D - Sąd Apelacyjny we Wrocławiu

Sygn. akt III AUa 1137/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 grudnia 2014 r.
Sąd Apelacyjny we Wrocławiu
Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący:
SSA Elżbieta Kunecka
Sędziowie:
SSA Ireneusz Lejczak (spr.)
SSA Jarosław Błaszczak
Protokolant:
Katarzyna Sypień
po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2014 r. we Wrocławiu
na rozprawie
sprawy z wniosku W. K.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.
o ustalenie wartości kapitału początkowego i przeliczenie emerytury
na skutek apelacji W. K.
od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w Jeleniej Górze
z dnia 12 marca 2014 r. sygn. akt VII U 191/13
o d d a l a apelację.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 12 marca 2014 r. Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
oddalił odwołanie wnioskodawcy W. K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. z dnia
18 października 2012 r. i 26.10.2012 r. ustalających wysokość kapitału początkowego i wysokość emerytury
wnioskodawcy.
Rozstrzygnięcie powyższe Sąd I instancji oparł na następująco ustalonym stanie faktycznym:
Decyzją z dnia 7 kwietnia 1999 r. przyznano wnioskodawcy prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.
Wnioskodawca miał prawo do renty, najpierw z tytułu częściowej, a następnie z tytułu całkowitej niezdolności do
pracy do dnia 31 lipca 2012 r.
Decyzją z dnia 12 września 2012 r. przyznano wnioskodawcy zaliczkę na poczet emerytury przysługującej od dnia
27 lipca 2012 r. tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Następnie decyzją z dnia 26 października 2012 r. ustalono
wysokość emerytury na kwotę 2.119,95 zł. Do ustalenia wysokości emerytury Zakład uwzględnił 36 lat, miesiąc i 14 dni
okresów składkowych oraz rok, 10 miesięcy i 24 dni okresów nieskładkowych. Nie uwzględnił okresów: od 15 czerwca
1972 r. do 19 czerwca 1972 r. z uwagi na nieopłacenie składki na ubezpieczenia społeczne oraz od 17 sierpnia 1974
r. do 22 sierpnia 1974 r., od 3 listopada 1989 r. do 4 listopada 1989 r. oraz 22 września 1989 r. jako okresy urlopów
bezpłatnych. Świadczenie zostało wyliczone na podstawie art. 183 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i
rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227 ze zm.) na kwotę 2119,95 zł.
Kapitał początkowy wnioskodawcy został ustalony decyzją z dnia 18 października 2012 r. na kwotę 154363,22 zł. Do
ustalenia kapitału początkowego Zakład nie uwzględnił okresu od 15 czerwca 1972 r. do 19 czerwca 1972 r., ponieważ
za ten okres nie została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne. Nie uwzględniono okresów przebywania przez
wnioskodawcę na urlopach bezpłatnych: od 18 sierpnia 1974 r. do 22 sierpnia 1974 r., od 22 września 1989 r. do
22 września 1989 r. i od 3 listopada 1989 r. do 4 listopada 1989 r. Ponadto nie uwzględniono okresu od 1 września
1998 r. do 31 grudnia 1998 r., ponieważ zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia nie został wypłacony. W związku
z przejściem wnioskodawcy na emeryturę, decyzją z dnia 18 października 2012 r. przeliczono kapitał początkowy
wnioskodawcy, ustalając jego wysokość po uwzględnieniu dodanego okresu składkowego, na kwotę 172523,23 zł.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wypłacił wnioskodawcy zasiłku chorobowego za okres od 1 września 1998 r. do
8 stycznia 1999 r.
Do ustalenia wysokości emerytury Zakład Ubezpieczeń Społecznych uwzględnił wynagrodzenie m.in. z lat 1980 –
1989. Do wyliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru przyjęto 20 lat kalendarzowych, wybranych z całego
okresu zatrudnienia.
Sąd I instancji, opierając się na ustalonym w sprawie stanie faktycznym uznał, że odwołanie wnioskodawcy jest
niezasadne.
Wnioskodawca ostatecznie kwestionował nie uwzględnienie do okresów ubezpieczenia okresu zasiłkowego od 1
września 1998 r. do 31 grudnia 1998 r. Ponadto domagał się wyliczenie wysokości emerytury z 10 kolejnych lat od
1980 r. do 1989 r.
W zakresie nie uwzględnienia okresu zasiłkowego od 1 września 1998 r. do 31 grudnia 1998 r. Sąd Okręgowy zważył,
że decyzją z dnia 7 kwietnia 1999 r. przyznano wnioskodawcy prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do
pracy, od dnia 1 czerwca 1998 r. świadczenie przyznano na podstawie wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu z
dnia 29 stycznia 1999 r., sygn. akt VIIIU 4515/98. Wyrok wpłynął do ZUS w dniu 22 marca 1999 r. Okoliczności
powyższe wskazują, że w okresie od 1 września 1998 r. do 31 grudnia 1998 r. wnioskodawca miał przyznane prawo do
renty z tytułu niezdolności do pracy mimo, że faktycznie świadczenie zostało mu przyznane dopiero wyżej powołanym
wyrokiem Sądu Okresowego we Wrocławiu. Zgodnie z treścią art. 13 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o
świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 156),
obowiązującej w dacie przyznania wnioskodawcy prawa do emerytury i ustalania wysokości kapitału początkowego,
zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z
tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu
ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu
niezdolności do pracy. Okres zasiłkowy nie może zatem zostać wnioskodawcy zaliczony do okresów ubezpieczenia
niezależnie od tego, czy w tym okresie świadczenie było wypłacone czy też nie. Faktem jest, że w spornym okresie
toczyło się postępowanie o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ale nie ma żadnych dowodów na
to, że świadczenie zostało wnioskodawcy wypłacone. Okoliczność ta nie ma jednak znaczenia w kontekście powołanej
wyżej ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, w związku
z tym, że wnioskodawca miał ostatecznie w spornym okresie przyznane prawo do renty z tytułu niezdolności do
pracy. Nadmienić należy, że również wcześniej obowiązujące przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1974r. o świadczeniach
pieniężnych z zabezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 1983 r., Nr 30, poz. 143 ze zm.),
uchylone z dniem1 września 1999 r. również nie przewidywały możliwości przyznania zasiłku chorobowego dla osoby
która przeszła na emeryturę lun rentę (art. 6 ust. 2 pkt 2).
Sąd Okręgowy ocenił dalej, że strona pozwana prawidłowo wyliczyła wysokość świadczenia wnioskodawcy na
podstawie art. 183 ustawy o emeryturach i rentach. Do wysokości ustalenia wysokości świadczenia strona pozwana
uwzględniła wynagrodzenie wnioskodawcy za lata 1980 – 1989. Wskazać należy, ze wnioskodawca od 1998 r. ma
przyznane prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Wniosek o emeryturę złożył w dniu 3 lipca 2012 r. Wyliczenie
emerytury z lat 1980 - 1989 nie jest możliwe, ponieważ z treści art. art. 15 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach wynika,
że podstawę wymiaru emerytury stanowi podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie
10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych, poprzedzających
bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę. Okres, którego uwzględnienia domaga się wnioskodawca,
nie mieści się w przedziale ostatnich 10 lat od daty złożenia wniosku o emeryturę.
Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy oddalił odwołanie wnioskodawcy (art. 47714 § 1 kpc ).
Powyższy wyrok zaskarżył wnioskodawca, podnosząc, że za okres od dnia 1 września 1998 r. do dnia 31 grudnia 1998
r. został mu wypłacony zasiłek chorobowy przez Zakład (...) w W., co potwierdza zaświadczenie z dnia 12 kwietnia
1999 r. Nadto podniósł, że decyzje organu rentowego zawierają różne wysokości kapitału początkowego.
Wskazując na powyższe wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i ponowne rozstrzygnięcie sprawy.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja wnioskodawcy jest bezzasadna.
Sąd Okręgowy w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy, zaś w swych
ustaleniach i wnioskach nie wykroczył poza ramy swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów wynikające z
przepisu art. 233 kpc, nie popełnił też błędów w rozumowaniu w zakresie zarówno ustalonych faktów, jak też ich
kwalifikacji prawnej, albowiem prawidłowo zinterpretował i zastosował odpowiednie przepisy prawa. Sąd Apelacyjny
podziela argumenty zawarte w uzasadnieniu Sądu Okręgowego i przyjmuje je za własne.
W sprawie sporna kwestia sprowadzała się do ustalenia, czy okres pobierania przez wnioskodawcę zasiłku
chorobowego w okresie od dnia 1 września 1998 r. do dnia 31 grudnia 1998 r. podlega uwzględnieniu przy ustaleniu
wysokości kapitału początkowego.
Zgodnie z art. 174 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia
1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki
opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy. Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej
według zasad określonych w przepisie art. 174, pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia
ustalone zgodnie z przepisem art. 26 ust. 3. Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy,
czyli 1 styczeń 1999 r. W myśl art. 174 ust. 1 ustawy kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w przepisie
art. 53, z uwzględnieniem ust. 2 – 12. Zgodnie z ust. 2 przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte
przed dniem wejścia w życie ustawy: okresy składkowe i nieskładkowe.
Ponadto odesłanie do art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18 wymienione zawarte art. 174 ust. 3 powyższej ustawy oznacza,
że zasady ustalania podstawy wymiaru kapitału początkowego są takie same, jak zasady ustalania podstawy wymiaru
emerytur i rent.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt sprawy należy stwierdzić, że zarzuty wnioskodawcy są niesłuszne. Jak
wynika bowiem z decyzji organu rentowego z dnia 7 kwietnia 1999 r., wydanej na podstawie prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 29 stycznia 1999 r., wnioskodawcy przyznano prawo do renty z tytułu
częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 czerwca 1998 r. Oznaczało to więc, iż w okresie faktycznie pobieranego
zasiłku chorobowego zostało przyznane prawo do renty.
Skutki zbiegu konkurujących świadczeń (zasiłku chorobowego i renty z tytułu niezdolności do pracy) prawidłowo
ocenił Sąd Okręgowy przytaczając art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z
ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Nadto okres pobierania renty z tytułu niezdolności do
pracy nie podlega uwzględnieniu przy wyliczeniu kapitału początkowego. Wobec tego słusznie Sąd Okręgowy wskazał,
że okres ten nie podlega uwzględnieniu przy ustaleniu kapitału początkowego (por. art. 174 ustawy o emeryturach i
rentach z FUS).
Odnośnie pozostałych okresów, których uwzględnienia domagał się wnioskodawca, to nie ma podstaw do ich
zaliczenia. Jeżeli chodzi o okres od dnia 15 czerwca 1972 r. do dnia 19 czerwca 1972 r., to wnioskodawca nie opłacił
składek na ubezpieczenie społeczne. Natomiast okresy urlopów bezpłatnych nie należą do okresów nieskładkowych.
Wnioskodawca w toku postępowania domagał się również przeliczenia emerytury w oparciu o lata 1980 – 1989.
Zgodnie z art. 111 ust.1 pkt.2 wysokość emerytury oblicza się ponownie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, od podstawy
wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie
społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego: z kolejnych 10 lat
kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym
zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty, z uwzględnieniem
art. 176. Wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę w dniu 3 lipca 2012 r., wobec czego wyliczenie emerytury z
powyższego okresu nie jest możliwe. Nadto należy zauważyć, że wynagrodzenia za lata 1980 – 1989 zostały już
uwzględnione w podstawie wymiaru emerytury wnioskodawcy.
Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację wnioskodawcy, jako bezzasadną.
R.S.