Wystąpienie przewodniczącego Rady Europejskiej

PL
RADA EUROPEJSKA
PRZEWODNICZĄCY
Bruksela, 28 czerwca 2011 r.
(OR. en)
EUCO 32/1/11 REV 1
PRESSE 209
PR PCE 7
Wystąpienie
przewodniczącego Rady Europejskiej
Hermana VAN ROMPUYA
skierowane do Konferencji Przewodniczących w Parlamencie
Europejskim
Mam zaszczyt zdać tutaj sprawę z pracowitego posiedzenia Rady Europejskiej, na którym
dokonaliśmy postępów w róŜnych dziedzinach.
Pierwszy dzień poświęcony był gospodarce. Naszą dyskusję podzieliliśmy na trzy części:
pierwsza dotyczyła koordynacji polityki gospodarczej, w tym działań przeprowadzonych
w ramach europejskiego semestru i paktu euro plus;
druga – realizacji kompleksowego pakietu przyjętego w marcu;
w trzeciej natomiast omówiono sytuację krajów uczestniczących w programach UE/MFW,
w tym Grecji.
Jeśli chodzi o część pierwszą, czyli o koordynację polityki gospodarczej:
Zamknęliśmy pierwszy europejski semestr, stanowiący nowe ramy koordynacji polityki
gospodarczej. Długo i dogłębnie dyskutowaliśmy na temat krajowych decyzji
budŜetowych i reform gospodarczych. Zatwierdziliśmy zalecenia Komisji skierowane do
państw członkowskich i – chciałbym to podkreślić – nie osłabiliśmy ich wydźwięku.
To bardzo pozytywne osiągnięcie, zwłaszcza Ŝe oceny Komisji były bezkompromisowe,
a publiczne zalecenia – kategoryczne. Teraz kolej na państwa członkowskie:
przygotowując swoje budŜety i opracowując reformy, muszą te zalecenia wziąć pod
uwagę.
Odnoszę wraŜenie z naszych dyskusji, Ŝe państwa członkowskie nie tylko przyjęły do
wiadomości zalecenia Komisji, ale Ŝe ich przywódcy są wręcz osobiście zaangaŜowani we
wprowadzenie tych zaleceń w Ŝycie.
PRASA
Dirk De Backer - rzecznik przewodniczącego - ( +32 (0)2 281 9768 - +32 (0)497 59 99 19
Jesús Carmona - zastępca rzecznika przewodniczącego - ( +32 (0)2 281 9548 / 5150 - +32 (0)475 65 32 15
[email protected] http://www.consilium.europa.eu/
EUCO 32/1/11 REV 1
1
PL
Omówiliśmy równieŜ zobowiązania wynikające z paktu euro plus, przyjęte przez
wszystkie – z wyjątkiem czterech – państwa członkowskie, które w tym pakcie
uczestniczą. Wszyscy zgodzili się, Ŝe idziemy w dobrym kierunku: staramy się zwiększyć
konkurencyjność, wspierać zatrudnienie, wzmacniać stabilność finansową, poprawiać stan
finansów publicznych i tak reformować sektor emerytur, by był stabilny. Doszliśmy jednak
do wniosku, Ŝe następny pakiet zobowiązań w ramach paktu powinien być bardziej
ambitny i konkretny.
Dzięki tej silniejszej koordynacji polityki gospodarczej Unia wyciągnęła waŜny wniosek
dotyczący kryzysu związanego z długiem publicznym w strefie euro: chodzi
o współzaleŜność – decyzje jednego kraju wpływają na wszystkie pozostałe, szczególnie
(ale nie tylko) na te, dla których euro jest wspólną walutą.
Pierwsze doświadczenia są pozytywne. Mamy większe poczucie wspólnej
odpowiedzialności. Nawet jeśli borykamy się obecnie z trudnościami i towarzyszy nam
niepokój, wzmacniamy podstawy unii gospodarczej i walutowej.
Drugim tematem dyskusji na tematy gospodarcze był stan wprowadzania w Ŝycie
kompleksowego pakietu środków gospodarczych przyjętego w marcu.
W tym względzie zatwierdziliśmy zmieniony tekst dotyczący Europejskiego Instrumentu
Stabilności Finansowej i tekst traktatu dotyczącego europejskiego mechanizmu stabilności;
stanowią one stałą „siatkę bezpieczeństwa” na przyszłość.
Przypomnieliśmy o kluczowym znaczeniu w pełni przejrzystych testów warunków
skrajnych, którym poddawane są banki.
Zapoznaliśmy się ze stanem prac dotyczących pakietu ustawodawczego słuŜącego
wzmocnieniu zarządzania gospodarczego (tzw. „pakietu sześciu wniosków
ustawodawczych”): silniejszy pakt na rzecz stabilności i nowy nadzór makroekonomiczny.
Chciałbym powiedzieć parę słów na ten temat, który – jak wiem – Parlament uwaŜa za
niezwykle waŜny.
Rada i Parlament zgadzają się co do ponad 95% tekstu, dlatego teŜ nalegam, by
prawodawcy dokończyli ostateczne negocjacje, tak by moŜna było wkrótce przyjąć ten
waŜny pakiet. Mam nadzieję, Ŝe dojdzie do tego podczas następnej sesji Parlamentu.
Wyrazy uznania dla prezydencji węgierskiej i Parlamentu za dotychczasową pracę.
W negocjacjach w Radą Parlament doprowadził do znacznego ulepszenia tekstów.
Węgierska minister, która przewodniczyła posiedzeniu Rady, stwierdziła, Ŝe „jakość
tekstów uległa zdecydowanej poprawie, a pakiet jest teraz silniejszy i bardziej spójny”.
Delegacji parlamentarnej uczestniczącej w rozmowach trójstronnych udało się między
innymi:
skodyfikować europejski semestr w formie tekstów prawnych, zawierających przepis
dotyczący kompleksowej oceny postępów państw członkowskich w realizacji strategii
„Europa 2020” na rzecz zatrudnienia i wzrostu gospodarczego;
zagwarantować – tam, gdzie umoŜliwia to prawo – Ŝe do pięciu z sześciu decyzji (w tym
do zaleceń dotyczących zapobiegania zakłóceniom równowagi makroekonomicznej
i korekty tych zakłóceń), zastosowany zostanie system odwróconej kwalifikowanej
większości głosów. Co do szóstej decyzji nadal nie osiągnięto porozumienia, ale Rada
zaproponowała wprowadzenie klauzuli przeglądowej;
uzyskać dla Parlamentu uprawnienia równe uprawnieniom Rady co do ustalania tablicy
wyników słuŜącej wykrywaniu ewentualnych zakłóceń równowagi makroekonomicznej;
EUCO 32/1/11 REV 1
2
PL
wprowadzić surowe grzywny za oszustwa w dziedzinie statystyki, a takŜe gwarancje
niezaleŜności dla krajowych urzędów statystycznych;
wprowadzić wcześniejsze sankcje w ramach procedury dotyczącej nadmiernego zakłócenia
równowagi.
To nie lada osiągnięcia. Ale chciałbym Parlamentowi, a takŜe – rzecz jasna – Radzie,
powiedzieć, Ŝe nadszedł czas, by wypracować porozumienie i solidny kompromis.
Stanowiska tych dwóch instytucji są bardzo zbliŜone, ale mam świadomość, Ŝe kaŜda
kolejna większa zmiana będzie bardzo trudna.
Jak to mówią Francuzi: le mieux ne doit pas être l'ennemi du bien („lepsze nie powinno
być wrogiem dobrego”).
Trzecia i ostatnia część prowadzonej przez Radę Europejską dyskusji na tematy
gospodarcze dotyczyła sytuacji państw korzystających z programu UE/MFW.
Rada Europejska z zadowoleniem przyjmuje postępy Irlandii w realizacji programu
reform, która przebiega zgodnie z planem. Rada oceniła teŜ pozytywnie osiągnięty
w Portugalii ponadpartyjny konsensus na rzecz pełnego wdroŜenia programu reform w tym
państwie.
Jeśli chodzi o Grecję, przyjęliśmy obszerny tekst, o czym zapewne juŜ Państwo wiedzą
z konkluzji. Podkreślono w nim bezwzględną konieczność przyjęcia przez grecki
parlament kluczowych ustaw w zakresie strategii fiskalnej. Grecki parlament obraduje nad
nimi właśnie dzisiaj. Przyjęcie tych ustaw będzie stanowiło podstawę nowego programu
wspieranego wspólnie przez partnerów europejskich i MFW i jednocześnie umoŜliwi
terminową wypłatę środków niezbędnych do zaspokojenia w lipcu potrzeb Grecji
w zakresie finansowania zadłuŜenia.
Szefowie państw strefy euro lub ich rządów zatwierdzili podejście uzgodnione przez
Eurogrupę w dniu 20 czerwca dotyczące uzyskiwania dobrowolnego wsparcia ze strony
sektora prywatnego w postaci nieformalnego i dobrowolnego refinansowania obecnego
zadłuŜenia przy jednoczesnym unikaniu sytuacji, w której wybrane naleŜności nie są
spłacane (selective default).
Szanowni Państwo, w drugim dniu nasza debata skupiła się na trzech tematach: na naszej
reakcji na rozwój wydarzeń w krajach arabskich, na migracjach i swobodnym przepływie
osób oraz na przystąpieniu Chorwacji do Unii Europejskiej.
Jeśli chodzi o pierwszą kwestię, Unia Europejska zamierza w dalszym ciągu odgrywać
kluczową rolę w historycznych wydarzeniach, które rozgrywają się w Afryce Północnej
i na Bliskim Wschodzie. Do arabskiej wiosny doszłoby i bez udziału Europy, ale bez
naszej pomocy nie nadejdzie arabskie lato!
Jesteśmy świadkami zarówno pozytywnych, jak i negatywnych wydarzeń. Wśród tych
optymistycznych widzimy – obok demokratycznych przemian, które tej wiosny zaszły
w Tunezji i Egipcie – reformę konstytucyjną w Maroku, odnowione zaangaŜowanie na
rzecz reform politycznych w Jordanii oraz zniesienie stanu wyjątkowego i planowaną
reformę konstytucyjną w Algierii.
Chcemy mieć udział w tych przemianach. Proponujemy nowe partnerstwo z krajami
regionu oraz promowanie korzystnych dla obywateli reform o charakterze
demokratycznym i gospodarczym. Podstawą naszej pomocy będą indywidualne oceny
wyników i potrzeb partnerów: „gorsze wyniki – mniejszy zakres pomocy” a „lepsze
wyniki – większy zakres pomocy”.
EUCO 32/1/11 REV 1
3
PL
Z całą surowością potępiamy trwające represje oraz niedopuszczalną i oburzającą przemoc,
której reŜim syryjski nadal dopuszcza się wobec swoich obywateli. Wybierając drogę
represji zamiast wypełniania obietnic dotyczących szeroko zakrojonych reform, reŜim ten
sam podaje w wątpliwość swoją legalność. Osoby odpowiedzialne za zbrodnie i przemoc
wobec cywilów powinny zostać pociągnięte do odpowiedzialności. Zatwierdzając
konkluzje przyjęte przez Radę w dniu 20 czerwca 2011 r., Rada Europejska
z zadowoleniem odnotowała podjęcie decyzji o nowych sankcjach. Udzieliła równieŜ
pełnego poparcia wysiłkom dyplomatycznym, których celem jest zagwarantowanie, Ŝe
Rada Bezpieczeństwa ONZ będzie mogła wypełnić swoje obowiązki i w stosowny sposób
zareagować na sytuację w Syrii.
W odniesieniu do Libii: dopóki Muammar Kaddafi nie ustąpi, będziemy wywierać presję
militarną. Wraz z partnerami międzynarodowymi przygotowujemy grunt pod
demokratyczne przemiany, które nastąpią po odejściu Kaddafiego.
Jemen: ponownie podkreślamy pilną potrzebę sprawnej i angaŜującej wszystkie strony
transformacji.
Arabska wiosna to takŜe zaproszenie do podwojenia naszych wysiłków na rzecz postępów
bliskowschodniego procesu pokojowego. Jedynie powrót do bezpośrednich negocjacji daje
realną szansę na poprawę sytuacji w tym rejonie, co z kolei mogłoby doprowadzić do
przyjęcia trwałych i kompleksowych rozwiązań. Rada Europejska w pełni popiera
skierowany przez wysoką przedstawiciel do kwartetu bliskowschodniego apel o pilne
stworzenie wiarygodnej wizji wznowienia procesu pokojowego. Popieramy równieŜ
inicjatywę Francji, by zwołać konferencję darczyńców w ParyŜu
Kolejnym tematem drugiego dnia naszej debaty były migracje. Wybrałem ten temat
jeszcze zeszłego lata – zanim wydarzenia w świecie arabskim nadały mu nowy pilny
charakter.
Doszliśmy do czterech wniosków:
Po pierwsze: najlepszym sposobem na zmniejszenie presji migracyjnej na naszych
południowych granicach jest wsparcie młodych ludzi w Afryce Północnej i na Bliskim
Wschodzie w budowaniu przyszłości w ich własnych krajach. Aby unijna polityka
migracyjna była skuteczna, naleŜy zacząć od działań poza naszymi granicami. Z tego
powodu nowe partnerstwa z południowymi sąsiadami Unii będą równieŜ dotyczyć kwestii
migracji, mobilności i bezpieczeństwa.
Po drugie: sprawy azylowe. Rada otrzymała od nas – ponownie – zgodę na rozpoczęcie
negocjacji. Niedawne wnioski Komisji w sprawie procedur i warunków przyjmowania
uznajemy za podstawę kontynuacji negocjacji. Potwierdziliśmy rok 2012 jako planowany
termin ustanowienia wspólnego europejskiego systemu azylowego.
Po trzecie: strefa Schengen. Wszyscy szefowie państw lub rządów przywiązują wielką
wagę do swobodnego przepływu osób: to jedno z najwaŜniejszych osiągnięć integracji
europejskiej i jedno z podstawowych praw obywateli. Nie naruszając tej podstawowej
zasady, uznaliśmy, Ŝe konieczne jest udoskonalenie przepisów Schengen. „NaleŜy
wprowadzić mechanizm ochronny, by wyjść naprzeciw nadzwyczajnym okolicznościom,
stanowiącym ryzyko dla ogólnego funkcjonowania współpracy w ramach Schengen, nie
naruszając jednocześnie zasady swobodnego przepływu osób”.
W ostateczności w ramach takiego mechanizmu ochronnego moŜna by wprowadzić
klauzulę umoŜliwiającą wyjątkowe przywrócenie kontroli na granicach wewnętrznych,
w naprawdę krytycznych sytuacjach, gdy jakieś państwo członkowskie nie będzie juŜ
w stanie spełniać swoich zobowiązań.
Taki środek moŜna by zastosować na podstawie konkretnych, obiektywnych kryteriów
i wspólnej oceny, w ściśle ograniczonym zakresie i na ściśle ograniczony czas,
uwzględniając potrzebę posiadania zdolności do reagowania w przypadkach nagłych.
EUCO 32/1/11 REV 1
4
PL
Po czwarte zatwierdziliśmy osiągnięte w tym tygodniu między Parlamentem Europejskim
a Radą porozumienie w sprawie wzmocnienia Fronteksu, naszej agencji do spraw granic
zewnętrznych. Między innymi pozwoli ono Fronteksowi delegować – zgodnie z naszą
nową polityką sąsiedztwa – urzędników łącznikowych do państw trzecich. Od chwili
obecnej działania będą podejmowane przez „europejskie zespoły ochrony granic”.
I wreszcie Chorwacja. Posiedzenie Rady Europejskiej utorowało Chorwacji drogę do
przystąpienia – jako 28. państwo członkowskie – do Unii Europejskiej. Oczekujemy, Ŝe
Rada zakończy negocjacje akcesyjne juŜ w najbliŜszych dniach, przed końcem czerwca.
Dzięki temu traktat akcesyjny mógłby zostać podpisany przed końcem bieŜącego roku.
Zgodnie z planami Komisji przystąpienie Chorwacji nastąpiłoby w połowie 2013 roku.
Przystąpienie Chorwacji do UE nadaje nowy impet przygotowaniom państw regionu
Bałkanów Zachodnich do członkostwa w UE.
Na naszym posiedzeniu nie zajmowaliśmy się jedynie dyskusjami natury politycznej. Rada
Europejska mianowała równieŜ – w następstwie pozytywnej opinii wydanej przez
Parlament tak znaczną większością głosów – Maria Draghiego na stanowisko prezesa
Europejskiego Banku Centralnego; obejmie on tę funkcję w dniu 1 listopada 2011 r.
Szanowni Państwo, to juŜ koniec mojego sprawozdania z tego bardzo – zwłaszcza
w odniesieniu do kilku kwestii – pracowitego posiedzenia Rady Europejskiej, które
przyniosło jedną niezwykle doniosłą decyzję dotyczącą Chorwacji: przynaleŜność do Unii
to dla narodu chorwackiego urzeczywistnienie wieloletnich aspiracji.
EUCO 32/1/11 REV 1
5
PL