czytaj dalej

Propozycja ustawy o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce przewidywane zmiany w prawie
1. Rząd przyjął we wtorek założenia do projektu ustawy o redukcji niektórych obciążeń
administracyjnych w gospodarce, które zawierają m.in. propozycje zapisów dotyczących
zmiany rozliczania VAT. Premier Donald Tusk oświadczył, że zwrócił się do wszystkich
ministrów, aby osobiście zajęli się pracą nad założeniami, tak, aby nie później niż w ciągu
dwóch tygodni te założenia, jako projekt ustawy, trafiły do rządu.
Projektowane przepisy zakładają zniesienie obowiązku zapłaty podatku VAT przez
małego podatnika w przypadku nieotrzymania przez niego płatności za dostarczony
towar lub usługę, jeżeli jego kontrahentem jest podatnik VAT. Jednocześnie brak
obowiązku zapłaty podatku po stronie przedsiębiorcy powiązany będzie z
ograniczeniem prawa do odliczania podatku przez dłużnika. W rozumieniu tych
przepisów mały podatnik to taki, którego roczne obroty nie przekraczają 1,2 mln euro.
Jak tłumaczył premier, zaproponowana zostanie automatyczna sankcja dla tych, którzy
wystawiają faktury i odliczają sobie VAT, a nie płacą kontrahentowi. "Trzeba skłonić
tych, którzy nie płacą i robią z tego metodę, aby płacili. Temu będzie służyła sankcja za
zwlekanie z zapłatą i jednoczesne odliczanie VAT z tytułu wystawienia faktury. Z
drugiej strony poszkodowany, który nie dostał zapłaty, nie będzie musiał płacić VAT-u
tylko z tego tytułu, że faktura została wystawiona".
W ocenie rządu takie rozwiązania m.in. przyczynią się do ograniczenia zatorów
płatniczych poprzez ograniczenie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania
przychodu wydatków, których dłużnik faktycznie nie poniósł.
Po pierwsze: obowiązek podatkowy
Jedną ze zmian, którą odczuje liczna grupa przedsiębiorców to zmiana w zakresie
momentu powstania obowiązku podatkowego. Obecnie zasadą jest, że obowiązek
podatkowy powstaje w chwili wydania towaru lub wykonania usługi. Jest jednak tak
wiele wyjątków (jak np. związany z wystawieniem faktury), że faktycznie zasada ta traci
sens. Propozycja wiąże powstanie obowiązku podatkowego z chwilą dostarczenia
towaru lub wykonania usługi, znacznie ograniczając tzw. szczególne momenty
powstania obowiązku podatkowego. Projektowane regulacje odchodzą od szerokiego
powiązania momentu powstania obowiązku podatkowego z datą wystawienia faktury.
Tak określony moment powstania obowiązku podatkowego zostałby tylko w
odniesieniu do świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych, dostawy
książek drukowanych oraz czynności polegających na drukowaniu książek. Jeżeli faktura
nie zostałaby wystawiona w terminie, obowiązek podatkowy powstawałby z chwilą
upływu terminu do wystawienia faktury (czyli 15. dnia).
Projekt przewiduje w pewnych przypadkach powiązanie momentu powstania
obowiązku podatkowego z zapłatą. Taki sposób ustalenie może znaleźć zastosowanie
np. do dostawy towarów na podstawie umowy komisu dokonanej przez komitenta
komisantowi, czy też świadczenia na zlecenie sądów lub prokuratury.
Efekt zmiany: uproszczenie zasad ustalenia momentu, w którym należy rozliczyć
podatek, choć dla niektórych przedsiębiorców zmiana może oznaczać konieczność
szybszego rozliczenia się z fiskusem (np. w przypadku dostawy tzw. mediów, usług
spedycji); przedsiębiorca, który wykona usługę 27 lutego, w tym dniu rozpozna
powstanie obowiązku podatkowego. Podatek rozliczy do 25. marca (lub do 25. kwietnia,
jeżeli rozlicza się kwartalnie). Dzień wystawienia faktury nie będzie miał znaczenia
(poza kilkoma wyjątkami). Oznacza to więc, że przedsiębiorca, który wykonuje czynność
na przełomie okresów rozliczeniowych nie będzie miał wpływu na moment powstania
obowiązku podatkowego, tak jak obecnie, gdy obowiązek podatkowy jest związany z
dniem wystawienia faktury (nie później jednak niż 7. dnia od wykonania czynności).
Po drugie: faktury uproszczone
Zgodnie z projektem przedsiębiorcy będą mogli wystawiać faktury uproszczone, gdy
kwota faktury nie przekroczy 100 euro lub równowartości tej kwoty w walucie krajowej
(proponowana kwota to 450 zł). Taka faktura nie musiałaby zawierać m. in. danych
nabywcy, ilości dostarczonych towarów lub wykonanych usług, wartość dostarczanych
towarów lub wykonanych usług, stawki podatku czy też kwoty podatku od sumy
wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek
podatku. Jest to nowe rozwiązanie. Obecnie faktura wystawiana nawet na małe kwoty
musi zawierać wszystkie dane.
Efekt zmiany: pozwoli na ograniczenie obowiązków o charakterze administracyjnym.
Oszczędność czasu i tym samym pieniędzy na dokumentację czynności. Zmiana ważna
dla przedsiębiorców, którzy nie współpracują ze stałymi klientami, lecz dokonują
sprzedaży na rzecz szerokiego i zmiennego kręgu odbiorców.
Po trzecie: bez faktur wewnętrznych
Projekt zakłada odejście od wystawiania faktur wewnętrznych (są one obecnie
wystawiane np. w przypadku nieodpłatnych przekazań). Regulacje unijne nie
przewidują jednak możliwości wystawiania takich faktur.
Efekt zmiany: odciążenie o charakterze administracyjnym; zmiana odczuwalna przede
wszystkim dla przedsiębiorców rozliczających VAT tzw. metodą tzw. odwrotnego
obciążenia, np. przy dostawie złomu, dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia
towarów oraz importu usług.
2. Kolejne propozycje z przedłożonych przez ministra gospodarki i przyjętych przez rząd
założeń do projektu ustawy o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w
gospodarce przewidują m.in.
 niezaliczanie zobowiązań z tytułu umów PPP (partnerstwo publiczno-prywatne) do
długu publicznego i deficytu sektora finansów publicznych,
 wprowadzenie możliwości żądania odsetek podatkowych od zwrotu akcyzy po
terminie, odstąpienie od konieczności uzyskiwania nowego zezwolenia akcyzowego,
 ujednolicenie warunków dotyczących zwolnienia z obowiązku złożenia
zabezpieczenia akcyzowego z warunkami dla zezwoleń akcyzowych,
 wydłużenie terminu na przekazywanie danych o wyrobach akcyzowych,

zniesienie ograniczeń w terminach ostatecznej zmiany wstępnego zapotrzebowania
na znaki akcyzy.
3. Projektowana ustawa zawiera też pakiet dotyczący rezygnacji z konieczności
przedstawiania oryginałów i uwierzytelnionych kopii w różnych obszarach
administracji, ustawa ma także zobowiązać ZUS, NFZ i KRUS do publikowania
wydanych interpretacji oraz wskazywania zakresu przedmiotowego interpretacji
indywidualnych.
4. Metoda kasowa, która obecnie istnieje jest tak naprawdę "quasi-kasowa". Zgodnie z
obowiązującymi przepisami, po 90 dniach od dnia wydania towaru lub wykonania
usługi obowiązek podatkowy powstaje niezależnie czy kontrahent się z nami rozliczył.
Zmianę naliczania VAT najbardziej odczuliby najmniejsi przedsiębiorcy. Zmiana ma
znaczenie dla tych najmniejszych, gdyż mają oni utrudniony dostęp do finansowania
swojej działalności. W sytuacji, gdy muszą zapłacić VAT, a nie otrzymali jeszcze
pieniędzy, to tak naprawdę kredytują budżet państwa. Wprowadzenie zmian
spowoduje, że mniejsze przedsiębiorstwa będą miały lepszą płynność finansową.
Wprowadzenie metody kasowej może też spowodować ograniczenie zatorów
płatniczych, które obecnie są bolączką najmniejszych firm. Pełna kasowość nie będzie
miała wyjątkowo negatywnego wpływu na budżet.
Z jednej strony obowiązek podatkowy nie będzie powstawał, jeśli faktura nie została
zapłacona, a z drugiej kontrahent w takim przypadku nie będzie miał prawa do
odliczenia VAT.