się ciemne
plamki, znacznie zmniejsza zdolność widzenia.
Jaskra jako problem społeczny
Według danych światowych na jaskrę cierpi 70 milionów ludzi1. Szacuje się, że w przeciągu 10 lat, w związku ze starzeniem się społeczeństw, liczba ta zwiększy się
do 80 milionów2. Co znaczy, że co roku milion nowych osób zapadnie na tę chorobę.
W Polsce problem dotyczy ok. 700 tysięcy osób, z czego leczy się niespełna 65 tysięcy.
Jaskra, będąc chorobą nerwu wzrokowego, przez długi czas rozwija się całkowicie
bezobjawowo. Nie powoduje bólu ani żadnych odczuwalnych niedogodnień, przez
co może ją przeoczyć nawet lekarz. Podstawowym problemem leczenia jaskry jest
zwykle zbyt późno postawione rozpoznanie. Najczęściej wykrywana jest przypadkowo
i na zaawansowanym etapie rozwoju. Około 50% chorych podejmuje leczenie dopiero
w chwili, gdy dochodzi do znacznej i nieodwracalnej utraty widzenia3,4.
12 MARCA 2010
ŚWIATOWY DZIEŃ JASKRY
www.dzienjaskry.pl
ORGANIZATORZY:
PODMIOTY WSPIERAJĄCE:
Sekcja Jaskry PTO
Glaucoma Section
of the Polish
Ophthalmological
Society
Jaskra została uznana przez Światową Organizację Zdrowia (World Health Organization,
WHO) za chorobę społeczną, stanowiąc jedną z głównych i najczęstszych przyczyn
ślepoty w krajach gospodarczo i cywilizacyjnie rozwiniętych5. Szacuje się, że 7 milionów
niewidomych w tych krajach straciło wzrok z powodu jaskry.
W Polsce, według danych Polskiego Związku Niewidomych ok. 18-20% osób
z utratą wzroku to ofiary jaskry. Zdaniem lekarzy specjalistów rosnąca liczba osób,
którym nieodwracalnie grozi ślepota z powodu jaskry, wynika przede wszystkim
z braku odpowiedniej wiedzy na temat tej choroby i niedostatecznego uświadomienia
społeczeństwu zagrożenia.
Profilaktyka i leczenie
Współcześnie jaskrę leczyć można farmakologicznie, laserowo i chirurgicznie. Wybór
metody, zakresu i intensywności leczenia zależy, według Europejskiego Towarzystwa
Jaskrowego, od stadium zaawansowania choroby (czyli stopnia ubytku pola widzenia)
w momencie rozpoznania, poziomu ciśnienia wewnątrzgałkowego oraz przewidywanej
długości życia pacjenta. Kluczowym dla procesu leczenia jest określenie tempa progresji
jaskry, czyli szybkości, z jaką rozwija się uszkodzenie. Jest ono różne u każdego chorego
i tylko regularne, długofalowe badania pozwalają je określić.
Celem leczenia jaskry powinno być niedopuszczenie do rozwinięcia się takich ubytków
w polu widzenia, które utrudnią lub uniemożliwią codzienne funkcjonowanie. Dlatego
tak ważną rolę odgrywa edukacja zdrowotna, rozwijanie świadomości czynników ryzyka
i badania profilaktyczne. Ze strony okulistów kluczowe jest uważne badanie dna oka
i nerwu wzrokowego przy każdej, nawet rutynowej wizycie. Ten element bywa niestety
czasami pomijany.
Światowy Dzień Jaskry
Światowy Dzień Jaskry to wspólna inicjatywa Światowego Towarzystwa Jaskrowego
(World Glaucoma Association, WGA) oraz Światowego Stowarzyszenia Chorych na
Jaskrę (World Glaucoma Patient Association, WGPA), której celem jest uświadomienie
ludziom powszechności tego problemu i zachęcenie do podjęcia działań apobiegających
utracie wzroku. W Polsce opiekę nad tą inicjatywą objęło Polskie Towarzystwo Okulistyczne.
12 MARCA 2010
ŚWIATOWY DZIEŃ JASKRY
www.dzienjaskry.pl
ORGANIZATORZY:
PODMIOTY WSPIERAJĄCE:
Sekcja Jaskry PTO
Glaucoma Section
of the Polish
Ophthalmological
Society
„Po raz trzeci angażując się w organizację Światowego Dnia Jaskry, chcemy podkreślić,
że problem cały czas jest aktualny i nie możemy go lekceważyć. Tylko poprzez
propagowanie pozytywnych wzorców i budowanie świadomości społeczeństwa
w dziedzinie profilaktyki możemy skutecznie przeciwstawić się rozwojowi tej choroby.
Dzięki regularnym badaniom okulistycznym jesteśmy w stanie wcześnie rozpoznać
jaskrę i skutecznie powstrzymać jej postęp.” – powiedział prof. dr hab. med. Jerzy Szaflik,
Prezes Polskiego Towarzystwa Okulistycznego, Konsultant Krajowy ds. Okulistyki.
„Pamiętajmy, że jaskra dotyka ludzi w każdym wieku. Oczywiście istnieją dodatkowe
czynniki, które sprzyjają jej rozwojowi, takie jak występowanie jaskry w rodzinie czy
choroby układu krążenia. Jednak jedyną metodą skutecznego jej zapobiegania są
regularne, specjalistyczne badania oczu, wykonywane u osób z grupy ryzyka przynajmniej
raz do roku.” – dodał prof. Szaflik.
„Nierozpoznana i nieleczona jaskra nieuchronnie prowadzi do całkowitej, nieodwracalnej
ślepoty. Rozwijająca się choroba przez bardzo długi okres pozostaje niezauważalna.
Ubytki w polu widzenia są bardzo delikatne, a ostrość wzroku długo utrzymuje się
prawidłowa. Często dopiero całkowita ślepota jednego oka jest przyczyną wizyty
chorego u okulisty. Dlatego należy aktywnie poszukiwać jaskry i nie czekać z jej
rozpoznaniem, aż pojawią się objawy zauważalne przez chorego. Dla skutecznej
walki z tym problemem, potrzebne jest zaangażowanie lekarzy pierwszego kontaktu,
którzy poprzez wczesne rozpoznanie mogą zapobiec dalszemu rozwojowi choroby” –
podsumował profesor Jerzy Szaflik.
Jak uchronić się przed jaskrą?
Bardzo ważne dla profilaktyki jest sprawdzenie u specjalisty, czy należy się do grupy
podwyższonego ryzyka jaskry. Podstawowe czynniki ryzyka są następujące:
•
•
•
•
•
•
•
Zaawansowany wiek (zwłaszcza po 45. roku życia)
Wysokie ciśnienie śródgałkowe (wewnątrz oka)
Dziedziczność – przypadki jaskry w rodzinie
Przodkowie pochodzenia azjatyckiego lub afrykańskiego
Krótkowzroczność
Wysokie ciśnienie tętnicze krwi
Zespół naczynioskurczowy (zimne stopy, dłonie, niskie ciśnienie krwi, migreny)
12 MARCA 2010
ŚWIATOWY DZIEŃ JASKRY
www.dzienjaskry.pl
ORGANIZATORZY:
PODMIOTY WSPIERAJĄCE:
Sekcja Jaskry PTO
Glaucoma Section
of the Polish
Ophthalmological
Society
Każdy, a szczególnie osoby znajdujące się w grupie ryzyka, powinny regularnie robić
badanie oczu uwzględniające:
•
•
•
•
•
Mierzenie ciśnienia śródgałkowego oka
Badanie nerwu wzrokowego
Badanie pola widzenia
Pomiar grubości rogówki
Ocenę budowy przedniego odcinka oka
Więcej informacji udziela:
Dr n. med. Anna M. Ambroziak
Dr n. med. Anna Zaleska-Żmijewska
Samodzielny Publiczny Kliniczny Szpital Okulistyczny w Warszawie
Katedra i Klinika Okulistyki II Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
tel.: (22) 618 63 53
____________________
Przypisy:
1. Congdon NG, Friedman DS, Lietman T. Important Causes of Visual Impairment in the World Today. JAMA. 2003; 290: 2057-2060.
2. Quigley HA, Broman AT. The number of people with glaucoma worldwide in 2010 and 2020. Br†J†Ophthalmol. 2006; 90: 262–267.
3. Tielsch JM, Sommer A, Katz J et al. Racial Variations in the Prevalence of Primary Open-angle Glaucoma: The Baltimore Eye Survey. JAMA 1991; 266: 369-374.
4. Thomas R, Sekhar GC, Parikh R. Primary angle closure glaucoma: a developing a world perspective. Clinical & Experimental Ophthalmology 2007; 35(4): 374-378(5).
5 World Health Organization. Bulletin of the World Health Organization. In Focus. Nov 1, 2004. Available at: http://www.who.int/
bulletin/volumes/82/11/feature1104/en/. Accessed July 16, 2007.
12 MARCA 2010
ŚWIATOWY DZIEŃ JASKRY
www.dzienjaskry.pl