D - Sąd Rejonowy w Gorlicach

Sygn. akt: I C 127/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 7 marca 2016 r.
Sąd Rejonowy w Gorlicach I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący:
SSR Wojciech Langer
Protokolant:
st. sekr. sądowy Beata Tokarska
po rozpoznaniu w dniu 7 marca 2016 r. w Gorlicach
sprawy z powództwa S. B.
przeciwko (...) S.A. V. (...) W.
o zapłatę
I. Zasądza od (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda S. B. kwotę 4.200 ( cztery tysiące dwieście) zł z
ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 9.10.2013 r. do dnia zapłaty,
II. Zasądza od (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda S. B. kwotę 827 ( osiemset dwadzieścia siedem) zł
tytułem zwrotu kosztów procesu.
SSR Wojciech Langer
Sygn. akt I C 127/14
UZASADNIENIE
wyroku z dnia 7 marca 2016r.
Powód S. B. zażądał od (...) S.A. (...) z siedzibą w W. zapłaty kwoty 4.200 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 9
października 2013r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu podano, że w dniu
14 czerwca 2013r. w G. na drodze krajowej nr (...) samochód prowadzony przez powoda zderzył się z jeleniem, na
odcinku tym, który jest terenem niezabudowanym, nie było żadnych znaków ostrzegawczych o możliwości pojawienia
się dzikiej zwierzyny. Na skutek tego samochód powoda został uszkodzony, szkoda ta została zgłoszona do Generalnej
Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, która przekazała sprawę swojemu ubezpieczycielowi czyli stronie pozwanej.
Ubezpieczyciel wycenił szkodę na kwotę 4.200 zł, odmówił jednak wypłaty odszkodowania, powołując się na brak
podstaw odpowiedzialności zarządcy dróg i art. 2 prawa łowieckiego, stanowiący, że zwierzęta łowne w stanie wolny
są własnością Skarbu Państwa. Mimo odwołania wniesionego przez S. B., w którym powołał się na art. 20 ustawy o
drogach publicznych, strona pozwana nie przychyliła się do niego. Następnie powołano się na rozporządzenie Ministra
Infrastruktury w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń
ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach, ze szczególnych uwzględnieniem znaku A-18b, który to
znak pojawił się później na odcinku na którym doszło do zderzenia.
Strona pozwana (...) S.A. (...) z siedzibą w W., w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniosła o oddalenie powództwa i
zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu sprzeciwu zakwestionowano roszczenie co do zasady i co do wysokości,
gdyż odpowiedzialność Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, jako zarządcy drogi za ewentualne szkody
opiera się na art. 415 kc, koniecznym jest więc wykazania szkody, zdarzenia i związku przyczynowego między
nimi, a także wykazanie winy, którą należy oceniać przez pryzmat zasad należytej staranności zgodnie z art. 355
kc. Strona pozwana wskazała, że w czasie zdarzenia obowiązywał projekt organizacji ruchu, który nie uwzględniał
na przedmiotowym odcinku znaku A-18b, dyrekcja prowadziła jednocześnie prace wdrożenia nowego projektu
uwzględniającego taki znak, który został postawiony po zatwierdzeniu projektu w lipcu 2013r., nie doszło więc do
zaniedbania obowiązków przez zarządcę drogi.
Stan faktyczny w niniejszej sprawie przedstawiał się następująco.
S. B., w dniu 14 czerwca 2013r. w godzinach rannych, jechał samochodem marki R. (...) drogą krajową nr (...) przez
miejscowość G. w stronę N.. Pas drogowy, w tym miejscu, przylega do lasu. Gdy zjeżdżał ze wzniesienia, z rowu po
prawej stronie wybiegł jeleń, który uderzył w przednią szybę, a następnie w prawe przednie i tylne drzwi samochodu.
Kierujący odbił w lewo, wjechał na przeciwległy pas ruchu, po czym wpadł do rowu po lewej stronie drogi. Do zdarzenia
doszło na terenie niezabudowanym, S. B. jechał z dozwoloną prędkością, na odcinku tym nie było żadnych znaków
ostrzegawczych o możliwości pojawienia się dzikich zwierząt na drodze. W tym czasie Generalna Dyrekcja Dróg
Krajowych i Autostrad prowadziła prace związane z wdrożeniem (...) Organizacji (...), uwzględniającego między
innymi znak A-18b, na tym odcinku, wcześniejszy projekt takiego znaku nie przewidywał. Znak taki został ustawiony
na tym odcinku w lipcu 2013r. W wyniku zderzenia w samochodzie powstały szkody w wysokości 4.200 zł. Zarządca
drogi, czyli Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad była w tym czasie ubezpieczona od odpowiedzialności
cywilnej w (...) S.A. (...) z siedzibą w W., która to firma pismem z dnia 9 października 2013r. odmówiła wypłaty
odszkodowania, z uwagi na brak odpowiedzialności generalnej dyrekcji za powstałą szkodę.
Okoliczności bezsporne.
Na odcinku na którym doszło do zderzenia, wcześniej dochodziło do podobnych incydentów z udziałem dzikich
zwierząt, co spowodowało prace nad (...) Organizacji (...).
Dowody:
zeznania W. O.: k. 62-63; zeznania M. S.: k. 139-140; zeznania M. K.: k. 141-142; zeznania M. M.: k. 170-171; zeznania
S. B.: k. 170-171; pismo K. w N.: k. 77; rejestr zgłoszeń dotyczący usuwania martwych zwierząt: k. 79-85;
Stan faktyczny w niniejszej sprawie był w znacznej części bezsporny. Spór dotyczył wniosków, jakie każda ze stron
wysuwa z tych samych okoliczności, co zostanie poruszone w dalszej części uzasadnienia.
Sąd dokonał ustaleń w zakresie wcześniejszych zdarzeń z udziałem zwierząt na przedmiotowym odcinku drogi
krajowej nr (...) oraz związku tych wydarzeń z nowym projektem organizacji ruchu, opierając się na szeregu
niezależnych i spójnych dowodów takich jak: zeznania świadków W. O., M. S., M. K., M. M. a także powoda, oraz
pismo Komendy Miejskiej Policji w N. i rejestr zgłoszeń dotyczący usuwania martwych zwierząt z drogi.
Sąd zważył co następuje.
Żądanie pozwu jest zasadne.
Odpowiedzialność zarządcy dróg, jak słusznie zauważyła strona pozwana, opiera się na art. 415 kc, który stanowi, że
kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Koniecznymi przesłankami takiej
odpowiedzialności są więc istnienie szkody, powstałej na skutek bezprawnego i zawinionego zachowania (działania
lub zaniechania) określonego podmiotu.
W niniejszej sprawie bezspornym jest istnienie i wysokość szkody. Na skutek zderzenia z jeleniem powód poniósł
szkodę w wysokości 4.200 zł.
Kluczowym było więc ustalenie, czy szkoda ta została spowodowana przez bezprawne i zawinione zachowanie zarządcy
drogi krajowej nr (...), który był ubezpieczony w (...) S.A. (...) z siedzibą w W.. Odpowiedzialność strony pozwanej,
jako ubezpieczyciela, ma bowiem taki sam zakres, jak odpowiedzialność zarządcy.
Zgodnie z art. 20 pkt 4 ustawy o drogach publicznych do zarządcy takiej drogi należy między innymi utrzymanie
nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych
urządzeń związanych z drogą. Nie ulega wątpliwości, że w tym ogólnym sformułowaniu mieści się także obowiązek
właściwego oznaczenia poszczególnych odcinków dróg. Znaki ostrzegawcze, a do takich należy znak A-18b, stosuje
się w celu uprzedzenia o takich miejscach na drodze, w których kierujący powinni zachować szczególną ostrożność
ze względu na występujące lub mogące wystąpić w tym miejscu niebezpieczeństwo, w tym przypadku pojawienie
się dzikich zwierząt. Znak ten – A-18b – winien znajdować się nie tylko w miejscach gdzie występuje stale ryzyko
pojawienia się takich zwierząt, ale także tam, gdzie pojawić się one mogą okresowe, chodzi zwłaszcza o miejsca
w których dzikie zwierzęta często przekraczają drogę, takie jak wyjazdy z lasów. Zarządca drogi będzie ponosił
odpowiedzialność za wypadek komunikacyjny z udziałem dzikich zwierząt, o ile nienależycie oznakuje zagrożony
odcinek, gdyż tylko sytuacja w której na skutek braku znaku A-18b, kierowca nie mógł spodziewać się wtargnięcia
dzikiego zwierzęcia na jezdnie, choć wcześniej dochodziło na niej do częstych kolizji z dzikimi zwierzętami rodzi
odpowiedzialność odszkodowawczą (tak między innymi Sąd Okręgowy w Zamościu w spawie I Ca 42/07 i Sąd
Apelacyjny w Lublinie w sprawie I ACa 272/08). Takie zaniechanie właściwego oznakowania, będzie przy tym
zawinione, zwłaszcza, jeśli zarządca drogi wcześniej wiedział o przesłankach uzasadniających ustawienie znaku
ostrzegawczego.
Kluczowym jest więc odpowiedź na pytanie, czy w miejscu w którym doszło do zdarzenia, w dniu 14 czerwca
2013r. powinien znajdować się znak ostrzegawczy A-18b czy też nie. W ocenie Sądu orzekającego w niniejszej
sprawie okoliczności sprawy jednoznacznie wskazują na to, że znak taki powinien znajdować się na drodze krajowej
(...) w miejscu i w czasie gdzie doszło do zdarzenia. Wskazać przede wszystkim należy, że na odcinku tym
wcześniej dochodziło do podobnych zdarzeń, przez co zarządca drogi podjął kroki zmierzające do zainstalowania
takich znaków, co ostatecznie miało miejsc jakiś czas po zderzeniu samochodu powoda z jeleniem. Tym samym
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad uważała, że miejsce to jest na tyle obarczone ryzykiem pojawienia
się dzikich zwierząt, że powinno być właściwie oznaczone. Biorąc pod uwagę, że droga w tym miejscu biegnie
w pobliżu lasu, było to w pełni uzasadnione przekonanie. Oznakowania takiego jednak w dniu zderzenia nie
było, choć powinno się ono tam znajdować. Powoduje to, że zarządca drogi w sposób bezprawny i zawiniony
zaniechał właściwego oznakowanie drogi, przez co przyczynił się do powstania szkody. Gdyby bowiem kierujący
widział odpowiedni znak ostrzegawczy, mógłby zachować szczególną ostrożność, co z pewnością zmniejszyłoby
prawdopodobieństwo wystąpienia zderzenia. Odpowiedzialności zarządcy nie wyklucza przy tym podjęcie przez
niego procedury zmierzającej do nowego oznakowania, skoro w chwili zdarzenia znaku A-18b, nie było. Długość
takiego postępowania nie może pozbawiać użytkowników dróg prawa do właściwego oznakowania w czasie, w którym
korzystają oni z drogi, a także do ochrony prawnej, poprzez odpowiedzialność odszkodowawczą zarządcy, który
profesjonalnie zajmuje się utrzymaniem wszystkich dróg krajowych.
Mając to wszystko na uwadze Sąd uznał, że strona pozwana, a więc ubezpieczyciel zarządcy drogi, ponosi
odpowiedzialność za zawinione zaniechanie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, winna więc naprawić
szkodę powstałą na skutek tego zaniechania. Dlatego też Sąd zasądził na rzecz powoda żądaną kwotę wraz odsetkami
od daty ustalenia, bezspornej, wysokości szkody.
Mając na względzie wynik sprawy Sąd zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda koszty procesu w kwocie 827 zł,
na które złożyły się opłata od pozwu, koszty zastępstwa procesowego i opłata skarbowa.
SSR Wojciech Langer
G., 11 kwietnia 2016r.