Kraków`s bed

Kraków's bed
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Date of production 1911 Place of creation Skawina, Poland Dimensions height: 107 cm, length: 172 cm, width: 99 cm, depth: 21 cm ID no. 1/mek Museum The Seweryn Udziela Ethnographic Museum in Kraków Subjects daily life, folk art, painted Technique painting, carpentry, cutting Material wood Acquired date 1911 Object copyright The Seweryn Udziela Ethnographic Museum in Kraków Digital images copyright public domain Digitalisation RDW MIC, Małopolska's Virtual Museums project Tags Kraków, meble, sztuka ludowa, Krakowiacy, codzienność, 3D plus Wykonane z miękkiego drewna łóżko krakowskie nosi numer 1 w kolekcji Muzeum Etnograficznego w Krakowie — to pierwszy obiekt, który zapoczątkował muzealną kolekcję.
Rzeczy pierwsze, czyli jakie? Podstawowe, fundamentalne, założycielskie? Pierwszorzędne, pierwszoplanowe, najważniejsze, najbardziej potrzebne? A może najstarsze, najgłębiej schowane, zapomniane? Jakie dzisiaj budzą uczucia, skojarzenia, emocje?
Znajdą się tu przedmioty powszedniego użytku, tak zwyczajne, że niemal niezauważalne i rzeczy przenoszące nas do innej rzeczywistości: teatru, zabawy, święta, sacrum. Okazy przywożone z dalekiego świata i pochwycone fragmenty bliskiej codzienności.
Każdy przedmiot jest punktem wyjścia do opowieści. O odwadze wyobraźni, naukowych pasjach, podróżach, odkryciach, dalekich wyprawach... O wojennych tułaczkach, zesłaniach, przymusowej emigracji... O społecznych zrywach, modach panujących na elitarnych salonach, fascynacji sztuką, zauroczeniu formą rzeczy wyjątkowych i powszechnych. O pokonywaniu własnych słabości, zmaganiach z przeciwnościami losu, niesieniu pomocy, filantropii i staraniach, by skrzeczącą rzeczywistość zmienić. O ciekawości świata, odkrywaniu jego różnorodności, inspirujących spotkaniach otwierających nowe horyzonty i trosce o zachowanie rozmaitych świadectw naszego życia.
To chyba dobry początek historii o powstaniu Muzeum Etnograficznego w Krakowie...
Elaborated by the Seweryn Udziela Ethnographic Museum in Kraków, © all rights reserved
Co kryje wnętrze chaty krakowskiej
Jakie pomieszczenia znajdowały się w chacie krakowskiej? Jakie sprzęty stanowiły jej wyposażenie? Najlepszym przewodnikiem w wędrówkach wyobraźni śladami mieszkańców podkrakowskich wsi są barwne opisy Seweryna Udzieli.
O samych mieszkańcach pisał on:
„Krakowiak jest wzrostu średniego, barczysty, muszkularny, krępy, z piękną, kształtną głową, twarzą owalną o pięknych, łagodnych rysach, oko ma niebieskie, a nos wydatny. Włosy zawsze jasne u dzieci, później ciemnieją, stąd jest tutaj więcej szatynów (...). Rysy ich twarzy są przystojne; może niekiedy mężczyźni ładniejsi od kobiet”[1].
Podążając za opisem Udzieli, można odwiedzić także wnętrze chaty:
„Chata krakowska (...) ma najczęściej rozkład następujący: patrząc na chałupę z frontu, widzimy w środku izbę o dwóch bliźniaczych okienkach, po sześć szybek każde; do izby wchodzi się z sieni, która leży z prawej strony izby i przechodzi chatę na przestrzał. Z drugiej strony sieni jest komora. Po lewej stronie izby, oddzielona od niej tylko ścianą jest stajnia z wejściem z frontu chaty. Czasem za stajnią pod tą samą strzechą jest jeszcze boisko, na którem młóci się zboże, a snopy przechowuje na strychu, jak tu mówią «na górze»”[2].
I zatrzymać się na parę chwil w izbie:
„W izbie uderza nas przede wszystkiem szereg obrazów świętych, umieszczony ponad oknami wzdłuż całej ściany pod powałą, stół, ława, skrzynia, stołki, szafeczka na naczynia i łóżka, wszystko malowane w kwiaty; łóżka wysłane wysoko poduszkami i pierzynami, nad niemi na ścianie codzienne odzienie, obok kołyska, też malowana”[3].
Opracowanie: Redakcja WMM, CC­BY 3.0 PL
[1] S. Udziela, Krakowiacy, Kraków 1924, s. 9.
[2] Tamże, s. 13.
[3] Tamże, s. 19.
Tags: The Seweryn Udziela Ethnographic Museum in Kraków, furniture, folk art, cottage