Razem z książką

Renata Zabrzeska
nauczyciel nauczania zintegrowanego
Szkoła Podstawowa w Chrapowie
PROGRAM CZYTELNICZY DO ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH
RAZEM Z KSIĄŻKĄ
dla uczniów nauczania zintegrowanego
Po staroświecku powiem, że czytanie książek
to największa zabawa, jaką sobie ludzkość wymyśliła.
Wisława Szymborska
Wstęp
Zgodnie z rozporządzeniem MENiS z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej
wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół głównym celem edukacji
wczesnoszkolnej jest „...wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia”. Jednym z celów
szczegółowych jest rozwój „...umiejętności służących zdobywaniu wiedzy (czytania, pisania i liczenia)”.
Zadaniem szkoły w tym zakresie jest między innymi „...zapoznanie dzieci z polską i światową klasyczną
literaturą dziecięcą. W nauczaniu zintegrowanym nie przewiduje się ścieżek edukacyjnych, treści związane z
czytelnictwem, z biblioteką szkolną realizowane są zgodnie z realizowanym programem nauczania.
Mimo że książki wydawane w ostatnich latach mają piękną szatę graficzną, są kolorowe, ładnie
ilustrowane, to dzieci nie lubią czytać. Wciąż maleje zainteresowanie książką wśród dzieci i młodzieży oraz
wśród dorosłych.
Przy opracowywaniu programu czytelniczego RAZEM Z KSIĄŻKĄ przyświecało mi pytanie: Co zrobić,
żeby dzieci polubiły czytanie? Inspiracją była rozpropagowana w 2002 r. ogólnopolska kampania Cała Polska
czyta dzieciom. W założeniu tej akcji jest tworzenie wokół dzieci, ale i z ich udziałem sympatycznej atmosfery
kontaktu z książką, wyrabianie od najwcześniejszych lat potrzeby obcowania ze słowem drukowanym,
pogłębiania więzi między dzieckiem a dorosłymi, którzy dają przykład, w jaki sposób można wartościowo
spędzać czas.
Zdawałam sobie sprawę z tego, że zajęcia kółka czytelniczego RAZEM Z KSIĄŻKĄ (nazwę
zaproponowały dzieci) powinny znacznie odbiegać od zajęć lekcyjnych. Powinny to być formy i metody
wyzwalające ciekawość i aktywność, spontaniczne i inspirujące do aktywności twórczej, dające radość,
satysfakcję, pozytywne doświadczenia oraz wyzwalające własną inicjatywę dzieci.
Głównym celem programu kółka czytelniczego RAZEM Z KSIĄŻKĄ jest rozbudzanie i rozwijanie zainteresowań
i zamiłowań czytelniczych.
W efekcie działalności kółka uczniowie wzbogacą swój słownik, polubią czytanie, a biblioteka pozyska
aktywnych czytelników.
PROGRAM CZYTELNICZY DO ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH
RAZEM Z KSIĄŻKĄ
dla uczniów nauczania zintegrowanego
Zadania
Poczytaj mi mamo,
poczytaj mi tato.
Czytamy coraz lepiej.
Recytujemy jak
aktorzy.
Inscenizujemy,
przedstawiamy,
oglądamy i tworzymy.
Cele szczegółowe
Przewidywane osiągnięcia
Sposoby realizacji.
Metody, formy, środki realizacji
UCZEŃ:
pozyskanie rodziców jako aktywnych
sprzymierzeńców kampanii „Cała Polska
czyta dzieciom”,
tworzenie wokół dzieci, z udziałem
rodziców sympatycznej atmosfery
kontaktów z książką,
wzmocnienie więzi między dziećmi
i rodzicami,
rozbudzenie potrzeby gromadzenia
książek
pozyska rodziców w swoich kontaktach
z książką,
kojarzy czytanie z przyjemnością
i poczuciem bezpieczeństwa,
wzbogaca własny księgozbiór
motywowanie do nauki czytania,
doskonalenie płynności i techniki czytania,
doskonalenie czytania ze zrozumieniem,
redukowanie wad wymowy
wie, że biegłość czytania służy poznawaniu
nowych treści,
czyta płynnie z odpowiednią modulacją
i intonacją głosu,
rozumie treść czytanego tekstu,
samodzielnie podejmuje się nauki czytania
doskonalenie i usprawnianie umiejętności
recytowania wierszy,
kształtowanie umiejętności emocjonalnego
wyrażania treści z uwzględnieniem emisji
głosu, mimiki, gestów i ruchu
z ciekawością i uwagą słucha nagrań
wzorowej recytacji,
recytuje poprawnie z właściwą dykcją,
chętnie bierze udział w konkursach
recytatorskich
rozbudzanie zainteresowań
i indywidualnych uzdolnień,
doskonalenie umiejętności właściwej
interpretacji tekstu,
stymulowanie rozwoju emocjonalnego,
inspirowanie do swobodnych działań
i aktywności twórczej,
aktywnie uczestniczy w opracowaniu
przedstawień i inscenizacji,
chętnie ogląda występy dzieci w szkole,
w GOK-u i w teatrze,
z zaangażowaniem bierze udział
w spotkaniach z aktorem,
potrafi wczuć się w rolę bohatera
zebranie rodziców:
ankieta,
wysłuchanie kasety z nagraniem
fragmentu wywiadu z inicjatorką
kampanii „Cała Polska czyta dzieciom”,
•
dyskusja,
•
rozdanie „Poradnika dla Rodziców”,
•
zachęcenie do korzystania z biblioteki
•
•
słuchanie nagrań z płyt i kaset,
czytanie i słuchanie wzorowego czytania,
nagrywanie czytania dzieci,
testy na umiejętność czytania ze
zrozumieniem,
konkursy ładnego czytania wybranego
fragmentu książki
•
•
•
przygotowanie i udział w konkursach:
klasowych,
szkolnych,
gminnych,
słuchanie nagrań wierszy i baśni
w wykonaniu M. Żebrowskiego,
J. Kwaśniewskiej, K. Kolbergera
udział w występach oraz inscenizacjach
okolicznościowych jako widz i aktor,
wyjazdy do GOK-u i teatru,
spotkania z aktorami,
oglądanie kaset z nagranymi bajkami
(przed przeczytaniem lub po przeczytaniu
książki),
2
Czytamy oraz
zachęcamy do czytania
książek.
Propagujemy ciekawe
książki.
W świecie bohaterów
przeczytanych książek.
zacieśnianie więzi koleżeńskich i w grupie
przedstawienia oraz książki,
potrafi współpracować z innymi,
wzmacnia wiarę we własne siły
wyrabianie samoistnych potrzeb
czytelniczych,
znajdowanie przyjemności w czytaniu
książek,
systematyczne korzystanie z biblioteki
szkolnej,
wdrażanie do poszanowania książek,
rozwijanie twórczej ekspresji słownej
i pisanej
czyta coraz chętniej,
często korzysta z biblioteki,
potrafi korzystać z encyklopedii i słowników,
pogłębia i zdobywa nowe wiadomości,
docenia znaczenie książek,
szanuje i dba o książki,
po obejrzeniu kaset sięga po książkę,
potrafi opowiedzieć treść przeczytanej
książki wczuwając się w rolę bohatera,
inspirowany lekturą potrafi zredagować
swobodny tekst (C. Freinet)
motywowanie do korzystania z książki
jako źródła wiedzy,
podnoszenie umiejętności językowych,
kształtowanie emocjonalnego stosunku
do książek,
wyzwalanie twórczej aktywności
kształcenie aktywności poznawczej,
rozwijanie wyobraźni,
wdrażanie nieagresywnych sposobów
rozwiązywania problemów i konfliktów,
stymulowanie rozwoju emocjonalnego,
rozwijanie wrażliwości i empatii,
kształtowanie skupienia i uwagi
docenia znaczenie książki,
umie zilustrować książkę,
potrafi zareklamować ciekawą książkę w
formie:
•
słownej,
•
pisemnej,
•
plastycznej
umie wymienić bohaterów książek oraz ich
scharakteryzować,
potrafi dokonać oceny postępowania
bohaterów,
przeżywa, nie pozostaje obojętny na losy
bohatera,
potrafi ustosunkować się do niewłaściwych
zachowań kolegów,
naśladuje pozytywne zachowania bohaterów
książek oraz kolegów,
aktywnie uczestniczy w różnych formach
sprawdzających wiadomości czytelnicze,
koncentruje się na tym, co robi
czytanie, oglądanie opowiadań, bajek,
wierszy i legend narodowych,
prowadzenie dzienniczka przeczytanych
książek,
prowadzenie listy przeczytanych książek
w szkole i samodzielnie,
analiza stanu czytelnictwa,
graficzna prezentacja czytelnictwa,
wykonanie plakatu „Czytaj książki”,
opowiadanie z wykorzystaniem kukiełek,
tworzenie kącika książki
•
•
•
•
•
prezentowanie ulubionych postaci
z książek:
kukiełki,
plakaty,
ilustracje,
makiety,
listy do bohatera, autora książki,
tematyczne wystawki książek,
wycieczka do księgarni,
scenka „w księgarni”
rozmowy,
pogadanki,
scenki twórcze i odtwórcze,
konkursy,
quizy,
zgaduj zgadule,
krzyżówki,
zagadki,
rebusy,
rozsypanki,
uzupełnianki,
puzzle,
karty pracy,
obserwacja zachowań,
płyty CD-ROM
3
Nasi goście też nam
czytają.
Czy polubiliśmy
czytanie?
wskazywanie wzorów prawidłowego
czytania,
ukazywanie roli książki w życiu człowieka,
wzmacnianie więzi między dorosłymi
i dziećmi,
włączenie się do akcji „Cała Polska czyta
dzieciom”
z zainteresowaniem i uwagą słucha czytania
gości,
kulturalnie rozmawia i prowadzi wywiady
z gośćmi na temat ich zainteresowań
czytelniczych,
potrafi zaprezentować swoje umiejętności
i zainteresowania
zapraszanie ciekawych i znanych ludzi,
głośne czytanie przez gości,
rozmowy,
wywiady,
popisy dzieci
rozwijanie zainteresowań czytelniczych,
znajdowanie przyjemności w czytaniu,
wzmocnienie poczucia własnej wartości
dzieci
wie, co daje płynne czytanie i czytelnictwo
książek,
wie, co osiągnął, czego się nauczył,
potrafi dokonać oceny swojego udziału
w zajęciach kółka RAZEM Z KSIĄŻKĄ,
zdaje sobie sprawę, że lubi czytać
zorganizowanie DNIA KSIĄŻKI,
prezentowanie osiągnięć dzieci i przez
dzieci,
karty pracy,
ankieta dla uczniów,
samoocena,
dyplomy,
znaczki okolicznościowe LUBIĘ CZYTAĆ
Zajęcia koła zainteresowań RAZEM Z KSIĄŻKĄ odbywać się będą dwa razy w miesiącu w sali lekcyjnej, w bibliotece oraz w holu szkolnym. Trwać będą 1 godzinę.
Ocenianie: samoocena ucznia słowna i opisowa, dyplomy oraz znaczki za aktywność czytelniczą.
Ewaluacja:
•
•
•
•
•
•
•
•
obserwacja podczas zajęć,
ankieta dla uczniów,
wytwory prac,
karty pracy,
testy,
konkursy,
konsultacje z bibliotekarką,
rozmowy z rodzicami.
Bibliografia:
1.
2.
3.
4.
5.
Gawryluk A., Kanarek A., Krysińska-Kryk R., Cała Polska czyta dzieciom – propozycje realizacji programu, „Biblioteka w Szkole” nr 6/2002.
Kapica G., Rozrywki umysłowe w nauczaniu początkowym, Warszawa 1990.
Lenartowska K., Świątek W., Lektura w klasach I-III, Warszawa 1993.
Papuzińska, Inicjacje literackie. Problemy pierwszych kontaktów dziecka z książką, Warszawa 1988.
Program zintegrowany edukacji w klasach I-III MOJA SZKOŁA.
4