August Witkowski (1854

Krakowsko-lwowskie portrety naukowe profesorów fizyki doświadczalnej
w XIX i pierwszej połowie XX wieku,
i ich księgozbiory
Краківсько-львівські наукові портрети
професорів фізики ХІХ - першої половини
ХХ ст. та їхні книжкові зібрання
Lwów, 10-11 września 2015 r.
Maria Pawłowska
Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ
Stefan Ludwik Kuczyński (1811-1887)
•
•
•
•
•
•
•
•
Pochodził z Lwowa, tam ukończył szkołę
podstawową i średnią, później uczęszczał
do tzw. studium filozofii w Uniwersytecie
Lwowskim, gdzie uczył się na dwóch
wydziałach: filozoficznym i prawnym.
W r. 1833 został adiunktem w
uniwersyteckich katedrach fizyki i
matematyki UL.
W roku 1835 uzyskał we Lwowie tytuł
doktora filozofii.
W roku 1836 profesor matematyki
stosowanej i fizyki w uniwersytecie w
Innsbrucku.
Od 1839 roku profesor fizyki Uniwersytetu
Jagiellońskiego, obowiązki te pełnił przez 44
lata.
Wykładał fizykę doświadczalną, akustykę,
teorię elektryczności i magnetyzmu,
termodynamikę, optykę i meteorologię.
Później dołączył wykłady z fizyki
teoretycznej.
Prowadził działalność popularyzatorską,
wygłaszając wykłady publiczne ilustrowane
doświadczeniami.
Zorganizował Gabinet Fizyczny z
pracowniami dla studentów i pracowników
naukowych, gdzie wykonywano również
badania. Zakupił książki naukowe.
Uczniami profesora Kuczyńskiego byli również późniejsi profesorowie związani
z Politechniką Lwowską: Władysław Zajączkowski i Kazimierz Olearski.
Prof. Władysław Zajączkowski (1837-1898)
Pracownia mechaniczna Katedry Fizyki Politechniki Lwowskiej
za czasów prof. Kazimierza Olearskiego (1894)
Prof. Kuczyński trzykrotnie pełnił funkcję dziekana Wydziału Filozoficznego
UJ, a w roku akademickim 1881/82 był rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Był członkiem Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, współzałożycielem
Akademii Umiejętności, dyrektorem Liceum św. Anny w Krakowie i
inspektorem szkół miasta Krakowa i okręgu krakowskiego.
S. Kuczyński – L. Schulz - Strasznicki – E. Chladni
Ernest Chladni (1756-1827)
Leopold SchulzStrasznicki (1803-1852)
August Witkowski (1854-1913)
(okres pobytu we Lwowie)
Urodził się 12 października 1854 roku w Brodach.
Studia w ówczesnej Akademii Technicznej we Lwowie,
praca w charakterze asystenta w Katedrze Geodezji
AT, uzyskanie dyplomu inżyniera.
Słuchacz nadzwyczajny na Wydziale Filozoficznym
uniwersytetu we Lwowie, egzamin nauczycielski z
fizyki i matematyki.
Uzyskanie stypendium naukowego - pobyt w Berlinie u
Helmholtza i Kirchhoffa i w Glasgow u Williama
Thomsona (późniejszego Lorda Kelvina).
Podjęcie pracy w Lwowskiej Szkole Politechnicznej,
uzyskanie habilitacji.
Kierownik katedry fizyki w Politechnice Lwowskiej i w
Wyższej Szkole Rolniczej w Dublanach.
Uzyskanie honorowego doktoratu Politechniki Lwowskiej
w uznaniu dla wybitnych zasług na polu nauki i
techniki (1912).
August Witkowski i Maria Skłodowska-Curie
Wiadomości początkowe… A. Witkowskiego
W 1884 roku w serii Biblioteka
Matematyczno-Fizyczna,
wydawanej pod redakcją M.A.
Baranieckiego, ukazała się
książka Augusta Witkowskiego pt.
Wiadomości początkowe z
gieografii fizycznej i
meteorologii.
Ponieważ zebrane w niej
wiadomości przedstawione są
przystępnie i bardzo obrazowo
książka mogła stanowić pomoc
naukową dla nauczycieli i uczniów
próbujących samodzielnie zgłębić
podstawową wiedzę przyrodniczą.
August Witkowski (1854-1913)
(okres krakowski)
•
•
•
•
•
•
Objęcie w 1888 roku Katedry Fizyki
Doświadczalnej Uniwersytetu
Jagiellońskiego i kierownika Zakładu
Fizycznego.
Prace naukowe nad ściśliwością,
rozszerzalnością i ciepłem właściwym
powietrza w wyższych temperaturach.
Prace związane z budową gmachu dla
Zakładu Fizyki UJ.
1910/1911- pełnienie funkcji rektora UJ,
Opublikowanie trzytomowego
podręcznika „Zasady fizyki”.
Doktor honoris causa Uniwersytetu
Jagiellońskiego. Od roku 1893 członek
Akademii Umiejętności.
Rada Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w 1900 roku
Marian Smoluchowski (1872-1917)
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Urodził się w polskiej rodzinie 28 maja 1872
roku w Vorderbruhl pod Wiedniem.
Nauka w Collegium Theresianum.
Studia na Wydziale Fizyki Uniwersytetu
Wiedeńskiego; jego profesorowie to: Höfler,
Stefan, Exner, Adler i Weyr.
Podróże i staże naukowe we Francji, Anglii i
Niemczech.
Profesor Uniwersytetu Lwowskiego.
Od 1913 r. profesor fizyki doświadczalnej na
Uniwersytecie Jagiellońskim.
Prace naukowe w zakresie termodynamiki i
fizyki statystycznej (m.in. wyjaśnienie teorii
ruchów Browna).
Wybór na rektora Uniwersytetu
Jagiellońskiego.
Pasje pozanaukowe: muzyka, malarstwo,
alpinizm.
5 września 1917, przedwczesna śmierć
spowodowana dyzenterią.
Marian Smoluchowski i Lord Kelvin
W kręgu profesora Smoluchowskiego…
Arnold Bolland (1881-1940) urodził się w
Krakowie. Studia politechniczne na
Wydziale Chemii ukończył we Lwowie,
uniwersyteckie w Wiedniu, stopień doktora
nauk technicznych uzyskał na Politechnice
Lwowskiej w 1910 roku. W latach 19241935 był kierownikiem Instytutu
Towaroznawczego Szkoły Ekonomiczno Handlowej w Krakowie i dyrektorem
Wyższego Studium Handlowego.
Zarys chemii… to klasyczny podręcznik
chemiczny przygotowany zgodnie z
planem naukowym obowiązującym w
galicyjskich szkołach realnych.
W kręgu profesora Smoluchowskiego…
Profesor Jan Łukasiewicz (1878-1956)
był polskim logikiem, matematykiem
i filozofem, jednym z twórców lwowskowarszawskiej szkoły matematycznej.
W kręgu profesora Smoluchowskiego…
Podręcznik S. Opolskiego Chemia
organiczna, na którym wychowało się wiele
pokoleń chemików, był w okresie
międzywojennym podstawową publikacją w
tej dziedzinie.
Marian Smoluchowski dokonał w fizyce rzeczy
wielkich. Ale w swym krótkim, zaledwie 45-letnim,
życiu miał również czas być szczęśliwym mężem i
ojcem, grać na fortepianie, interesować się muzyką
i sztuką, malować akwarele, jeździć na nartach
oraz wejść do grona wybitnych wspinaczy
wysokogórskich.
Marian Smoluchowski: Za Bramk ą 9/10/1904, (akwarela)
Wkrótce minie setna rocznica śmierci i 145. rocznica
urodzin uczonego. Fizycy polscy pragną uczcić te
rocznice, ogłaszając rok 2017 Rokiem Mariana
Smoluchowskiego. Planuje się wiele imprez związanych
z tym jubileuszem, do organizacji których zaproszone są
nie tylko polskie, ale również zagraniczne instytucje
naukowe.
Fotografia ślubna Zofii i Mariana Smoluchowskich,1901
Konstanty Zakrzewski (1876-1948)
•
W roku 1900, po uzyskaniu na
Uniwersytecie Jagiellońskim tytułu
doktora, podjął dalsze badania w
zagranicznych ośrodkach naukowych:
w Getyndze i Lejdzie.
Od 1906 roku, przez sześć lat pracował
jako asystent w Katedrze Fizyki
Doświadczalnej UJ, habilitował się w
roku 1908 na podstawie rozprawy
Teoria elektronowa metali, a w roku
1910 objął kierownictwo II Katedry
Fizyki Doświadczalnej UJ.
W 1913 roku został powołany na
Katedrę Fizyki Teoretycznej
Uniwersytetu Jana Kazimierza i
przeniósł się do Lwowa.
Po niespodziewanej śmierci profesora
Smoluchowskiego objął z końcem 1918
roku Katedrę Fizyki Doświadczalnej na
Uniwersytecie Jagiellońskim.
Dziękuję za uwagę!