Data i godzina w języku chińskim

Podawanie daty i godziny w języku chińskim
http://www.chinski.slowka.pl/artykuly,podawanie-daty-w-jezyku-chinskim,m,1462.html
DATA
Pytanie o datę po chińsku brzmi:
- 今天是几月几号？ Jīntiān shì jǐ yuè jǐ hào? - Który dzisiaj jest?
Wyrażenie to znaczy dosłownie: „Który miesiąc i który dzień jest dzisiaj?”
今天 jīntiān po polsku oznacza „dziś”,
几 jǐ natomiast to zaimek pytajny, stosowany tylko w pytaniach o liczbę mniejszą niż
dziesięć.
W języku chińskim, gdy podajemy datę, zawsze na początku umieszczamy największe
jednostki czasowe.
Najpierw podajemy rok, potem miesiąc, a na końcu dzień miesiąca:
一九九五年二月十一号 yī jiǔ jiǔ wǔ nián èryuè shíyī hào – 11.02.1995
一七七三年十月十三日 yī qī qī nián shíyuè shísān rì – 13.10.1773
Miesiąc po chińsku to 月 yuè.
Nazwy miesięcy nie wymagają użycia klasyfikatorów, j
Tak na przykład:
现在是五月。 Xiànzài shì wǔyuè. – (Teraz) jest maj.
Jednak
一个月
两个月
三个月
kiedy liczymy miesiące, musimy zastosować klasyfikator:
yī ge yuè – jeden miesiąc
liǎng ge yuè – dwa miesiące
sān ge yuè – trzy miesiące
Dzień miesiąca podajemy za pomocą liczebnika i klasyfikatora do dni:
号 hào lub 日 rì.
号 hào używamy w sytuacjach nieformalnych,
日 rì – w sytuacjach oficjalnych:
今天是五月一日。 Jīntiān shì wǔyuè yī rì. – Dziś jest pierwszy maja.
二月二十三号是我女朋友的生日。 Èryuè èrshísān hào shì wǒ nǚ péngyǒu de shēngrì.
– Dwudziestego trzeciego lutego są urodziny mojej dziewczyny.
Rok po chińsku to 年 nián. Słowo to nie wymaga użycia klasyfikatora.
Podając rok, każdą cyfrę należy wymówić osobno, na przykład:
二零零八年 èr líng líng bā nián – 2009 rok
一九一零年 yī jiǔ yī líng nián – 1910 rok
Przy podawaniu wieku nie używamy słowa 年 nián (rok).
Używamy specjalnego klasyfikatora do wieku - 岁 suì:
我今年十八岁了。 Wǒ jīnnián shíbā suì le. – W tym roku kończę osiemnaście lat.
你妹妹几岁了？ Nǐ mèimei jǐ suì le? –Ile latek ma twoja młodsza siostra?
Obecnie w Chinach obowiązuje kalendarz gregoriański, ale nieoficjalnie wciąż używa się
tradycyjnego kalendarza księżycowo-słonecznego.
Dlatego właśnie daty chińskich świąt są ruchome.
Początek roku 2011 według chińskiego kalendarza przypadał trzeciego lutego.
GODZINA
http://www.chinski.slowka.pl/artykuly,podawanie-godziny-w-jezyku-chinskim,m,1427.html
Gdy będziemy w Chinach, z pewnością nieraz przyda się nam to zdanie:
- 现在几点了？ Xiànzài jǐ diǎn le? - Która godzina?
Dosłownie znaczy to: „Teraz która jest już godzina?”
Słówko 现在 xiànzài to po polsku „teraz”,
几 jǐ jest zaimkiem pytajnym, którego używamy, gdy pytamy o małe ilości.
Wyraz 点 diǎn oznacza „godzina”.
Zdanie kończy partykuła 了 le, która wskazuje na zmianę stanu.
Jednostkami przydatnymi w podawaniu godziny są 点 diǎn (godzina)
分 fēn (minuta) i kè (kwadrans).
Są one klasyfikatorami, można więc umieszczać je bezpośrednio po liczebnikach.
Słowo 半 bàn oznacza „pół”.
W języku chińskim bardzo ważną rolę odgrywa szyk zdania,
dlatego należy pamiętać o kolejności przy podawaniu czasu:
największe jednostki czasowe umieszczamy na początku, a najmniejsze na końcu.
八点
bādiǎn – 8.00
八点零五分 bādiǎn líng wǔfēn – 8.05
八点十分
bādiǎn shífēn – 8.10
八点一刻
bādiǎn yīkè – 8.15
八点半 bādiǎnbàn – 8.30
八点三刻
bādiǎn sānkè – 8.45
Gdy pytamy o godzinę lub podajemy godzinę w języku polskim, używamy do tego
czasownika „być”, jak na przykład w zdaniu „Jest jedenasta.”
W języku chińskim czasownik 是 shì (być) takie zastosowane ma tylko w zdaniach
przeczących:
现在十点半。 Xiànzài shídiǎnbàn. – Jest dziesiąta trzydzieści. (Zdanie twierdzące)
现在不是十点半，现在是差五分十一点。 Xiànzài bù shì shídiǎnbàn, xiànzài shì chà
wǔfēn shíyīdiǎn.–
Nie jest dziesiąta trzydzieści, jest za pięć jedenasta. (Zdanie przeczące)
Aby w języku chińskim wyrazić, że wskazówka zbliża się do pełnej godziny, posługujemy się
czasownikiem 差 chà (brakować), na przykład:
差一刻七点 chà yīkè qīdiǎn – za kwadrans siódma (dosłownie: brakuje kwadransa do
siódmej)
差五分十点 chà wǔfēn shídiǎn – za pięć dziesiąta (dosłownie: brakuje pięciu minut do
dziesiątej)
W Chinach, podobnie jak w Anglii i Stanach Zjednoczonych, do zapisywania czasu używa się
zegara dwunastogodzinnego.
W tej konwencji doba podzielona jest na dwie pory, a godziny wyrażamy liczebnikami do
dwunastu, nie do dwudziestu czterech.
W Chinach nie stosujemy skrótów AM i PM. Godzinę popołudniową czy przedpołudniową
określamy za pomocą odpowiedniego okolicznika czasu, na przykład:
早上八点 zǎoshang bādiǎn – ósma rano
晚上八点 wǎnshang bādiǎn – ósma wieczorem (dwudziesta)
Ciekawostką jest fakt, że Chiny są największym krajem na świecie, w którym obowiązuje
jedna strefa czasowa.
Oznacza to, że w całych Chinach zawsze jest ta sama godzina.
Teoretycznie terytorium Państwa Środka obejmuje aż cztery strefy czasowe.
W niektórych prowincjach rozbieżności między czasem oficjalnym a rzeczywistością są bardzo
duże.