Pobierz artykuł - Dziennikarstwo i Media

Michał Grech
Uniwersytet Wrocławski
Najlepsze uniwersytety na świecie
w opinii mieszkańców Polski
W artykule przedstawiono wybrane, ważniejsze wyniki oraz wnioski wypływające
z badań opinii i wiedzy o uniwersytetach, przy czym, zgodnie z tytułem, skoncentrowano się głównie na aspekcie uniwersytetów uznanych za najlepsze na świecie przez
respondentów badania. Ankietę przeprowadzono na przełomie 2011 i 2012 roku,
metodą sondażu bezpośredniego w domach respondentów na reprezentatywnej próbie tysiąca stu trzydziestu pięciu mieszkańców Polski. W badaniu wykorzystano specjalnie przygotowany kwestionariusz, zawierający przede wszystkim pytania otwarte,
koncentrujące się na wiedzy i opiniach badanych o polskich uniwersytetach. Uzupełniające było pytanie o najlepsze uniwersytety na świecie, niżej też zaprezentowano zarówno odpowiedzi respondentów, jak i wnioski z nich wynikające. Otrzymane
rezultaty pokazują zarówno aktualny obraz uniwersytetu w populacji mieszkańców
Polski, oczekiwania, jak i jawne i ukryte determinanty postrzegania uczelni — szczególnie te oceniane pozytywnie i negatywnie. Analiza zebranych danych wskazuje
na kilka wymiarów, przez których pryzmat postrzegane są uniwersytety w Polsce
i na świecie, wymiary te wyróżniono w drugiej części artykułu. Warto jednak już na
wstępie zaznaczyć, że mają one charakter systemowy, są bardzo związane z postrzeganiem i komunikowaniem uniwersytetów jako pewnej całości.
Nie bez znaczenia wydaje się tu aspekt medialny, gdyż jak można się domyślać,
większość badanych zna światowe uniwersytety tylko z przekazów medialnych.
Książka prezentująca całość badania została wydana w połowie 2013 roku1.
1
M. Grech, Obraz ‘uniwersytetu’ w opinii mieszkańców Polski, Wrocław 2013. Zob. także M. Fleischer, Communication design, czyli projektowanie komunikacji, Łódź 2010; idem, Corporate identity,
public relations, Wrocław 2003; Ch. Frankfort-Nachmias, D. Nachmias, Metody badawcze w naukach
społecznych, Warszawa 2000; T. Gackowski, M. Łączyński, Metody w badaniach wizerunku w mediach,
Warszawa 2009; J. Goćkowski, Uniwersytet i tradycja w nauce, Kraków 1999; M. Grech, Wyniki bada-
Dziennikarstwo i Media 4, 2013
© for this edition by CNS
DiM4a.indd 55
2014-08-12 10:55:16
56
Michał Grech
Charakterystyka badanej grupy
Podczas doboru próby do badania zdecydowano się na reprezentację populacji Polski
ze względu na kilka kryteriów. Pierwszym z nich jest płeć — jak wskazuje tabela 1,
badana próba ma charakterystyki podobne do populacji generalnej Polski. Drobne
odchylenie zauważalne jest w ilości kobiet, która stanowi 52,3% jej składu, co na tle
wartości podawanych przez GUS dla lat 2010 — 51,7% i 2011 — 52,1% czy — 51,5%
(NSP 2011) nie jest wartością istotną.
Tabela. 1. Rozkład płci respondentów
Płeć
Częstość
[%]
[%] ważnych
[%] skumulowany
kobieta
594
52,3
52,3
52,3
mężczyzna
541
47,7
47,7
100,0
1135
100,0
100,0
Ogółem
Źródło: opracowanie własne.
Tabela 2. Rozkład kategorii wiekowych wśród respondentów
Wiek
Częstość
[%]
[%] ważnych
[%] skumulowany
15–17 lat
27
2,4
2,4
2,4
18–24 lat
132
11,6
11,6
14,0
25–39 lat
325
28,6
28,6
42,6
40–59 lat
418
36,8
36,8
79,5
100,0
>59 lat
233
20,5
20,5
Ogółem
1135
100,0
100,0
Źródło: opracowanie własne.
Ze względu na nieznaczną liczebność najmłodszej grupy respondentów analiza
odpowiedzi pod kątem tej grupy traktowana jest bardzo ostrożnie.
nia wizerunku Uniwersytetu Wrocławskiego wśród jego studentów, „communication design magazine”
nr 1/2011, cd-magazine.uni.wroc.pl/artykul/wyniki_badania_wizerunku_uniwersytetu_wroclawskiego_wsrod_jego_studentow/, Wrocław 2011; idem, Komunikacja i wizerunek uczelni niepublicznych,
Łódź 2010; D. Herbst, Corporate identity, Berlin 1998; O. Kępińska, A. Maroń, Kognitywny wizerunek
uniwersytetu. Na podstawie badania ankietowego wśród studentów UWr, „Kultura i Historia” 10, 2006
http://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/148 [dostęp: 18 lutego 2012]; O. Kurek, Wizerunek
niepublicznych szkół wyższych w Rzeszowie w opinii maturzystów — raport z badań, [w:] Public relations
w procesie kształtowania relacji z otoczeniem, red. D. Tworzydło, Z. Chmielewski, Kraków-Rzeszów-Zamość 2010; N. Luhmann, Systemy społeczne, Kraków 2007; Badania marketingowe. Od teorii do praktyki,
red. D. Maison, A. Noga-Bogomilski, Gdańsk 2007.
Dziennikarstwo i Media 4, 2013
© for this edition by CNS
DiM4a.indd 56
2014-08-12 10:55:16
57
Najlepsze uniwersytety na świecie w opinii mieszkańców Polski
Prezentacja wyników
W dalszej kolejności zaprezentowano zbiorcze tabele ze skategoryzowanymi odpowiedziami na wybrane pytania. Kategoryzacji danych dokonano z założeniem uporządkowania materiału empirycznego na podstawie odpowiedzi respondentów, a nie
odgórnie założonego klucza. Dlatego też istotne składowe kategorii umieszczono jako
nazwy kategorii, co pozwala na wyrobienie sobie przez czytelnika własnego oglądu
sytuacji. Ze względu na to, że prezentowane dane były integralną częścią większego projektu badawczego, dalej zaprezentowano je, zachowując kolejność prezentacji
i numerację z oryginalnego kwestionariusza, co daje możliwość analizy związku między pytaniami w całym badaniu.
Pytanie 12a. Jakie są najlepsze uniwersytety na świecie?
Pytanie o najlepsze światowe uniwersytety nosiło numer 12 i składało się z dwóch
części. Pierwsza część nakierowana była na uzyskanie listy znanych respondentom
najlepszych uniwersytetów — tym razem w perspektywie całego świata, a nie jak
w pytaniu 10, tylko Polski. Podobnie jak w pytaniu 10, i tu w drugiej części zapytano
o to, co wyróżnia podawane przez badanych uczelnie.
Wydaje się, że warto jeszcze wyjaśnić kolejność tych dwóch pytań w kwestionariuszu. Postanowiono rozpocząć od pytania o kontekst polski jako z jednej strony
bliższy badanym, a z drugiej chciano obraz skonstruowany dla kontekstu lokalnego
umieścić potem (także w świadomości badanych) w kontekście świata. Przy okazji
chciano także uniknąć sytuacji, w której badani, zapytani najpierw o „świat”, podadzą uniwersytety polskie, a tym samym większa część danych będzie zdublowana czy
w pewnym sensie stracona, przez spłycenie obrazu. Jednocześnie, badani uznający
wybrane polskie uniwersytety za najlepsze także w świecie, mogli je w tym pytaniu
podać, z czego, jak można zobaczyć w tabeli 3, skorzystali.
Tabela 3. Zestawienie kategorii odpowiedzi na pytanie 12a. „Proszę wymienić znane Pani/Panu najlepsze uniwersytety na świecie”
12a. Proszę wymienić znane Pani/Panu
najlepsze uniwersytety na świecie
Liczebność
[%] z N
w kolumnie
[%] z odp.
w kolumnie
Nieważona
liczebność
Oxford
333
29,30
21,60
327
Cambridge
204
18,00
13,20
204
Harvard
178
15,70
11,60
169
Sorbona
97
8,60
6,30
98
Yale
57
5,00
3,70
62
Jagielloński
37
3,20
2,40
36
Dziennikarstwo i Media 4, 2013
© for this edition by CNS
DiM4a.indd 57
2014-08-12 10:55:16
58
Michał Grech
Europa inne**
29
2,60
1,90
31
amerykańskie
18
1,60
1,10
18
MIT
18
1,60
1,20
18
amerykańskie inne**
20
1,70
1,30
18
polskie inne**
18
1,60
1,20
18
angielskie**
13
1,20
0,90
15
Stanford
13
1,10
0,80
12
inne
16
1,40
1,10
15
nie wiem/brak odpowiedzi
Ogółem
490
43,20
31,80
482
1541
135,70
100,00
1523
Źródło: opracowanie własne.
N = 1135, WS = 47
* kategorie podwójne, ** kategorie niejednorodne
Przystępując do analizy odpowiedzi na zadane respondentom pytanie o najlepsze
uniwersytety na świecie, warto zacząć od przyjrzenia się wielkości/długości listy odpowiedzi. Zawiera ona w sumie piętnaście kategorii, z nich osiem to nazwy uniwersytetów, które zostały wymienione przez choćby 1% badanych. W tej ósemce znajdują
się dwa uniwersytety z Wielkiej Brytanii (Oxford, Cambridge), łącznie wymieniane
przez 47% badanych — są one wymieniane najczęściej i tym samym zajmują pierwsze dwa miejsca na liście rangowej. Kolejne cztery uczelnie są z USA (Harvard, Yale,
MIT, Stanford) — 22% respondentów, jedna z Francji (Sorbona) — 8,6% i jedna
z Polski (UJ) — 3,2%.
Pierwsze trzy pozycje listy zostały wymienione łącznie przez 63% respondentów
i stanowią prawie 46% całości zbioru odpowiedzi, pierwsze dwie odpowiednio 46,8%
i 34%. Jeśli jednak dokonać podobnych obliczeń, uwzględniając tylko osoby, które
udzieliły jakiejkolwiek odpowiedzi, innej niż „nie wiem”, to okaże się, że pierwsze trzy
miejsca z listy to łącznie 107% respondentów i 67% odpowiedzi, a dwa odpowiednio
81% i 51%. Analizując szczegółowo materiał empiryczny, stwierdzono, że którykolwiek z pierwszych dwóch uniwersytetów został podany przez 38% badanych, ponadto prawie sto razy występowały one w odpowiedziach razem. Podsumowując, można
więc powiedzieć, że według badanych najlepsze uniwersytety znajdują się właściwie
tylko w trzech, a głównie w dwóch krajach: Wielkiej Brytanii i USA, i zdominowały
ich wyobrażenia w kwestii tego, co najlepsze w świecie uniwersytetów.
Jeśli porównać listę otrzymaną z badania ze współczesnymi rankingami uczelni,
to okaże się, że z wyjątkiem Sorbony i Uniwersytetu Jagiellońskiego, na ogół pokrywają się w tych zestawieniach. Ciekawe też jest, skąd pojawiły się w odpowiedziach
respondentów Sorbona i Uniwersytet Jagielloński, które nie mieszczą się zwykle nawet w pierwszych stu miejscach rankingów (Shanghai ARWU, École des Mines de
Dziennikarstwo i Media 4, 2013
© for this edition by CNS
DiM4a.indd 58
2014-08-12 10:55:16
59
Najlepsze uniwersytety na świecie w opinii mieszkańców Polski
Paris — MINES ParisTech, QS World University Rankings). W wypadku Sorbony
trudno stwierdzić, co badani mieli na myśli, gdyż po podziale uczelni w 1971 roku
dziś trzy uniwersytety używają tego członu jako części nazwy, jednak żaden z nich nie
znajduje się w czołówkach wspomnianych rankingów. Widać więc, że wiedza badanych ma w tym przypadku charakter historyczny.
W kategorii ‘inne’ znajdują się te odpowiedzi, które ze względu na niewielką liczebność nie przekroczyły progu 1%, jednak by nie tracić danych, pogrupowano je
według kraju. Na przykład w kategorii ‘polskie inne’ znajdują się takie odpowiedzi,
jak: warszawski, wrocławski czy polskie, a w kategorii ‘amerykańskie inne’ — West
Point, Chicago, Columbia itp., z kolej kategoria ‘amerykańskie’ ujmuje odpowiedzi
o takim właśnie brzmieniu („amerykańskie”).
W tabeli 4 umieszczono uczelnie najczęściej wymieniane razem. Jak można zobaczyć, kolokacje te są zgodne z częstością wszystkich odpowiedzi. Odstający wynik
można wskazać jedynie w wypadku Uniwersytetu Jagiellońskiego, który znacząco
częściej podawany jest w sąsiedztwie innych polskich uniwersytetów.
Tabela 4. Uniwersytety, które były wymieniane razem przez badanych
Uniwersytet 1
Uniwersytet 2
Razem
Razem ([%] z uniwersytetu nr 1)
Oxford
Cambdridge
93
28
Oxford
Harvard
59
18
Oxford
Sorbona
44
13
Oxford
Yale
22
6,7
Oxford
MIT
8
2,4
Oxford
Stanford
5
1,5
Oxford
Jagielloński
2
0,6
Cambdridge
Harvard
40
9,3
Cambdridge
Sorbona
19
19,6
Cambdridge
Yale
14
7
Cambdridge
MIT
5
2,5
Harvard
Sorbona
14
8,3
Harvard
Yale
11
6,5
Harvard
MIT
4
2,4
Harvard
Stanford
6
3,6
Harvard
Jagielloński
3
1,8
Sorbona
Yale
9
9,2
Sorbona
Jagielloński
3
3
Sorbona
MIT
2
2
Dziennikarstwo i Media 4, 2013
© for this edition by CNS
DiM4a.indd 59
2014-08-12 10:55:16
60
Michał Grech
Razem
Razem ([%] z uniwersytetu nr 1)
Yale
Uniwersytet 1
Stanford
Uniwersytet 2
4
6,5
Jagielloński
inne polskie
7
19,4
Źródło: opracowanie własne.
Pytanie 12b. Co wyróżnia najlepsze uniwersytety na świecie?
Jak wspomniano, pytanie 12 miało dwie części: prośbę o wymienienie najlepszych
światowych uniwersytetów oraz, gdy badani to uczynili, podanie tego, co je wyróżnia. W tabeli 5 zestawiono podliczenie skategoryzowanych odpowiedzi na tę część
pytania.
Tabela 5. Zestawienie kategorii odpowiedzi na pytanie 12b „Co wyróżnia najlepsze uniwersytety na
świecie?”
12b. Co wyróżnia najlepsze
uniwersytety na świecie?
Liczebność
[%] z N
w kolumnie
[%] z odp.
w kolumnie
Nieważona
liczebność
znany
127
17,5
10,4
132
renoma
111
15,3
9,1
115
poziom (wysoki)
110
15,2
9,0
108
tradycja
85
11,7
7,0
87
prestiż
62
8,5
5,1
73
dobry, dobrze kształci, najlepszy
44
6,0
3,6
41
kadra (dobra)
43
5,9
3,5
40
absolwenci: znani i dobrzy
35
4,8
2,9
34
popularny, dużo studentów
33
4,6
2,7
28
elitarny
30
4,1
2,5
30
stary, najstarszy
28
3,8
2,3
30
światowy, angielski, amerykański
22
3,0
1,8
22
kierunki
21
2,9
1,7
20
studenci
21
2,9
1,7
20
nowoczesny
19
2,6
1,5
14
historia
18
2,5
1,5
20
infrastruktura/zaplecze
18
2,5
1,5
14
pieniądze
13
1,8
1,1
13
praca po studiach
11
1,5
0,9
13
9
1,2
0,7
11
94
13,0
7,7
89
przyjazny studentom/sposób nauczania
inne
Dziennikarstwo i Media 4, 2013
© for this edition by CNS
DiM4a.indd 60
2014-08-12 10:55:16
61
Najlepsze uniwersytety na świecie w opinii mieszkańców Polski
nie wiem/niczym
26
3,6
2,1
24
brak odpowiedzi
240
33,1
19,7
237
1220
168,3
100,0
1215
Ogółem
Źródło: opracowanie własne.
N = 135, WS = 32,7
Zestawienie cech najlepszych światowych uniwersytetów (tabela 5) wskazuje na
trzy główne wyróżniki w opinii badanych: są znane, renomowane i mają wysoki poziom, oraz dwa drugorzędne: tradycje i prestiż. Porównanie z danymi dotyczącymi
uniwersytetów w Polsce wskazuje daleko idącą zbieżność pierwszej piątki, a nawet
dziesiątki odpowiedzi (80% odpowiedzi jest identycznych) oraz choć niewielkie,
to jednak interesujące różnice w ich kolejności, które uwidoczniono w tabeli 6.
Najważniejszą różnicą wydają się cechy różniące obie listy, czyli ‘historia’ i ‘kierunki’ charakterystyczne dla uniwersytetów w Polsce, i ‘absolwenci’ oraz ‘elitarny’
dla uniwersytetów światowych. Wskazuje ona na różnice w kryteriach oceny w zależności od kontekstu. Jeśli zestawimy jeszcze różnice w hierarchii odpowiedzi, to
zauważymy, że najbardziej zgodnie ocenia się uniwersytety przez pryzmat ‘poziomu’
i ‘kadry’, a najbardziej rozbieżnie przez pryzmat cech takich, jak ‘stary’, ‘renoma’, ‘prestiż’ i postrzeganie jako dobry.
Tabela 6. Zestawienie cech wyróżniających dla uniwersytetów polskich i światowych
12b. Co je wyróżnia? — świat
nr w pyt. 12
10b. Co je wyróżnia? — Polska
nr w pyt. 10
znany
1
tradycja
1
renoma
2
poziom
2
poziom
3
znany
3
tradycja
4
stary / najstarszy
4
prestiż
5
renoma
5
dobry, dobrze kształci, najlepszy
6
kadra
6
kadra
7
kierunki**
7
absolwenci: znani i dobrzy*
8
prestiż
8
elitarny*
stary/najstarszy
9
10
dobry, dobrze kształci, najlepszy
historia**
9
10
Źródło: opracowanie własne.
* kategorie podwójne, ** kategorie niejednorodne
Przyglądając się danym z perspektywy systemu, do którego się odnoszą, można
zauważyć, podobnie jak w wypadku danych dotyczących polskich uniwersytetów,
przewagę perspektywy zewnątrzsystemowej (53%) nad wewnętrzną (18%) w okre-
Dziennikarstwo i Media 4, 2013
© for this edition by CNS
DiM4a.indd 61
2014-08-12 10:55:16
62
Michał Grech
ślaniu wyróżników uniwersytetów. Zarówno wyróżniki, jak i proporcje praktycznie
powielają dane dotyczące Polski, o czym szerzej napisano w poprzednim akapicie.
Tabela 7. Odpowiedzi na pytanie 12, pogrupowane ze względu na obszar systemowy, do którego się
odnoszą
Obszar
odniesienia
Wyróżniki najlepszych światowych uniwersytetów
[%] z N
[%] z odp.
w kolumnie w kolumnie
wewnętrzne
wysoki poziom, kadra, kierunki, absolwenci, studenci
32
19
zewnętrzne
znany, renoma, tradycja, prestiż, najlepszy/dobry,
elitarny, stary, popularny, światowy, historia, nowoczesny,
infrastruktura, pieniądze, praca po studiach, przyjazny
87
52
nie wiem,
brak
odpowiedzi,
inne
inne, nie wiem, bak odpowiedzi, niczym
50
29
169
100
suma
Źródło: opracowanie własne.
Zestawienie 12c. Wyróżniki wybranych światowych uniwersytetów
Jeśli przyjrzeć się bliżej charakterystykom uniwersytetów uznanych za najlepsze, to
można zobaczyć, że podobnie jak polskie uniwersytety — nie odbiegają one znacząco
od średniej, zwłaszcza dotyczy to pierwszej trójki (Oxford, Cambridge, Harvard).
Różnice pojawiają się dopiero przy kolejnych uczelniach z listy. W wypadku Sorbony
badani kładą większy nacisk, że jest to znana, tradycyjna, elitarna i stara uczelnia
z dobrą kadrą (czyżby wpływ Marii Skłodowskiej-Curie?). Yale z kolei jest zdaniem
badanych bardziej znany, tradycyjny i światowy, nie znają natomiast absolwentów
ani historii tegoż. Natomiast Uniwersytet Jagielloński nie wyróżnia się specjalnie na
tym tle ani też tym, że jest znany, ma renomę, tradycję czy prestiż. Nie jest także
jego wyróżnikiem elitarność ani infrastruktura czy łatwość w uzyskaniu pracy po
studiach.
Tabela 8. Zestawienie najczęściej podawanych cech wyróżniających najlepsze światowe uniwersytety
Oxford
Cambridge
Harvard
Sorbona
Yale
12b. Co je wyróżnia ?
razem — kategorie
N
[%] z N w
[%] z N w
[%] z N w
[%] z N w
[%] z N w
N
N
N
N
kolumnie
kolumnie
kolumnie
kolumnie
kolumnie
znany
70
21,40
39
19,10
34
20,10
26
26,50
19
30,60
renoma
63
19,30
40
19,60
41
24,30
20
20,40
10
16,10
poziomem (wysokim)
62
19,00
40
19,60
31
18,30
13
13,30
7
11,30
tradycja
48
14,70
32
15,70
23
13,60
26
26,50
6
9,70
Dziennikarstwo i Media 4, 2013
© for this edition by CNS
DiM4a.indd 62
2014-08-12 10:55:16
63
Najlepsze uniwersytety na świecie w opinii mieszkańców Polski
prestiż
40
12,20
30
14,70
24
14,20
9
9,20
8
12,90
dobry, dobrze kształci
26
8,00
14
6,90
14
8,30
5
5,10
4
6,50
kadra (dobra)
27
8,30
7
3,40
16
9,50
10
10,20
4
6,50
absolwenci: znani,
dobrzy
14
4,30
13
6,40
8
4,70
7
7,10
0
0,00
elitarny
22
6,70
11
5,40
7
4,10
10
10,20
3
4,80
stary, najstarszy
19
5,80
10
4,90
5
3,00
11
11,20
2
3,20
popularny, dużo
studentów
17
5,20
9
4,40
10
5,90
3
3,10
0
0,00
światowy, angielski,
amerykański
16
4,90
6
2,90
6
3,60
5
5,10
6
9,70
9
2,80
8
3,90
10
5,90
5
5,10
2
3,20
kierunki
studenci
11
3,40
3
1,50
4
2,40
4
4,10
4
6,50
historia
12
3,70
12
5,90
4
2,40
4
4,10
0
0,00
6
1,80
6
2,90
5
3,00
2
2,00
4
6,50
10
3,10
2
1,00
6
3,60
6
6,10
1
1,60
pieniądze
9
2,80
5
2,50
2
1,20
3
3,10
3
4,80
praca po studiach
6
1,80
3
1,50
4
2,40
2
2,00
2
3,20
przyjazny studentom/
sposób nauczania
5
1,50
6
2,90
4
2,40
3
3,10
1
1,60
inne
43
13,10
28
13,70
22
13,00
24
24,50
13
21,00
nie wiem/niczym
13
4,00
14
6,90
10
5,90
9
9,20
7
11,30
brak odpowiedzi
75
22,90
48
23,50
43
25,40
27
27,60
17
27,40
100,00 169
100,00
98
100,00
62
100,00
nowoczesny
infrastruktura/
zaplecze
Ogółem
327
100,00 204
Źródło: opracowanie własne.
Podsumowanie
Jak wskazano w przestawionych analizach, uniwersytety światowe są postrzegane
przez pryzmat kilku głównych wymiarów, z których większość jest współdzielona
z polskimi uniwersytetami. Wymiary te są następujące: znany, renoma, poziom, tradycja, prestiż, dobry, dobrze kształci, najlepszy, kadra, stary/najstarszy. Sytuacja ta
wydaje się wskazywać na istnienie raczej jednego wyobrażenia organizującego obszar
postrzegań uniwersytetu, wspólnego dla całego świata. Tym, co różni uniwersytety „światowe” od „polskich”, są: „elitarność” oraz „absolwenci: znani i dobrzy”. Przy
czym oba czynniki wydają się mocno motywowane medialnie: znani są raczej dobrzy
Dziennikarstwo i Media 4, 2013
© for this edition by CNS
DiM4a.indd 63
2014-08-12 10:55:16
64
Michał Grech
absolwenci, bo tych słabych i nijakich media nie pokazują. Podobnie ma się sprawa
z hierarchią odpowiedzi charakteryzujących światowe uniwersytety. Wydaje się, że
nieprzypadkowo najczęściej podawaną cechą była „znany”, podobnie jak absolwenci — zwykle media nie mają powodów, by mówić o słabych czy nijakich uczelniach,
a jak widać — innych większość badanych nie zna (bo skąd). Podobnie można wyjaśnić kolejne sześć odpowiedzi: renoma, poziom (wysoki), prestiż, dobry, dobrze
kształci, najlepszy, które wprost wyrażają opinie (wiedzę?) poddaną wartościowaniu
i tym samym pokazują charakter tej „wiedzy”. Tylko cechy takie, jak tradycja i stary/
najstarszy, nie są wprost związane z opinią wartościującą, choć w drugim przypadku
hierarchizacja jest raczej oczywista.
Polskie uniwersytety różnią się dwiema cechami podawanymi znacząco częściej:
kierunki i historia. Są to tematy bardziej istotne lokalnie, prawdopodobnie z dwóch
powodów: kierunki jako wyraz możliwości kształcenia, które jest postrzegane jako
główna funkcja uniwersytetów. Natomiast historia wydaje się (wraz z tradycją) istotną częścią komunikacji w Polsce, szczególnie mocno systemowo powiązaną z edukacją. A jak wspomniano, uniwersytety postrzegane są jako instytucje edukujące.
Jak więc widać, wiedza czy też raczej opinie o światowych uniwersytetach są bardzo zależne od przekazów medialnych. W wypadku lokalnych, polskich uniwersytetów większe znaczenie uzyskują aspekt praktyczno-edukacyjny oraz historyczny,
mocniej związane systemowo.
The best universities in the world in the opinion of Polish residents
Summary
In the article the author summarised the results of a representative survey among adult Poles conducted
between 2011 and 2012. As a result the main characteristics of best universities were indicated, which
are (the same for all of them): fame, history, high level of education, prestige, graduate and employees.
Conclusion shows that knowledge about world universities is highly dependent on media coverage.
Dziennikarstwo i Media 4, 2013
© for this edition by CNS
DiM4a.indd 64
2014-08-12 10:55:17