GHMW - GACH, HULIST, PRAWDZIC ŁASZCZ

GHMW - GACH, HULIST, PRAWDZIC ŁASZCZ
Radcowie Prawni spółka partnerska
Znowelizowanie dokumentów – w prawie cywilnym i procedurze cywilnej
Na mocy ustawy z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks
postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 7 września 2015, poz. 1311)
wprowadzono m.in. dniem 8 września 2016 roku nowe przepisy dotyczące procedury
postępowania cywilnego.
Zapoznając się z uzasadnieniem projektu rządowego (druk sejmowy nr 2678), odnosi się
wrażenie iż zasadniczym celem projektu, obejmującego zmiany w przepisach normujących
postępowanie rozpoznawcze, klauzulowe oraz egzekucyjne, jest przyspieszenie postępowań
sądowych między innymi przez uproszczenie niektórych czynności procesowych oraz
zmodyfikowanie tych instytucji, które są wykorzystywane przez strony postępowań celem
wydłużenia postępowań sądowych.
Instytucja dokumentu – na czym polegają zmiany
Jednym z zasadniczych elementów obowiązujących zmian są dotyczące instytucji
dokumentu.
W znowelizowanym Kodeksie cywilnym wprowadzono tak zwaną koncepcję szerokiego
rozumienia dokumentu, która jest związana z rozwojem elektronicznych środków wymiany
informacji.
Powszechne ich stosowanie elektronicznych środków informacji ma znajdować
odzwierciedlenie w przepisach prawa. Jak wynika z praktyki, coraz częściej umowy dochodzą
do skutku z pominięciem dotychczasowych przepisów dotyczących formy czynności
prawnych. W związku z czym strony umów zawartych w taki sposób powinny mieć
możliwość skutecznego dowodzenia w sporze sądowym faktu zawarcia umowy i jej treści.
Obecnie technika pozwala na sporządzanie dokumentów w innej postaci niż tekst składający
się z liter alfabetu ułożonych według reguł językowych. Za potrzebą przyjęcia wyżej
wskazanych zmian przemawia praktyka stosowana coraz powszechniej przez uczestników
postępowań i przez sądy. Zaproponowane rozwiązania mają ułatwić prowadzenie
postępowania sądowego, a czy tak się stanie pokaże to w najbliższym czasie praktyka.
Definicja pojęcia „dokument”, została na nowo wprowadzona w nowelizowanych w
przepisach Kodeksu cywilnego. Nowa definicja wprowadza rozróżnienie na dokumenty
zawierające tekst, czyli sporządzone za pomocą znaków alfabetu i reguł językowych, oraz
inne dokumenty. Do tych pierwszych znajdą zastosowanie przepisy art. 244 k.p.c. i nast.,
natomiast do tych drugich będzie się odnosił art. 308 k.p.c.
GACH, HULIST, PRAWDZIC ŁASZCZ – RADCOWIE PRAWNI SP.P.
Przepisy oddziału 2 Kodeksu postępowania cywilnego „Dokumenty” regulują szczegółowo
prowadzenie dowodu z dokumentu zawierającego tekst. Na mocy wprowadzonego nowelą
art. 2431 k.p.c. przepisy te znajdą zastosowanie do dokumentów zawierających tekst i
umożliwiających identyfikację ich wystawców. Tym samym zostaną uchylone wątpliwości co
do możliwości stosowania tychże przepisów do dokumentów w postaci elektronicznej.
Przepisy oddziału 2 będą stosowane do wszelkich dokumentów zawierających tekst,
sporządzonych w postaci tradycyjnej (papierowej) lub w postaci elektronicznej.
W związku z podziałem dokumentów na zawierające tekst i inne, pojawiła się konieczność
nowelizacji również art. 308 k.p.c. Przepis ten ma zastosowanie do dokumentów
zawierających inną treść niż tekst. Chodzi tu w szczególności o dokumenty zawierające zapis
obrazu, dźwięku albo obrazu i dźwięku (np. fotografie, plany, rysunki, zapisy dźwięku,
filmy). Ogólne wskazanie, że chodzi w szczególności o dokumenty zawierające zapis obrazu,
dźwięku albo obrazu i dźwięku zapewni tej regulacji neutralność technologiczną.
Dowód z dokumentów wskazanych w art. 308 k.p.c. jest przeprowadzany według
odpowiednio stosowanych przepisów regulujących dowód z oględzin. Dowód z dokumentu
zawierającego zarówno tekst, jak i dźwięk albo obraz i dźwięk w ocenie ustawodawcy będzie
przeprowadzany na podstawie art. 244 k.p.c. i nast. (w zakresie treści stanowiącej tekst) i art.
308 k.p.c. (w pozostałym zakresie). Proponowana zmiana uwzględnia tzw. elektroniczne
protokoły, czyli zapisy dźwięku albo obrazu i dźwięku z posiedzenia sądu. Protokoły te
obejmują nie tylko zapis audialny albo audiowizualny, ale również zsynchronizowany z tym
zapisem tekst (czyli adnotacje). Łącznie oba elementy stanowią tzw. protokół elektroniczny.
Należy przy tym zauważyć, że coraz więcej dokumentów ma postać multimedialną łączącą w
sobie obraz, tekst i dźwięk.
W artykule wykorzystano fragmenty uzasadnienia projektu rządowego (druk nr 2678,
dostępny w wersji elektronicznej na stronie www.sejm.gov.pl), którym zainicjowano prace
nad ustawą.
Autor:
Angelika Tomeczko, aplikant radcowski w Kancelarii GHMW – Gach, Hulist, Prawdzic
Łaszcz – radcowie prawni spółka partnerska.