Jaskrę można powstrzymać!

Jaskrę można powstrzymać!
Termin „jaskra” odnosi się do grupy
chorób, których wspólną cechą jest
występowanie neuropatii nerwu wzrokowego związanej z ubytkami w polu
widzenia, dla której podwyższone
ciśnienie wewnątrzgałkowe jest jednym
z głównych czynników ryzyka rozwoju
neuropatii jaskry.
Jaskra jest chorobą nerwu wzrokowego
powodującą jego postępujący zanik,
który doprowadza z czasem do całkowitej
i nieodwracalnej utraty wzroku. Jest chorobą
występującą często. Wśród populacji
powyżej 40 r. ż. chorują na nią niemal
2 osoby na 100.
Jaskra w 90% przypadków przebiega
skrycie – bez bólu i zauważalnego dla
chorego pogorszenia widzenia. Mimo to
stale postępuje i nieodwracalnie niszczy
nerw wzrokowy, który warunkuje widzenie.
Jaskra to choroba nieuleczalna, a
całe jej leczenie jest ukierunkowane na
powstrzymanie lub zminimalizowanie
pogorszenia widzenia.
Typy jaskry
Używa się określenia jaskra „pierwotna” i jaskra „wtórna”.
Jaskra Pierwotna Otwartego
Kąta (90%), to najczęstszy typ jaskry,
występuje po 30 – 40 r.ż., rozwija się
zawsze w obu oczach, niezauważalnie
dla chorego
Jaskra Pierwotna Zamkniętego
Kąta (10%), występuje rzadziej, dotyczy
obu oczu, około 50 – 60 r.ż. lub później
może objawić się gwałtownie w jednym
oku (oko czerwone, słabo widzące, ma
pionową owalną źrenicę, bardzo bolesne
– leczenie natychmiastowe na oddziale
okulistycznym).
Jaskra z otwartym i z zamkniętym
kątem przesączania może być następstwem innej wcześniejszej choroby,
wtedy w jej nazwie jest słowo wtórna –
często dotyczy tylko jednego oka.
Jaskra jest jedną z głównych przyczyn nieodwracalnej ślepoty w krajach rozwiniętych. Na świecie
żyje obecnie 700 000 osób, które utraciły wzrok z
powodu jaskry. Jedynie co drugi chory na jaskrę
jest świadomy swojej choroby.
(z badań Światowej Organizacji Zdrowia)
Występuje również jaskra wrodzona
(chorują na nią dzieci).
Co sprzyja rozwojowi choroby?
Na jaskrę może zachorować każdy.
Istnieją jednak tak zwane czynniki podwyższonego ryzyka są to przede
wszystkim:
wiek powyżej 40 r.ż. i płeć – choroba ta znacznie częściej występuje u
osób starszych i kobiet
przypadki jaskry w rodzinie –
czynnik genetyczny prawdopodobnie
warunkujący szczególną wrażliwość
nerwu wzrokowego, odpowiada za 40%
przypadków jaskry
choroby krążenia – niskie ciśnienie,
nadciśnienie tętnicze, niedokrwistość,
wysoki poziom cholesterolu, arterioskleroza,
przebyty zawał serca lub udar mózgu
cukrzyca
skłonność do migren, zimne
dłonie i stopy
wady wzroku dużego stopnia –
krótkowzroczność lub nadwzroczność
długotrwałe stosowanie
sterydów.
Warto wiedzieć! Jeśli ktoś w Twojej
rodzinie chorował na jaskrę oraz
obserwujesz u siebie występowanie
przynajmniej jeszcze dwóch z powyższych czynników ryzyka zgłoś się do
lekarza pierwszego kontaktu lub do
lekarza okulisty.
Tak widzimy, gdy mamy prawidłowe
pole widzenia
14
Kwartalnik Pacjenta
Na czym polega
leczenie jaskry?
Istniejących już uszkodzeń nerwu
wzrokowego nie da się naprawić, są one
nieodwracalne. Ale można spowolnić
tempo zmian. Dlatego tak ważne jest jak
najwcześniejsze wykrycie choroby i rozpoczęcie odpowiedniej kuracji. Dzięki niej
można spowolnić rozwój jaskry i zapobiec
utracie wzroku. W tym celu stosuje się
leczenie farmakologiczne, leczenie
laserowe lub leczenie chirurgiczne.
Leczenie farmakologiczne polega
na stosowaniu leków. Metoda ta pozwala
skuteczniej zahamować rozwój choroby.
Chory przyjmuje leki doustne lub krople
do oczu. Mają one różne działanie: jedne
obniżają ciśnienie wewnątrz gałki ocznej,
inne spowalniają czy zmniejszają wytwarzanie cieczy wodnistej w oku. Ich regularne stosowanie pozwala uniknąć w
przyszłości przeprowadzenia zabiegów
chirurgicznych.
Leczenie laserowe to zabieg z użyciem lasera tzw. trabekuloplastyka polegająca na otwarciu za pomocą lasera
zatkanych otworów (porów) znajdujących
się w kącie przesączania, co umożliwia
swobodny odpływ cieczy wodnistej i prowadzi do obniżenia ciśnienia wewnątrz
gałki ocznej. Zwykle jednak nadal trzeba
stosować leki.
Leczenie chirurgiczne przeprowadza
się wówczas, gdy innymi metodami nie
można wystarczająco obniżyć ciśnienia
w oku.
Tak widzimy, gdy mamy uszkodzone
przez jaskrę pole widzenia
Wskazówki dotyczące
bezpiecznego stosowania
leków okulistycznych
Pacjent powinien:
znać nazwę, działanie i dawkowanie każdego leku
nie przestawać przyjmować
leków bez zgody lekarza
informować lekarzy leczących o
przyjmowanych lekach okulistycznych
skonsultować się z lekarzem, kiedy
pojawi się działanie niepożądane.
Bardzo ważne jest przestrzeganie
zasad dotyczących leków okulistycznych:
przechowywać leki w jednym
miejscu
przyjmować leki doustne i krople
regularnie ściśle według wskazówek o
tej samej porze wyznaczonej przez
lekarza
pamiętać i zachowywać odstępy
pomiędzy zakraplaniem kolejnych kropli
do oczu, odstęp powinien wynosić 3 do
5 minut
w podróż zabierać zawsze lekarstwa ze sobą
jeśli zapomnisz przyjąć lekarstwo
o wskazanej porze to zrób to jak najszybciej.
Leczenie jaskry wymaga rygorystycznego przestrzegania zaleceń lekarza,
zwłaszcza dotyczących stosowania leków,
zgłaszania się w wyznaczonym terminie
na wizytę kontrolną. Jest to na pewno trochę
uciążliwe, tym bardziej że jaskra nie
powoduje żadnych dolegliwości. Pacjenci
muszą pozostać pod stałą opieką okulisty
do końca życia, wykonywać regularnie
badania kontrolne a przede wszystkim:
pomiary ciśnienia wewnątrzgałkowego,
ocenę dna oka, badania pola widzenia
(perymetrię komputerową), ocenę kąta
przesączania (gonioskopię). Tylko taki
sposób postępowania pozwala na utrzymanie możliwie równego poziomu ciśnienia
wewnątrzgałkowego w ciągu doby.
Jakie jest znaczenie
nowoczesnych metod
obrazowych w ocenie postępu
neuropatii jaskrowej?
Popularne są w Polsce metody rejestracji zmian anatomicznych dna oka
wywołanych przez jaskrę aparatami
wysokiej technologii:
GDX – służy do ilościowej oceny
stanu włókien nerwowych siatkówki
HRT – stosuje się do analizy zmian
jaskrowych tarczy nerwu wzrokowego
OCT – jest wykorzystywane do
oceny obu tych struktur.
Badania tymi metodami mają bardzo
duże znaczenie: w momencie rozpoznania jaskry i w monitorowaniu efektu zastosowanego leczenia. Powinny być wykonywane tym samym aparatem, na ogół
raz w roku, wyjątkowo po 6 miesiącach.
Najskuteczniejszą metodą profilaktyki jaskry są kontrole u lekarza
okulisty przynajmniej raz w roku,
szczególnie dotyczy to osób znajdujących się w grupie ryzyka.
Jaskra najczęściej wykrywana jest
podczas rutynowego badania u okulisty.
Pacjenci zgłaszają się do paradni okulistycznej dopiero wtedy gdy zauważają
wyraźne zmiany w polu widzenia, a
więc o wiele za późno. Fakty dowodzą,
że zła wykrywalność jaskry nie jest
spowodowana słabym dostępem do
badań okulistycznych. Jej przyczyną
jest raczej niedostateczne uświadomienie
społeczeństwu zagrożenia, jakie stanowi
choroba.
Wszelkie informacje na temat tej
choroby można uzyskać w Poradni
Leczenia Jaskry przy ul.Poborzańskiej 6.
„Wcześnie wykrywając i lecząc
jaskrę możesz uratować wzrok dla
rzeczy, które Cię cieszą i dla osób,
które kochasz.”
mgr Krystyna Kostrzewska
Pielęgniarka Poradni Leczenia
Jaskry – Przychodnia RejonowoSpecjalistyczna ul. Poborzańska 6
Źródło; Basic and Clinical Science Coure.
Część 10 Jaskara. Wydanie i polskie pod red.
Marii Hanny Niżankowskiej. Wydawnictwo
Medyczne Urban Partner Wrocław (2006).
aparaty słuchowe – największy wybór
wodoszczelne aparaty słuchowe
bezpłatna, bezterminowa opieka
dofinansowania NFZ i innych instytucji
atrakcyjne raty
3 lata gwarancji na wybrane aparaty