Prezentacja PL2030 Wyzwanie 6 - 20-10-2009

Rozwój kapitału intelektualnego
z perspektywy raportu
„Polska 2030. Wyzwania rozwojowe”
Warszawa, 26 października 2009
Polska 2030
Polska 2030 – o dokumencie
Nową busolą powinien być projekt cywilizacyjny adekwatny
do wyzwań przyszłości.
Dokument „Polska 2030. Wyzwania rozwojowe” stanowi
podstawę dla Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju –
Strategicznego Dokumentu Rządowego.
Zawiera:
• diagnozę sytuacji Polski po dwóch dekadach transformacji,
• opis 10 kluczowych wyzwań stojących przed naszym krajem,
• sformułowanie głównych czynników długoterminowego
rozwoju Polski,
• zestaw spójnych rekomendacji kierunkowych stanowiących
odpowiedź na wyzwania i wzmacniających czynniki
Polska 2030
rozwoju.
Wyzwania rozwojowe
Potrzeba porozumienia co do tego, Ŝe przed Polską stoją
wyzwania rozwojowe, wymagające ogólno-społecznego
zaangaŜowania i odpowiedzialności politycznej.
10 wyzwań ma charakter kluczowy.
1.
2.
3.
STABILNY, WYSOKI
4.
WZROST
GOSPODARCZY
SYTUACJA
5.
DEMOGRAFICZNA
WYSOKA AKTYWNOŚĆ
ZAWODOWA ORAZ
6.
ADAPTACYJNOŚĆ
ZASOBÓW PRACY
ODPOWIEDNI
POTENCJAŁ
INFRASTRUKTURY
BEZPIECZEŃSTWO
ENERGETYCZNOKLIMATYCZNE
GOSPODARKA
OPARTA NA WIEDZY
I ROZWÓJ KAPITAŁU
INTELEKTUALNEGO
7.
8.
9.
10.
SOLIDARNOŚĆ
I KONWERGENCJA
REGIONALNA
POPRAWA
SPÓJNOŚĆI
SPOŁECZNEJ
SPRAWNE PAŃSTWO
WZROST KAPITAŁU
SPOŁECZNEGO
Polska 2030
Kluczowe czynniki rozwoju Polski
w perspektywie 2030r.
1.
2.
Wzrost aktywności zawodowej i mobilności Polaków
3.
4.
5.
Warunki dla szybkiego wzrostu inwestycji
Rozwój produktywności i innowacyjności
Efektywna dyfuzja rozwoju w wymiarze
regionalnym i społecznym
Wzmocnienie kapitału społecznego i sprawności państwa
Polska 2030
Jaki model długookresowego rozwoju proponujemy?
Model zrównowaŜonego rozwoju Polski wymaga harmonijnego pogodzenia
dwóch mechanizmów rozwoju: polaryzacji i dyfuzji.
Obszary o wysokim poziomie i dynamice
rozwoju w Polsce
Afiliacje polskich autorów artykułów w bazie
Web of Science w 2006 r.
Polska 2030
Polaryzacyjno-dyfuzyjny model rozwoju
LOKOMOTYWY
ROZWOJU:
LOKOMOTYWY
ROZWOJU:
OBSZARY O NIśSZYM POTENCJALE:
•
nowoczesna infrastruktura
•
dostępność transportowa i teleinformatyczna
•
wysoka stopa inwestycji
•
dostępność kaŜdej ścieŜki edukacyjnej
•
rozwój kapitału intelektualnego
•
•
wysoka aktywność zawodowa i równowaga
praca-Ŝycie
realokacja zasobów pracy do nowych sektorów
gospodarczych
•
ograniczenie nawyku Ŝycia z transferów
(od welfare do workfare)
•
przyjazna administracja kaŜdego szczebla
•
toŜsamość i siła więzi lokalnych, wzrost zaufania
i zdolności do współpracy
•
premiowanie pracy (workfare state)
•
przyjazne i sprawne państwo
•
zaufanie społeczne
KONKURENCYJNOŚĆ
POLARYZACJA
WYRÓWNYWANIE SZANS
I POTENCJAŁÓW
DYFUZJA
Polska 2030
Model długookresowego rozwoju „Polska 2030”
Wizja i oczekiwania
obywateli
Dobra
jakość
Ŝycia
Rozwój
kapitału społecznego
Społeczny wymiar
rozwoju
Mikropolityki rozwoju
Solidne fundamenty
rozwoju Polski
Większa
ZrównowaŜony
spójność
rozwój
społeczna
Wydajny
regionalny
rynek
pracy
Rozwój
Bezpieczna
Nowoczesna
kapitału
energia,
infrastruktura
intelektualnego
czyste środowisko
Potencjał Polityka wzrostu
demograficzny gospodarczego
Sprawne
państwo
Polska 2030
Czym jest kapitał intelektualny?
KAPITAŁ INTELEKTUALNY POLSKI
to ogół niematerialnych aktywów , które odpowiednio wykorzystane,
mogą być źródłem obecnego
i przyszłego dobrostanu kraju
Kapitał
Ludzki
Kapitał
Strukturalny
Kapitał
Intelektualny
Kapitał
Społeczny
Kapitał
Relacyjny
Polska 2030
Źródło: Raport o Kapitale Intelektualnym Polski, Bochniarz (red), KPRM, Warszawa 2008
9 Polska 2030
W Polsce powstaje mniej innowacji niŜ innych krajach
europejskich.
Patenty USPTO na 1 milion mieszkańców (Eurostat)
Szwecja
Europejskie patenty wysokiej technologii
na 1 milion mieszkańców (Eurostat)
168,209
Finlandia
153,157
Niemcy
Finlandia
Holandia
142,078
Holandia
64,184
Belgia
62,905
Francja
62,152
Irlandia
33,12
Francja
26,273
Austria
42,501
Włochy
44,945
Niemcy
78,728
Wielka Brytania
48,672
Szwecja
96,369
Austria
104,103
22,816
Belgia
19,517
Wielka Brytania
18,526
10,722
Irlandia
33,04
Włochy
Hiszpania
8,046
Węgry
6,184
7,199
Hiszpania
2,672
Węgry
2,404
Grecja
1,534
Portugalia
1,087
Portugalia 1,236
Czechy
0,592
Polska 0,743
Polska
0,305
Czechy
3,424
Grecja 1,589
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
0
20
40
60
80
100
120
Polska 2030
Źródło: Raport o Kapitale Intelektualnym Polski, Bochniarz (red), KPRM, Warszawa 2008
Polska 2030
JeŜeli chcemy zbierać innowacje,
musimy zasiać wiedzę
Polska 2030
Nakłady czasu na pracę i edukację w XX wieku
Liczba godzin przepracowanych przez zatrudnionych
w sektorze przedsiębiorstw (16+)
Liczba godzin per capita spędzanych w szkołach (5-22 lata)
śródło:
Ramey V.A., Francis N.
Źródło: Ramey V.A., Francis N., A century of work and leisure, Cambridge 2006
13Polska 203013
Life-long learning i Life-wide learning
Wysokie
korzyści
Stopa zwrotu
z edukacji
Wysokie uzdolnienia
Niskie uzdolnienia
Niskie
korzyści
0
Wiek
14Polska 203014
Zwrot z inwestycji w edukację nie koniecznie jest
proporcjonalny do nakładów finansowych…
Performance on the
mathematics scale
600
Korea
550
Czech Republic
Ireland
Slovak Republic
500
Poland
Hungary
Finland
Netherlands
Japan
Belgium
Canada
Switzerland
Australia
Iceland Denmark
Sweden
Germany
Austria
France
Norway
Spain
United States
Portugal
450
Italy
Greece
400
Mexico
2
R = 0,15
Relacja pomiędzy skumulowanymi nakładami na edukację na ucznia w PPP (6-15 lat)
a wynikami matematyki PISA (2003)
350
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
70000
80000
90000
100000
Cumulative expenditure (US$ converted using PPPs)
Polska 2030
Źródło: za Prezentacja koncepcji „Narodowego Centrum Doskonałości w Edukacji Matematycznej i Informatycznej:, Kisielewicz et. Al, Warszawa 2008, na podst. danych OECD
…ani do nakładów czasu.
% uczniów poświecających tygodniowo 4 lub więcej
godzin lekcji na naukę matematyki
Szwecja
Holandia
Austria
Finlandia
Hiszpania
Węgry
Grecja
Irlandia
Wielka…
Portugalia
Włochy
Belgia
Niemcy
Francja
Czechy
Polska
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Polska 2030
Źródło: za prezentacja koncepcji „Narodowego Centrum Doskonałości w Edukacji Matematycznej i Informatycznej:, Kisielewicz et. Al, Warszawa 08, na podst. danych OECD
Źródło: World Economic Forum
7 = odpowiada potrzebomkonkurencyjnej gospodarki
1 = nie odpowiada potrzebomkonkurencyjnej gospodarki,
1,00
Grecja
Włochy
Bułgaria
Portugalia
Węgry
Słowacja
Rumunia
Hiszpania
Polska
Słowenia
Łotwa
Luksemburg
Estonia
Czechy
Wielka
Francja
Malta
Cypr
Niemcy
Szwecja
Austria
Holandia
Irlandia
Belgia
Dania
Finlandia
Kluczowe jest podniesienie uŜyteczności edukacji
Polski systemedukacyjny jest słabo dostosowany
do potrzeb globalnie konkurującej gospodarki
7,00
6,00
5,00
4,00
3,00
2,00
Źródło: Światowe Forum Gospodarcze, 2008
17Polska 2030
Będąc jednym z najbardziej przedsiębiorczych narodów świata,
jednocześnie nie dostrzegamy potrzeby uczenia się przez całe Ŝycie
16
14
12
10
8
6
4
2
0
Odsetek dorosłej populacji zaangaŜowanej w prowadzenie własnej działalności
gospodarczej
śródło: Global Entrepreneurship Monitor, 2005
Czy odczuwa Pan(i) potrzebę poszerzenia swojej wiedzy w
dziedzinie umiejętności osobistych? (Oserwatorium Zarządzania, 2007)
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
trudno powiedzieć
4. zdecydowanie tak
3. raczej tak
2. raczej nie
1. zdecydowanie nie
18Polska 2030
śródło: Fundacja Obserwatorium Zarządzania, obliczenia własne 2007
Jakie postawy studentów powinny rozwijać polskie uczelnie?
Orientacja na karierę
naukową
Mobilność pracowników
naukowych i studentów
Udział polskich studentów w wymianie międzynarodowej jest
minimalny
Polska
Odsetek populacji w wieku 2029 lat studiujący na studiach
doktoranckich wynosił u nas w
2005 roku tylko 0,19%, co jest
jednym z niŜszych
współczynników w Europie. Dla
porównania, w Finlandii
współczynnik ten jest równy
1,33%, zaś w Szwecji: 0,87%.
Brakuje równieŜ, w porównaniu
z bardziej zaawansowanymi
krajami Europy
zachodniej, odpowiedniej oferty
i zachęt dla studiów
podoktorskich.
Choć w 2007 roku blisko o 15%²
wzrosła liczba zagranicznych
studentów uczących się w Polsce, to
nadal ich odsetek jest niewielki.
Litwa
Hiszpania
Słowenia
Włochy
Promowanie mobilności studentów i
młodej kadry naukowej oraz otwartości
samych uczelni. Rotacja ludzi to obieg
idei, pomysłów, źródło
kompetencji, które powstają na styku
róŜnych osobowości i kultur.
Łotwa
Portugalia
Finlandia
Estonia
Węgry
Grecja
Niekompatybilny z zagranicznymi
polski model kariery naukowej,
Zbyt skomplikowane procedury
przyjazdowe dla studentów i
pracowników naukowych z zagranicy.
Francja
Bułgaria
Holandia
Czechy
Dania
Szwecja
Wielka Brytania
Niemcy
Belgia
0
1
2
3
19
4
5
6
7
8
9
Polska 2030
% studentów z innych krajów UE uczących się w danym kraju 10,9
Źródło: ¹ http://www.stat.gov.pl/gus/45_4291_PLK_HTML.htm
% studentów danego kraju uczących się w innym kraju UE % studentów
danego kraju uczących się w innym kraju UE 4,4
10
Jak zwiększyć sprawność uczelni w tworzeniu
nowej wiedzy?
Polska, w stosunku do potencjału, jest jednym z najmniej
innowacyjnych krajów świata. W większości wskaźników
opisujących rozwój technologii i poziom innowacji Polska jest na
ostatnich miejscach wśród 27 krajów UE. W rankingu stworzonym
przez World Economic Forum na podstawie Executive Opinion
Survey Polska uplasowała się na 56 miejscu na świecie!¹
Współpraca pomiędzy uczelniami i przedsiębiorstwami
Ocena poziomu współpracy biznesowej z uczelniami w związku z
działalnością badawczo-rozwojową
Pomiędzy nauką a gospodarką wyrosła przepaść. PrzewaŜająca
obecnie postawa „nauka powinna mieć czystą formę i nie kalać się
praktycznością” powinna być uznawana za największy grzech.
Niechlubnym owocem takiego podejścia jest wzajemny brak zaufania
przedsiębiorców do naukowców, który wzmagany jest ponadto przez
brak efektywnych regulacji zabezpieczające prawa własności
intelektualnej w przypadku wspólnych przedsięwzięć biznesu i
uczelni. Nic dziwnego, Ŝe finansowanie badań i rozwoju sektora
przedsiębiorstw (jako % PKB) w jest w tej sytuacji w Polsce najniŜsze
wśród krajów UE i OECD.²
Polski biznes w zbyt małym stopniu uczestniczy w finansowaniu przedsięwzięć
badawczo-rozwojowych
OECD
30,2
Unia Europejska
35,7
Polska
62,2
7,6
53,4
10,9
60,7
0%
środki budŜetowe
20%
30,3
40%
60%
środki z przedsiebiorstw
80%
9
100%
Ranking
WEF
Kraj
Wynik (%
moŜliwych do
uzyskania
punktów)
3 Szwecja
79%
4 Finlandia
78%
6 Niemcy
76%
10 Belgia
73%
11 Dania
72%
12 Wielka Brytania
72%
13 Holandia
71%
18 Irlandia
69%
19 Austria
68%
27 Czechy
58%
30 Francja
55%
39 Portugalia
51%
44 Hiszpania
49%
56 Polska
46%
70 Włochy
43%
80 Grecja
41%
inne źródła
śródło: ¹World Economic Forum Executive
Opinion Survey 2006 2007
² „Main Science and Technology Indicators”
OECD, 2006
20
Polska 2030
Rekomendacje – jak rozwijać kapitał intelektualny
Polski
2030
Poprawa średnich wyn. PISA
(mat/nauki przyrodnicze) do
wys. pierwszej 10.
krajów OECD
2015
Polityki na rzecz
zwiększenia % studentów
na kierunkach inŜ/tech i
mat-inf. do około 20%
Polityki na rzecz
podniesienia jakości
współpracy na linii
szkoła-rodzina
Polityki na rzecz
zapewnienia wszystkim
dzieciom dostępu do
dobrej wczesnej
edukacji
Polityki wspierające
integralność rodzin
dziś
Wizja Polski
AD 2030
wzrost odsetka naukowców
pracujących w sektorze prywatnym
z 8% do 40%
Modernizacja systemu
kształcenia przez całe
Ŝycie
Wprowadzenie nowych
metod oceny, motywacji
i rozwoju nauczycieli
wzrost liczby polskich patentów
w EPO z 4 do 40 patentów
na 1 mln mieszkańców
Zwiększenie publicznych
nakładów na B+R do2%
PKB rocznie
Zmiana zasad
finansowania jednostek
naukowych
Polityki wspierające
zwiększenie odsetka polskich
nawiązywanie
współpracy przez sektor
prac naukowych w puli
nauki z gospodarką
cytowań do 3%
Aktywne pozyskiwanie
inwestycji zagranicznych
w sektorach opartych na
wiedzy
Otwarcie instytucji
szkolnictwa wyŜszego i
nauki na sektor
gospodarki i współpracę
międzynarodową
2030
2015Polska2030
Zapraszamy na stronę poświęconą
raportowi
KIP
http://www.innowacyjnosc.gpw.pl/kip
22Polska 2030
ZESPÓŁ DORADCÓW STRATEGICZNYCH
PREMIERA RP
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
WIĘCEJ INFO NA:
WWW.ZDS.KPRM.GOV.PL
Polska 2030