Tematy—4 TK1, 4TK-2 Temat Nr lekcji Zakres treści 1
Transkrypt
Tematy—4 TK1, 4TK-2 Temat Nr lekcji Zakres treści 1
Tematy—4 TK1, 4TK-2 Temat Nr lekcji Zakres treści Zapoznanie z PSO, wymaganiami edukacyjnymi oraz standardami egzaminu maturalnego 1 1.PSO 2. Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny. 3.Struktura i standardy egzaminu maturalnego. Podstawowe zasady dziedziczenia. 2 3 Gen – podstawowa jednostka dziedziczenia 4 5 Kod genetyczny i jego cechy. 6 Realizowanie informacji genetycznej – synteza białek 7 Poznawanie genomu człowieka. 8 1. Doświadczenie Grzegorza Mendla – I i II prawo Mendla. 2. Doświadczenie Tomasza Morgana – geny jako obiekty umieszczone w chromosomach. 3. Mapowanie genów. 4. Rozwiązywanie zadań z zakresu genetyki klasycznej. 1. Gen jako podstawowa jednostka dziedziczenia. 2. Historyczne i współczesne definicje genu. 3. Geny prokariontów i eukariontów. 1. Kod genetyczny. 2. Cechy kodu genetycznego. 3. Tabela kodu genetycznego. 4. Budowa chemiczna i przestrzenna RNA. 5. Rodzaje i funkcje biologiczne RNA. 1. Przebieg aktywacji genów. 2. Przebieg transkrypcji. 3. Rola rybosomów. 4. Rola aparatu translacyjnego. 5. Przebieg i etapy translacji. 6. Znaczenie biologiczne procesów transkrypcji i translacji. 1. Definicja genomu. 2. Wielkość genomu człowieka i innych gatunków. 3. Technika badania genomów. 4. Budowa chromosomu. 5. Genotyp i kariotyp człowieka Mutacje i czynniki mutagenne. 9 10 1. Definicja i klasyfikacja mutacji. 2. Przyczyny mutacji, czynniki mutagenne. 3. Skutki różnych mutacji. 4. Znaczenie mutacji w ewolucji organizmów. Choroby dziedziczne człowieka. 11 1. Genetyczne podłoże niektórych cech człowieka. 2. Choroby wywołane zmianami DNA w chromosomach płci, objawy chorób: - hemofilia, daltonizm. 3. Choroby wywołane mutacjami genowymi w autosomach, objawy chorób: - tzw. bloki metaboliczne (galaktozemia, fenyloketonuria, alkaptonuria, albinizm), - anemia sierpowata, 4. Choroby wywołane zmianami genomowymi, objawy chorób: - zespół Downa, - zespół Turnera. Badania i diagnostyka chorób dziedzicznych 12 Podstawowe metody i techniki inżynierii genetycznej. 13 Wykorzystywanie inżynierii 14 1.Diagnostyka chorób dziedzicznych - analiza rodowodowa, - analiza kariotypu płodu, - testy DNA płodu, 2. Rola poradnictwa genetycznego. 1. Definicja inżynierii genetycznej. 2. Enzymy restrykcyjne – funkcje i wykorzystanie. 3. Plazmidy i wirusy jako wektory. 4. Proces transformacji. 1. Przykłady wykorzystania inżynierii genetycznej w: genetycznej w praktyce. - medycynie, - uprawie roślin – organizmy transgeniczne, - hodowli zwierząt – klonowanie organizmów. 1. Zmienność jako podstawowa cecha życia –pojęcie zmienności. 2. Zmienność fenotypowa (modyfikacyjna). 3. Zmienność genetyczna: - zmienność rekombinacyjna, - zmienność mutacyjna. 4. Podłoże doboru naturalnego i jego rodzaje. 5. Specjacja – główne typy specjacji. 6. Ewolucja biologiczna – tempo, kierunek i charakter przemian ewolucyjnych 1. Karol Darwin – twórca teorii ewolucji drogą doboru naturalnego. 2. Bezpośrednie i pośrednie dowody ewolucji. 3. Graficzne obrazy ewolucji; 4. Dobór sztuczny i antropopresja oraz ich potencjalny wpływ na ewolucję. Rodzaje i źródła zmienności w przyrodzie. 15 Znaczenie teorii ewolucji Darwina – dowody ewolucji. 16 Rodowód człowieka. 17 Człowiek jako gatunek biologiczny i istota społeczna. 18 Ekologia jako nauka – podstawowe pojęcia i koncepcje ekologiczne. 19 1. Ekologia jako nauka przyrodnicza. 2. Obiekty badań ekologicznych (populacje, biocenozy, ekosystemy) 3. Praktyczne zastosowanie badań ekologicznych. Podstawowe cechy populacji biologicznej. 20 Oddziaływania międzypopulacyjne w biocenozie. 21 Struktura przestrzenna i troficzna biocenoz. 22 1. Populacja biologiczna. 2. Cechy grupowe populacji (struktura i stosunki ilościowe) : - struktura przestrzenna - struktura ilościowa, mechanizmy regulacji liczebności - struktura wiekowa, krzywe przeżywania, - struktura płciowa. 1. Nisza ekologiczna. 2. Typy interakcji między populacjami: - antagonistyczne (pasożytnictwo, drapieżnictwo, konkurencja międzygatunkowa, amensalizm, allelopatia) - nieantagonistyczne (mutualizm, protokooperacja, komensalizm), - neutralizm. 3. Rola drapieżników w ekosystemie. 1. Biocenoza: biocenozy naturalne i agrocenozy. 2. Struktura troficzna i zależności troficzne w biocenozach: - łańcuchy i sieci zależności pokarmowych, - poziomy troficzne (producenci, konsumenci, reducenci), 3. Struktura przestrzenna wybranych biocenoz. Struktura i funkcjonowanie ekosystemów. 23 1. Struktura ekosystemu – biocenoza, biotop. 2. Obieg materii i przepływ energii. Przemiany materii i energii w ekosystemach. 24 Tolerancja ekologiczna organizmów. 25 1. Przemiany i rozwój ekosystemów – sukcesja ekologiczna : - stabilność ekosystemów, - stadia sukcesji (sera, klimaks), - wpływ antropopresji na stabilność ekosystemów. 2. Produktywność ekosystemów 3.Obieg pierwiastków i związków w biosferze 1. Biogeografia jako nauka. 2. Fizykochemiczne czynniki środowiska. 3. Tolerancja ekologiczna organizmów, zakres tolerancji, optimum. 4. Wymagania środowiskowe organizmów; eurybionty a stenobionty. 5. Zasięgi geograficzne wybranych gatunków roślin i zwierząt; endemity, relikty. 6.Czynniki antropogeniczne i ich wpływ na rozmieszczenie organizmów; 1. Antropogeneza – pochodzenie człowieka. 2. Główne etapy antropogenezy. 3. Drzewo rodowe hominidów. 4. Dowody ewolucji hominidów. 1. Cechy wspólne człowieka i małp człekokształtnych. 2. Charakterystyczne cechy gatunkowe człowieka. 3. Rasy ludzkie. 4. Człowiek jako istota społeczna – ewolucja komunikacji, techniki i kultury. introdukcja, zawlekanie 1. Zasoby naturalne i ich klasyfikacja. 2. Antropogeniczne przekształcanie środowiska : - przeeksploatowanie zasobów przyrody ożywionej, - zanieczyszczenie wód – eutrofizacja, - zanieczyszczanie powietrza – kwaśne opady, - degradacja gleby – kumulacja pierwiastków ciężkich, zakwaszenie. 3. Globalne skutki wpływu człowieka na środowisko naturalne: dziura ozonowa, efekt cieplarniany, 4. Wpływ intensyfikacji produkcji rolnej na spadek różnorodności genetycznej. Wpływ człowieka na różnorodność biologiczną 26 Formy ochrony przyrody w Polsce. 27 28 1. Zasady zrównoważonego rozwoju. 2. Sposoby ochrony różnorodności biologicznej: ochronna czynna i bierna. 3. Formy ochrony przyrody w Polsce: - ochrona gatunkowa roślin (w tym grzybów) i zwierząt, - ochrona wielkoobszarowa – parki narodowe, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty przyrody, - ochrona indywidualna – pomniki przyrody, stanowiska, Prezentacje multimedialne 30 Formy ochrony przyrody najbliższej okolicy